ΠΡΟΕΛΑΥΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό είναι ένα μήνυμα αισιοδοξίας σε μια δύσκολη εποχή αισιοδοξίας, διότι υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Χρήστο Καλεμκερή που εκφράζουν την αγάπη για την πατρίδα τους με συγκεκριμένες ωφέλιμες και ανιδιοτελείς πράξεις, όπως η συγκέντρωση ιστορικού φωτογραφικού υλικού μεγάλης αξίας αισιοδοξίας, διότι υπάρχουν ιδρύματα, όπως ο εκδότης αυτού του βιβλίου, που συνεχίζουν με κέφι και υψηλή ποιότητα την προσπάθειά τους. Πολύ πριν από την οικονομική ύφεση, άλλωστε, ο πολιτισμός στην πόλη αυτήν είχε μέχρι παραλύσεως πληγεί εξ αλλότριων προς αυτόν ιδεών και ατόμων. Δεν είναι, συνεπώς, καθόλου αυτονόητη η λειτουργία ενός ιδρύματος το οποίο παράγει μακροπρόθεσμα ποιοτικό έργο. Γι' αυτό πρέπει να επισημαίνεται και να επαινείται. Εκατομμύρια νομισμάτων έχουν απολεσθεί σε δήθεν "πολιτιστικές" δράσεις με αποτέλεσμα ολέθριο για την πολιτισμό και ειδικώς για ο,τιδήποτε ανάγεται στον τομέα της ιστοριογραφίας. Συνιστούν, λοιπόν, μηνύματα αισιοδοξίας η λειτουργία του Μουσείου Φωτογραφίας "Χρήστος Καλεμκερής" του Δήμου Καλαμαριάς και η έκδοση του παρόντος τόμου.
Κυρίως, όμως, το βιβλίο αυτό είναι ένα μήνυμα αισιοδοξίας για το περιεχόμενό του. Δείχνει πώς πριν από εκατό χρόνια ένα μικρό κράτος, που είχε προσφάτως υποστεί μία ταπεινωτική στρατιωτική ήττα και μία οδυνηρή πτώχευση, που κάθε άλλο παρά διέθετε εσωτερική ομόνοια και σύμπνοια, την επαύριον μόλις μιας διεθνούς οικονομικής κρίσης (1906-1907) και μιας κοινοβουλευτικώς ανορθόδοξης πολιτικής παρέμβασης (το κίνημα του Γουδή), ξεκίνησε μια στρατιωτική προσπάθεια που εμφανώς ξεπερνούσε τα μέτρα του. Δεν ήταν "ήρωες" οι στρατιώτες του 1912-13. Ήταν απλοί καθημερινοί άνθρωποι. Δεν ήταν "μάγοι" οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες της μικρής αυτής χώρας. Ήταν άνθρωποι με καλές και κακές στιγμές, με σωστές και λανθασμένες επιλογές. "Ήρωες" και "μάγοι" μπορούν να νικήσουν οποιονδήποτε, αλλά δεν υπήρξαν ποτέ στην πραγματικότητα. Αυτοί που κατόρθωσαν να φέρουν σε πέρας την εποποιία του 1912-13 ήταν απλώς οι πρόγονοί μας. Ήταν θνητοί, σαν εμάς. Που έκαναν λάθη, που πολλές φορές δίσταζαν και φοβούνταν. Ήταν οι ίδιοι άνθρωποι που μερικά χρόνια αργότερα ενέπλεξαν την Ελλάδα σε έναν πολιτικό και κοινωνικό διχασμό χωρίς προηγούμενο, που μόλις στις μέρες μας ατόνησε.
Αλλά οι άνθρωποι αυτοί πολέμησαν μέσα στο πλαίσιο της εθνογενετικής διαδικασίας, έχοντας επικεφαλής την αστική τάξη της χώρας. Οι κυρίες των καλών οικογενειών των Αθηνών δεν δίστασαν να κάνουν τις νοσοκόμες στην Ήπειρο. Ο λόγος που πολέμησαν οι έλληνες αστοί ήταν ταυτόσημος με τον λόγο για τον οποίο δεν πολέμησαν οι αντίπαλοί τους: το 1912 το οθωμανικό κράτος ήταν ένα παρακμασμένο δεσποτικό κράτος, εμπόδιο σε οποιαδήποτε αναπτυξιακή προσπάθεια, εχθρός οποιασδήποτε επένδυσης, οποιουδήποτε νεωτερισμού. Και αυτό ανεξάρτητα από τις επιθυμίες των ηγετών του, πολλοί από τους οποίους είχαν εντελώς αντίθετες προθέσεις.
Οι ανέκδοτες φωτογραφίες που εκδίδονται με τον τόμο αυτόν δίνουν σε κάποιο βαθμό μια αίσθηση της εποχής τους. Είναι ένα παράθυρο για μας να δούμε όχι απλώς το παρελθόν μας (αυτό είναι το λιγότερο, δεν έχει πάντοτε σημασία το παρελθόν) αλλά να δούμε τους εαυτούς μας, την εναλλακτική μας μορφή, την άλλη μας ουσία να ξαναδούμε τους εαυτούς μας άλλοτε έτοιμους για προαναγγελλόμενες καταστροφές, άλλοτε ικανούς για ανέλπιστες νίκες. (Ευάγγελος Χεκίμογλου, από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Σύγχρονη Θεώρηση του βαλκανοτουρκικού πολέμου
Κεφάλαιο πρώτο: Οι ιστορικές αιτίες του βαλκανοτουρκικού πολέμου
Κεφάλαιο δεύτερο: Οι Βαλκάνιοι συνεννοούνται
Κεφάλαιο τρίτο: Οι βλέψεις των Μεγάλων Δυνάμεων
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Ο ελληνικός και ο οθωμανικός στρατός
Κεφάλαιο τέταρτο: Ο ελληνικός στρατός το 1912
Κεφάλαιο πέμπτο: Ο οθωμανικός στρατός το 1912
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η εκστρατεία στη Μακεδονία
Κεφάλαιο έκτο: Η διάβαση των συνόρων και η κατάληψη της Ελασσόνας (5 έω5 7 Οκτωβρίου 1912)
Κεφάλαιο έβδομο: Σαραντάπορο, Λαζαράδες, Σέρβια (8 ως 12 Οκτωβρίου 1912)
Κεφάλαιο όγδοο: Κριτική του ελιγμού του Σαρανταπόρου
Κεφάλαιο ένατο: Η κατάσταση στο μακεδονικό μέτωπο μετά τη μάχη του Σαρανταπόρου (12/25-16/29 Οκτωβρίου 1912)
Κεφάλαιο δέκατο: Προετοιμασία για τη μάχη των Γιαννιτσών (17/30-18/31 Οκτωβρίου 1912)
Κεφάλαιο ενδέκατο: Η μάχη των Γιαννιτσών (19-20 Οκτωβρίου/1-2 Νοεμβρίου 1912)
Κεφάλαιο δωδέκατο: Η προέλαση προς τη Θεσσαλονίκη και η παράδοση της πόλης (21 Οκτωβρίου/3 Νοεμβρίου-28 Οκτωβρίου/10 Νοεμβρίου 2010)
Κεφάλαιο δέκατο τρίτο: Οι πρώτες ημέρες μετά την παράδοση της Θεσσαλονίκης
Παράρτημα 1. Η δολοφονία του Βασιλιά Γεωργίου
Παράρτημα 2. Η κηδεία του Βασιλιά Γεωργίου
Κεφάλαιο δέκατο τέταρτο: Επιχειρήσεις στη Δυτική Μακεδονία (18/31 Οκτωβρίου-13/26 Νοεμβρίου 1912)
ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΟΥ Haworth Woodley: Album of the Balkan Wars
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η εκστρατεία στην Ήπειρο
Κεφάλαιο δέκατο πέμπτο: Από την έναρξη της εκστρατείας στην Ήπειρο μέχρι την κατάληψη του Μετσόβου (4/17 Οκτωβρίου έως 31 Οκτωβρίου/13 Νοεμβρίου)
Κεφάλαιο δέκατο έκτο: Συνέχιση των επιχειρήσεων στην Ήπειρο (Νοέμβριος 1912-Φεβρουάριος 1913)
Κεφάλαιο δέκατο έβδομο: Η πολιορκία και η κατάκτηση των Ιωαννίνων (Δεκέμβριος 1912-Φεβρουάριος 1913)
Παράρτημα 3: Οι ανταποκρίσεις της εφημερίδας Le Temps
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: Ο ναυτικός πόλεμος
Κεφάλαιο δέκατο όγδοο: Ο ελληνικός στόλος
Κεφάλαιο δέκατο ένατο: Ο οθωμανικός στόλος
Κεφάλαιο εικοστό: Η εκστρατεία στο Αιγαίο
Κεφάλαιο εικοστό πρώτο: Η ναυμαχία της Έλλης και η έξοδος του "Χαμιντιέ"
Κεφάλαιο εικοστό δεύτερο: Η ναυμαχία της Λήμνου
ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΟΥ Etienne Labranche: La flotte grecque 1912-1913
ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΟΥ Σίμου Χουτζαίου: Η κατοχή της Μυτιλήνης υπό του ελληνικού στρατού
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ: Ο τερματισμός του πολέμου
Κεφάλαιο εικοστό τρίτο: Η διάσκεψη στο Λονδίνο και οι στόχοι της
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Παράρτημα 4: "...οι Ηπειρώτες δεν θα δεχθούν ποτέ τον αλβανικό ζυγό"
Ανταποκρίσεις του Etienne Labranche για τη Βόρεια Ήπειρο
Παράρτημα 5: "Η ενσωμάτωση της Κρήτης"
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ