ΟΙ ΑΝΑΠΗΡΟΙ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥΣ

Παρουσίαση

Η "αναπηρία" είναι μια πολυσύνθετη, αόριστη και γενική έννοια. Τη δυσκολία ορισμού της μαρτυρά το γεγονός ότι στον όρο "ανάπηροι" υπάγονται πολλές και διαφορετικές κατηγορίες ατόμων με ποικίλα (σωματικά, νοητικά, ψυχικά κ.λπ.) προβλήματα και πολύ διαφορετικά βιώματα εξέλιξης και αλληλεπίδρασης. Προπάντων όμως η αναπηρία συνιστά μια κοινωνική κατασκευή, η οποία αγγίζει όλους τους τομείς της ζωής των ανθρώπων (εκπαιδευτικό, κοινωνικό, οικονομικό, επαγγελματικό) και συνδέεται με διαφορετικές επιστημονικές, ιδεολογικές και πολιτικές αντιλήψεις.
Το βιβλίο εξετάζει μέσα από μια ψυχοπαιδαγωγική οπτική την αναπηρία ως ολότητα. Περιγράφει τις διαφορετικές απόψεις και παρουσιάζει τα μοντέλα που έχουν κατά καιρούς αναπτυχθεί για την αναπηρία. Σκιαγραφεί το αντικείμενο και τους στόχους της Ειδικής Αγωγής σε σχέση με τη στήριξη και τη βοήθεια στα ανάπηρα άτομα. Τέλος, διερευνά διεξοδικά το ζήτημα της ένταξης των ανάπηρων ατόμων στο γενικό σχολικό σύστημα, καθώς και το αντικείμενο της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, όπως έχει αναπτυχθεί στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Το βιβλίο απευθύνεται σε όλους αυτούς που ασχολούνται με τον τομέα της εκπαίδευσης, της ειδικής αγωγής και της αναπηρίας (ειδικούς, παιδαγωγούς, φοιτητές, κοινωνικούς επιστήμονες, υπεύθυνους για τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής), αλλά και σε όσους ενδιαφέρονται γενικότερα για ένα ζήτημα που αφορά σε μεγάλη έκταση το κοινωνικό σύνολο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Αναπηρία
1. Η δυσκολία ορισμού της έννοιας "αναπηρία"
Ορισμός της αναπηρίας
2. Ο ανάπηρος στην κοινωνία
Πολιτιστική - ιστορική ανασκόπηση
3. Η αναπηρία από διάφορες σκοπιές
3.1 Η αναπηρία από τη σκοπιά της ψυχανάλυσης
3.2. Η αναπηρία από τη σκοπιά της Ψυχολογίας της Προσωπικότητας
3.3. Η αναπηρία από τη σκοπιά της Κοινωνικής Ψυχολογίας
4. Κοινωνική αλληλεπίδραση
4.1. Κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ μη αναπήρων και αναπήρων
4.2. Οικογενειακή αλληλεπίδραση
5. Η στάση των αναπήρων προς την ίδια την αναπηρία τους. Δομή της προσωπικότητάς τους
5.1. Μεταβλητές της εξέλιξης της προσωπικότητας των αναπήρων
5.2. Η θέση του αναπήρου στην οικογένεια
6. Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης
7. Μοντέλα αναπηρίας
7.1. Το ατομικό μοντέλο αναπηρίας
7.2. Το κοινωνικό μοντέλο
7.3. Η εκπαίδευση των αναπήρων
υπό το πρίσμα των μοντέλων αναπηρίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Ειδική Αγωγή
1. Ορισμός της Ειδικής Αγωγής
2. Σύντομη ιστορική αναδρομή της Ειδικής Αγωγής
2.1. Ευρώπη
2.2. Ελλάδα
2.3. Η Ειδική Αγωγή στην Ελλάδα μετά το 1900
2.4. Θεσμική και Νομική Οργάνωση της Ειδικής Αγωγής
2.5. Στόχος της Ειδικής Αγωγής
3. Δομές Ειδικής Αγωγής: από το ειδικό σχολείο στα τμήματα ένταξης
3.1. Το Ειδικό Σχολείο
3.2. Τα τμήματα ένταξης
4. Ο Ειδικός Παιδαγωγός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Η ένταξη
1. Ορισμός της ένταξης
1.1. Σημασιολογική διασάφηση των όρων ένταξη και ενσωμάτωση
1.2. Ορισμός
2. Η παιδαγωγική της ένταξης ως εξέλιξη της ειδικής παιδαγωγικής σκέψης και πράξης
2.1. Η σχέση αξιώσεων και πραγματικότητας της Ειδικής Αγωγής
3. Η ένταξη στο πλαίσιο της Παιδαγωγικής
3.1. Παιδαγωγική
3.2. Ειδική Παιδαγωγική
4. Η ένταξη των αναπήρων ως ηθικό αξίωμα
5. Ο μη διαχωρισμός ανάπηρων και μη παιδιών
5.1. Παιδιά με αναπηρίες στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο
5.2. Τα παραμελημένα παιδιά στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο
5.3. Παιδιά με βαριές αναπηρίες στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο
6. Η ένταξη σε προσχολικό και σχολικό επίπεδο. Οι εξελίξεις της Παιδαγωγικής της Ένταξης στη βασική εκπαίδευση
6.1. Πρώιμη παρέμβαση
6.2. Η σημασία της βασικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της ένταξης
6.3. Οι βασικές θεωρητικές απόψεις
6.4. Μορφές της ένταξης
7. Οι διαδικασίες της ένταξης στην Προσχολική Αγωγή
8. Οι αρχές και οι σκοποί της βασικής εκπαίδευσης όσον αφορά την ένταξη (Η αρχή της μη διαχωριστικής εκπαίδευσης)
8.1. Οι διαδικασίες των παιδιών για την ένταξη
8.2. Άλλες διαδικασίες κατά τη διάρκεια της ένταξης
9. Ο/η Παιδαγωγός της Ένταξης - Μια πρόταση κατάρτισης των Παιδαγωγών για την παιδαγωγική εργασία της ένταξης
10. Η διάθεση των Ειδικών Παιδαγωγών στα σχολεία ένταξης
10.1. Εργασιακό πεδίο των Ειδικών Παιδαγωγών
10.2. Ο συμβουλευτικός ρόλος του/της Ειδικού Παιδαγωγού
11. Συμπεριληπτική (Inclusive) Εκπαίδευση
11.1. Ιστορική εξέλιξη της έννοιας της συμπερίληψης
11.2. Διαφορές ως προς την ενταξιακή παιδαγωγική
11.3. Η εξέλιξη στην Ελλάδα
11.4. Πρακτικές εφαρμογές
Βιβλιογραφία
Παράρτημα
Βασική Νομοθεσία Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, και λοιπών εκπαιδευτικών θεμάτων