Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ

Παρουσίαση

Η «Εποχή των ιδεολογιών» του σημαντικού Γερμανού πολιτικού επιστήμονα και ιστορικού Καρλ Ντίτριχ Μπράχερ αποτελεί μια διαυγή και διεισδυτική πολιτικοϊστορική ανάλυση της πολιτικής σκέψης και της ιδεολογικοποίησής της στον εικοστό αιώνα. Ο Μπράχερ, εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο σε μια εποχή παγκόσμιων πολέμων και πολιτικών αναταραχών η εφαρμογή φιλελεύθερων και δημοκρατικών, συντηρητικών και εθνικών, σοσιαλιστικών και επαναστατικών, αυτοκρατορικών και φυλετικών ιδεών κατέληξε πολλές φορές σε κρίσεις και δικτατορικά καθεστώτα κάθε είδους, αναδεικνύει τη θεμελιώδη σύγκρουση αυτού του αιώνα, αυτή μεταξύ ολοκληρωτισμού και δημοκρατίας. Η επανειλημμένη προφητεία περί του «τέλους των ιδεολογιών» αποδείχτηκε μια αυταπάτη, ενώ όπως λέει ο ίδιος: «Η επιστημονική και η τεχνική πρόοδος δεν μας έχουν κάνει τυχόν περισσότερο ικανούς να αντιστεκόμαστε στους ιδεολογικούς πειρασμούς, αλλά πολύ περισσότερο έχουν δυσχεράνει το καθήκον που τίθεται σήμερα στο άτομο ως πολίτη: να στοχαστεί πάνω στην ίδια την πολιτική και να τη συνδιαμορφώσει, προκειμένου έτσι να πάψει να υποτάσσεται στην αξίωση αποκλειστικότητας μιας πολιτικής πίστης - κάτι που είναι το εντελώς αντίθετο από αυτό που ήθελαν ανέκαθεν οι ιδεολόγοι». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή: Ιδεολογία και πρόοδος
Πρώτο Μέρος Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ Οδοδείκτες της νεωτερικότητας
1. Η ιδεολογική κληρονομιά
2. Πρόοδος και ανορθολογισμός
3. Πολιτικές θρησκείες και φυλετική πίστη
4. Προάγγελοι της μεγάλης κρίσης
5. Θεωρίες για την αποξένωση και θεωρίες για τις ελίτ
6. Αλλαγές στον φιλελευθερισμό
7. Σοσιαλδημοκρατικός ρεφορμισμός
Δεύτερο Μέρος ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ Διανοούμενοι και δικτατορίες
1. Αυταρχική και ολοκληρωτική σκέψη
2. Η ιδεολογική μεταπολεμική περίοδος, πνευματικοί δελεασμοί
3. Η δικτατορία ως γενική ιδέα: Σύγκριση φασισμού, εθνικοσοσιαλισμού και κομμουνισμού
4. Δεξιός και αριστερός ολοκληρωτικός προοδευτισμός
5. Μορφές σκέψης περί κρίσης
6. Ο αγώνας για αξίες και προσανατολισμούς
7. Προβλήματα της δημοκρατικής ιδέας
Αυταρχισμός και δικτατορία: Από την πρώτη στη δεύτερη μεταπολεμική περίοδο
Τρίτο Μέρος ΤΟ ΠΑΡΟΝ Αποϊδεολογικοποίηση και επαναϊδεολογικοποίηση
1. Μεταπολεμική εμπειρία: Επαναξιολόγηση και ανοικοδόμηση
2. Νέοι προσανατολισμοί προς τον κόσμο: Ιδεολογικά ξεκινήματα της δεκαετίας του εξήντα
3. Μεταβολή απόψεων και πολιτική κουλτούρα τη δεκαετία του εβδομήντα
4. Ανταγωνιζόμενες αρχές της δημοκρατικής θεωρίας
5. Μεταξύ κομμουνισμού και δημοκρατίας: Μεταβατικές παραλλαγές σκέψης
6. Ιδεολογίες από τον Πρώτο στον Τρίτο Κόσμο