Η ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ

Παρουσίαση

Πολύχρονες είναι οι έρευνες και οι μελέτες του Σπύρου Δ. Λουκάτου για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό. Κανείς δεν αμφισβητεί το μόχθο που ο Κεφαλονίτης αυτός ιστορικός έχει καταβάλει, για να μελετήσει, αναδείξει και αποτιμήσει το πολιτικό φαινόμενο του Ριζοσπαστισμού, που θεμελιώθηκε και εξελικτικά αναπτύχθηκε στα Επτάνησα κατά την περίοδο της Βρετανικής λεγόμενης Προστασίας (1815-1864).
Και δεν τον απασχόλησε ο Ριζοσπαστισμός ως ένα φαινόμενο, σημαντικότατο προφανώς, της τοπικής ιστορίας, αλλά ως οργανικό κομμάτι της συνολικής ευρωπαϊκής ιστορίας των ιδεών και των κινημάτων. Δεν ασχολήθηκε με το Ριζοσπαστισμό παρορμώμενος από κάποια τοπικιστική υποχρέωση, αλλά τον ενδιέφερε το φαινόμενο αυτό κυρίως στη διαδικασία της «μετακένωσής» του στην ελληνική πρωτεύουσα. Εργαζόμενος, λοιπόν, με τέτοιες στοχοθετήσεις, ενέταξε με τις μελέτες του το ριζοσπαστικό κίνημα στο σύγχρονό του ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, υπογραμμίζοντας βέβαια τις «παρεκκλίσεις» του από τον ευρωπαϊκό ριζοσπαστισμό και τις επτανησιακές του ιδιομορφίες αλλά και στη συνέχεια εξέτασε τη «συνέχειά» του μέσα στη νεοελληνική σκέψη και ιδεολογία.
Ο Σπ. Λουκάτος με τη γερή ιστορική παιδεία, που διέθετε, γνώριζε πολύ καλά την αλληλουχία, αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση των ιστορικών γεγονότων και των πολιτικών φαινομένων. Γνώριζε ότι στην ιστορία, όπως και στη ζωή, δεν υπάρχει αυτοτέλεια, τα γεγονότα δεν αυτονομούνται, αλλά αντίθετα συνυφαίνονται και συνυπάρχουν. Άλλωστε, και ο ίδιος, μεγαλωμένος μέσα στο δυναμικό 20ό αιώνα και με τη δική του συμμετοχή σε κρίσιμες για την πατρίδα του και το γενέθλιο νησί του ώρες, είχε αφομοιώσει την ιστορία ως αέναη πάλη αντίθετων ιδεών, καταστάσεων και γεγονότων, ως μια διαπλοκή οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και άλλων πολιτισμικών παραγόντων. Η ίδια δηλαδή η ζωή - και όχι μόνο η επιστημονική του γνώση -του είχε διδάξει τη διαλεκτική των πραγμάτων.
Η Αγγλοκρατία και ειδικότερα ο Ριζοσπαστισμός τον απασχολεί συστηματικά. Είναι από τους πρώτους που από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 δημοσιεύει κείμενα και κάνει ομιλίες σχετικές με το θέμα. Μέσα από τη συνεχή και εξαντλητική μελέτη των αρχειακών δεδομένων, των αυτοβιογραφικών και άλλων κειμένων των πρωταγωνιστών του κινήματος και της εφημεριδογραφίας της εποχής συνεχίζει να μας δίνει σπουδαίες μελέτες, για να φθάσει στα ώριμα κείμενά του των δεκαετιών του 1990 και 2000.
Γνώστης των επαναστατικών ιδεολογιών και κινημάτων της Δύσης, συνδέει το ριζοσπαστικό κίνημα με τις ευρωπαϊκές αφετηρίες του, αλλά και μελετητής της όλης μετεπαναστατικής κατάστασης στο ελληνικό κράτος, καταδεικνύει τη συμβολή του πολιτικού αυτού φαινομένου στη διαμόρφωση της νεοελληνικής ιδεολογίας και πολιτικής. Αναλύει το ιδεολογικό του περιεχόμενο. Εξηγεί και αξιολογεί τους λόγους που οδήγησαν το Ριζοσπαστισμό στην ακμή και την πλούσια δράση του, αναδεικνύει και τον «εσωτερικό αγώνα» του κινήματος με τις ενδο-αντιθέσεις του και τη συγκρότηση τελικά των Ψευδοριζοσπαστών-Ενωτικών και αποτιμά το ρόλο αυτής της κατάληξης σε σχέση με τη λύση της Ένωσης. (Από τον πρόλογο του επιμελητή)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'. ΟΙ ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ
Η κυριαρχία των Επτανήσων από τους Δημοκρατικούς Γάλλους, 1797-1799
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'. Η ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ
Περίοδος Επτανήσου Πολιτείας, 1800-1807
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'. Η ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ
Πρώτη περίοδος, 1807-1814 Η κυριαρχία των Επτανήσων από τους Αυτοκρατορικούς Γάλλους και η σταδιακή κατάληψή τους από τους Άγγλους
Δεύτερη περίοδος, 1815-1830 Το πρώτο δεκαπενθήμερο του αγγλικού προτεκτοράτου των Επτανήσων με παγίωση της αγγλικής κυριαρχίας ως "Προστασίας" σε αυτά και η Ελληνική του 1821 Επανάσταση με την ίδρυση του νεοελληνικού κρατιδίου με το πρωτόκολλο των "Προστάτιδων" Δυνάμεων στο Λονδίνο το 1830
Τρίτη περίοδος, 1830-1845 Η πρώτη δεκαπενταετία του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Οι Άγγλοι αρμοστές και η διακυβέρνησή τους στο αγγλικό προτεκτοράτο των Επτανήσων. Το στέρεο προδρομικό της Επτανησιακής Πολιτικής Σχολής των Ριζοσπαστών κίνημα των Φιλελευθέρων. Αρχές και αιτήματά του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'. Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΚΑΙ Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ, 1845-1864
Ι. Οι μεταρρυθμίσεις Seaton
II. Οι συντελεστές της συγκροτημένης διαμόρφωσης του συστήματος της Επτανησιακής Πολιτικής Σχολής των Ριζοσπαστών
III. Οι εξεγέρσεις του 1848 και 1849 στην Κεφαλονιά
IV. Η Θ' Ιόνιος Βουλή, πρώτη και τελευταία ελεύθερη Βουλή
V. Η Ι' Ιόνιος Βουλή και η αφετηρία του Μορφώματος των Ενωτιστών
VI. Η ΙΑ' Ιόνιος Βουλή: Η πρόταση αποικισμού της Κέρκυρας και των Παξών. Η αποστολή του Gladstone. Η καθιέρωση του Μορφώματος των Ενωτιστών-Ενωτικών υπό τον Κων. Λομβάρδο
VII. Η ΙΒ' Ιόνιος Βουλή. Οι Ριζοσπάστες και το υπό τον Κων. Λομβάρδο αντι-ριζοσπαστικό μέτωπο
VIII. Η IΓ' Ιόνιος Βουλή και η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε'. ΤΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ-ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΤΟΥ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ο Ριζοσπαστισμός, φιλοσοφικο-ιδεολογική θεωρία και σύστημα αξιών. Πολιτικο-κοινωνική του έκφραση το Ριζοσπαστικό Κόμμα και Κίνημα. Επτάνησα, 1797-1864
Τα δυο ψηφίσματα της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα: Το ψήφισμα των Ριζοσπαστών βουλευτών στην Θ' Ιόνιο Βουλή και το ψήφισμα των βουλευτών της ΙΓ' Βουλής. Συγκριτική θεώρηση και αξιολόγηση
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ