I loved it. It\'s so clever.
There are very few books written from the point of view of the very famous people, that show us the cost of living in the spotlight, especially if you\'re not what was considered to be normal.
From the reviews I\'d read I thought that the reporter was a daughter of Evelyn, but it wasn\'t so. It\'s even better!

Μου άρεσε πολύ, αν κι έφαγα ένα μικρό σπόιλερ. Νομίζω ότι άξιζε το χάιπ σε μεγάλο βαθμό. Λίγα βιβλία μας εντάσσουν στον κόσμο των διασήμων και μας δείχνουν το κόστος μιας τέτοιας ζωής, ειδικά όταν δεν εμπίπτεις στις νόρμες.

Πολύ καλό παιδικό βιβλίο, που διαβάζεται κι από μεγάλους ως βιβλίο αυτοβοήθειας. Θα μπορούσε να γίνει κλασικό σαν τον "Μικρό πρίγκηπα".

Δεκαπέντε ευφάνταστα διηγήματα με ήρωες της καθημερινότητας -κι όχι μόνο- που πορεύονται στον λαβύρινθο του κόσμου. Ραδιοπειρατές που βγάζουν τη γλώσσα στην εξουσία, Άη-Βασίλιδες κυριολεκτικοί και μεταφορικοί, Ισπανοί αντάρτες, κακοποιημένα κορίτσια, χάρτινοι ήρωες που εφευρίσκουν προφάσεις για να ξεγελάσουν τη μοναξιά. Μια σύγχρονη Βαβέλ, που προσπαθεί να συνεννοηθεί.
Οι ιδέες του συγγραφέα μου άρεσαν αρκετά και πιστεύω ότι υπάρχει καλή μαγιά. Θα ήθελα να διαβάσω κι επόμενα έργα του.

Στα «Ματωμένα χώματα» παρακολουθούμε τη ζωή του αγρότη Μανώλη Αξιώτη, κάτοικου του Κιρκιντζέ, αρχικά σε καιρό ειρήνης κι έπειτα όταν τον πήραν στα τάγματα εργασίας -ή θανάτου, πιο σωστά- "αμελέ ταμπουρού" στα βάθη της Τουρκίας. Όταν κατάφερε να γυρίσει ζωντανός, άρχισε η μικρασιατική εκστρατεία, στην οποία κατατάχθηκε ως εθελοντής.
Δεν έχω πολλά να πω γι\' αυτό το βιβλίο. Νιώθω πως όταν μιλά η ιστορία έστω κι ως λογοτεχνία, καλό είναι να σωπαίνουμε. Η Διδώ Σωτηρίου βασίστηκε στ\' απομνημονεύματα του κεντρικού ήρωα, που της τα παρέδωσε συνταξιούχος πια στην Ελλάδα, και στις εμπειρίες πολλών άλλων αυτοπτών μαρτύρων «...με μοναδική έννοια να συμβάλω στην ανάπλαση ενός κόσμου που χάθηκε για πάντα• να μην ξεχνούν οι παλιοί• να βγάλουν σωστή κρίση οι νεότεροι», όπως λέει στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης.
Στο βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος υπάρχει γλωσσάρι με τους τουρκικούς όρους, δυστυχώς όχι όλους. Θα ήθελα να υπάρχει κι ένας χάρτης για να καταλαβαίνουμε καλύτερα την πορεία των ηρώων.
Έχει γυριστεί και σειρά για την ΕΡΤ πριν από χρόνια με τον Γιώργο Καραμίχο και τη Δήμητρα Ματσούκα. Την έβλεπα πολύ αποσπασματικά, αλλά θα τη δω και κανονικά.

Αφού μας παρουσίασε τη ζωή στο κολαστήριο της Μόριας στο πρώτο της βιβλίο, συνεχίζει να γράφει γράμματα στον κόσμο από τους έγκλειστους στο στρατόπεδο προσφύγων της Ριτσώνας. Η ζωή είναι το ίδιο σκληρή κι η γραφειοκρατία ακόμη σκληρότερη (σε βαθμό που να μην τους αναγνωρίζει ότι είναι παντρεμένοι) μόνο που τώρα υπάρχει κι ο κορωνοϊός.
Η Παρβάνα βάζει και το έμφυλο στοιχείο καθώς μιλάει πάντα για τις "μετανάστριες" και με θηλυκές αντωνυμίες και δεν ξέρω αν αναφέρεται πάντα μόνο σε γυναίκες, τις κατώτερες των κατώτερων σε μια κοινωνία που φυλακίζει τους ανθρώπους που αναζητούν μια βιώσιμη ζωή σε μιαν άλλη χώρα.
Εξαιρετικό και το επίμετρο του Γιώργου Σπυρόπουλου, που τοποθετεί την εμπειρία των προσφύγων σε ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο.
Η Παρβάνα έφυγε από την Ελλάδα. Γλίτωσε. Πόσοι απ\' αυτούς τους ανθρώπους θα έχουν την ίδια τύχη;

«Η Ριτσώνα δεν ήταν ποτέ ένα απλό στρατόπεδο για \'μένα, ήταν πολλά περισσότερα. Οι εμπειρίες μου στο στρατόπεδο με έκαναν να σκέφτομαι τη ζωή κι ολόκληρο τον κόσμο σαν ένα στρατόπεδο προσφύγων. Αν εμάς, τις προσφύγισσες, μας ελέγχουν και μας περιορίζουν στα στρατόπεδα προσφύγων, οι λαοί της Ευρώπης χειραγωγούνται και ελέγχονται ακόμα χειρότερα από δυνάμεις, συμφέροντα και θεσμούς, που προσφέρουν ψέματα για αλήθειες».

Σε μια φυλακή του Μπουένος Άιρες το 1975 δύο κρατούμενοι ένας ποινικός κι ένας πολιτικός περνάνε την ώρα τους με την αφήγηση ταινιών. Ο ποινικός θυμάται καλά κάποιες ρομαντικές ταινίες που έχει δει και τις αφηγείται ωραία. Κατά τ\' άλλα δεν υπάρχει "επίσημος" αφηγητής καθώς το βιβλίο αποτελείται αποκλειστικά από διαλόγους μεταξύ των δύο ή με σωφρονιστικούς υπαλλήλους και έγγραφα αναφοράς των τελευταίων, οι οποίοι δουλεύουν για το δικτατορικό καθεστώς της Αργεντινής που ακολούθησε την προεδρία του Χουάν Περόν. Αυτού του είδους, όμως, η αφήγηση δεν με κούρασε καθόλου.
Πολύ κατατοπιστικός ο πρόλογος του Marcos Breuer. Υπάρχουν και σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου από τον ίδιον τον συγγραφέα, που στην πλειονότητά τους είναι επιστημονικές θεωρίες για την εξήγηση της ομοφυλοφιλίας κι αν αυτή αποτελεί φυσικό ή επίκτητο χαρακτηριστικό.
Πόσο πονεμένη χώρα είναι η Αργεντινή! Είχε πολυάριθμες δικτατορίες στην ιστορία της κι ακόμα και σήμερα μαστίζεται από πολύχρονη οικονομική κρίση. Στο βιβλίο του Κάριλ Φέρει, Μαπούτσε, παρουσιάζονται και τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας κατά των ιθαγενών.

Η κόμισσα αγαπάει το αίμα κι έχει βρει πολλούς τρόπους να το εξάγει απ\' τις νεαρές κοπέλες που τόσο συμπαθεί. Έπειτα κάνει το μπάνιο της σ\' αυτό. Όλων των ειδών τα βασανιστήρια συμβαίνουν στα υπόγεια του πύργου της. Ο σύζυγός της την μύησε στο αίμα. Οι φήμες για δολοφονίες είχαν αρχίσει, βέβαια, όσο εκείνος ζούσε και πολεμούσε, αλλά όταν πέθανε η κόμισσα ανέβηκε επίπεδο.
Η Ερζεμπέτ Μπάτορι ήταν υπαρκτό πρόσωπο, κόμισσα του Καχτίτσε της Ουγγαρίας, που έζησε από το 1560-1614, όταν η περιοχή διεκδικούνταν τόσο από τους Οθωμανούς όσο κι από τους Αυστριακούς. Όπως διάβασα στη βικιπαίδεια διοικούσε μόνη της μια μεγάλη περιοχή, όσο έλλειπε ο άντρας της στον πόλεμο, και συχνά βοηθούσε μοναχές γυναίκες που αδικούνταν. Σύμφωνα και πάλι με τη βικιπαίδεια, είχε δανείσει στον αυτοκράτορα ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Εκείνος ανέθεσε σε έναν αξιωματούχο, του οποίου την πρόταση σε γάμο είχε αρνηθεί η Μπάτορι, να διερευνήσει καταγγελίες εναντίον της. Εκείνος εισέβαλε στο κάστρο κι είπε ότι βρήκε πολλές τραυματισμένες νεαρές κοπέλες, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν τραυματιστεί από τον ίδιο.
Η κόμισσα καταδικάστηκε σε δια βίου εγκλεισμό στον πύργο, δεν έγινε ποτέ δίκη κι όσοι δικοί της ομολόγησαν, το έκαναν μετά από βασανιστήρια. Η Μπάτορι ήταν μια γυναίκα μόνη που διαχειριζόταν μια μεγάλη περιουσία την οποία πολλοί εποφθαλμιούσαν. Αυτός είναι κι ο λόγος που πιστεύω ότι το βιβλίο βασίζεται σε διαδόσεις των εχθρών της κι όχι στην πραγματικότητα.
Παρόλα αυτά, το βιβλίο είναι ένα έργο τέχνης κι αν σας αρέσει ο τρόμος, θα το λατρέψετε. Υπάρχει κι επεισόδιο της "Μηχανής του Χρόνου" για το θέμα.

Ο αφηγητής συναντά σ\' ένα τρένο έναν αξιοπρεπέστατο τζέντλεμαν, που του αφηγείται την προσωπική του περιπέτεια, όταν ανέλαβε να μεταφέρει έναν ελέφαντα από το Σιάμ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όταν έκαναν στάση στη Νέα Υόρκη, ο ελέφαντας κλάπηκε(!) κι εκείνος απευθύνθηκε στην αστυνομία, για να τον βρει. Και κάπου εκεί αρχίζει το γέλιο.
Το βιβλίο είναι ένα από τα σατιρικά έργα του μεγάλου συγγραφέα, όπου σε αντίθεση με ό,τι μας διδάσκουν τα κλασικά αστυνομικά μυθιστορήματα, οι ντετέκτιβ δεν είναι οι πιο έξυπνοι άνθρωποι επί της γης. Εντελώς το αντίθετο, θα έλεγα!

Νομίζω οτι ο συγγραφέας επιτυγχάνει τον σκοπό του, όπως τον διατυπώνει στο οπισθόφυλλο, να συνδυάσει τον ποιητικό με τον πεζό λόγο.

Η Άντι γιορτάζει τα γενέθλιά της μαζί με τη μητέρα της, Λόρα, σ\' ένα εστιατόριο. Ξαφνικά μπαίνει μέσα ένας ένοπλος και σκοτώνει δύο γνωστές με τις οποίες μιλούσαν. Απειλεί να σκοτώσει κι εκείνες. Τότε η μητέρα της, προκειμένου να τη σώσει, μετατρέπεται σε αυτό που αργότερα οι εφημερίδες θα αποκαλέσουν "φονική μηχανή" και κατατροπώνει τον φονιά με πρωτοφανή ψυχραιμία.
Επειδή, όμως, οι περιπέτειές τους δε σταματούν εκεί, η Λόρα στέλνει την Άντι σ\' ένα ταξίδι χωρίς συναισθηματικό γυρισμό, κατά το οποίο η κοπέλα θα προσπαθήσει να ενώσει τα κομμάτια της ταυτότητας της μητέρας της, η οποία φαίνεται ότι δεν της έχει πει ποιά πραγματικά είναι.
Το βιβλίο έχει αγωνία και θίγει το ζήτημα του συστήματος υγείας των ΗΠΑ και πως θα αλλάξει αυτό και ο κόσμος γενικότερα.

Ένα τρομερό βιβλίο που παρουσιάζει αναλυτικά πώς και γιατί διαμορφώθηκε η τρέχουσα άποψη για τις γυναίκες και το σώμα τους κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Αυτά που περιγράφει είναι μερικές φορές φρικιαστικά, αλλά συχνά το βιβλίο γίνεται ξεκαρδιστικό.
Το φανταζόσασταν ποτέ ότι κατά τον εικοστό αιώνα γινόταν κλειτοριδεκτομή στην Ευρώπη;! Θα έλεγα και για τις ΗΠΑ, αλλά μετά την τελευταία εξέλιξη με τις αμβλώσεις, δε μου φαίνεται και τόσο περίεργο.

Η Ντον είναι βοηθός διαχείρισης θανάτου. Όχι νοσοκόμα, απλά βοηθά άτομα που πρόκειται να πεθάνουν, ώστε να γίνουν όλα όπως τα θέλουν.
Όταν το αεροπλάνο, όπου επιβαίνει, συντρίβεται κι εκείνη επιβιώνει ανάμεσα σε λίγους, της δίνεται ένα δωρεάν αεροπορικό εισιτήριο, για να πάει όπου θέλει. Κι εκείνη, αντί να πάει στο σπίτι της, στον άντρα της και το παιδί της, πηγαίνει σ\' έναν πρώην, που άφησε στην Αίγυπτο πριν από δεκαπέντε χρόνια.
Το βιβλίο αυτό μας περιγράφει τους δύο δρόμους της ζωής της Ντον ΜακΝτάουελ, αυτόν στον οποίο ξεκίνησε και τη στροφή που πήρε η ζωή της, όταν πέθανε η μητέρα της.
Είναι ένα πολύ καλό ρομαντικό βιβλίο με μπόλικη επιστήμη, είτε αυτή είναι αιγυπτιολογία, είτε πυρηνική φυσική.

Ο Μπλούμφελντ, ένας γηραιός εργένης, σκέφτεται να πάρει σκύλο. Θα είχε την πλάκα του. Όταν, όμως, γεράσει ο σκύλος, δε θα μπορεί ν\' ανεβαίνει τις σκάλες μέχρι τον έκτο, όπου είναι το διαμέρισμα. Άσε που μπορεί να έχει και προβλήματα υγείας. Που να μπλέκεις;!
Μια μέρα γυρνώντας στο διαμέρισμα ο Μπλούμφελντ βρίσκει μέσα στο σπίτι δύο μικρές γαλανόλευκες μπάλες που πηδάνε πανω-κάτω και τον ακολουθούν. Τι στην ευχή;!
Ένα από τα λίγα βιβλία του Κάφκα, που περιέχουν φανταστικό στοιχείο, είναι ίσως ένας στοχασμός πάνω στη μοναξιά, την οποία φοβόταν κι ο ίδιος ο συγγραφέας, αφού ό,τι ενοχλεί τον Μπλούμφελντ εμφανίζεται σε δυάδες. Είναι ένα περίεργο βιβλίο, χαρακτηριστικό του καφκικού στιλ σε πρώιμο στάδιο. Το επίμετρο έχει τη μορφή χρονολογίου της ζωής και της εποχής του Κάφκα.

Το βιβλίο είναι ένα σύγχρονο παραμύθι χωρίς φανταστικό στοιχείο, αλλά εξίσου μαγευτικό.
Ο ναυτικός Λόνγκρεν γυρνάει σπίτι του μετά από καιρό και βρίσκει τη γυναίκα του νεκρή και τη μικρή κόρη του, Ασσολ, να την φροντίζει μια γειτόνισσα. Αναγκάζεται να αφήσει τη θάλασσα, για να την προσέχει κι αρχίζει να φτιάχνει ξύλινα καραβάκια για να ζήσουν.
Μια μέρα που η Ασσολ πηγαίνει μέσα απ\' το δάσος στην πόλη για να πουλήσει τα καραβάκια στο κατάστημα παιχνιδιών, συναντάει τον ξακουστό παραμυθά Εγκλ. Εκείνος βλέποντας ένα άσπρο καραβάκι με κόκκινα πανιά του πατέρα της εμπνέεται και κάνει μια προφητεία. Θα βγει η προφητεία αληθινή και με ποιόν τρόπο;
Το βιβλίο είναι ένα πολύ γλυκό αληθοφανές παραμύθι για μεγάλους, αν και την εποχή που γράφτηκε στη Ρωσία θεωρήθηκε τουλάχιστον νεανικό. Μου άρεσε πολύ, αλλά απ\' ό,τι άκουσα μόλις εξαντλήθηκε. Εύχομαι η Κίχλη να το ανατυπώσει.

Λατρεύω το όνομα της ηρωίδας. Μια κάποια ταύτιση προέκυψε. Το βιβλίο έχει καλό τέλος και πως θα μποροούσε, άλλωστε, να μην έχει, αφού είναι παιδικό; Στην πραγματική ζωή, όμως, δεν είναι τόσο εύκολο να είσαι πάντα χαρούμεν@ και να μη γίνεις σαν τη Νευρανθία πριν από τον κοκκινολαίμη.

Αυτή η σειρά βιβλίων εμπνέεται από τους Ολύμπιους θεούς, τους οποίους παρουσιάζει σε μικρή ηλικία, για να μιλήσει στα παιδιά για διάφορα θέματα. Αυτό το βιβλίο έχει θέμα τη διαφορετικότητα.
Η μικρή Άρτεμη είναι ένα όμορφο κορίτσι που αγαπά την τοξοβολία και τη γιαγιά Ρέα. Δεν αγαπά, όμως, τα φορέματα! Όταν την αναγκάζουν να πάει πρώτη μέρα στο σχολείο με φόρεμα, το αποτέλεσμα είναι αποκαρδιωτικό. Η γιαγιά Ρέα, όμως, θα βάλει τα πράγματα στη θέση τους.
Το βιβλίο έχει σκοπό να βοηθήσει τα παιδιά να μη σκέφτονται με στερεότυπα. Μετά το τέλος της ιστορίας περιέχει πληροφορίες για τη θέα Άρτεμη κι άλλες δραστηριότητες, όπως χρωματισμό και τελίτσες.

Νόμιζα ότι θα είναι αποκλειστικά για τη γενοκτονία, αλλά δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Το βιβλίο είναι ένα γράμμα ενός Αρμένη της διασποράς, που ζει στην Αργεντινή, σ\' έναν νεότερο γνωστό του στην Ελλάδα. Η οικογένεια του Αρτέμ Αμπαριάν ήρθε πριν από τη γενοκτονία και το 1922 στην Ελλάδα, γιατί κατάλαβαν τι θα συνέβαινε. Εκείνος γεννήθηκε εδώ. Μεγάλωσε σ\' ένα χωριό της Θεσσαλίας -αν κατάλαβα καλά- αλλά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου ήρθε στην Αθήνα, επειδή ήταν αριστερός και φοβόταν για την τύχη του. Μπάρκαρε σ\' ένα πλοίο και μαζί μ\' άλλους αριστερούς συναδέλφους κατέβηκαν σ\' ένα λιμάνι της Πολωνίας και ζήτησαν από το σοβιετικό καθεστώς να τους βοηθήσει να γυρίσουν στην Ελλάδα και να πολεμήσουν στο πλάι των συντρόφων και συγγενών τους. Και κάπου εκεί αρχίζουν τα βάσανά τους.
.
«"οι αληθινοί παράδεισοι είναι οι παράδεισοι που έχουν χαθεί". Τώρα κουβαλάω τον αιώνα μου κι αναμετρώ τις καταστάσεις που πέρασα: διωγμένος, ξένος, εκπατρισμένος, εξόριστος, φυλακισμένος, πρόσφυγας, νεοφερμένος, μετανάστης. Η ιστορία του αιώνα μου είναι μια πεδιάδα με ερείπια. Κατοικείται από ανώνυμα θύματα κι από νικημένους σε χαμένες μάχες. Μας έφτιαξαν (ή μήπως φτιάξαμε;) ένα παρόν στο οποίο έχουν υποταχτεί παρελθόν και μέλλον. Καλέ μου Μιχάλη, είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε στον κόσμο στον οποίο ζούμε».

Η Καταρίνα Μπλουμ γνωρίζει σ\' ένα πάρτι χωρίς να το ξέρει(;) κάποιον που καταζητείται από την αστυνομία και περνούν μαζί το βράδυ στο σπίτι της. Το επόμενο πρωί αστυνομία και δημοσιογράφοι εισβάλλουν στο σπίτι της κι η Καταρίνα γίνεται πρωτοσέλιδο, ένα από πολλά της... ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ. Στην πορεία του βιβλίου βλέπουμε πως ο κίτρινος Τύπος αλλάζει τη ζωή ενός ανθρώπου, είτε εξωθώντας τον/την στη βία είτε ακόμα και προκαλώντας τον θάνατό του!
Ο Μπελ αναφέρει στην αρχή του βιβλίου του ότι πιθανές ομοιότητες με τη γερμανική σκανδαλοθηρική εφημερίδα Bild "δεν είναι ούτε ηθελημένες, ούτε συμπτωματικες -- είναι αναπόφευκτες". Διαβάζοντας το βιβλίο γίνεται σαφές ότι θέλει να καυτηριάσει τις δημοσιογραφικές πρακτικές της παλιοφυλλάδας, θύμα των οποίων είχε πέσει κι ο ίδιος και την οποία κι οι ίδιοι οι Γερμανοί αποκαλούν κωλόχαρτο.
Το βιβλίο είναι επίκαιρο ακόμα στις μέρες μας, αν και γράφτηκε πριν από 50 χρόνια, ειδικά αν παρατηρήσει κανείς τον τρόπο που χειρίζεται κυρίως η τηλεόραση υποθέσεις της επικαιρότητας, όπως της Πάτρας ή της Καρολάιν.

Η αφήγηση είναι πολύ ιδιαίτερη, γραμμένη σε δεύτερο πρόσωπο. Εντάσσει τον αναγνώστη μέσα στο έργο σαν ένα άτομο μέσα σε έναν πίνακα ζωγραφικής που έχει γυρισμένη την πλάτη του στον θεατή.

Σεβαστά αυτά που γράφει η Γουλφ κι ο φεμινισμός είναι, δυστυχώς, πάντα επίκαιρος, αλλά πιστεύω ότι τα θέματα για τα οποία γράφει εδώ έχουν σήμερα σε έναν βαθμό ξεπεραστεί.

Ο Σολωμός κι ο Παπαδιαμάντης είναι γκόθικ.
Εξαιρετική, ιστορικής σημασίας, αναλυτική έκδοση του έργου.

Ο νεαρός Φέντια, γιος Ελλήνων μεταναστών από την Ουκρανία, αναγκάζεται να φύγει από το πατρικό του στην Εύβοια, επειδή παθαίνει ελονοσία και μέχρι να μπορέσει να ζήσει μόνιμα στο χωριό, πηγαίνει να μείνει με την οικογένεια του θείου του, επίσης μετανάστη από την Ουκρανία, στην Αθήνα. Εκεί τον βρίσκει ο Β\' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η πένα του Σταμούλη είναι πολύ ιδιαίτερη κι αυτό ξεχωρίζει το έργο του από το πλήθος των πολεμικών μυθιστορημάτων. Χρησιμοποιεί πολύ την επανάληψη, την προσωποποίηση, τη μεταφορά κι αυτό δίνει μια ποιητικότητα στο ύφος του. Έχει μια μεγάλη δόση μαγικού ρεαλισμού κι η γραφή του συχνά γίνεται συνειρμική.
Μου άρεσε πολύ.

Θα το φανταζόσαστε πότε ότι αμέσως μετά τον Β\' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Εβραίοι κρατήθηκαν και πάλι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και μάλιστα από τους συμμάχους; Κι όμως, συνέβη!
Μετά τον πόλεμο οι Εβραίοι θέλησαν να ιδρύσουν το κράτος του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, για να είναι ασφαλείς, αλλά οι Βρετανοί, που έλεγχαν την περιοχή, ήθελαν να διατηρήσουν μια ισορροπία στην αναλογία Εβραίων κι Αράβων και δεν τους άφηναν να συρρέουν σωρηδόν. Έφτιαξαν, λοιπόν στρατόπεδα στην Κύπρο, camps (καταυλισμούς στα ελληνικά) που οι Κύπριοι τα είπαν κάμπους και τους μάντρωσαν μέσα. Δεν τους έκαναν σαπούνι κι είχαν ένα πιάτο φαΐ να φάνε, αλλά γύρω-γύρω υπήρχε συρματόπλεγμα κι η έξοδος απαγορευόταν. Οι κρατούμενοι είχαν μέρος της διαχείρισης των στρατοπέδων, όπου μπορούσαν να τελέσουν το τυπικό της θρησκείας τους. Γίνονταν γάμοι και γεννιούνταν παιδιά, πράγμα επιτακτικό για τη φυλή τους μετά το Ολοκαύτωμα. Η ζωή, όμως, δεν ήταν ρόδινη και το τραύμα του πολέμου πολύ νωπό.
Το βιβλίο είναι η ημερολογιακή καταγραφή ενός Κύπριου δημοσιογράφου, τον οποίον διάλεξαν οι κρατούμενοι για να παρουσιάσει τη ζωή στους κάμπους. Αφηγείται τις συνεντεύξεις που παίρνει και παρουσιάζει τη ζωή στους καταυλισμούς. Στην αφήγηση παρεμβάλλονται τρεις παράλληλες ιστορίες, που αφηγούνται άλλα άτομα και συμβαίνουν στον ίδιο χώρο και χρόνο.
Με συγκίνησε βαθιά.

Ένα μοναδικό βιβλίο, που δεν μπόρεσα παρά να το δω από το πρίσμα του #metoo. Αν συμβαίνουν τώρα όσα συμβαίνουν και φρίττουμε, φαντάσου πόσα συνέβαιναν τότε κι ήταν ο κανόνας! Οι γυναίκες ήταν βάρος, ειδικά για τις φτωχές οικογένειες, κι ιδιοκτησία του αντρός τους.
Η γριά Χαδούλα, χήρα Ιωάννη Φράγκου, παραλογίζεται κι αρχίζει να δολοφονεί μικρά κορίτσια, για να τα γλιτώσει από μια δύσκολη ζωή, όπως η δική της. Αυτό που κάνει είναι φυσικά φρικιαστικό, αλλά στα πλαίσια του λογοτεχνικού έργου, θέλησα να τη δικαιολογήσω. Εκφράζει, ίσως αθέλητα, το μίσος της κοινωνίας για τις γυναίκες, μη μπορώντας να το διαχειριστεί κι η ίδια η Φόνισσα.
Μου θύμισε τη Μήδεια, αλλά σ\' αντίθεση μ\' εκείνη που αναλήφθηκε στους ουρανούς, η Χαδούλα βρίσκει τον θάνατο κάπου μεταξύ θείας κι ανθρώπινης δικαιοσύνης. Ίσως αυτό το διαφορετικό τέλος να σηματοδοτεί την αλλαγή που είχε επιτευχθεί από τα αρχαία χρόνια ως τον 20ό αιώνα ως προς τη θέση των γυναικών στην κοινωνία. Στην αρχαία κοινωνία όπου η γυναίκα ήταν πράγμα και περνούσε όλη της τη ζωή μέσα στο σπίτι, έπρεπε να δικαιωθεί στην τέχνη, για να αποκατασταθεί η αδικία. Ίσως σε έναν μελλοντικό κόσμο σ\' ένα μεγάλο λογοτεχνικό έργο η γυναίκα που σκότωνει παιδιά, να τιμωρείται κανονικά, εγκόσμια και νομικά, κι αυτό να σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι πραγματικά ίσες με τους άνδρες κι όχι κατ\' επίφαση.

Σύμφωνα με τον Καρκαβίτσα σε κάποια χωριά της Ελλάδας υπήρχαν σχολές ζητιάνων κατά την εποχή της τουρκοκρατίας και της απελευθέρωσης, όπου φτωχά παιδιά μάθαιναν να προσποιούνται τους ανάπηρους και να ζητιανεύουν. Ένας απ\' αυτούς, ο Τζιριτόκωστας, έγινε μεγάλος και τρανός ζητιάνος(!) και τα κατορθώματά του διηγείται το βιβλίο.
.
Δεν ξέρω αν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για κάτι τέτοιο, αλλά σίγουρα θα εξηγούσαν τη στάση πολλών Ελλήνων απέναντι στους ζητιάνους ως απατεώνες. Πρόσφατα είχα επισκεφτεί την Τσεχία και μου έκανε εντύπωση πως, όσοι ζητάνε λεφτά στον δρόμο, έχουν σκυφτό το κεφάλι και δε σε κοιτάνε ποτέ στα μάτια, ούτε σου μιλάνε.

Αν θέλουμε οι γυναίκες να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άντρες, πρέπει να αλλάξουμε έναν τρόπο σκέψης που έχει πολύ βαθιές ρίζες στην αρχαιότητα.
Στο βιβλίο η συγγραφέας διαπιστώνει ότι ο πατριαρχικός τρόπος σκέψης που διαμόρφωσε τον σύγχρονο κόσμο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, δεν επιτρέπει στις γυναίκες απλά και μόνο να μιλήσουν, πόσω μάλλον να ασκήσουν εξουσία! Ξεκινά από την Οδύσσεια του Ομήρου, όπου σε μια στιγμή, που η Πηνελόπη θέλει να μιλήσει στους μνηστήρες, ο Τηλέμαχος τη διακόπτει λέγοντας ότι μόνο στους άντρες ταιριάζει να μιλάνε και τη στέλνει στον αργαλειό της. Εκείνη, φυσικά, "συμμορφώνεται". Γενικά η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι κι όποια γυναίκα μιλούσε για κάποιον λόγο δημόσια, έχανε με έναν τρόπο τη γυναικεία φύση της. Παραθέτει πολλά παραδείγματα μισογυνισμού ακόμα και στη μυθολογία των αρχαίων Ελλήνων με αποκορύφωμα τη γέννηση της Αθηνάς, η οποία βγήκε από το κεφάλι του Δία, χωρίς τη μεσολάβηση γυναίκας. Αυτό ήταν το ιδανικό για τους αρχαίους.
Αναφέρει, επίσης, ένα ουτοπικό μυθιστόρημα μιας πρώιμης φεμινίστριας του 20ού αιώνα, το Herland της Σαρλότ Πέρκινς Γκίλμαν - το οποίο, παρακαλώ, είχε και σίκουελ και εννοείται ότι θα αναζητήσω. Διαδραματίζεται σ\' έναν κόσμο όπου οι γυναίκες μόνες τους γεννούν μόνο γυναίκες κι έχουν οργανώσει τον κόσμο ιδανικά. Όταν, όμως, φτάνουν εκεί τρεις σύγχρονοι άντρες, οι γυναίκες του κόσμου αυτού αρχίζουν ν\' αμφισβητούν τα επιτεύγματά τους, όπως εκείνοι.
Το βιβλίο, όπως και το "Γέλιο της Μέδουσας" της Ελέν Σιζού, εκφράζει την άποψη ότι οι γυναίκες μεγάλωσαν σ\' έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, γι\' αυτό έμαθαν να μιλούν τη γλώσσα των ανδρών, προκειμένου να έχουν ίσες ευκαιρίες, φτάνοντας στο σημείο, θέλοντας και μη, να υποτιμούν τις εαυτές τους. Προκειμένου να διαμορφωθεί ένας κόσμος πραγματικής ισότητας των φύλων, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τόσο εμείς όσο κι οι άνδρες και γι\' αυτό δεν αρκεί να μας δίνουν λουλούδια μια μέρα τον χρόνο.

O Τζούλιαν Τζέσοπ είναι ένας 70χρονος πρώην ζωγράφος, που είχε πολλούς φίλους και ήταν διάσημος, αλλά μαράζωσε μετά τον θάνατο της γυναίκας του και κλείστηκε στον εαυτό του. Επειδή, όμως, βαρέθηκε αυτήν την κατάσταση αποφασίζει να κάνει ένα πείραμα, το πείραμα της αυθεντικότητας!
Παίρνει ένα πράσινο τετράδιο, γράφει μέσα την αλήθεια της ζωής του και το αφήνει ελεύθερο να βρει άλλα άτομα που θα θέλουν να γράψουν μέσα του. Κι είναι μια πολύ καλή ιδέα. Το πείραμα στέφεται με απόλυτη επιτυχία και του γνωρίζει πολλούς νέους ανθρώπους με τους οποίους θα γίνει καλός φίλος. Το πράσινο σημειωματάριο αλλάζει τη ζωή όλων τους.

Aυτό το έργο τιμά το πνεύμα της και το περνά στον αναγνώστη. Εκτός από το έργο και την υπόθεση οι δημιουργοί, Γεωργία Ζάχαρη και Στέλλα Στεργίου, σεβάστηκαν την εποχή που έζησε η Άλκη και την ιστορία της κι αυτό φαίνεται ακόμα και σε εικαστικό επίπεδο, γιατί οι εικόνες τους θυμίζουν παλιό κόμικ, τόσο σε επίπεδο σχεδίου, όσο και χρωματισμού.
Μετά απ\' αυτό το βιβλίο δε σκοπεύω να διαβάσω το πρωτότυπο, αλλά θα πάω να δω το πραγματικό καπλάνι της Άλκης στο μουσείο, όταν επισκεφτώ τη Σάμο.

Η Γουόρτον χωρίζει τους αναγνώστες σε δύο κατηγορίες: τους γεννημένους και τους μηχανικούς, τους καλούς και τους κακούς, όπου οι δεύτεροι διαβάζουν, όχι τόσο επειδή τους αρέσει, αλλά επειδή "πρέπει" και είναι καλό για την εικόνα τους. Αυτοί οι δεύτεροι, μάλιστα, δεν καταλαβαίνουν τόσο καλά, όσο οι πρώτοι, αυτά που διαβάζουν. Διαφωνώ με αυτήν την προσέγγιση και τη θεωρώ ρατσιστική. Νομίζω ότι είναι καλό να διαβάζει κάποιος, όπως και για όποιον λόγο θέλει.