ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ: ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Για τη χρονολόγηση της ενάρξεως της ησυχαστικής έριδας διαθέτομε τρεις ασφαλείς χρονολογίες της συμμετοχής του Βαρλαάμ σε συζητήσεις με τους αντιπροσώπους του πάπα τον χειμώνα 1333 - 1334, της μεταβάσεως αυτού στη Δύση στις αρχές του 1339, και της συγκλήσεως συνόδου στην Κωνσταντινούπολη το θέρος του 1341. Τα λοιπά χρονολογικά δεδομένα δεν είναι ακριβή, γι' αυτό και παρατηρείται διαφορά χρονολογήσεως κατά τα δύο έτη μεταξύ Schiro, ο οποίος τοποθετεί την Α' προς Ακίνδυνον επιστολήν του Παλαμά στο 1335, και του Meyendorff, ο οποίος τοποθετεί αυτήν στο 1337.
Παραθέτομε τις κυριότερες μαρτυρίες, στις οποίες θα στηρίξομε τη γνώμη μας. Ο Παλαμάς λέγει στον Θεοφάνη, περιγράφοντας τα συμβάντα τον Ιούνιο του 1341 "επεί και Θεσσαλονικείς άνδρες παρήσαν οι συνειδότες εξεταζόμενης έτι της αρχής, όθεν ανεφάνη προ ετών τεττάρων, ότε μηδέ ήδει πω σχεδόν, που γης ημείς εσμεν, μηδέ δια γραμμάτων ετύγχανεν ωμιλητικώς ημίν, τότε προ τοσούτου χρόνου προς τινα των εν απλότητι μοναζόντων υπακοήν αυτόν υποκρινόμενον, εκ τούτου τας λαβάς ευρέσθαι των κατηγορημάτων". Σύμφωνα μ' αυτά η έριδα εμφανίστηκε τέσσαρα έτη πριν από τη σύνοδο του 1341, ήτοι την άνοιξη του 1337. Λίγο πριν από τον χρόνο αυτόν ο Βαρλαάμ, μη γνωρίζοντας ακόμη προσωπικά τον Παλαμά και μη αλληλογραφώντας μαζί του, επισκέφθηκε απλοϊκόν μοναχό για να λάβει πληροφορίες σχετικά με την ησυχαστική μέθοδο. Προφανώς είχε προηγηθεί η υπό του Παλαμά αποστολή της πρώτης προς τον Ακίνδυνον επιστολής. Στο Εγκώμιο που είχε συνταχθεί από τον Φιλόθεο σημειώνεται ότι ο Παλαμάς παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη "τρεις ενιαυτούς όλους", πριν επιστρέψει στο Όρος. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χριστολογική βάση της ησυχαστικής έριδας
Αφορμές της έριδας
Τα συγγράμματα του Βαρλαάμ
Φιλολογική σύνθεση του έργου
Πηγές του έργου
Η πρώτη τριάδα
Η δεύτερη τριάδα
Η τρίτη τριάδα
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΚΕΙΜΕΝΟ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΡΙΑΣ ΠΡΩΤΗ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΙ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΙΝΟΣ ΛΥΣΙΤΕΛΗΣ Η ΠΕΡΙ ΛΟΓΟΥΣ ΤΡΙΒΗ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ. ΟΤΙ ΤΟΙΣ ΠΡΟΗΡΗΜΕΝΟΙΣ ΕΝ ΗΣΥΧΙΑ ΠΡΟΣΕΧΕΙΝ ΕΑΥΤΟΙΣ ΟΥΚ ΑΣΥΝΤΕΛΕΣ ΕΝΔΟΝ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΕΙΡΑΣΘΑΙ ΚΑΤΕΧΕΙΝ ΤΟΝ ΟΙΚΕΙΟΝ ΝΟΥΝ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ Ο ΤΡΙΤΟΣ. ΠΕΡΙ ΦΩΤΟΣ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΘΕΙΟΥ ΚΑΙ ΙΕΡΑΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΡΙΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ Ο ΠΡΩΤΟΣ. ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΒΑΡΛΑΑΜ ΣΥΓΓΡΑΦΕΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ ΤΙΣ Η ΟΝΤΩΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΓΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΟΝΤΩΣ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΠΕΡΙΣΠΟΥΔΑΣΤΟΣ Η ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΛΕΓΟΝΤΩΝ ΤΗΝ ΕΚ ΤΗΣ ΕΞΩ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΓΝΩΣΙΝ ΟΝΤΩΝ ΣΩΤΗΡΙΟΝ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ Ο ΤΡΙΤΟΣ. ΠΕΡΙ ΦΩΤΟΣ ΙΕΡΟΥ
ΤΡΙΑΣ ΤΡΙΤΗ
ΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΒΑΙΝΟΝΤΩΝ ΑΤΟΠΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΒΑΡΛΑΑΜ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, Ή ΠΕΡΙ ΘΕΩΣΕΩΣ
ΛΟΓΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΚΒΑΙΝΟΝΤΩΝ ΑΤΟΠΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΒΑΡΛΑΑΜ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ Ο ΤΡΙΤΟΣ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΚΒΑΙΝΟΝΤΩΝ ΑΤΟΠΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΒΑΡΛΑΑΜ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Ευρετήριο χωρίων της Γραφής
Ευρετήριο Πατέρων
Ευρετήριο λειτουργικών κειμένων
Ευρετήριο ονομάτων και πραγμάτων
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων και τοπωνυμιών
Ευρετήριο νεωτέρων συγγραφέων