ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΦΩΣ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό επικεντρώνεται στις ψυχολογικές θεωρίες της οπτικής αντίληψης, στις ομοιότητες και διαφορές τους, σε ορισμένες γενικές αρχές της ψυχολογίας καθώς και σε άλλες ειδικότερου ενδιαφέροντος που αφορούν συγκεκριμένες θεωρίες. Ο σκοπός είναι να συλλάβει ο αναγνώστης ότι η οπτική αντίληψη δεν είναι κάτι αυτόματο αλλά υποβάλλεται σε μια σειρά από διαδικασίες για τις οποίες απαιτείται ένα σημαντικό θεωρητικό υπόβαθρο για να γίνουν κατανοητές.
Εδώ θα ασχοληθούμε με την ψυχολογία της αντίληψης, με το πώς, δηλαδή, αυτό που κοιτάμε φτάνουμε στο σημείο πράγματι να το δούμε, να το αντιληφθούμε. Το αντικείμενο της φυσιολογίας του ματιού, δηλαδή, των φυσιολογικών διαδικασιών της όρασης, το ποια όργανα ευαισθητοποιούνται και πώς και από τί είδους ερεθίσματα, καλύπτεται σε άλλα συγγράμματα. Ως αποτέλεσμα της επαφής με τις δύο αυτές περιοχές, δηλαδή της φυσιολογίας της όρασης και της ψυχολογίας της αντίληψης, ο αναγνώστης θα φτάσει να κατανοήσει ότι αφενός η αντίληψη δεν είναι κάτι αυτονόητο, αυτόματο και αλάνθαστο αλλά ότι λειτουργεί επί τη βάσει μιας σειράς αρχών και νόμων οι οποίοι έχουν διερευνηθεί πειραματικά αλλά και που είναι πιθανό να υπόκεινται σε διαφορετικές ερμηνείες ανάλογα με την θεωρία που χρησιμοποιείται. Αφετέρου, θα κατανοήσει το πώς και το γιατί, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, λαμβάνουν χώρα οι διάφορες οπτικές ψευδαισθήσεις εν εξαρτήσει προς τους νόμους που διέπουν την αντίληψη.
Τελικός σκοπός αυτού του εγχειρήματος, είναι να συσχετιστούν οι ανωτέρω πληροφορίες με το ζήτημα του φωτός αφενός ως πηγή κάθε ορατού φαινομένου και ως στοιχείου αντιληπτού καθεαυτού υπό ορισμένες συνθήκες από το μάτι και αφετέρου ως φαινομένου το οποίο μπορεί να υποστεί επεξεργασία και σχεδιασμό λαμβάνοντας υπόψη τις νομοτέλειες που διέπουν την οπτική αντίληψη. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Θεωρίες της Οπτικής Αντίληψης
Ορισμένες Ιστορικά Σημαντικές Θεωρίες της Οπτικής Αντίληψης
Φυσιογνωμική
Νοησιαρική
Συνειρμισμός ή Συνειρμική Ψυχολογία
Ενσυναίσθηση
Η Ψυχολογία της Μορφής (Gestalt)
Θεωρία της Οικολογικής Αντίληψης
Συμπεριφορισμός
Η Βασική Σκοπιά Κάθε Θεωρίας
Ομοιότητες και Διαφορές
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Βασικές Έννοιες της Οπτικής Αντίληψης
Διακρίσεις μεταξύ Φυσιολογίας της Όρασης και Ψυχολογίας της Οπτικής Αντίληψης
Η Ομοιόσταση
Η Τάση προς Μείωση της Έντασης
Η Αρχή της Ευχαρίστησης
Βασικές Αρχές και Νόμοι της Αντίληψης κατά την Ψυχολογία Gestalt
Η Αρχή της Απλότητας
Κανόνες Ομαδοποίησης - Ομοιότητα και Υποδιαίρεση
Ο Νόμος της Διαφοροποίησης
Ο Νόμος της Συνοπτικότητας - Τάσεις
Όξυνσης και Ισοπέδωσης
Φυσική και Αντιληπτική Διαφάνεια
Στροβοσκοπική Κίνηση
Η Δομή της Εικόνας
Άξονες και Δομικός Σκελετός
Μορφή και Φόντο
Οπτικό Βάρος
Ο Παράγοντας της Αντίθεσης
Το Πλέγμα των Διαβαθμίσεων
Οπτική Αντίληψη και Έκφραση
Ισομορφισμός
Ορισμένες Έννοιες της Οικολογικής Αντίληψης
Εμφώλευση
Συμβάν
Μέσον
Ουσία
Επιφάνεια
Φρακτική Ακμή
Ο Νόμος της Αναστρεπτής Έμφραξης
Προβλήματα της Οπτικής Αντίληψης
Οπτικές Πλάνες και Ψευδαισθήσεις
Καμουφλάζ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Η Φύση του Φωτός και η Αντίληψη
Το Άυλο και η Δύναμη του Φωτός
Έμμεση και Άμεση Πρόσληψη του Φωτός
Διαφορετικά Είδη Φωτός
Κατευθυντικό Φως
Περιβαλλοντικό Φως
Αναδυόμενο Φως
Η Επαφή Φωτός και Ύλης
Φως και Επιφάνεια
Φως και Μορφή
Φως και Υφή
Φως και Χώρος
Η διαβάθμιση του Φωτός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Η Φύση της Σκιάς και η Αντίληψη
Το Άυλο και η Υλικότητα της Σκιάς
Φυσικός και Φυσιολογικός Φωτισμός
Φυσιολογική Σκιά
Διαφορετικά Είδη Σκιάς
Αυτοσκιά
Ερριμμένη Σκιά
Παρασκιά
Αντισκιά
Ανεξάρτητη Σκιά
Χρωματική Σκιά
Προσανατολισμός και Σκιά
Διαβαθμίσεις Σκιάς
Σκιά και Μορφή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Συμβολικοί και Εκφραστικοί Παράγοντες του Φωτός και της Σκιάς
Το Φως και η Σκιά ως Καλλιτεχνικά Εργαλεία
Συμβατικός Συμβολισμός
Αυθόρμητος Συμβολισμός
Ο Συμβολισμός του Φωτός και της Σκιάς και η Διυποκειμενική Ερμηνεία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Χειρισμοί Φωτός και Σκιάς
Κατεύθυνση
Συγκέντρωση
Ανάκλαση
Παγίδευση
Διείσδυση - Επιβράδυνση
Η δημιουργία Ατμόσφαιρας
Βιβλιογραφία