ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ

Παρουσίαση

Ολοένα και περισσότερα κράτη επιχειρούν να κινητοποιήσουν εξωεδαφικούς "συγγενικούς" πληθυσμούς, είτε πρόκειται για μειονότητες είτε για αποδήμους, προκειμένου να συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της θέσης τους στο διεθνές στερέωμα. Η αντίληψη των κρατών ότι μπορούν να επωφεληθούν από τους υλικούς ή συμβολικούς πόρους που οι τελευταίοι ενσαρκώνουν ή συγκεντρώνουν αποτελεί το κίνητρο για την ανάπτυξη "ομογενειακών" πολιτικών.
Ο ανά χείρας τόμος εξετάζει τις στρατηγικές αντιμετώπισης "συγγενικών" εξωεδαφικών πληθυσμών του ελληνικού κράτους και τις διακυμάνσεις τους κατά τους δύο αιώνες ύπαρξής του:
- Ποιους πληθυσμούς επιλέγει να εντάξει στο έθνος και ποιους να αποκλείσει;
- Με βάση ποια ιδεολογία και με ποια κριτήρια το πράττει;
- Ποιους στόχους βάζει και τι πετυχαίνει;
Από τους έλληνες κεφαλαιούχους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον 19ο αιώνα μέχρι τους ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ, και από το ζήτημα της ψήφου των κοινοτήτων του "έξω Ελληνισμού" το 1863 μέχρι τη δημιουργία της ΕΡΑ5 ξετυλίγονται πολιτικές που εν πολλοίς δεν συζητιούνται στο δημόσιο χώρο, είναι όμως εντέλει ιδιαίτερα σημαντικές τόσο ιδεολογικά όσο και ως προς τις συνέπειές τους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

- Λίνα Βεντούρα, Λάμπρος Μπαλτσιώτης: Κρατικές πολιτικές για ομοεθνείς μειονότητες και πληθυσμούς της διασποράς: Η σύγκλιση των προσεγγίσεων
ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ: ΤΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΤΟΥ "ΜΑΚΡΟΥ" 19ου ΑΙΩΝΑ
- Χρήστος Παπαστυλιανός: Η συνταγματική δυναμική του εκτός συνόρων "ελληνισμού"
- Λίνα Λούβη: Το ελληνικό κράτος και οι ομογενείς κεφαλαιούχοι: από την εύνοια στη διαπλοκή
- Ηλίας Σκουλίδας: Έλληνες πρόξενοι σε "Ήπειρο και Αλβανία" στα τέλη του 19ου αιώνα: ιδεολογικοί προσανατολισμοί και κρατική πολιτική
- Μαρία Κοτζαμπάση: Οι ελληνικές κοινότητες της Βουλγαρίας στα τέλη 19ου - αρχές 20ού αιώνα: εθνικές επιδιώξεις και κρατική πολιτική
- Βασίλης Κουτσούκος: Εποικίζοντας μια πρώην βουλγαρική επαρχία υπό γαλλική διοίκηση (15η Οκτωβρίου 1919 - 28η Μαΐου 1920)
- Λένα Κορμά: Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας "πέραν των κρατικών συνόρων": ζητήματα πολιτογράφησης και πολιτικές ενσωμάτωσης
ΚΡΑΤΟΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΙ, ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ "ΔΙΑΣΠΟΡΑ"
- Δέσποινα Παπαδοπούλου: "Διασπορικές" πολιτικές του ελληνικού κράτους κατά τον 19ο αιώνα στη Δυτική Ευρώπη: η περίπτωση των Ελλήνων στη Γαλλία
- Γιάννης Παπαδόπουλος: Κράτος, σύλλογοι, Εκκλησία: Απόπειρες ελέγχου των ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ού αιώνα
- Κατερίνα Τρίμη-Κύρου: Ενδοπαροικιακά κίνητρα και το όψιμο ελλαδικό ενδιαφέρον για τους μηχανισμούς συγκρότησης και εμπέδωσης της ελληνικής εθνικής ταυτότητας στις παροικίες της Αιγύπτου
ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
- Άγγελος Νταλαχάνης: Αναζητώντας το εθνικό συμφέρον: Πολιτικές του ελληνικού κράτους για την ομογένεια στην Αίγυπτο (1945 - 1956)
- Λίνα Βεντούρα: Από τη "Δύση της Ανατολής" στην Ανατολή της Δύσης: Κράτος, πολιτική αποδημίας και "έξω Ελληνισμός" (1945 - 1952)
- Ελπίδα Βόγλη: Το "Έτος Απόδημου Ελληνισμού" (1951): Η ελληνική ομογενειακή πολιτική στις απαρχές του Ψυχρού Πολέμου
- Γιώργος Μαυρομμάτης: Η αποδημία των μειονοτικών της Δυτικής Θράκης: "Αλλογενείς εγκαταλείποντες το ελληνικό έδαφος άνευ προθέσεως παλιννοστήσεως..."
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ: ΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ, ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ
- Λάμπρος Μπαλτσιώτης: "Ομογενείς" ή "αλλογενείς": Η περίπτωση των ορθόδοξων της Αντιόχειας στην Τουρκία
- Ελένη Σιδέρη: Μιλώντας ελληνικά στον Καύκασο: διασπορά και ελληνική γλωσσική πολιτική
- Λένα Διβάνη: Ποιος ακούει τη "φωνή της Ελλάδας": Η αναποτελεσματικότητα της κρατικής πολιτικής για τη διασπορά όπως εκφράστηκε μέσω της ΕΡΤ
- Δημήτρης Χριστόπουλος: Το έθνος πέραν των συνόρων, αλλά ο λαός εντός: σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα της ελληνικής διασποράς