Ι. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΕΡΓΑ (ΕΝΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Στον παρόντα τόμο δημοσιεύονται δέκα Λόγοι (Ομιλίες) του Ιωάννη Δαμασκηνού, δύο αγιολογικού περιεχομένου έργα, και τέσσερις ευχές.
Στη χειρόγραφη παράδοση των ομιλιών του Ιωάννη Δαμασκηνού παρατηρείται μεγάλη σύγχυση. Έτσι από τις παραπάνω ομιλίες γνήσιες θεωρούνται μόνο οι επτά η ομιλία Εις την αγίαν Παρασκευήν και εις τον Σταυρόν αποδίδεται στον Πρόκλο Κωνσταντινουπόλεως, η Πέμπτη Εις τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου ανήκει σε άγνωστον, και η έβδομη, Εις το γενέσιον της Θεοτόκου, είναι πιθανότατα έργο του Θεόδωρου Στουδίτη.
Όλες οι ομιλίες του Δαμασκηνού, και ιδίως αυτές που αναφέρονται στη Θεοτόκο, διακρίνονται για τη ζωηρή κίνησή τους και τον ποιητικό τους ρυθμό, που είναι τόσο έντονος, ώστε ο αναγνώστης τους να αισθάνεται ότι μετέχει σε ψαλμωδία.
Στην πρώτη, Εις το Γενέσιον της Θεοτόκου, εκφράζει όλη την παγκόσμια αγαλλίαση για την επανόρθωση του ανθρώπινου γένους που επιτεύχθηκε μέσω του γενεθλίου της Θεοτόκου.
Οι τρεις ομιλίες στην Κοίμηση κατά παράδοξο τρόπο εκφωνήθηκαν την ίδια μέρα κατά διακεκομμένα διαστήματα. Όπως λέγεται στην Τρίτη απ' αυτές, "τούτον σοι τον εξόδιον λόγον τρίτον επί τοις δυσί πεποίημαι, μήτερ Θεού, αιδοί και πόθω της Τριάδος η ελειτούργησας". Γίνεται φανερό ότι οι λόγοι αυτοί εκφωνήθηκαν κατά την αγρυπνία της εορτής της Κοιμήσεως στη Μονή του Αγίου Σάββα (γιατί αν εκφωνούνταν αλλού, θα γινόταν λόγος περί αυτού στον πρόλογο) ως ευφήμνια μετά τους ύμνους προς τη Θεοτόκο. Κατά την εκφώνηση της δεύτερης ήταν παρόντες "οι ποιμένων άριστοι και Θεώ προσφιλέστατοι", οι οποίοι και τον παρακίνησαν να μιλήσει.
Πολλές από τις παραπάνω ομιλίες σώζονται, εκτός του ελληνικού πρωτοτύπου, και σε γεωργιανή και αραβική μετάφραση, και μερικές και σε αρμενική και λατινική.
Τα στοιχεία αυτά λαμβάνονται από τον υπό εκτύπωση ήδη πέμπτο τόμο της Πατρολογίας του Καθηγητού Πανεπιστημίου Παν. Χρήστου. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Α'. ΟΜΙΛΙΕΣ
1. ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΕΝΔΟΞΟΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
2. ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΞΗΡΑΝΘΕΙΣΑΝ ΣΥΚΗΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗΝ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΩΝΟΣ
3. ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟΝ
4. ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΣΑΒΒΑΤΟΝ
5. ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
6. ΛΟΓΟΣ Α' ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
7. ΛΟΓΟΣ Β' ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
8. ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΠΑΝΥΜΝΗΤΟΥ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΝΔΟΞΟΥ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
9. ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΝΔΟΞΟΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
10. ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Β' ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
1. ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΙΩΑΝΝΗΝ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΝ
2. ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΟΝ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΑ ΒΑΡΒΑΡΑΝ
ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ
ΠΡΟΣΕΥΧΗ Α'
ΠΡΟΣΕΥΧΗ Β'
ΠΡΟΣΕΥΧΗ Γ'
ΠΡΟΣΕΥΧΗ Δ'
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
1. Ευρετήριο χωρίων της Γραφής
2. Ευρετήριο ονομάτων και πραγμάτων