Θα ήθελα να το έχω στα χέρια μου είκοσι χρόνια νωρίτερα. Διάβασα με έκπληξη προσωπικά βιώματα, και έμαθα περισσότερα για τον εαυτό μου. Γνώρισα καλύτερα τη μητέρα μου και κατανόησα πολλές σχέσεις και φιλίες. Υπάρχουν κάποια ευτυχώς ελάχιστα σημεία ατυχούς απόδοσης, περισσότερο θέμα αισθητικής παρά ουσίας, τα οποία φυσικά επ' ουδενί δεν μειώνουν το μήνυμα του βιβλίου. Δεν θα λαθέψετε, το αντίθετο, εάν αντικαταστήσετε τις λέξεις μητέρα και κόρη, με πατέρα, γιο, σύντροφο κοκ. Ενώ οι τεχνικοί όροι εσκεμμένα απουσιάζουν, το βιβλίο βρίθει από κλινικά παραδείγματα για την κατανόηση μοτίβων συμπεριφορών, σχημάτων και συστημάτων, απόρροια μιας αυτο-απορροφημένης μητρότητας. Κυρίως περιγράφονται οι σχέσεις ανταγωνισμού και παραμέλησης. Εξαιρετικό ανάγνωσμα στο ταξίδι της αυτογνωσίας.

Εξαιρετική πτυχιακή εργασία που εμπλουτίστηκε ώστε να εκδοθεί. Πάει καιρός που διάβασα αυτό το πόνημα, χωρίς η απόσταση να συνιστά πρόβλημα για τα ουσιώδη. Κανείς δεν (αυτο)αναφέρεται ως Έλλην, εκτός ενός λογίου Ρωμαίου μόλις λίγες δεκαετίες πριν την πτώση της Νέας Ρώμης, σε μια προσπάθεια κατά την άποψη μου (επανα)σύνδεσης με ένα ένδοξο, ανώτερο παρελθόν. Μια τυπική αντίδραση διατήρησης της ταυτότητας στην επικείμενη και αποδεκτή μοίρα του \'αφανισμού\' από τις "ορδές κατώτερων βαρβάρων". Όλες οι πηγές αναφέρουν Ρωμιός και Ρωμανία σαν αυτοχαρακτηρισμός, τόσο του απλού κόσμου όσο και της πνευματικής ελίτ. Η ιστορική και πολιτισμική συνέχεια επιβεβαιώνεται στην επανάσταση, όπου όλοι εκτός ελαχίστων (του Κοραή), αυτοαναφέρονται πλέον του τοπωνυμίου τους, μόνο ως Ρωμιοί. Γνωρίζοντας λίγη ιστορία για την εξαναγκαστική και ολοκληρωτική αφομοίωση της ελληνικής - και κάθε άλλης θρησκευτικής - ταυτότητας από τη νέα θρησκεία, εκπλήσσομαι που εξεπλάγην με το ότι κανένας, την περίοδο μελέτης της εργασίας, δεν είχε συνείδηση του εαυτού του ως Έλλην. Δίνω όμως συγχωροχάρτι στον εαυτό μου, δεδομένου του διαμορφωμένου κοινωνικοπολιτικού σχήματος αντίληψης των πραγμάτων, ο οποίος είναι κύριο αλλά όχι αποκλειστικό οικοδόμημα της παιδείας και της τοπικής κοινωνίας όπου υπάρχω. Αυτές οι ανησυχίες κατατίθενται από έναν φυλετικά Αρβανίτη, που νιώθει (νεο)Έλληνας, ενώ είναι (ορθοδοξο)Ρωμαίος, ο οποίος έλκεται απο τον αρχαιοελληνικό τρόπο κοσμοαντίληψης. Αυτή η ταυτοτική σχάση είναι πιθανόν αντικείμενο Ψυχιατρικής μελέτης, πιστεύω όμως ότι δεν ήταν στις προθέσεις της συγγραφέως. Το βιβλίο επιπλέον αξίζει για τις ιστορικές λεπτομέρειες και τις πρωτογενείς πηγές που παραθέτει, έστω φιλτραρισμένες για το συγκεκριμένο αντικείμενο. Ένα κόσμημα στη γνώση και στην βιβλιοθήκη όσων ενθουσιάζει η Ιστορία, η Ανθρωπολογία και η μελέτη εθνοτικής ταυτότητας.