ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ

Παρουσίαση

Το έργο "Οι βάσεις των φιλοσοφικών γνώσεων", που παρουσιάζουμε σε ελληνική μετάφραση, πραγματεύεται τα βασικά ζητήματα του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού στο φως των επιτευγμάτων της σύγχρονης επιστήμης και των δεδομένων της κοινωνικής πρακτικής, υποβάλλοντας σε κριτική ανάλυση τις σημερινές αστικές θεωρίες και τις απόψεις του αναθεωρητισμού.

Σ' αυτό το βιβλίο εκτίθενται σε κατανοητή για όλους μορφή οι βάσεις των μαρξιστικών φιλοσοφικών γνώσεων. Έχει γραφεί ειδικά για τον αναγνώστη, ο οποίος καταπιάνεται για πρώτη φορά με τη μελέτη της μαρξιστικολενινιστικής φιλοσοφίας.
Τι μας προσφέρει, λοιπόν, η μελέτη της φιλοσοφίας του μαρξισμού;
Η μαρξιστική φιλοσοφία αποτελεί ένα αρμονικό σύστημα αντιλήψεων για τον κόσμο που περιβάλλει τον άνθρωπο, για τους νόμους εξέλιξής του και για τους δρόμους της γνώσης του. Γι' αυτό, με τη μελέτη της φιλοσοφίας σχηματίζουμε μια σαφέστατη αντίληψη για το τι είναι ο κόσμος και πως εξελίσσεται, για τη θέση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο και για την ικανότητά του να γνωρίσει και να αλλάξει την πραγματικότητα, για τους λόγους που μεταβάλλεται η κοινωνική ζωή, για το πως είναι καλύτερα να την οργανώσουμε κλπ.
Τι πρακτική σημασία έχουν, όμως, αυτά τα γενικά ερωτήματα, σε τι ωφελούν τον άνθρωπο, τη ζωή και την εργασία του;
Η πρακτική σημασία της μαρξιστικής φιλοσοφίας είναι τεράστια. Σαν συστατικό του μαρξισμού-λενινισμού, που αποκαλύπτει τους πιο γενικούς νόμους ανάπτυξης της φύσης, της κοινωνίας και της νόησης, που αποδείχνει την αναγκαιότητα και το αναπόφευκτο της σοσιαλιστικής επανάστασης, της νίκης του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, η μαρξιστική φιλοσοφία προσφέρει πολύτιμη βοήθεια σ' όλες τις προοδευτικές δυνάμεις, στον αγώνα τους για ένα καλύτερο μέλλον της ανθρωπότητας. [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
1. Η φιλοσοφία σαν επιστήμη
Το βασικό ζήτημα της φιλοσοφίας. Αντίθεση υλισμού και ιδεαλισμού
Η έννοια της μεθόδου. Διαλεκτική και μεταφυσική
Το αντικείμενο της μαρξιστικής φιλοσοφίας
2. Εμφάνιση και ανάπτυξη της μαρξιστικής φιλοσοφίας
Οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις εμφάνισης της μαρξιστικής φιλοσοφίας
Σε τι συνίσταται η ουσία της επανάστασης στη φιλοσοφία που πραγματοποίησε ο μαρξισμός
Ο δημιουργικός χαρακτήρας της μαρξιστικολενινιστικής φιλοσοφίας
ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ
3. Η ύλη και οι μορφές ύπαρξής της
Τι είναι ύλη
Η κίνηση μορφή ύπαρξης της ύλης
Χώρος και χρόνος
4. Ύλη και συνείδηση
Η συνείδηση ιδιότητα της ανώτερα οργανωμένης ύλης
Η συνείδηση προϊόν ανέλιξης της ύλης. Προέλευση και ανάπτυξη της συνείδησης
5. Η μαρξιστική διαλεκτική σαν διδασκαλία για την εξέλιξη και την καθολική σύνδεση
Η διαλεκτική σαν διδασκαλία για την εξέλιξη
Η διαλεκτική διδασκαλία για την καθολική σύνδεση
Η σημασία της μαρξιστικής διαλεκτικής
6. Οι βασικοί νόμοι της υλιστικής διαλεκτικής
Ο νόμος της ενότητας και πάλης των αντιθέτων
Ενότητα και πάλη των αντιθέτων
Η πολυμορφία των αντιθέσεων
Οι αντιθέσεις της σοσιαλιστικής κοινωνίας και οι τρόποι υπερνίκησής τους
Ο νόμος του περάσματος των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές
Η έννοια της ποιότητας και της ποσότητας
Το πέρασμα των ποσοτικών αλλαγών σε ποιοτικές, νόμος της εξέλιξης
Η ποικιλία των μορφών περάσματος από την παλιά ποιότητα στην καινούργια
Ο χαρακτήρας των ποιοτικών αλλαγών κατά το πέρασμα από το σοσιαλισμό στον κομμουνισμό
Ο νόμος άρνησης της άρνησης
Η διαλεκτική άρνηση και ο ρόλος της στην εξέλιξη
Ο προοδευτικός χαρακτήρας της εξέλιξης
Η ισχύς του νόμου άρνησης στις συνθήκες του σοσιαλισμού
7. Οι κατηγορίες της υλιστικής διαλεκτικής
Προέλευση και γενικές ιδιομορφίες των κατηγοριών της διαλεκτικής
Μερικό και γενικό
Περιεχόμενο και μορφή
Ουσία και φαινόμενο
Αιτία και αποτέλεσμα
Αναγκαιότητα και τυχαίο
Δυνατότητα και πραγματικότητα
Το σύστημα και τα συστατικά του, δομή και λειτουργία, ιστορία και περιβάλλον
8. Η γνωσιοθεωρία του διαλεκτικού υλισμού
Τι είναι γνώση
Η πράξη αφετηρία και βάση της διαδικασίας της γνώσης
Από τη ζωντανή ενατένιση στην αφηρημένη γνώση
Η μαρξιστική διδασκαλία για την αλήθεια
Η πράξη κριτήριο της αλήθειας
Μεθοδολογία της επιστημονικής γνώσης
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ
9. Τι μελετά ο ιστορικός υλισμός
Η εμφάνιση του ιστορικού υλισμού επαναστατική στροφή στις αντιλήψεις για την κοινωνία
Το αντικείμενο του ιστορικού υλισμού
Η ιστορική αναγκαιότητα και η ελευθερία του ανθρώπου
Ο αντιεπιστημονικός χαρακτήρας της σύγχρονης αστικής κοινωνιολογίας
10. Κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός
Οι φυσικές συνθήκες της κοινωνικής ζωής
Ο τρόπος παραγωγής κύρια, καθοριστική δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης
Η οικονομική βάση και το εποικοδόμημα της κοινωνίας. Η αλληλοεξάρτησή τους
Ο κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός σαν σύνθετος κοινωνικός οργανισμός
Η ιστορία της κοινωνίας σαν ιστορία εξέλιξης και νομοτελειακής αντικατάστασης των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών
Κομμουνιστικός κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός
11. Οι λαϊκές μάζες αποφασιστική δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης. Κοινωνία και προσωπικότητα
Ο λαός πραγματικός δημιουργός της ιστορικής διαδικασίας, αποφασιστική δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης
Κοινωνία και προσωπικότητα
Ο ρόλος της προσωπικότητας στην ιστορία
12. Τάξεις και ταξική πάλη
Η ουσία και η προέλευση των τάξεων
Η ταξική πάλη πηγή ανάπτυξης των ταξικά ανταγωνιστικών κοινωνιών
Η ταξική πάλη στην καπιταλιστική κοινωνία
Τάξεις και ταξική πάλη στη μεταβατική περίοδο από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό
Η ταξική διάρθρωση της σοσιαλιστικής κοινωνίας
Τρόποι απάλειψης των ταξικών διαφορών
13. Οι ιστορικές μορφές κοινωνικής συμβίωσης
Γένος, φυλή, εθνότητα, έθνος
Έθνος και εθνικές σχέσεις στην καπιταλιστική κοινωνία
Σοσιαλισμός και έθνος
Οικογένεια
14. Το κράτος [...]
15. Κοινωνική επανάσταση
16. Η κοινωνική συνείδηση και ο ρόλος της στην εξέλιξη της κοινωνίας
17. Μορφές της κοινωνικής συνείδησης. Επιστήμη