ΑΝΑΓΛΥΦΑ ΜΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Ο πρώτος στόχος της μελέτης είναι να φέρει στο φως μια νομική συναγωγή που συγκροτήθηκε τον 16ο αιώνα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Απαρτίστηκε από βυζαντινή νομική ύλη, από αποφάσεις του Πατριαρχείου του πρώτου αιώνα μετά την Άλωση και ήταν, για ένα διάστημα, σε επίσημη χρήση. Αυτό το σημαντικό για το νομικό βίο του μεταβυζαντινού Ελληνισμού γεγονός, που πρέπει να συνέβη στα 1564, είναι άγνωστο στην Επιστήμη και αθησαύριστο. Σημαντικό πιστεύω καθ' εαυτό, το γεγονός αποκτά μεγαλύτερη σημασία καθώς σώζονται μεγάλα τμήματα από το πρωτότυπο σώμα της συναγωγής. Πρόκειται για ένα εύρημα που έρχεται να δώσει μιαν ακόμα απάντηση σε ένα ερευνητικό αίτημα που είχα θέσει πριν από είκοσι χρόνια: να αναζητήσουμε στοιχεία για τον νομικό βίο στα χρόνια της πρώιμης Τουρκοκρατίας και πέρα από τις νομικές συλλογές που δημιούργησαν ιδιώτες να μελετήσουμε συστηματικά τις πράξεις της επίσημης εκκλησιαστικής αρχής, του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και τις νομικές συναγωγές που κατά καιρούς δημιούργησε για να καλύψει τις ανάγκες του. Διότι καλή και χρήσιμη είναι η ενασχόληση με τον "Νομοκάνονα" του Μαλαξού, όπως και η ενασχόληση με την νομική συλλογή που συγκρότησε για δική του χρήση ο Δοσίθεος Ιεροσολύμων, όμως είναι αναγκαίο να αναζητήσουμε στοιχεία για την ιστορία του λεγόμενου μεταβυζαντινού δικαίου και μέσα από την πρακτική που ακολούθησε το ίδιο το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ
Για τη στρωματογράφηση ενός χειρόγραφου κώδικα
Η ενότητα και η χρονολόγηση ενός στρώματος
Ό,τι λείπει από την ενότητα που συγκροτήθηκε τον 16ο αι.
ΤΟ ΕΥΡΗΜΑ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Από τη Σάμο στην Κωνσταντινούπολη
Η αφορμή και ο χρόνος δημιουργίας της συναγωγής
Η ΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΤΟΥ 1564
Η τεχνική της συναγωγής
Ανασυγκρότηση του Πίνακας περιεχομένων της συναγωγής
Η φιλολογική ταυτότητα των περιεχομένων
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ "ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ"
Νομικά βοηθήματα στο Πατριαρχείο μετά την Άλωση και η νομική συναγωγή του 1564
Μία νομική συναγωγή στις αρχές του 17ου αι.: ένα ανάλογο φαινόμενο
Βυζαντινό δίκαιο και μεταβυζαντινή "νομοθεσία"
Πίνακες
Γενικό ευρετήριο
Ευρετήριο των incipit των κειμένων
Πίνακας πηγών
Άλλα χειρόγραφα που χρησιμοποιούνται ή αναφέρονται