ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ

Παρουσίαση

Η εκκλησία από την πρώτη ιστορική της φανέρωση και καθόλη την ιστορική της διαδρομή εμβάπτισε, όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής στη δική της αλήθεια που έχει ως κέντρο τον Χριστό. Το γεγονός αυτό ξεκινά ήδη από τον ιστορικό βίο του Ιησού και των Αποστόλων, οι οποίοι αποκαλύπτουν την καινή πραγματικότητα στην οποία καλούνται να μετάσχουν οι χριστιανοί και η οποία έχει ένα και μοναδικό χαρακτηριστικό, τη συνεχή παρουσία του αγίου Πνεύματος ανάμεσά τους. Στη λατρευτική της ζωή η Εκκλησία μαρτυρά καθημερινά σε όλες τις εκδηλώσεις αυτή τη νέα νοηματοδότηση και προοπτική του ανθρωπίνου βίου, ο οποίος καίτοι κυριαρχείται από την κατάσταση της φθοράς και του θανάτου εν τέλει τον υπερβαίνει και του χαρίζεται η ζωή εν τω Θεώ. Η μαρτυρία αυτή γίνεται εμπειρία, καθημερινός βίος, και έχει ποικίλες εφαρμογές σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης δραστηριότητας: στον κόσμο του πνεύματος, στην Τέχνη, στη Φιλοσοφία, στη Θεολογία, στην κοινωνική ζωή, στη λαϊκή θρησκευτικότητα, στην Πολιτική κλπ. Σε μια παράλληλη διαδικασία οι Πατέρες, ως "καθηγεμόνες της Εκκλησίας", επεξήγησαν με επάρκεια και σαφήνεια την πίστη της, χωρίς να υποκρύψουν ή να αφήσουν ασαφές κάτι που είναι αναγκαίο αφενός για τη σωτηρία και αφετέρου για την πρόληψη παρερμηνειών και προφάσεων για καινοφωνία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πίνακας Βραχυγραφιών
Πρόλογος
Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Εισαγωγή
- Από την ερμηνεία των Γραφών στην ερμηνεία της Πατερικής Γραμματείας
- Μ. Αθανάσιος, Διονύσιος Αλεξανδρείας και Άρειος
- Η ερμηνεία της Παράδοσης τον 6ο αι. - Η περίπτωση των "Λεοντίων" κειμένων
- Η συμπιληματική γραμματεία και η ερμηνεία της προγενέστερης Πατερικής Παράδοσης
- Ο Μάξιμος Ομολογητής και η ανασκευή των ερμηνευτικών προτάσεων του μονοφυσιτισμού
- Ιωάννης Δαμασκηνός και Μ. Φώτιος. Η σύνοψη των κριτηρίων προσέγγισης της Πατερικής Παράδοσης
Ιωάννης Δαμασκηνός
Ο Μ. Φώτιος και η Λατινική Πατερική Γραμματεία
- Κριτήρια αποδοχής της Πατερικής Γραμματείας στους διαλόγους Ορθοδόξων και Λατίνων μετά το σχίσμα
Νικήτας Νικομήδειας και Άνσελμος του Havelberg
Ο Άγνωστος συγγραφέας των αρχών του 13ου αι. (Ιωάννης Καματηρός;)
Η σύνοδος του Νυμφαίου
Ο Τόμος της Συνόδου του 1273
- Η Πατερική Παράδοση στο έργο των αντιρρητικών και ησυχαστών Πατέρων και συγγραφέων του 14ου αι.
Ο Γρηγόριος Παλαμάς και η ερμηνευτική προσέγγιση της Πατερικής Παράδοσης
Ο Νείλος Καβάσιλας και η συστηματοποίηση των κριτηρίων ερμηνείας στην αντιρρητική κατά Λατίνων γραμματεία
- Η τιμή και το κύρος του ιερού Αυγουστίνου στη μεταβυζαντινή Γραμματεία και οι εκτιμήσεις της σύγχρονης Ορθόδοξης Θεολογίας
Μεθοδολογία και αρχές της έρευνας
Ο ιερός Αυγουστίνος στην υστεροβυζαντινή γραμματεία
Ο ιερός Αυγουστίνος και η χρήση του στην μεταβυζαντινή γραμματεία
Επίμετρον
Επιλεγμένη Βιβλιογραφία
Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΠΑ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ Η ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Εισαγωγή
Μεθοδολογικά πρότερα
Από την εμπειρία του θαύματος στην αφήγηση και τον εγκωμιασμό του: Οι Διηγήσεις Θαυμάτων
Τα λείψανα των μαρτύρων και η πίστη της Εκκλησίας τους πρώτους αιώνες
- Οι Καππαδόκες Πατέρες. Η θεολογική και γραμματολογική τεκμηρίωση των "Διηγήσεων Θαυμάτων"
Ο Μ. Βασίλειος και η σύνταξη των διηγήσεων περί μαρτύρων και θαυμάτων
- Η Αντιοχειανή παράδοση και η ανθρωπολογική προσέγγιση των θαυμάτων
Ο ιερός Χρυσόστομος και η θεραπευτική δύναμη των λειψάνων
Το επιτελούμενο στην ψυχή του ανθρώπου θαύμα και η εκκλησιολογική του προοπτική
- Ο "μακάριος και θεοφόρος Αστέριος επίσκοπος Αμασείας"
Η συστηματοποίηση της διδασκαλίας της Εκκλησίας τον 5ο αι.
Η προσευχή και το θαύμα
- Η εκκλησιαστική συνείδηση της θαυματουργίας των λειψάνων στις αρχές του 7ου αι.
Ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης άγιος Ιωάννης Α' και οι Διηγήσεις Θαυμάτων του αγίου Δημητρίου
Ο άγιος Δημήτριος και οι θεραπευτικές ιάσεις
- Το αποδιδόμενο στον Άγιο Ανδρέα Κρήτης Εγκώμιο στα θαύματα του αγίου Θεράποντα
Το εγκώμιο και ο συγγραφέας του κατά τη χειρόγραφη παράδοση
Οι υποθέσεις και οι προτάσεις για την πατρότητα του εγκωμίου και την εποχή που εκφωνήθηκε
Οι έμμεσες μαρτυρίες των πηγών περί του βίου και συγγραφικού έργου του Αγίου Ανδρέα Κρήτης
Η ασύνδετη δομή του κειμένου και τα διάφορα μέρη του
Υφολογική και γλωσσική προσέγγιση του Εγκωμίου
Η ερμηνεία του θαύματος και οι αποκλίσεις από την Παράδοση των αγίων
Επίμετρον: Το θαύμα και η θεολογική του τεκμηρίωση στην παράδοση των Αγίων
Επιλεγμένη Βιβλιογραφία