Η ανορεξία της ύπαρξης

Δεν πεινάω, δεν πονάω, δε βρωμάω
ίσως κάπου βαθιά να υποφέρω και να μην το ξέρω
κάνω πως γελάω
δεν επιθυμώ το αδύνατο
ούτε το δυνατό
τα απαγορευμένα για μένα σώματα
δε μου χορταίνουν τη ματιά.
Τον ουρανό καμιά φορά
κοιτάω με λαχτάρα
την ώρα που ο ήλιος σβήνει τη λάμψη του
κι ο γαλανός εραστής παραδίνεται
στη γοητεία της νύχτας.
Η μόνη μου συμμετοχή
στο στροβίλισμα του κόσμου
είναι η ανάσα μου που βγαίνει σταθερή.
Αλλά νιώθω και μια άλλη
παράξενη συμμετοχή∙
αγωνία με πιάνει ξαφνικά
για τον ανθρώπινο πόνο.
Απλώνεται πάνω στη γη
σαν τελετουργικό τραπεζομάντιλο
που μουσκεμένο στο αίμα
σκεπάζει μύθους και θεούς
αιώνια αναγεννιέται
και με τη ζωή ταυτίζεται.
Ναι, τώρα θέλω να κλάψω
αλλά στέρεψε ως και των δακρύων μου η πηγή.

Είναι το δεύτερο έργο του Λουΐ, που διαβάζω. Κάτι σαν γράμμα στον πατέρα του, που ντρεπόταν για \'κείνον, επειδή ήταν γκέι και χτυπούσε τη μητέρα του. Αυτό είναι ένα καθαρά πολιτικό έργο. Ο πατέρας του συγγραφέα δεν έχει πεθάνει, αλλά η υγεία του είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Δούλευε σε ένα εργοστάσιο και μετά από ένα σοβαρό ατύχημα, ζούσε με ένα επίδομα του κράτους. Οι τελευταίες, όμως, κυβερνήσεις της Γαλλίας έκριναν ότι τέτοιοι άνθρωποι είναι αργόσχολοι και τεμπέληδες, και τους ανάγκασαν να δουλέψουν. Αυτό, όμως, επιβαρύνε ακόμα περισσότερο την υγεία του πατέρα του Λουΐ, ο οποίος πλέον δυσκολεύεται να αναπνεύσει, ζητά συγγνώμη για την προηγούμενη συμπεριφορά κι είναι περήφανος για τον διάσημο συγγραφέα γιο του.
Ο Λουΐ ανήκει στο ίδιο συγγραφικό είδος με την Ερνό, καθώς απ\' ό,τι ξέρω σε όλα του τα βιβλία μιλά για τη ζωή του, χωρίς να προσθέτει γεγονότα που δεν συνέβησαν. Ο Λουΐ, όμως μου αρέσει περισσότερο από την Ερνό, ίσως επειδή γράφει για μια εποχή πιο κοντινή σ\' εμένα. Ίσως επειδή φαίνεται να εμπλέκεται περισσότερο συναισθηματικά. Οι επικριτές του Λουΐ, λένε ότι εκβιάζει το συναίσθημα. Θα το δεχόμουν, αν έγραφε μυθοπλασία, αλλά πώς αλλιώς να γράψεις για τη ζωή σου; Ίσως με τον τρόπο της Ερνό, που στον Τόπο είναι σαν να γράφει με τη ζωή μιας άλλης, αλλά αυτή η γραφή δεν με άγγιξε. Ίσως είναι και το πολιτικό στοιχείο που προτιμώ στον Λουΐ.

Πέντε διηγήματα παραμύθια, που ταιριάζουν στην ιαπωνική παράδοση από τα λίγα που ξέρω γι\' αυτήν. Ο συγγραφέας ήταν Εληνοϊρλανδός, αλλά έζησε πολλά χρόνια στη χώρα και δίδαξε στα πανεπιστήμιά της. Οι ιστορίες του είναι τρυφερές και συνάμα σκληρές, όπως είναι γενικά τα παραμύθια κι ειδικά ο ιαπωνικός πολιτισμός. Οι υποσημειώσεις σε κάποια διηγήματα ήταν περιττές. 

Μια συλλογή 12 σύντομων θεατρικών έργων. Τα θέματα διάφορα: ο μονόλογος μιας οδοντόβουρτσας, της Περσεφόνης και της Πηνελόπης (ως podcast!), τέσσερις πρώην καλόγριες νυν πόρνες, μια αποθήκη και φυσικά οι ανθρώπινες σχέσεις.
Η συγγραφέας έχει σπουδάσει θέατρο και σκηνοθετεί παραστάσεις, οπότε ξέρει τι κάνει. Βλέπω κι εγώ πολύ θέατρο και θα ήθελα να τα δω στην σκηνή. Ειδικά την οδοντόβουρτσα μπαίνω στον πειρασμό να τη γυρίσω σε βίντεο, αλλά μου λείπει αυτήν τη στιγμή το μπάνιο με παράθυρο (και μάλιστα σε πάρκο!) και... μερικοί κομπάρσοι (

Το 1975 η Μαργαρίτα, πριν φύγει από την Τουρκία για να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα ως καθηγήτρια, διαβάζει ένα παλιό ημερολόγιο της αδερφής της που της έδωσε η ίδια και θυμάται τη ζωή τους στην Ίμβρο και την Πόλη. Η ζωή της οικογένειας Πατεράγκα με τις τρεις κόρες, τους φίλους και τους συγγενείς τους, παρουσιασμένη μέσα απ\' τα μάτια ενός κοριτσιού. Οι σκανταλιές, τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, αλλά κι η "αμαρτία" της μητέρας της που ήταν όλωσδιολου ανθρώπινη, αλλά η ίδια δε συγχώρεσε ποτέ την εαυτή της.
Στο βίβλιο φαίνεται, επίσης, η ζωή της ομογένειας στην Τουρκία στα μέσα του εικοστού αιώνα με όλα τα σκαμπανεβάσματα της. Η συγγραφέας στην παρουσίαση είπε ότι όλα τα πολιτικά στοιχεία είναι πραγματικά, καθώς τα γνωρίζει καλά, όντας Ίμβρια κι η ίδια. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τρυφερότητα και γνώση.
Η Ρέα Σταθοπούλου έχει γράψει κι άλλα βιβλία που εκδόθηκαν από την Ωκεανίδα, αλλά με το κλείσιμο του οίκου, έπαψε κι η κυκλοφορία τους. Εύχομαι να επανακυκλοφορήσουν και τα υπόλοιπα.
.
https://www.youtube.com/watch?v=vlVqEfpMAys

Ο Σηματωρός, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου, είναι ένα από τα τελευταία διηγήματα που έγραψε και δημοσίευσε ο Ντίκενς. Το έγραψε, μάλιστα, υπό την επήρεια ενός πολύ σοβαρού σιδηροδρομικού δυστυχήματος που έζησε, κατά το οποίο δεν τραυματίστηκε σωματικά, αλλά του δημιούργησε σοβαρό μετατραυματικό στρες, το οποίο δεν τον άφησε μέχρι το τέλος της ζωής του, αφού ήταν αναγκασμένος να χρησιμοποιεί πολύ συχνά το τρένο.
Ο αφηγητής επισκέπτεται έναν σταθμό τρένου μέσα σ\' ένα τούνελ και γνωρίζει τον σηματωρό - είναι κάτι σαν υπεύθυνος ασφαλείας του σταθμού, που έκανε παλιότερα σήματα στα τρένα με σημαιάκια, πριν όλα γίνουν αυτόματα... Ο σηματωρός είναι αναγκασμένος να περνά πολλές ώρες μόνος του στον σταθμό και να... βλέπει φαντάσματα. Τις δύο πρώτες φορές που είδε συνέβησαν δύο δυστυχήματα. Τώρα τι θα συμβεί;

Η γραφή είναι πολύ λιτή και χωρίς φιοριτούρες, οι οποίες μπορούν να κουράσουν. Αυτό δίνει έμφαση στο περιεχόμενο, στην προκειμένη την προσπάθεια του πατέρα της συγγραφέα να ανέλθει κοινωνικά και στη σχέση της μαζί του.
Τα βραβεία της Ακαδημίας είναι μια μεγάλη συζήτηση, εφόσον οι ίδιοι έχουν παραδεχτεί ότι δεν έδωσαν Νόμπελ στον Καβάφη επειδή ήταν γκέι. Νομίζω ότι τα κριτήριά τους είναι κυρίως πολιτικά και η φετινή βράβευση έχει να κάνει με την απαγόρευση των αμβλώσεων στην Αμερική και με αφορμή την ταινία για το Γεγονός, που προβλήθηκε φέτος στους κινηματογράφους. Αυτό, βέβαια, είναι καλό από φεμινιστική κι ανθρώπινη άποψη (ο φεμινισμός, όπως κι ο υπαρξισμός, είναι ανθρωπισμός), αλλά δεν προσδίδει ιδιαίτερο κύρος στο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Θα ξαναδιαβάσω Ερνό, γιατί τα βιβλία της διαβάζονται εύκολα και θέλω να βεβαιωθώ ότι δε μου διαφεύγει κάτι, αλλά δε θα περιμένω πολλά.

H αφηγήτρια περνάει μια νευρική κρίση σ\' ένα σπίτι στην εξοχή όπου μένει προσωρινά με τον άντρα της, επειδή το κανονικό τους σπίτι ανακαινίζεται. Ο σύζυγος είναι γιατρός κι άντρας, οπότε ξέρει καλύτερα από εκείνη τι πρέπει να γίνει για να θεραπευτεί. Τη βάζει, λοιπόν, να μείνει σ\' ένα από τα πολλά δωμάτια του σπιτιού, που δεν της αρέσει, με μια περίεργη κίτρινη ταπετσαρία.
Το έργο σίγουρα είναι πρωτοπόρο για το 1890, όταν γράφτηκε, και σημείο αναφοράς για το γυναικείο κίνημα. Είχα ακούσει πολύ καλά λόγια κι ίσως να περίμενα κάτι παραπάνω.

Σέβομαι την κοσμοπλασία του Λάβκραφτ κι είναι γοητευτικοί οι μύθοι του, αλλά το βιβλίο ήταν μόνο περιγραφή κι αυτό με κούρασε. Ακόμα κι όταν υπήρχε συνομιλία, δεν αποδιδόταν με διάλογο, αλλά πάλι με αφήγηση του στιλ «εγώ του είπα αυτό κι εκείνος μου είπε το άλλο».
Στη νουβέλα «Τα βουνά της τρέλας» ο αφηγητής είναι ένας εξερευνητής της Ανταρκτικής που ακολούθησε τα χνάρια του Σκοτ και του Άμουνδσεν, αλλά γράφει τα τρομερά, που συνάντησε εκεί, προκειμένου να αποτρέψει νέες αποστολές στην περιοχή, για το καλό της ανθρωπότητας. Μ\' αυτόν τον τρόπο, βέβαια, κεντρίζει περισσότερο την περιέργεια, πράγμα που αναγνωρίζει κι ο ίδιος.
Στο διήγημα «Η φρίκη στο Ρέντ Χουκ» ακολουθούμε έναν αστυνομικό που εξερευνά την ομώνυμη περιοχή της Νέας Υόρκης κι επίσης ανακαλύπτει φοβερά και τρομερά.
Τέλος, στο «Χρώμα που ήρθε απ\' το διάστημα» ένας νεαρός μηχανικός αφηγείται όσα του είπε ένας κάτοικος της Νέας Αγγλίας για έναν μετεωρίτη, που έπεσε στην περιοχή κι όσα ακολούθησαν.

Η νεαρή αφηγήτρια αποφασίζει να παραιτηθεί από το εργοστάσιο αναψυκτικών, όπου εργάζεται, μετά από ένα ατύχημα στον αριστερό της παράμεσο. Μια μακριά βόλτα τη φέρνει έξω από ένα εργαστήριο δειγμάτων, όπου ζητείται υπάλληλος. Εκεί θα γνωρίσει τον παράξενο κύριο Ντεσιμάρου και τις δύο ηλικιωμένες ενοίκους του παλιού οίκου θηλέων.
Στη συζήτηση που κάναμε στη λέσχη είδα ότι τα κορίτσια το είδαν φεμινιστικά το ζήτημα και καλά έκαναν. Κι εγώ αυτοπροσδιορίζομαι ως φεμινίστρια και πιστεύω ότι πρέπει να βλέπουμε τα βιβλία κι από αυτό το πρίσμα, ειδικά όταν είμαστε γυναίκες. Δεν μπόρεσα, όμως, να δω αυτό το βιβλίο μόνο έτσι, και δεν ξέρω αν κι η συγγραφέας το έγραψε μ\' αυτόν τον σκοπό. Δίνω μεγάλη σημασία στην πρόθεση κι ας μην μπορώ να την ξέρω.
Εγώ το είδα ως ένα σκοτεινό παραμύθι πολύ όμορφα γραμμένο. Φοβάμαι ότι, αν γράψω κάτι παραπάνω, θα κάνω σπόιλερ. Θα πω μόνο ότι οι λίγοι άνδρες Ιάπωνες συγγραφείς που έχω διαβάσει, δε με ενθουσίασαν. Η Ογκάουα τα κατάφερε.
Η επιμέλεια απογοήτευσε για άλλη μια φορά. Αγαπημένες Εκδόσεις Άγρα, μπορείτε να γίνετε καλύτερες.

Στη σύντομη συνέντευξή του στην αρχή της έκδοσης ο συγγραφέας λέει ότι «η Κολομβία, η πρώτη χώρα της αμερικανικής ηπείρου όπου αποβιβάστηκαν οι Ευρωπαίοι για να επιβάλουν τον "πολιτισμό" τους, έγινε το ιερό άντρο της σούπερ βίας. Ωραία ειρωνεία της Ιστορίας».
Η ειρήνη του τίτλου είναι ένα άπιαστο όνειρο τόσο για τη χώρα όσο και για την οικογένεια των ηρώων. Παρά την συνθήκη ειρήνης μεταξύ ακροδεξιών παραστρατιωτικών κι αριστερών ανταρτών που υπογράφτηκε πριν από λίγα χρόνια κι απέσπασε το αντίστοιχο Νόμπελ, ο πόλεμος καλά κρατεί στην πλούσια, αλλά δοκιμαζόμενη αυτή χώρα της λατινικής Αμερικής.
Ο πιο διάσημος εκπρόσωπός της, ο Πάμπλο Εσκομπάρ, ένας έμπορος ναρκωτικών που εκλέχτηκε βουλευτής, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του ποιός κυβερνάει στο βασίλειο της βίας. Μιας βίας, που έρχεται στο μυθιστόρημα από το παρελθόν, για να στοιχειώσει την Κολομβία και την οικογένεια του Γενικού Εισαγγελέα, Σαούλ Μπαγκαδέρ.
Δεν ξέρω αν έχει σημασία η υπόθεση. Θα πω μόνο ότι ο Φερέ είναι ένας Γάλλος συγγραφέας, που δε γράφει για τη Γαλλία. Πηγαίνει και μένει 2-3 χρόνια σε μια χώρα προκειμένου να κάνει έρευνα για τα βιβλία του. Έχει γράψει την τριλογία της λατινικής Αμερικής, απ\' την οποία έχω διαβάσει και το Μαπούτσε, καθώς και τη σάγκα Μαορί, δύο βιβλία για τη Νέα Ζηλανδία. Χρησιμοποιεί το αστυνομικό μυθιστόρημα ως αφορμή να μιλήσει για την κοινωνία, την πολιτική και την ιστορία των χωρών για τις οποίες γράφει και το κάνει με πολύ ωραίο τρόπο. Η δε δράση είναι καταιγιστική. Το τελευταίο του βιβλίο "Ποτέ πια μόνος" διαδραματίζεται στην Ελλάδα και δεν πρόκειται να μου ξεφύγει, όπως και το μικρούλι "Νύχτες του Σαν Φρανσίσκο" το οποίο έχω ήδη αγοράσει.
Το μόνο αρνητικό ήταν η ανύπαρκτη επιμέλεια της έκδοσης, αλλά αυτά παθαίνεις, όταν ένας άνθρωπος επιβλέπει όλα τα βιβλία του οίκου.

Κανονικά είναι τέσσερα μέρη χωρισμένα σε δύο τόμους. Το βιβλίο είναι μια εξιστόρηση της ζωής της συγγραφέα από την ηλικία των δέκα χρόνων και μέσα απ\' αυτήν της ιστορίας του Ιράν.
Μιλά για την ισλαμική επανάσταση του 1979 κατά του Σάχη, η οποία δεν είχε αρχικά αυτήν την ονομασία αλλά στην πορεία άλλαξε τροπή και κατέληξε στο καθεστώς που γνωρίζουμε σήμερα. Η δε αστυνομία μαντίλας υπάρχει από τότε. Μιλά για τους πολιτικούς κρατούμενους και τις εκτελέσεις ένθεν κακείθεν και, φυσικά, για τη θέση της γυναίκας. Μια θέση κι ένα καθεστώς, που ανάγκασε τους γονείς της Σατραπί να τη στείλουν στην Ευρώπη.

Το μικρό αυτό διήγημα είναι ένας διάλογος ανάμεσα στο τελευταίο δέντρο του κόσμου και το τελευταίο πουλί, που οι άνθρωποι τα έκλεισαν στο μουσείο. Το δέντρο έχει ξεχάσει να είναι δέντρο, γιατί βλέπει μόνο ανθρώπους και προσπαθεί να θυμηθεί. Το πουλί του κεντρίζει τη μνήμη.
Ας ελπίσουμε ότι δε θα γίνει ποτέ πραγματικότητα.

Γκιακ σημαίνει αίμα στ\' αρβανίτικα, το αίμα που χύθηκε στη Μικρασία απ\' όλες τις μεριές και το αίμα που χύνεται στους πολέμους.
Το βιβλίο είναι μια συλλογή διηγημάτων τα περισσότερα από τα οποία μιλάνε για στρατιώτες που γύρισαν από τη Μικρασιατική εκστρατεία. Κι ενώ συνήθως τα βιβλία μ\' αυτήν τη θεματική τους ηρωποιούν, αυτό δεν το κάνει. Αντίθετα, τους παρουσιάζει με πολύ μελανά χρώματα. Το έργο αυτό γίνεται μια σπουδή στη βία, που διέπει το σύγχρονο κόσμο, τόσο στον πόλεμο όσο και στην ειρήνη.

Το βιβλίο περιέχει τρία μικροσκοπικά διηγήματα. Το "Στην προκυμαία της Σμύρνης" περιγράφει λίγα από τα όμορφα που συνέβαιναν εκεί και σε αντίθεση με όσα ξέρουμε, λέει ότι ένα αμερικανικό πλοίο έπαιρνε πρόσφυγες, τουλάχιστον στην αρχή. Θεωρείται μυθοπλασία. Δεν ξέρω αν είναι ανταπόκριση.
Τα άλλα δύο διηγήματα είναι το "Μια πολύ σύντομη ιστορία" και η "Γάτα στη βροχή". Μου άρεσε περισσότερο το τελευταίο, αν και δεν είναι τίποτα σπουδαίο.

Το βιβλίο παρουσιάζει τις "περιπέτειες" του Νικόλα, ενός Έλληνα της Μικράς Ασίας, που ενώ έφευγε με την οικογένειά του κατά την καταστροφή της Σμύρνης, τον συνέλαβαν οι Τούρκοι και τον έβαλαν στα τάγματα εργασίας. Τις αφηγήθηκε ο ίδιος στον συγγραφέα, ο οποίος τις μετέγραψε με δημιουργικό τρόπο και μιλά για το έργο στο επίμετρό του.
Έχει πολλές ομοιότητες με τα "Ματωμένα χώματα", που διάβασα πρόσφατα, αν και αυτό είναι πολύ μικρότερο, με τη μεγάλη διαφορά ότι εδώ ο "ήρωας" αναγκάστηκε να υποδυθεί τον Τούρκο ή έστω τον μουσουλμάνο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

«Αντέξαμε στην κοιλιά του κήτους.
Μάθαμε πως η σιωπή δεν είναι πάντοτε ειρήνη,
Κι οι αντιλήψεις κι οι κανόνες για όσα "δικαίως είναι"
δεν είναι δικαιοσύνη.
......
Είδαμε μια δύναμη που θα θρυμμάτιζε
το έθνος μας αντί να το διαμοιράσει,
Θα κατέστρεφε τη χώρα μας αν αυτό
σήμαινε επιβράδυνση της δημοκρατίας.
Κι αυτή η απόπειρα ήταν σχεδόν πετυχημένη.
Αλλά παρόλο που η δημοκρατία κατά καιρούς μπορεί να επιβραδυνθεί,
Ποτέ δεν μπορεί για πάντα να ηττηθεί
...
Σε αυτήν την αλήθεια, σε αυτήν την πίστη, δείχνουμε εμπιστοσύνη.
Γιατί όσο εμείς στρέφουμε το βλέμμα μας στο μέλλον,
Η Ιστορία στρέφει το βλέμμα της επάνω μας».

Νομίζω ότι το βιβλίο αυτό ταιριάζει στη συγκεκριμένη συγκυρία και στη χώρα μας.

I loved it. It\'s so clever.
There are very few books written from the point of view of the very famous people, that show us the cost of living in the spotlight, especially if you\'re not what was considered to be normal.
From the reviews I\'d read I thought that the reporter was a daughter of Evelyn, but it wasn\'t so. It\'s even better!

Μου άρεσε πολύ, αν κι έφαγα ένα μικρό σπόιλερ. Νομίζω ότι άξιζε το χάιπ σε μεγάλο βαθμό. Λίγα βιβλία μας εντάσσουν στον κόσμο των διασήμων και μας δείχνουν το κόστος μιας τέτοιας ζωής, ειδικά όταν δεν εμπίπτεις στις νόρμες.

Πολύ καλό παιδικό βιβλίο, που διαβάζεται κι από μεγάλους ως βιβλίο αυτοβοήθειας. Θα μπορούσε να γίνει κλασικό σαν τον "Μικρό πρίγκηπα".

Δεκαπέντε ευφάνταστα διηγήματα με ήρωες της καθημερινότητας -κι όχι μόνο- που πορεύονται στον λαβύρινθο του κόσμου. Ραδιοπειρατές που βγάζουν τη γλώσσα στην εξουσία, Άη-Βασίλιδες κυριολεκτικοί και μεταφορικοί, Ισπανοί αντάρτες, κακοποιημένα κορίτσια, χάρτινοι ήρωες που εφευρίσκουν προφάσεις για να ξεγελάσουν τη μοναξιά. Μια σύγχρονη Βαβέλ, που προσπαθεί να συνεννοηθεί.
Οι ιδέες του συγγραφέα μου άρεσαν αρκετά και πιστεύω ότι υπάρχει καλή μαγιά. Θα ήθελα να διαβάσω κι επόμενα έργα του.

Στα «Ματωμένα χώματα» παρακολουθούμε τη ζωή του αγρότη Μανώλη Αξιώτη, κάτοικου του Κιρκιντζέ, αρχικά σε καιρό ειρήνης κι έπειτα όταν τον πήραν στα τάγματα εργασίας -ή θανάτου, πιο σωστά- "αμελέ ταμπουρού" στα βάθη της Τουρκίας. Όταν κατάφερε να γυρίσει ζωντανός, άρχισε η μικρασιατική εκστρατεία, στην οποία κατατάχθηκε ως εθελοντής.
Δεν έχω πολλά να πω γι\' αυτό το βιβλίο. Νιώθω πως όταν μιλά η ιστορία έστω κι ως λογοτεχνία, καλό είναι να σωπαίνουμε. Η Διδώ Σωτηρίου βασίστηκε στ\' απομνημονεύματα του κεντρικού ήρωα, που της τα παρέδωσε συνταξιούχος πια στην Ελλάδα, και στις εμπειρίες πολλών άλλων αυτοπτών μαρτύρων «...με μοναδική έννοια να συμβάλω στην ανάπλαση ενός κόσμου που χάθηκε για πάντα• να μην ξεχνούν οι παλιοί• να βγάλουν σωστή κρίση οι νεότεροι», όπως λέει στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης.
Στο βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος υπάρχει γλωσσάρι με τους τουρκικούς όρους, δυστυχώς όχι όλους. Θα ήθελα να υπάρχει κι ένας χάρτης για να καταλαβαίνουμε καλύτερα την πορεία των ηρώων.
Έχει γυριστεί και σειρά για την ΕΡΤ πριν από χρόνια με τον Γιώργο Καραμίχο και τη Δήμητρα Ματσούκα. Την έβλεπα πολύ αποσπασματικά, αλλά θα τη δω και κανονικά.

Αφού μας παρουσίασε τη ζωή στο κολαστήριο της Μόριας στο πρώτο της βιβλίο, συνεχίζει να γράφει γράμματα στον κόσμο από τους έγκλειστους στο στρατόπεδο προσφύγων της Ριτσώνας. Η ζωή είναι το ίδιο σκληρή κι η γραφειοκρατία ακόμη σκληρότερη (σε βαθμό που να μην τους αναγνωρίζει ότι είναι παντρεμένοι) μόνο που τώρα υπάρχει κι ο κορωνοϊός.
Η Παρβάνα βάζει και το έμφυλο στοιχείο καθώς μιλάει πάντα για τις "μετανάστριες" και με θηλυκές αντωνυμίες και δεν ξέρω αν αναφέρεται πάντα μόνο σε γυναίκες, τις κατώτερες των κατώτερων σε μια κοινωνία που φυλακίζει τους ανθρώπους που αναζητούν μια βιώσιμη ζωή σε μιαν άλλη χώρα.
Εξαιρετικό και το επίμετρο του Γιώργου Σπυρόπουλου, που τοποθετεί την εμπειρία των προσφύγων σε ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο.
Η Παρβάνα έφυγε από την Ελλάδα. Γλίτωσε. Πόσοι απ\' αυτούς τους ανθρώπους θα έχουν την ίδια τύχη;

«Η Ριτσώνα δεν ήταν ποτέ ένα απλό στρατόπεδο για \'μένα, ήταν πολλά περισσότερα. Οι εμπειρίες μου στο στρατόπεδο με έκαναν να σκέφτομαι τη ζωή κι ολόκληρο τον κόσμο σαν ένα στρατόπεδο προσφύγων. Αν εμάς, τις προσφύγισσες, μας ελέγχουν και μας περιορίζουν στα στρατόπεδα προσφύγων, οι λαοί της Ευρώπης χειραγωγούνται και ελέγχονται ακόμα χειρότερα από δυνάμεις, συμφέροντα και θεσμούς, που προσφέρουν ψέματα για αλήθειες».

Σε μια φυλακή του Μπουένος Άιρες το 1975 δύο κρατούμενοι ένας ποινικός κι ένας πολιτικός περνάνε την ώρα τους με την αφήγηση ταινιών. Ο ποινικός θυμάται καλά κάποιες ρομαντικές ταινίες που έχει δει και τις αφηγείται ωραία. Κατά τ\' άλλα δεν υπάρχει "επίσημος" αφηγητής καθώς το βιβλίο αποτελείται αποκλειστικά από διαλόγους μεταξύ των δύο ή με σωφρονιστικούς υπαλλήλους και έγγραφα αναφοράς των τελευταίων, οι οποίοι δουλεύουν για το δικτατορικό καθεστώς της Αργεντινής που ακολούθησε την προεδρία του Χουάν Περόν. Αυτού του είδους, όμως, η αφήγηση δεν με κούρασε καθόλου.
Πολύ κατατοπιστικός ο πρόλογος του Marcos Breuer. Υπάρχουν και σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου από τον ίδιον τον συγγραφέα, που στην πλειονότητά τους είναι επιστημονικές θεωρίες για την εξήγηση της ομοφυλοφιλίας κι αν αυτή αποτελεί φυσικό ή επίκτητο χαρακτηριστικό.
Πόσο πονεμένη χώρα είναι η Αργεντινή! Είχε πολυάριθμες δικτατορίες στην ιστορία της κι ακόμα και σήμερα μαστίζεται από πολύχρονη οικονομική κρίση. Στο βιβλίο του Κάριλ Φέρει, Μαπούτσε, παρουσιάζονται και τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας κατά των ιθαγενών.

Η κόμισσα αγαπάει το αίμα κι έχει βρει πολλούς τρόπους να το εξάγει απ\' τις νεαρές κοπέλες που τόσο συμπαθεί. Έπειτα κάνει το μπάνιο της σ\' αυτό. Όλων των ειδών τα βασανιστήρια συμβαίνουν στα υπόγεια του πύργου της. Ο σύζυγός της την μύησε στο αίμα. Οι φήμες για δολοφονίες είχαν αρχίσει, βέβαια, όσο εκείνος ζούσε και πολεμούσε, αλλά όταν πέθανε η κόμισσα ανέβηκε επίπεδο.
Η Ερζεμπέτ Μπάτορι ήταν υπαρκτό πρόσωπο, κόμισσα του Καχτίτσε της Ουγγαρίας, που έζησε από το 1560-1614, όταν η περιοχή διεκδικούνταν τόσο από τους Οθωμανούς όσο κι από τους Αυστριακούς. Όπως διάβασα στη βικιπαίδεια διοικούσε μόνη της μια μεγάλη περιοχή, όσο έλλειπε ο άντρας της στον πόλεμο, και συχνά βοηθούσε μοναχές γυναίκες που αδικούνταν. Σύμφωνα και πάλι με τη βικιπαίδεια, είχε δανείσει στον αυτοκράτορα ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Εκείνος ανέθεσε σε έναν αξιωματούχο, του οποίου την πρόταση σε γάμο είχε αρνηθεί η Μπάτορι, να διερευνήσει καταγγελίες εναντίον της. Εκείνος εισέβαλε στο κάστρο κι είπε ότι βρήκε πολλές τραυματισμένες νεαρές κοπέλες, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν τραυματιστεί από τον ίδιο.
Η κόμισσα καταδικάστηκε σε δια βίου εγκλεισμό στον πύργο, δεν έγινε ποτέ δίκη κι όσοι δικοί της ομολόγησαν, το έκαναν μετά από βασανιστήρια. Η Μπάτορι ήταν μια γυναίκα μόνη που διαχειριζόταν μια μεγάλη περιουσία την οποία πολλοί εποφθαλμιούσαν. Αυτός είναι κι ο λόγος που πιστεύω ότι το βιβλίο βασίζεται σε διαδόσεις των εχθρών της κι όχι στην πραγματικότητα.
Παρόλα αυτά, το βιβλίο είναι ένα έργο τέχνης κι αν σας αρέσει ο τρόμος, θα το λατρέψετε. Υπάρχει κι επεισόδιο της "Μηχανής του Χρόνου" για το θέμα.

Ο αφηγητής συναντά σ\' ένα τρένο έναν αξιοπρεπέστατο τζέντλεμαν, που του αφηγείται την προσωπική του περιπέτεια, όταν ανέλαβε να μεταφέρει έναν ελέφαντα από το Σιάμ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όταν έκαναν στάση στη Νέα Υόρκη, ο ελέφαντας κλάπηκε(!) κι εκείνος απευθύνθηκε στην αστυνομία, για να τον βρει. Και κάπου εκεί αρχίζει το γέλιο.
Το βιβλίο είναι ένα από τα σατιρικά έργα του μεγάλου συγγραφέα, όπου σε αντίθεση με ό,τι μας διδάσκουν τα κλασικά αστυνομικά μυθιστορήματα, οι ντετέκτιβ δεν είναι οι πιο έξυπνοι άνθρωποι επί της γης. Εντελώς το αντίθετο, θα έλεγα!

Νομίζω οτι ο συγγραφέας επιτυγχάνει τον σκοπό του, όπως τον διατυπώνει στο οπισθόφυλλο, να συνδυάσει τον ποιητικό με τον πεζό λόγο.

Η Άντι γιορτάζει τα γενέθλιά της μαζί με τη μητέρα της, Λόρα, σ\' ένα εστιατόριο. Ξαφνικά μπαίνει μέσα ένας ένοπλος και σκοτώνει δύο γνωστές με τις οποίες μιλούσαν. Απειλεί να σκοτώσει κι εκείνες. Τότε η μητέρα της, προκειμένου να τη σώσει, μετατρέπεται σε αυτό που αργότερα οι εφημερίδες θα αποκαλέσουν "φονική μηχανή" και κατατροπώνει τον φονιά με πρωτοφανή ψυχραιμία.
Επειδή, όμως, οι περιπέτειές τους δε σταματούν εκεί, η Λόρα στέλνει την Άντι σ\' ένα ταξίδι χωρίς συναισθηματικό γυρισμό, κατά το οποίο η κοπέλα θα προσπαθήσει να ενώσει τα κομμάτια της ταυτότητας της μητέρας της, η οποία φαίνεται ότι δεν της έχει πει ποιά πραγματικά είναι.
Το βιβλίο έχει αγωνία και θίγει το ζήτημα του συστήματος υγείας των ΗΠΑ και πως θα αλλάξει αυτό και ο κόσμος γενικότερα.

Ένα τρομερό βιβλίο που παρουσιάζει αναλυτικά πώς και γιατί διαμορφώθηκε η τρέχουσα άποψη για τις γυναίκες και το σώμα τους κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Αυτά που περιγράφει είναι μερικές φορές φρικιαστικά, αλλά συχνά το βιβλίο γίνεται ξεκαρδιστικό.
Το φανταζόσασταν ποτέ ότι κατά τον εικοστό αιώνα γινόταν κλειτοριδεκτομή στην Ευρώπη;! Θα έλεγα και για τις ΗΠΑ, αλλά μετά την τελευταία εξέλιξη με τις αμβλώσεις, δε μου φαίνεται και τόσο περίεργο.

Η Ντον είναι βοηθός διαχείρισης θανάτου. Όχι νοσοκόμα, απλά βοηθά άτομα που πρόκειται να πεθάνουν, ώστε να γίνουν όλα όπως τα θέλουν.
Όταν το αεροπλάνο, όπου επιβαίνει, συντρίβεται κι εκείνη επιβιώνει ανάμεσα σε λίγους, της δίνεται ένα δωρεάν αεροπορικό εισιτήριο, για να πάει όπου θέλει. Κι εκείνη, αντί να πάει στο σπίτι της, στον άντρα της και το παιδί της, πηγαίνει σ\' έναν πρώην, που άφησε στην Αίγυπτο πριν από δεκαπέντε χρόνια.
Το βιβλίο αυτό μας περιγράφει τους δύο δρόμους της ζωής της Ντον ΜακΝτάουελ, αυτόν στον οποίο ξεκίνησε και τη στροφή που πήρε η ζωή της, όταν πέθανε η μητέρα της.
Είναι ένα πολύ καλό ρομαντικό βιβλίο με μπόλικη επιστήμη, είτε αυτή είναι αιγυπτιολογία, είτε πυρηνική φυσική.