ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ-ΔΙΤΟΜΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Η συγγραφή μιας Ιστορίας του ελληνικού θεάτρου στον 20ό αιώνα αποτελεί επιτακτική ανάγκη, η οποία επιβάλλεται τόσο από την παντελή απουσία παρόμοιας συνθετικής εργασίας που να αντιμετωπίζει το ζητούμενο μέσα στη χρονική διάρκεια ενός αιώνα, όσο και από την ποικιλία των αντιστοιχιών και συσχετίσεών του προς την κοινωνία και τον πολιτισμό στην ίδια περίοδο.
Η πρόκληση ενός παρόμοιου εγχειρήματος βρίσκει την προσωπική μας απάντηση με την παρούσα μελέτη. Μακριά από ιστορικο-φιλολογικές προσεγγίσεις που στατικοποιούν το δυναμικά εξελισσόμενο φαινόμενο της θεατρικής έκφρασης και το αποδυναμώνουν από το κοινωνικό, ιδεολογικό, καλλιτεχνικό και ευρύτερα πολιτισμικό του περιεχόμενο, στοχεύουμε σε μια διαφορετική ανάγνωση, άρα στη δημιουργία νέων κριτηρίων για την έρευνα και ερμηνεία του θεάτρου. Το εκλαμβάνουμε δηλαδή όχι με την τυπική σημασία του δραματικού κειμένου, αλλά με τη σύγχρονη άποψη της σύνθετης καλλιτεχνικής δημιουργίας που αποτελεί η παράσταση, και το εξετάζουμε στον άξονα της ιστορίας αλλά και της θεωρίας, της κοινωνιολογίας αλλά και της σημειολογίας, της αισθητικής αλλά και της ιδεολογίας.
Η σκέψη μας αναπτύσσεται διεξοδικά σε δύο τόμους και στοχεύει στην επισήμανση των σχέσεων που υφίστανται και λειτουργούν ανάμεσα στη σύγχρονη πρωτότυπη δραματική παραγωγή και τη γηγενή παράδοση (αρχαίο δράμα, λαϊκός πολιτισμός), αλλά και ευρύτερα την παγκόσμια δημιουργία (συγκριτική δραματολογία).
Στοχεύει ακόμα στην καταγραφή και ανάδειξη των διαμεσολαβητικών παραγόντων (θεατρικές σκηνές και σχήματα, σκηνοθεσία) που επενεργούν για την επικοινωνία του θεατή με την παράσταση (ιστορία σκηνοθεσίας, παραστασιολογία), αλλά και την ανίχνευση των φανερών ή λανθανόντων μηχανισμών προβολής και προώθησης του θεάματος (κοινωνιολογία του θεάτρου). Τέλος, στην ανάδειξη μορφών θεατρικής έκφρασης και ειδών θεάτρου που είτε σε μεγάλο βαθμό λανθάνουν, είτε, αν και ευρύτατα διαδεδομένα, δεν έχουν μελετηθεί ικανοποιητικά (ιστορία της νεοελληνικής δραματουργίας).
Με αυτά τα επιμέρους δεδομένα, οδηγούμαστε στη διαπραγμάτευση του τελικά ζητούμενου: της σχέσης μεταξύ θεατρικού - πραγματικού, και κατ' επέκταση στον εντοπισμό των αντιστοιχιών μεταξύ της ιστορικής και της σκηνικής πραγματικότητας. Στην επισήμανση των πολιτισμικών προτύπων και της πρωτοτυπίας που χαρακτηρίζουν το ελληνικό θέατρο στον 20ό αιώνα και, δι' αυτής, στον προσδιορισμό της ιδιαιτερότητας του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτή προκύπτει από τη θεατρική απεικόνισή της και συνιστά τη φυσιογνωμία και την ταυτότητα του σύγχρονου ελληνισμού, μέσα στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Τόμος Α.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
- Ιστορικό πλαίσιο
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ - ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: ΑΜΠΩΤΙΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ (16ος - 19ος αι.)
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ - ΣΚΗΝΕΣ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑΤΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ, ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ
ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ

Τόμος Β.
- Εθνικές ιδιαιτερότητες και όψεις της πρωτοτυπίας
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Η ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΜΕΛΟΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΜΕΛΟΔΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ. ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ
ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
SUMMARY
RESUME