Η 'ΘΑΛΑΣΣΑ' ΚΑΙ ΤΟ 'ΝΗΣΑΚΙ'

Παρουσίαση

Οκτώ μελετήματα για την διεθνή και την ελληνική ιστορία της περιόδου 1917-1955 παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο με έναν κοινό στόχο: την υπόμνηση της πιθανότητας μιας διαφορετικής τροπής που υπάρχει σε κάθε κατάσταση. Όλα όσα ιστορούνται εδώ δεν ήταν παρά εκδηλώσεις πιθανοτήτων και δυνατοτήτων που εμπεριείχαν και άλλους καθορισμούς από εκείνους που επικράτησαν. Η ανίχνευση της συγκυριακής και κατά περίπτωση αιτιότητάς τους περνά μέσα από τη διατύπωση ερωτημάτων που αφορούν:
-στις σχέσεις των ισχυρότερων δυτικών χωρών με το κράτος των Μπολσεβίκων στα πρώτα χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση
-στους λόγους μεταγραφής τριών γνωστών επεισοδίων -του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότωφ, της "συμφωνίας των ποσοστών" και της Συμφωνίας της Γιάλτας- σε μεταγενέστερα ιδεολογικά και πολιτικά ιδιώματα
-στη διάχυση ιδεολογικών στόχων και πολιτισμικών επιρροών σε υλικές αντιλήψεις ισχύος κατά την διαμόρφωση της αμερικανικής στρατηγικής στην περίοδο 1945-1950
-στο πλήθος των δυνατοτήτων και πιθανοτήτων που καταγράφηκαν αλλά δεν πραγματώθηκαν κατά την πρωτεϊκή δεκαετία 1945-1955
-στα ερμηνευτικά σχήματα για τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, τον κανονιστικό λόγο και τις περιπλανήσεις τους μεταξύ ακαδημαϊκής και δημόσιας ιστορίας
-στην ερμηνεία των Δεκεμβριανών ως μια αμοιβαία προειδοποίηση
-στην πρόσληψη του διεθνούς περιβάλλοντος από το ΚΚΕ στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου
-και στην αντιστοίχιση των 'αμαρτιών' του Νίκου Ζαχαριάδη με το εμπειρικό υλικό στην ίδια περίοδο.
Πραγματικότητες, προσλήψεις και εναλλακτικές διαδρομές συνδέουν αυτά που έγιναν με εκείνα που θα μπορούσαν να έχουν γίνει, αποκηρύσσοντας τον κανονιστικό ιστοριογραφικό λόγο και το είδος της "μνημειακής" ιστορίας που αγνοεί τα αίτια και την εξέλιξη των φαινομένων και καταπιάνεται με τα αποτελέσματά τους, υμνώντας τα ή καταδικάζοντάς τα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Αρκτικόλεξα
Προλεγόμενα
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η 'θάλασσα'
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
«Η πιο απειλητική από όλες μας τις αβεβαιότητες»: Η Οκτωβριανή Επανάσταση και το Σοβιετικό Κράτος στην αγγλοσαξονική κοσμοαντίληψη, 1917-1921
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ευκολία της «μοιρασιάς»: Το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ, τα Ποσοστά, η Γιάλτα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ο Τζορτζ Φροστ Κένναν και η στρατηγική της Θείας Πρόνοιας: Ιδεολογία, πολιτισμός και στρατηγική στην διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής, 1945-1950
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η συγκρότηση του μεταπολεμικού κόσμου: Οι πολλαπλές γραφές και αναγνώσεις της δεκαετίας 1945-1955
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Το 'νησάκι'
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
«Κακή τη μοίρα»: Ερμηνευτικά σχήματα του ελληνικού Εμφυλίου πολέμου μεταξύ ακαδημαϊκής και δημόσιας ιστορίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Από την αφετηρία και το τέλος («Γιατί;») στην διαδρομή («Πώς;»): Τα Δεκεμβριανά ως πεδίο δυνατοτήτων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Ένα «μοναδικό σχεδόν νησάκι στη θάλασσα της δημοκρατικής Ευρώπης»: Το ΚΚΕ και η πρόσληψη της διεθνούς πραγματικότητας, 1944-1949
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
«Ο προβολέας πάλι φωτίζει τις αμαρτίες μου»: Ο ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος στην καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο