Άγρια πολύ άγρια παραμύθια με μάγισσες, ξωτικά και δαίμονες, με κατάρες και φαντάσματα. Με γελάδια, γουρούνια, τράγους και βατράχια (πολλά βατράχια). Παραμύθια τρομακτικά, σατανιστικά, κυριαρχούν στο βιβλίο. Δεν μπόρεσα να καταλάβω τι θετικό προσφέρουν στο κείμενο κάποιες αηδιαστικές περιγραφές (πχ αφοδεύσεις).
Εκτιμητέο το τεράστιο άγχος και η μεγάλη προσπάθεια της συγγραφέα να γράψει «ποιητικά», να επινοήσει γραφή και στιλ με πρωτοτυπία. Ας της ευχηθούμε να τα καταφέρει. Η πόζα, τα καμώματα, οι ασάφειες, η σκατολογία και οι κούφιες παραδοξολογίες που βρίθουν στο βιβλίο, δεν αρκούν.
Για όσους αρέσκονται σε παγανιστικές, βουκολικές αφηγήσεις φλου αρτιστίκ (μέχρις εκεί, τίποτε περισσότερο), για όσους σαγηνεύονται από μια εκφοβιστική και απειλητική παρουσίαση την δασών και των βουνών, το βιβλίο αυτό θα τους καλύψει.
Κείμενο σκόρπιο χωρίς οικονομία, αλλά τουλάχιστον δεν γλιστράει στη γραφικότητα ( λόγω θεματολογίας) και αυτό είναι θετικό. 2 αστεράκια.

Μια γραφή τάχα ποιητική, η οποία παρά την ανούσια φλυαρία της, δεν μπορεί να σκεπάσει ένα ουσιώδες πρόβλημα σε σχέση με το βιβλίο: το -μη- περιεχόμενο. Για τι πράγμα μιλάει ο συγγραφέας; ασαφώς για εμφυλιακές συγκρούσεις και διώξεις. Ποιά τα πρόσωπα της ιστορίας; θολές, πολύ θολές, μονοδιάστατες φιγούρες. Ποιός ο λόγος συγγραφής αυτού του κειμένου; δεν βρήκα κάποιον. Σε ποιούς απευθύνεται αυτό βιβλίο; στους ομοεθνείς του συγγραφέα; στους ξένους; σε κανέναν; ιδού η απορία.
Πολύ βαρετό κείμενο, στεγνό από συναίσθημα, αφόρητη ασημαντολογία. Κανένα αστεράκι.

Να το πούμε από την αρχή: αριστούργημα! Συγκλονιστικό βιβλίο. Γραφή που συναρπάζει, κράμα λογικής και αισθημάτων με αύρα ποιητική. Γραφή πολύ υψηλού επιπέδου, δομή αριστοτεχνική και πρωτότυπη. Διαβάζεις και κεντρίζεται ο νους σου, ιχνηλατείς μαζί με τη συγγραφέα τα βάθη των ψυχών των προσώπων του βιβλίου της και των ζητημάτων τα οποία θέτει. Ταυτόχρονα, διαβάζεις και σπαράζεις, η συγγραφέας δεν παρακάμπτει τα αισθήματα της, δεν κρύβει τη δική της συγκίνηση. Αυτά ακριβώς συνθέτουν τη μοναδικότητα της γραφής της Πινιέιρο. Τα πρόσωπα του βιβλίου συνταρακτικά, σχεδιασμένα με βάθος και πλάτος στο μη περαιτέρω.
Εκκινώντας από μια οικογενειακή τραγωδία, η συγγραφέας θέτει και επεξεργάζεται με απόλυτη ακρίβεια και τεκμηρίωση, θεμελιώδη ζητήματα που πάντα μας απασχολούν: θρησκεία και οικογένεια, θρησκευτικός φανατισμός και ελευθερία.
Ο φρικιαστικός θάνατος μιας ανήλικης κόρης (που κατά την εκκλησία ήταν ένα ατυχές γεγονός και ο υπαίτιος έλαβε άφεση αμαρτιών!) σφραγίζει οριστικά και αμετάκλητα και για πάντα την οικογένεια της νεκρής.
Για τα μέλη της οικογένειας που δεν αποδέχονται την υποταγή στο όλα είναι θέλημα θεού, που δεν αποδέχονται το κουκούλωμα το κάλπικο φαίνεσθαι και την κάλπικη ηθική, που δεν αποδέχονται τον οικογενειακό κομφορμισμό, η μόνη διέξοδος είναι η πλήρης απόρριψη της ζωής που ζούσαν μέχρι τότε, αυτού που υπήρξαν μέχρι τότε, και η φυγή. Η φυγή ως αρχή της διαδικασίας λύτρωσης, του σχεδιάσματος από την αρχή του εαυτού τους, του άλματος προς την ελευθερία. Οι υπόλοιποι της οικογένειας, με προσχηματική χρήση επιλεκτικών ρήσεων του ευαγγελίου και ιδιοτελή εφαρμογή εκκλησιαστικών κανόνων, βολεύουν τη συνείδηση τους για όσα τερατώδη διέπραξαν και συνεχίζουν τη ζωή τους κανονικά.
Η μετάφραση εξαιρετική. Όχι μόνο 5, αλλά 10 αστεράκια για αυτό το υπέροχο κείμενο.

Βιβλίο πολύ τοπικιστικό, έντονα ιθαγενές, γεγονός που το στενεύει, το περιορίζει στο πλαίσιο του ντόπιου αναγνωστικού κοινού. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι μπορεί να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο σε ένα άλλο κοινό μη λατινοαμερικανικής χώρας. Με το παρόν βιβλίο δεν επιτυγχάνεται το ζητούμενο, δηλαδή το εθνικό να μετουσιωθεί σε παγκόσμιο, όπως συμβαίνει με πολλούς άλλους λατινοαμερικανούς συγγραφείς (είναι πολύ μεγάλη η λίστα αυτών των συγγραφέων).
Η αφηγηματική οικονομία δεν είναι στα συν του βιβλίου ούτε το, συνήθως άχαρο, χιούμορ του. Οι περιγραφές δεν έχουν βάρος. Αλλά και τη γραφή του τη βρήκα αρκετά παλιακή, αριστερόστροφη παλαιάς κοπής. Τα παραπάνω αδυνατίζουν κείμενο και ιδιαίτερα το -κορυφαίο-τραγικό γεγονός της σφαγής εξεγερμένων φοιτητών από αστυνομικούς και παραστρατιωτικούς της χώρας τους. Μιας χώρας όπου κυριαρχεί το παρακράτος, η ασυδοσία , η διαφθορά, οι μηχανορραφίες, οι συνομωσίες, οι κλεψιές, οι απάτες, οι ανενδοίαστοι φόνοι.
Παρολαυτά, μπορώ να πω ότι το βιβλίο αποπνέει κάτι συμπαθητικό, μια αφέλεια που συγκινεί, μια αγνή καταγγελτική και κηρυγματική διάθεση φοιτητικού τύπου. Συνεπώς 3 αστεράκια. Η μετάφραση δεν…

Ο μετασχηματισμός χώρων και αντιλήψεων. Καινούργιες πόλεις, καινούργιοι άνθρωποι, καινούργια ήθη. Νέοι καιροί. Εκούσα/άκουσα προσαρμογή. Σύγχυση. Νέες εμπειρίες. Νέα χούγια. Συναλλαγές, δούναι και λαβείν, απάτες κάθε είδους. Προδοσίες. Ο μικροαστισμός των νέων καιρών και ο πόθος για ανέλιξη (με θετική ή αρνητική κατεύθυνση, δεν έχει πια σημασία) σε πλήρη εξέλιξη.
Οι Διαπροσωπικές σχέσεις σε θολή περιοχή. Αναζήτηση της ευτυχίας στα τυφλά. Το ζευγάρι, η οικογένεια. Η κτητικότητα, η στέρηση της εναπομείνασας ελευθερίας του άλλου, τα ξεγραμμένα όνειρα του άλλου. Μικρά και μεγάλα μυστικά και ψέμματα, μικρές και μεγάλες ιδιοτέλειες. Τρίτο πρόσωπο, ανατροπέας(;). Η ζήλια (όχι αποκλειστικά ερωτική), ανοίγει χαραμάδες αυτογνωσίας. Το ψυχογράφημα του συζύγου, η διαδρομή του στο λαβύρινθο των σκέψεων, των κυκλοθυμιών και των αυτοαναιρέσεών του, μέχρι το καταστροφικό τέλος, εκτίθεται από τον Ουμπίδια με απαράμιλλη διεισδυτικότητα, με ένα κρεσέντο που συναντάς στα θρίλερ.
Και στο παρόν βιβλίο βρίσκεις την υπέροχη γραφή αυτού του συγγραφέα, κράμα σοφίας, ακρίβειας και απλότητας. Ένα αριστουργηματικό κείμενο τέλειο υπόδειγμα της τέχνης του μέτρου και του απολύτως αναγκαίου. 5 αστεράκια.

Τι βιβλίο Θεέ μου! Εξαιρετικό. Λιτό και περιεκτικό. Κάτω από τη διάφανη απλότητά του διακρίνεις τα μεγάλα βάθη του που σε καθηλώνουν, σε αιχμαλωτίζουν. Τελειώνεις το βιβλίο και νιώθεις ότι δεν έχεις "ξεμπερδέψει" μαζί του.
Γραφή καθαρή, περίτεχνη και σοφή, που τη χαϊδεύει πνοή ποιητική. Το ουσιώδες μετουσιώνεται σε λέξεις. Το Κακό και η αντιπαράθεση σ´αυτό.
Η πλήρωση του κενού, του άδηλου τόπου, της προσωπικής ζώνης λυκόφωτος. Πόθος για πόνο και θάνατο ως λύτρωση από την ενοχή, εις μάτην. Φόνος, εκδίκηση, τιμωρία, εξιλέωση. Το απροσδόκητο - ο μοναδικός αληθινός νόμος του κόσμου.
Μια νουβέλα τέλειο υπόδειγμα της τέχνης του μέτρου και του απολύτως αναγκαίου.
Η μετάφραση πολύ καλή. 5 αστεράκια.

Το κείμενο αναφέρεται σε ένα παιδάκι (κοριτσάκι ή αγοράκι, ασαφές) ένα παιδάκι πολύ κακό, όχι απλώς κακό αλλά τέρας. Που έχει διεστραμμένη σκέψη, που μισεί τους πάντες, πρώτους και καλύτερους του γονείς του. Ένα παιδάκι τύραννος, μοχθηρό, άγγελος του σκότους (άλλωστε θεωρεί τον εαυτό του/της «φύλακα άγγελο όλων των εγκληματιών, των ληστών, των δολοφόνων» -αυτό γράφει επί λέξει ο συγγραφέας).
Τώρα, αν όλα αυτά αποτελούν μια εξπρεσιονιστική (για να μην πω νοσηρή) απεικόνιση της ζοφερής παιδικής ηλικίας του συγγραφέα, μένει να το δούμε. Θεωρώ ότι το κείμενο είναι εν πολλοίς αυτοβιαγροφικό: ο ήρωας/ηρωίδα του κειμένου αναφέρεται με το όνομα του συγγραφέα, ίδιος τόπος γέννησης, κλπ. Εδώ να ληφθεί υπόψιν ότι τότε, τη θαμπή εποχή του ´50, η επιστήμη δεν είχε ακόμη καταδείξει ότι καλόγρια δεν γίνεσαι, καλόγρια γεννιέσαι και ότι αυτό δεν είναι κακό.
2 αστεράκια και πολλά είναι, αφενός ως συμπαράσταση στον τρίμηνο κόπο των 16 μεταφραστών των 100 σελίδων κειμένου και αφετέρου επειδή δεν μπορώ να δω αυτό το κείμενο ως σουρεάλ κωμωδία(;) ή αυτοσαρκασμό ούτε ως «κριτική στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική κατάσταση της Αργεντινής» (από που κι ως που) αλλά ως μπλαζέ αρνητικότητα που κρύβει μεγάλη και παλιά πικρία μεγάλα και παλιά ψυχικά τραύματα.

Το κυριότερο ατού του βιβλίου είναι η πρωταγωνίστρια του. Δεν υπάρχει όμοιά της τουλάχιστον στα βιβλία που εγώ έχω διαβάσει. Απολαυστική. Πρωτότυπη, έξοχα σχεδιασμένη αυτή η μεσήλικη ασχημούλα νοσοκόμα που αφηγείται την ιστορία με απέραντο χιούμορ και συνεχώς αυτοσαρκαζόμενη. Αυτή η ιδιότυπα έξυπνη και δοτική (στα όρια της χαζομάρας) γυναίκα, με την διεισδυτική σκέψη και τις εύστοχες παρατηρήσεις, δεν αφηγείται απλώς την ιστορία, αλλά διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο και στη εξέλιξη της ιστορίας. Και μόνο για αυτή την ηρωίδα αξίζει να διαβάσει κανείς το βιβλίο.
Αλλά εκείνο που σε αφήνει άναυδο είναι το εξής: Στη βικτωριανή άκρως συντηρητική Βρετανία, σε παράνομα ψευτοθέατρα, ανθούσε η αγοραπωλησία παιδιών, κοριτσιών και αγοριών, 10-12 χρονών! Τα ξεγύμνωναν πάνω σε απερίγραπτα παράνομα θέατρα-αρένες σε απερίγραπτες «παραστάσεις», και τα προσέφεραν ως θέαμα, και όχι μόνο θέαμα, σε μια «ειδική κατηγορία» κοινού. Μένω κατάπληκτος. -Δηλαδή εκπόρνευση ανηλίκων;;; -Αυτά είναι αλήθεια ή επινόηση του συγγραφέα;
Κατά τα λοιπά, το βιβλίο κυλάει στρωτά, με τη γνωστή ατμόσφαιρα Μεντόθα, παρά τους κάποιους πλατειασμούς στην αφήγηση, η δε αστυνομική του διάσταση (επιτυχής υιοθέτηση του μοντέλου Κόναν Ντόιλ αλλά με την προσωπική σφραγίδα του Μεντόθα) έχει ενδιαφέρον αν εξαιρέσουμε το φινάλε της που βρίσκω ότι είναι τραβηγμένο από τα μαλλιά και μακρόσυρτο. Ξεχωριστό όμως ενδιαφέρον έχει η απεικόνιση της εξαθλίωσης και γενικευμένης φτώχειας των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων της Βρετανίας την εποχή του κολοφώνα της αποικιοκρατίας της. 3 αστεράκια.

Γραφή ολοζώντανη και καίρια. Γραφή πέρα και πάνω από τα όρια του μοντέρνου, ολόφρεσκη. Γραφή ευφυής, απίστευτα διεισδυτική, γραφή που σε αιχμαλωτίζει, με μια λέξη μοναδική. Βιβλίο που το διαπερνούν ποτάμια συγκίνησης και πικρές αλήθειες. Υπέροχη ιστορία, πρόσωπα με σώμα, νου και ένστικτα, με απύθμενο βάθος πεδίου, πρόσωπα που αναδύονται από τα γεγονότα και πως τα ίδια τα νοηματοδοτούν ή επηρεάζονται από αυτά ή ορίζουν τη στάση τους απέναντι σ´αυτά ή καθορίζονται από αυτά, ή αυτά συντελούνται εις βάρος τους αλλά ερήμην τους, πρόσωπα χωρίς τις συνήθεις τυπικές φυτευτές «ψυχογραφικές» περιγραφές, πρόσωπα πιασμένα όλα στον ίδιο ιστό αράχνης. Διαβάζεις και αδιάκοπα σε πλημμυρίζουν σκέψεις, αγωνία, λύπη, θυμός, αγανάκτηση και τελικά επιείκεια. Τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα των καιρών, διαχρονικά και σύγχρονα, μεγάλα και λιγότερο μεγάλα, τίθενται με όχημα την ιστορία ζωής ενός μεσήλικα σκηνοθέτη. Ο συγγραφέας στέκεται απέναντι σε αυτά, μπαίνει μέσα σε αυτά, και κρίνει, στοχάζεται, αναλύει, παίρνει θέση, πάντα χωρίς να θολώνει τα νερά, χωρίς να φοβάται να εκτεθεί ή να εκθέσει. Ένα μεγαλειώδες οικουμενικό μυθιστόρημα με αιχμές την πολιτική διαφθορά, την κυριαρχία των αρχινονών του ναρκεμπορίου πάνω από όλες στις κρατικές αρχές, την κοινωνική διαφθορά, την εξανδραποδισμένη δημοσιογραφία και τη διαπλοκή της με το οργανωμένο έγκλημα, τις δαιδαλώδεις προσωπικές (ερωτικές, οικογενειακές, φιλικές, επαγγελματικές) σχέσεις που ρίχνουν τα πρόσωπα σε βαθιά σκοτεινά πηγάδια. Το υπαρξιακό αδιέξοδο και η αγχωτική ενδοσκόπηση, μαντατοφόροι της αδράνειας ή των λαθών σε κομβικά γεγονότα. Η δομή του βιβλίου είναι μια ιδιοφυής αναρχία που εκπλήσσει με την ευρηματικότητα της, η δε ροή του κειμένου είναι εξαιρετική ( κάτι παρεμφερές μόνο στα βιβλία του Ντοστογέφσκι έχω συναντήσει). Η δράση εκτυλίσσεται ταυτόχρονα σε δυο «συγγενείς» χώρες (που τις χωρίζει ένας ωκεανός και χίλια άλλα πράγματα), οι χρόνοι της είναι ρευστοί κινούμενοι σαν τον υδράργυρο. Όλα τα παραπάνω απογειώνουν το βιβλίο. Η μετάφραση σε πλήρη αντιστοιχία με το ύφος και το ιδίωμα του συγγραφέα, απόλαυση για τον αναγνώστη. 5 αστεράκια και λίγα είναι.

Το μυθιστόρημα έχει αρκετό σασπένς και, κυρίως, πολύ ενδιαφέρον θέμα. Εξαιρετική η ιδέα που βασικός κορμός του βιβλίου είναι μια παρτίδα σκάκι που εμφανίζεται σε μια φλαμανδική ελαιογραφία 500 χρόνων και συνδέεται με δολοφονίες του τότε και του σήμερα.
Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα που συχνά τα βρίσκω στα βιβλία του Ρεβέρτε και που αδικούν τις ιστορίες του: υπέρ-αναλύσεις που σε εξαντλούν, μπανάλ περιγραφές που φλατάρουν την πλοκή και αδυνατίζουν τους διαλόγους (που κάποιοι είναι εξόχως ενδιαφέροντες, πχ σκακιστής με μαέστρο, σελ. 277-283), απλώς γεμίζουν σελίδες και ξεχειλώνουν την ιστορία. Επίσης, τα πρόσωπα της ιστορίας είναι σχηματικά. Ο απόλυτος πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι το σκάκι.
Εξαιρώ από τις παραπάνω παρατηρήσεις το «Τανγκό της παλιάς φρουράς» (και σε αυτό το σκάκι παίζει σημαντικό ρόλο) που πιστεύω ότι είναι το αρτιότερο του Ρεβέρτε.
Το παρόν μυθιστόρημα θεωρώ ότι στη βάση του δεν είναι αστυνομικό ή καθαρόαιμο αστυνομικό. Και ο μη επιτυχής χειρισμός αυτής της πλευράς οδηγεί σε άνευ ουσίας πλατειασμούς που αφαιρούν πολύ από την αξία του βιβλίου ως ένα βιβλίο/πνευματική άσκηση. Δεν έχει βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στα δυο. (Σε αυτό ακριβώς το σημείο το «Τανγκό…» έχει επιτύχει).
Κάτι ακόμα : γιατί τόσο κάπνισμα στο βιβλίο; πολλά τσιγάρα, χιλιάδες τσιγάρα, σχεδόν κάθε παράγραφος και τσιγάρο. Μήπως αυτό δείχνει αμηχανία του συγγραφέα στο πως να «κινεί» τα πρόσωπα του βιβλίου; Τέλος, στα υπέρ του βιβλίου, μια πρωτοτυπία αξιοσημείωτη: αυτός που διαλευκάνει τα εγκλήματα δεν είναι αστυνομικός αλλά ένας ταλαντούχος …σκακιστής. 3 αστεράκια.

Μοναδικός, ανεπανάληπτος Ιμπαργκουενγκοίτια. Περίτεχνος, με εντελώς προσωπικό στιλ, με ευφυία και γοητεία, μια κατηγορία από μόνος του. Γραφή αστραφτερή, χυμώδης, ευθύβολη, διεισδυτική, με κραδασμούς και ανάσες. Γραφή που πετάει. Εξαιρετική ροή κειμένου, μοντέρνα δομή (και με τα σημερινά κριτήρια).
Ο Ιμπαργκ ανατέμνει την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας του (πχ, το «λάδωμα» είναι τρόπος ζωής των πάντων -κάτι σαν φυσικό φαινόμενο, ο φόνος είναι μια απλή καθημερινή διαδικασία -κάτι σαν να καθαρίζουμε κρεμμύδια, η αγοραπωλησία ανηλίκων κοριτσιών -κάτι σαν να αγοράζεις ένα κιλό ντομάτες, κλπ, κλπ) και το κάνει χωρίς σοβαροφάνεια και περισπούδαστες έννοιες, αλλά με αμεσότητα, διαύγεια και ακρίβεια, με υψηλής ποιότητας χιούμορ, σαρκασμό και ειρωνία.
Ματρόνες, πόρνες, αγαπητικοί, φαύλοι δικαστικοί, επίορκοι αξιωματούχοι, ναρκέμποροι, καιροσκόποι δικηγόροι, κλπ, είναι τα πρόσωπα του βιβλίου τα οποία, ως τυπικά δείγματα μιας κοινωνίας και δρώντα σε απόλυτο κενό ηθικής, αποτελούν, στηρίζουν και διαιωνίζουν ένα διεφθαρμένο κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Εδώ δεν υπάρχουν θύματα και θύτες: το σύστημα, στη μακρόχρονη διαδρομή του, έχει μετατρέψει και τα θύματα σε θύτες. Αντιγραφή του μοντέλου. Διαβάζοντας καταλαβαίνεις ότι η διαφθορά, από το κεφάλι μέχρι τα νύχια των ποδιών, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του συστήματος, χωρίς αυτήν το σύστημα θα καταρρεύσει (φαινόμενο που δεν διαπιστώνεται μόνο στη χώρα του συγγραφέα αλλά και σε άλλες γνωστές χώρες). Ίσως στις Νεκρές να υπάρχει και μια μεταφορά: μια χώρα - ένας απέραντος οίκος ανοχής.
Ο Ιμπαργκ είναι ένας εξαιρετικός συγγραφέας και το παρόν βιβλίο είναι ένα πραγματικό αριστούργημα, ένα τερατώδες αριστούργημα. 5 αστεράκια.

Τι να πω τώρα…Παρορμητική προσπάθεια συγγραφής μιας νουβέλας αντιπολεμικής (ο θεός να την κάνει) και να σου βγει θαυμασμός στην αριστοκρατία των …εισβολέων!; Αναρωτιέμαι όμως ποιόν μπορεί να ενδιαφέρουν όλα αυτά περί ουσάρων, κομψών στολών, συλλεκτικών σπαθιών, ένδοξων(!) θανάτων στο πεδίο κατακτητικών πολέμων από την πλευρά του … εισβολέα, κλπ. Τόσο κουτόχορτο;
Απλοϊκό, αφελές, βαρετό. Η σκηνή που δυο αριστοκράτες ουσάροι πηγαίνουν στη μάχη, πάνω στα άλογα τους με σέλα από δέρμα λεοπάρδαλης, και καπνίζουν … πούρα, είναι σκηνή ανθολογίας. Γιατί παρακαλώ; πως αλλιώς να πας στη μάχη; Αυτά δε που λένε καπνίζοντας τα πούρα τους, είμαι σίγουρος ότι θα τα ζήλευε και ο Χάιντεγκερ!
Απορώ συχνά ποια μπορεί να είναι τα κριτήρια για την έκδοση ενος κειμένου όπως το παρόν. Μηπως είναι απλώς και μόνον το όνομα ενός ευπώλητου συγγραφέα;

Εξαιρετικό βιβλίο. Γραφή διεισδυτική που φτάνει σε μεγάλα βάθη του ψυχισμού μιας απατημένης αστής συζύγου. Χωρις δράματα και κλάματα αλλά με χιούμορ σαρκασμό και ειρωνία, η συγγραφέας βάζει βαθιά το μαχαίρι στην υποκρισία της αγίας οικογένειας, στον κάλπικο καθωσπρεπισμό της και στο πόσο αδίστακτη είναι προκειμένου να πετύχει το ζωτικό γι’ αυτήν κουκούλωμα των ανομιών της.
Γραφή που τσακίζει κόκαλα, στην κυριολεξία κέντημα και σταυροβελονιά, πάντα στο πλαίσιο του μοναδικού στιλ αυτής της έξοχης συγγραφέα που δεξιοτεχνικά δίνει στις πανανθρώπινες ιστορίες της τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος.
Ανάγνωση απόλαυση. Από τις λίγες φορές που ένα βιβλίο με έκανε συχνά να γελάω ενώ το θέμα του -μια ιστορία ερέβους- είναι γροθιά στο στομάχι!
Πολύ καλή η μετάφραση.
5 αστεράκια.

Αριστουργηματικό βιβλίο. Σοβαρό και σπαρακτικό. Ευαίσθητο και συγκινητικό, απέραντα συγκινητικό. Αλλά και σκληρό, με την άκρα σκληρότητα των εγκλημάτων ενός εμφύλιου πολέμου και τα ανεξίτηλα σημάδια που αφήνει στις ζωές των επιγόνων.
Εξαιρετική δομή και αφηγηματική ροή, πρόσωπα αξέχαστα. Συγκλονιστική ιστορία τεκμηριωμένη από πραγματικά γεγονότα που στιγμάτισαν για πάντα το λαό του Περού.
Η ανάγνωση σου κόβει την ανάσα. Από της σπάνιες φορές που μετάφραση έχει συλλάβει τους παλμούς του αίματος και τις ανάσες του πρωτότυπου. Είναι έξοχη.
5 αστεράκια χωρίς συζήτηση.

Συμπαθητικό βιβλίο. Όχι τίποτε σπουδαίο, όμως κυλάει γλυκά, χαλαρά και ήρεμα. Θα το χαρακτήριζα βιβλίο παραλίας που όμως δεν είναι της πλάκας. Βεβαίως δεν αποκαλύπτει κάποιο μυστικό του κόσμου (ούτε λόγος) αλλά και δεν σε υποτιμά σαν αναγνώστη. Υπάρχουν όμως κάποιες αρκετά μπανάλ περιγραφές που δεν έχουν κανένα νόημα και η η ιστορία είναι απολύτως προβλέψιμη, σχετικά επίπεδη και χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις στην εξέλιξη της. Απέχει έτη φωτός από το εξαιρετικό «Τανγκό της παλιάς φρουράς». 2+1/2 αστεράκια.

Ρηχή γραφή εντελώς φλατ, χαρακτήρες καρτούν, ακατάσχετη φλυαρία και επαναλήψεις, ανύπαρκτη οικονομία (δομικά, η ροή του κειμένου μάλλον παραπέμπει σε αχταρμά).
Αφέλειες, πολλές αφέλειες, μωρολογίες, η αποθέωση της μπαναλιτέ και της κοινοτυπίας. Η δε ιστορία του βιβλίου είναι πέραν των ανθρωπίνων ορίων νόησης. Τόσο ψεύτικη, τόσο δήθεν, τόσο σαθρή και ανισόρροπη κατασκευή. Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν η ίδια συγγραφέας που έχει υπογράψει το «Μικρές ατιμίες» (που είναι καλό), να γράφει βιβλία όπως το παρόν! Η δικιά μας Λένα Μαντά μπροστά στην Κάρμεν Ποσάδας είναι Τολστόι.
Τέλος, συχνά απορώ, τί ωθεί κάποιους ανθρώπους να πάρουν μολύβι και χαρτί για να μεταφράσουν ξενόγλωσσα κείμενα.

Καθηλωτική ιστορία. Εξοχη, στη βάση της, η μέθοδος προσέγγισή της από τον συγγραφέα, αλλά… αλλά από τη μια μεριά αναπτύσσει ενδιαφέρουσες σκέψεις αξιοσημείωτης διεισδυτικότητας, και από την άλλη έρχεται το γνωστό χούι αυτού του συγγραφέα και επικαλύπτει όλα αυτά τα καλά: ακατάσχετη λογοδιάρροια, υπερανάλυση του ασήμαντου και τετριμμένου, ξεχείλωμα• σχοινοτενείς προτάσεις και παράγραφοι (σελίδες ολόκληρες), σύνταξη που βρίθει παρενθετικών προτάσεων μέσα σε άλλες παρενθετικές. Και όλα αυτά φορτωμένα με αρκετές δόσεις λογιοτατισμού.
Ανάγνωση με βάσανο.
Όπου υποχωρεί το χούι του συγγραφέα (ποτέ δεν εξαφανίζεται), το βιβλίο βγαίνει πολύ κερδισμένο όπως πχ στα βιβλία «Καρδιά τόσο άσπρη» και «Ερωτοτροπίες».
Επομένως, 3 αστεράκια.

Γραφή μεγαλόστομη, περισπούδαστη (για να καλύψει την κενότητα της) πασπαλισμένη με αρλούμπες δήθεν ποιητικές. Κείμενο κουραστικό, αγχωτικό με ποτάμια νοσηρότητας, συχνά ακατανόητο, που δεν οδηγεί παρά μόνον στο να κάνει την ανάγνωση πνιγηρή και άκρως δυσάρεστη. Κάποια περιγραφές δοκιμάζουν σκληρά το στομάχι σου.
Η ιστορία του βιβλίου (τρομοκρατική και όχι απλώς τρομακτική) διαδραματίζεται σε ένα ψυχιατρείο όπου δεν μπορείς να καταλήξεις ποιοί είναι οι πιο διαταραγμένοι, οι τρόφιμοι ή οι γιατροί τους!
Μια νουβέλα χωρίς στόχο, χωρίς οικονομία, χωρίς λόγο συγγραφής (δεν βρήκα κανέναν), στη βάση της παιδαριώδης.
Το κυνήγι της πρωτοτυπίας για συγγραφείς που δεν το «έχουν» πάντα οδηγεί σε βατερλό.
Κρίμα ο κόπος για τη μετάφραση.

Πολύ καλό βιβλίο. Πρωτότυπη ιστορία, μεγάλη αφηγηματική ευχέρεια, πολύ ενδιαφέροντα πρόσωπα, εξαιρετική δομή. Είναι κάτι περισσότερο από ενα «αστυνομικό», το περιορίζει αυτος ο προσδιορισμός. Μου θύμισε τα φοιτητικά μου χρόνια (τα οποία ευτυχώς δεν είχαν φόνους).
Η ανάγνωση του σε αιχμαλωτίζει, έμεινα αρκετές ώρες άυπνος, δε μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου, αλλά άξιζε τον κόπο.
Η μετάφραση πολύ καλή. Σίγουρα 4 αστεράκια.

Το βιβλίο αυτό είναι προγενέστερο, κατά αρκετά χρόνια, εκείνου του ανεκδιήγητου του ίδιου συγγραφέα που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 2022. Και είναι καλό. Ενδιαφέρον θέμα, ενδιαφέρουσα γραφή και ανάπτυξη. Μάλλον για αυτόν τον συγγραφέα ισχύει το όσο πιο παλιά τόσο πιο καλά, όσο πιο νέος τόσο καλύτερος.
Η μετάφραση όμως έχει δυσκαμψίες, δεν «τσουλάει». Συνεπώς 3 αστεράκια

Γραφή υψηλής ποιότητας, περίτεχνη, ζεστή, με βάθος πεδίου και εξαιρετική ροή. Γραφή που μαγνητίζει. Ιδιότυπη ατμόσφαιρα, αινιγματική, αίσθηση περιρρέουσας ανησυχίας.
Το στόρι του βιβλίου εξαιρετικά πρωτότυπο (ή, ίσως, η γραφή του συγγραφέα το καθιστά τέτοιο -πολύ σημαντικό προσόν), αναπτύσσεται με τέτοια δεξιότητα που σε αιχμαλωτίζει. Ιδιοφυής η παράθεση και συσχετισμός στοιχείων του Σέξπηρ (Μακμπέθ) σε καίρια σημεία του βιβλίου. Αποκτά το βιβλίο πρόσθετη διάσταση, καινούργιο φως, άλλη ανάσα.
Διατύπωση πολύ σημαντικών στοχασμών και μάλιστα με τρόπο απλό και άμεσο. Αυτό όμως το τόσο σπουδαίο χαρακτηριστικό του κειμένου, έρχεται και το υπονομεύει το γνωστό χούι του Μαρίας: υπερανάλυση του ασήμαντου, λεπτολογία του τετριμμένου. Κρίμα, γιατί το βιβλίο στον πυρήνα του είναι πραγματικά καλό.
Χ. Μαρίας: εμμονικός εραστής της γλώσσας, των λέξεων, των σχοινοτενών προτάσεων και παραγράφων. Πολύ τυχερός στη μετάφραση στα ελληνικά, είναι εξαιρετική, πετάει. 4 αστεράκια.

Να ένα βιβλίο του Τάιμπο που φαίνεται να έχει και λογοτεχνικές αρετές. Εδώ η συνδρομή της (έξοχης) μετάφρασης είναι παραπάνω από εμφανής.
Η γραφή είναι μεστή, εκφραστική, πλούσια και με καλή ροή.
Το ζήτημα όμως είναι αυτή η καλή γραφή τί αφηγείται; Εδώ νομίζω ότι χάνεται η μπάλα. Το φευγάτο στιλ και οι πινελιές χιούμορ δεν σώζουν την κατάσταση.
Φορτωμένο το κείμενο με τόσες (εξωφρενικές) ιστορίες, τόση πολυλογία, τόσα αναμασήματα, τείνει να καταντήσει ένας λογοτεχνικός (με κάποιες δόσεις αστυνομικού) αχταρμάς.
Μέσα στο, ας υποθέσουμε, κυρίως μυθιστόρημα υπάρχουν δυο άλλα (τουλάχιστον) παράλληλα μυθιστορήματα. Και τα τρία έχουν ασάφειες, είναι φλύαρα, πλημμυρισμένα με ασήμαντες, πληκτικές υπο-λεπτομέρειες. Με τα χίλια ζόρια, σπρώχνοντας, τραβώντας τις «ιστορίες» από τα μαλλιά, προσπαθεί ο συγγραφέας να τις ενώσει. Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα. Α, και κάτι ακόμη: υπάρχει και ο … Λεονάρντο ντα Βίντσι! Σαν μαϊντανός; για να μεγαλώσει το κείμενο; για να μάθουμε πτυχές του έργου του; δεν κατάλαβα.
Και το παρόν βιβλίο δεν του «βγήκε» του Τάιμπο. 2 αστεράκια.

Το είχα χρόνια στην άκρη αυτό το βιβλίο και δεν το διάβαζα. Κάτι μου έλεγε μη. Αποφάσισα και το διάβασα τώρα. Δυστυχώς. Για μένα για το χρόνο που έχασα.
Αφόρητη πλήξη. Γραφή μαθητική (χελιδονάκια που φτερουγίζουν, ρόδινες ανατολές ηλίου και βιολετιά ηλιοβασιλέματα πάνω από τις στέγες, κλπ), ρηχή, αφόρητα μπανάλ, παλιακή. Φλυαρία ακατάσχετη. Ούτε ίχνος ατμόσφαιρας ούτε ίχνος προσωπικότητας. Ανιαρή ανάπτυξη του θέματος (υποτίθεται ότι έχει στοιχεία ιστορικού θρίλερ), μονότονες επαναλήψεις, πλατειασμοί.
Όσο για τη μετάφραση, δεν θα τη σχολιάσω, αδυνατώ.

Τι κρίμα, ένα ωραίο κείμενο σε μια τόσο άσχημη, τόσο άβολη έκδοση! Ανάγνωση μαρτύριο. Κρίμα για τον συγγραφέα, κρίμα για την μεταφράστρια.
Ένα κείμενο με ιδιαίτερη γραφή ( πχ «ένα χλιαρό και γλυκερό άρωμα αποσύνθεσης, σαν κρέας που έχει μαριναριστεί στα όνειρα των άλλων»), μοναδικό στιλ και ενδιαφέρουσες εναλλαγές στη δομή και στους χρόνους. Γραφή περίτεχνη, στοχαστική, σαρκαστική και θλιμμένη, με υπερρεαλιστικές αιχμές και πικρό χιούμορ, απολύτως ελεγχόμενη από τον συγγραφέα, διαμορφώνει την τόσο ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που αυτός επιθυμεί και η οποία σε κρατάει δέσμιό της μέχρι την τελευταία σελίδα.
Ιστορία και μυθοπλασία σε μια πρωτότυπη, ιδιόμορφη συγχώνευση που εξιτάρει. Διεισδυτική μάτια στη δομή της Ισπανικής κοινωνίας όπως αυτή διαμορφώθηκε από (και διαμόρφωσε επίσης) τα πολιτικά γεγονότα του εικοστού αιώνα.
Είναι ένα γνήσιο πολιτικό μυθιστόρημα πάνω σε έναν καμβά οικογενειακής σάγκα και (υποτυπώδους και αδέξιου) αστυνομικού μυθιστ/τος. Τα σχετικά με το ποδόσφαιρο συχνάκις αναφερόμενα καθώς και τα περί πλημμυρισμένης Μαδρίτης, εντελώς αδιάφορα και περιττά. 3+1/2 αστεράκια για το κείμενο.

Τα τραγικά χρόνια της Ισπανίας του εμφυλίου μέσα από τα βιώματα των απλών ανώνυμων Ισπανών, αναδύονται από το παρόν βιβλίο με όλη τη σκληρή αλήθεια τους την οποία ένας ιστορικός δεν θα μπορούσε να αποδώσει. Ευτυχώς, υπάρχουν οι αφηγήσεις αυτών που η ιστορία γράφτηκε στο πετσί τους και οι πεζογράφοι που τις μετέφεραν στο χαρτί. Αυτά ακριβώς εκπροσωπεί το παρόν βιβλίο, την τραγωδία των αναίτιων θυμάτων, των αμάχων, των παράπλευρων απωλειών, αυτών που σκοτώθηκαν και αυτών που επέζησαν και εξαθλιώθηκαν.
Το βιβλίο ενώ δεν ασχολείται με τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου, πολιτικούς και μη, κατά ένα μοναδικό τρόπο έχει επικές διαστάσεις. Ασφαλώς αυτό οφείλεται στο ταλέντο του συγγραφέα, στη μεγάλη δύναμη της γραφής του. Τα γεγονότα, όπως αναδύονται μέσα από γραμμές του βιβλίου, οι άνθρωποι όπως σκιαγραφούνται σε βάθος και κυρίως μέσα από καταπληκτικούς διαλόγους, ένας έρωτας μοναδικός και ακραίος, η παράδοξη αλλά βαθιά φιλία δυο εφήβων (διαμετρικά αντίθετων) και η άγρια ωρίμανση τους, και άλλα πολλά, συνθέτουν αυτό το υπέροχο βιβλίο.
Γραφή μεγάλου εκφραστικού πλούτου, φρέσκια, άμεση, ουσιαστική, λαγαρή, κυλάει σαν καθαρό ρυάκι.
Μαζι με το «Οι φωνές του ποταμού Παμάνο» του Καμπρέ και το «Ο Μονάρχης των σκιών» του Θέρκας είναι το πιο συγκινητικό και μεγαλειώδες βιβλίο που διάβασα την τελευταία εικοσαετία.
Η μετάφραση πετάει.
5 αστεράκια και λίγα είναι.

Καταπληκτικό βιβλίο επικών διαστάσεων. Εξαιρετική δομή, πολυεπίπεδη ιστορία, αφηγηματική δεινότητα που σε αιχμαλωτίζει . Ο συγγραφέας του υπέροχου «Νυχτερινές Ικεσίες» με διεισδυτική μάτια, εμπειρία, γνώση και ταλέντο, σκιαγραφεί, μεταξύ άλλων, πρόσωπα των σκοτεινών ζωνών, και ανατέμνει το κοινωνικοπολιτικό μέσω του θρησκευτικού γίγνεσθαι της χώρας του αμέσως μετά την επίσημη «λήξη» του εμφυλίου πολέμου.
Με μοναδική διαύγεια και με τη φόρμα του θρίλερ ο συγγραφέας φέρνει στο φως το πως λειτουργεί το θρησκευτικό παρακράτος των ποικίλων (παρα)χριστιανικών ευαγγελικών και πεντηκοστιανών εκκλησιών της χώρας, των οποίων οι κεφαλές θησαυρίζουν απομυζώντας τους αφελείς και απελπισμένους πολίτες.
Αυτές οι «εκκλησίες» με οργανωτική δομή τύπου μαφίας ή βαρόνων κοκαΐνης αποδεικνύεται ότι είναι σκοτεινές εγκληματικές οργανώσεις (δολοφονίες, βαρύς οπλισμός, μπράβοι, κλπ) πλην όμως σε αγαστή συνεργασία με τις επίσημες κρατικές αρχές (αστυνομία κλπ ). Εκκλησίες με στρατούς!
Η γραφή είναι σφριγηλή, παλλόμενη, γεμάτη ζωή, με αστραφτερούς διαλόγους και συχνές εναλλαγές του στιλ με μεγάλη μαεστρία. Γραφή που σε πλημμυρίζει με συγκίνηση, ειδικά τα κομμάτια που αναφέρονται στην ιστορία του ορφανού εφήβου. Η μετάφραση υψηλού επιπέδου. 5 αστεράκια.

Ένα ενδιαφέρον καθαρόαιμο αστυνομικό. Καλή ροή κειμένου, ενδιαφέρουσα ανάπτυξη της πλοκής. Όμως, συγγραφέας φαίνεται να διακατέχεται από το σύνδρομο του ψυχολόγου/ψυχαναλυτή, κι έτσι φορτώνει το κείμενο με κάποιες φλυαρίες που το αδυνατίζουν. Το φιναλε μάλλον τραβηγμένο από τα μαλλιά. αστεράκια.

Μεγάλη έκπληξη (αρνητική). Δεν μπορώ να πιστέψω ότι η συγγραφέας του υπέροχου «Μικρές ατιμίες» έγραψε το παρόν ανεκδιήγητο κείμενο. Αφελές, παιδαριώδες, ρηχό, πλαδαρό, πνιγμένο σε τετριμμένες αμπελοφιλοσοφίες και ψυχολογίες της δεκάρας. Το δε στορι του, για γέλια και για κλάμματα. Κάτι σαν κλόουν με στραπατσαρισμένο μακιγιάζ. Παραλογοτεχνία πολύ χαμηλού επιπέδου.
Κλείνοντας, θα επαναλάβω μια φράση που επαναλαμβάνεται πολύ συχνά μέσα στο βιβλίο και η οποία βρίσκω ότι το χαρακτηρίζει απόλυτα: Τεράστια Ανοησία.

Διάβασα με καθυστέρηση πολλών χρόνων αυτό το βιβλίο. Λάθος μου. Πρόκειται για ένα κείμενο εξαιρετικό. Βιτριόλι σερβιρισμένο σαν σαμπάνια, σαρκασμός καλυμμένος με πέπλο ανάλαφρης ειρωνίας. Το μαχαίρι μπαίνει βαθιά αλλά μοιάζει με χάδι από βαμβάκι. Κεντημένο με λεπτεπίλεπτες σκόρπιες λεπτομέρειες οι οποίες σταδιακά συνθέτουν ένα παζλ που σοκάρει.
Ιδιότυπη δομή, στιλ προσωπικό, ξεχωριστό. Πλοκή που συναρπάζει. Η μετάφραση δείχνει να μην πολυενδιαφέρεται για τα παραπάνω και μοιάζει σαν αχρείαστο βαρίδι το οποίο όμως το βιβλίο, με τη δυναμική του, εύκολα το ξεφορτώνεται. 5 αστεράκια αποκλειστικά για την Ποσάδας.

Μαγικό κείμενο. Λιτό, αυστηρό, στοχαστικό, υποδόρια ποιητικό, απέραντα συγκινητικό.
Εξαιρετική γραφή.
Η αθέατη πλευρά της ψυχής κοιταγμένη από μια χαραμάδα. Νοήματα που θέλουν (ή δεν θέλουν) παραπέρα ανάλυση, αινίγματα που θέλουν (ή δεν θέλουν) αποκάλυψη. Τα εγκόσμια και τα εκτός.
Αριστουργηματικό κείμενο με ανάσες Χ. Ρούλφο. Υπέροχη μετάφραση. 5 αστεράκια.