ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η μελέτη έχει στο κέντρο του ενδιαφέροντός της τη συνήθως απειλούμενη σημασία χθόνιων και μυστικών λατρειών και ζητά να αποδείξει πως η ελληνική θρησκεία, στην περίοδο της ύψιστης ακμής της (στον έβδομο και έκτο π.Χ. αιώνα), αποτελούσε ήδη πνευματικό δημιούργημα εφάμιλλο της ελληνικής φιλοσοφίας, της ποίησης και των εικαστικών τεχνών. Ήταν μια «φυσική θρησκεία» που έζησε πάνω από δυο χιλιάδες χρόνια. Με τη χθόνια ιδιομορφία της πρωτοεμφανίστηκε στην Κρήτη και τη νησιωτική Ελλάδα, στην αρχή της δεύτερης προχριστιανικής χιλιετίας, και ακολού...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Οι Έλληνες μας χρησιμεύουν όχι μόνο ιστορικά, σαν λαός που πρέπει να γνωρίζουμε, αλλά σαν ιδανικό. Η υπεροχή τους έναντί μας είναι τέτοια, που ακριβώς το ανέφικτό της κάνει σκόπιμο να μιμηθούμε τα έργα τους, και ωφέλιμο να υπενθυμίσουμε στην ψυχή μας που συνθλίβεται από την πνιγερή και μικρόψυχη κατάστασή μας τα δικά τους ελεύθερα και ωραία έργα. Μας επαναφέρουν από κάθε άποψη στη δική μας χαμένη (. . .) ελευθερία, καταργώντας για μια στιγμή την πίεση του χρόνου και ενισχύοντας με την αναπτέρωση που μας χαρίζουν τη δύναμη για να την ξεπερά...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΩΝ
Το πνεύμα του Πυθαγόρα και της Σχολής του παραμένει άσβεστο στους καιρούς μας, καθώς σε αυτόν οφείλουμε την οργανωμένη παρουσίαση των μαθηματικών όχι μόνον ως επιστήμης, αλλά ως βαθύτατου φιλοσοφικού συστήματος, το οποίο αγγίζει τόσο την υλική πραγματικότητα όσο και την αχανή περιοχή των ουράνιων σφαιρών. Ακρογωνιαίος λίθος της Πυθαγόρειας σκέψης υπήρξε η Θεωρητική Αριθμητική, η γνώση και η φιλοσοφία των αριθμών. Μέσω αυτής η ανθρώπινη διάνοια εκτοξευόταν σε υπέρτατα ύψη και η συνείδηση αγκάλιαζε ολόκληρο το σύμπαν. Οι θεμελιώδεις αρχές τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ
Μέσα από τα ελληνικά ονόματα προβάλλει όλη η δόξα της Αρχαίας Ελλάδας κι όλο το μεγαλείο των ανθρώπων της. Ξεφυλλίστε το «Μέγα Ονομαστικόν» και απολαύστε την ομορφιά των ελληνικών ονομάτων. Μάθετε τη σημασία και την ιστορία τους. Και δώστε στα παιδιά σας ονόματα ελληνικά! (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΒΡΩΜΟΛΟΓΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Τα πολυάριθμα «βρωμόλογα» των αρχαίων Ελλήνων, υποδεικνύουν ότι οι πρόγονοί μας χυδαιολογούσαν συχνότατα και αισχρότατα, ακριβώς όπως κι εμείς. [...] Πάντως το παρόν ρυπαρογράφημα μπορεί να εξυπηρετήσει και... παιδαγωγικούς σκοπούς. Διότι η γνώση της αρχαίας χυδαιολογίας αποτελεί εν δυνάμει άλλον έναν τρόπο για να αγαπήσουμε και να μάθουμε τα αρχαία ελληνικά!... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΗΤΙΣ
(. . .) Σε αυτήν την έρευνα για τις πανουργίες του νου, περιοριστήκαμε αποκλειστικά στα αρχαία ελληνικά δεδομένα. Όπως είναι φυσικό για μια νοητική κατηγορία τόσο βαθιά ριζωμένη στη θρησκευτική σκέψη, αφιερώσαμε το μεγαλύτερο μέρος των αναλύσεών μας στο να καθορίσουμε τη θέση, τις λειτουργίες, τα μέσα δράσης της Μήτιδος μέσα στον μύθο, καθώς και στο να δείξουμε το πώς ακριβώς κατανέμονται οι πολλαπλές αρμοδιότητές της ανάμεσα στις διάφορες θεϊκές δυνάμεις. Η Μήτις μας επιτρέπει να θέσουμε ορισμένα γενικά προβλήματα οργάνωσης του πάνθεου. (...
Διαβάστε περισσότερα...

HOMO NECANS (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το διάσημο αυτό έργο του Βάλτερ Μπούρκερτ, ρηξικέλευθο για την εποχή που πρωτοδημοσιεύτηκε στα γερμανικά (1972), έθεσε σε νέες βάσεις τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, δεδομένου ότι προσεγγίζει τους μύθους και τη θυσιαστήρια τελετουργία της αρχαίας Ελλάδας με το πρίσμα της συγκριτικής Ανθρωπολογίας. Και ακριβώς στην Ανθρωπολογία παραπέμπει ο λατινικός τίτλος Homo necans (Ο άνθρωπος που θανατώνει) και στους ανθρωπολογικούς όρους του τύπου Homo sapiens, Homo habilis και άλλους ανάλογους, οι οποίοι προσδιορίζουν τις φάσεις της εξέλιξ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΟΛΗ
Η συλλογή κειμένων που συγκροτεί τον τόμο παρουσιάζει ιστορίες από την καθημερινή ζωή των δούλων στην αρχαιότητα. Με τη μεγάλη της ποικιλία δίνει στους αναγνώστες την ευκαιρία να ξεφύγουν από μια αφηρημένη και γενική αντίληψη της δουλείας και να έρθουν σε επαφή με τις εμπειρίες και τις τύχες συγκεκριμένων δούλων. Οι επιλεγμένες αφηγήσεις είναι αναμφίβολα γοητευτικές· αλλά εικονογραφούν ταυτοχρόνως με παραδείγματα την καταπίεση, την εκμετάλλευση αλλά και την αντίσταση στον θεσμό της δουλείας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

50 ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αρχαία Ελλάδα, το λίκνο της δημοκρατίας, ο τόπος όπου μεγαλούργησαν πρωτοπόροι φιλόσοφοι... Πώς ήταν όμως πραγματικά η ζωή στις ελληνικές πόλεις-κράτη; Ποιοι είχαν δικαίωμα ψήφου στην αρχαία Αθήνα; Τι είδους παραστάσεις ανέβαιναν στο θέατρο; Ποια θέση είχαν στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων η θρησκεία και η μυθολογία; Και γιατί ήταν τόσο συχνές οι πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα στις γειτονικές πόλεις-κράτη; Το βιβλίο "50 επιτεύγματα της Αρχαίας Ελλάδας που επηρέασαν την ανθρωπότητα" παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο την πορεία ενός από τους πιο δημιο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΩΝ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει στον φοιτητή και τον μη ειδικό αναγνώστη τις κύριες ιστορικές εξελίξεις στην πολιτική, την κοινωνία, τον πολιτισμό και τη θρησκεία σε δυο ιστορικές περιόδους που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονταν χωριστά: την ελληνιστική εποχή, η οποία ξεκινάει συμβατικά με τη βασιλεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τελειώνει με τον θάνατο της Κλεοπάτρας (336-30 π.Χ.), και την πρώιμη αυτοκρατορική εποχή, από την εγκαθίδρυση μοναρχικού πολιτεύματος από τον Αύγουστο (27 π.Χ.) έως τον θάνατο του Αδριανού (138 μ.Χ.). Η από κοινού πραγμάτευση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΝΗΜΗ ΟΔΥΣΣΕΑ
Με τη "Μνήμη Οδυσσέα" ο Francois Hartog επιχειρεί να σκιαγραφήσει μια πολιτισμική ιστορία μακράς διαρκείας. Επιλέγει ως ξεναγούς και σημεία αναφοράς κάποιες μορφές «ταξιδιωτών», αρχίζοντας από τον Οδυσσέα, τον ήρωα που «πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω». Θα τον ακολουθήσουν κι άλλοι ταξιδιώτες που επικαλούνται το όνομά του, ταξιδιώτες πραγματικοί ή φανταστικοί, που θα μας οδηγήσουν στην Αίγυπτο, στην καρδιά της Ελλάδας, στη Ρώμη και ολόγυρα στον κόσμο. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΕΣΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ
Η "Γένεσις της Τραγωδίας" είναι το τελευταίο έργο του Εδουάρδου Συρέ, του διάσημου συγγραφέα που έγραψε τους "Μεγάλους Μύστες". Δόθηκε για πρώτη φορά υπό την μορφή πέντε μεγάλων διαλέξεων και έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής. Η ουσία των διαλέξεων αφορά τον εσωτερισμό του θεάτρου και την προσπάθεια που πρέπει να γίνει για να αφυπνισθεί εκ νέου η ανθρώπινη ψυχή, μέσω του ιερούς δράματος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΟΜΟΣ, ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια να εξεταστούν τα προβλήματα του κοινωνικού ελέγχου και της ρύθμισης της σεξουαλικότητα σε μια αρχαία κοινωνία με έναν τρόπο που να ενδιαφέρει το ευρύ κοινό. Προσπάθησα να δείξω με ποιο τρόπο μια συγκριτική προσέγγιση σε τέτοια θέματα μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την κλασική Αθήνα, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στο ρόλο του νόμου στην κοινωνία. Υποστηρίζω, επίσης, ότι η ιστορική αυτή έρευνα μπορεί να εμπλουτίσει γενικότερα την αντίληψη μας για τη σχέση κοινωνικών και νομικών προτύπων, και γ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η «Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος» του H. Bengtson αρχίζει με την κάθοδο των Πρωτο-Ελλήνων (κατά το 1900 π.Χ.) και τελειώνει στον Ιουστινιανό. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η εξιστόρηση πυκνώνει πολύ μετά το 30 π.Χ. και ακόμη περισσότερο μετά την αρχή του 4ου αι. μ.Χ. Προς τα άνω λείπει η ιστορία του ελληνικού χώρου πριν από την άφιξη των Πρωτο-Ελλήνων. Κανένα άλλο εγχειρίδιο αρχαίας ελληνικής ιστορίας του ίδιου ή μεγαλύτερου ή μικρότερου μεγέθους, γραμμένο από ένα μόνο ιστορικό, δεν καλύπτει τόσο μεγάλη χρονική διάρκεια. Τούτο είναι ένα από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΙΠΠΟΣ
Το φθινόπωρο του 1977, στη Βεργίνα της Μακεδονίας, κατά την ανασκαφή της Μεγάλης Τούμπας, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τον πρώτο ασύλητο "μακεδονικό" τάφο. Τα αριστουργήματα απαράμιλλης τέχνης και πρωτοφανούς πλούτου που προστάτευαν οι απαραβίαστες μαρμάρινες θύρες του δεν άφηναν αμφιβολία για τον βασιλικό χαρακτήρα της ταφής, ενώ η χρονολόγηση των ευρημάτων οδηγούσε αναπόδραστα τον ανασκαφέα στη διατύπωση της απόψεως ότι ο βασιλικός νεκρός δεν ήταν άλλος από τον Φίλιππο, γιο του Αμύντα, βασιλέα των Μακεδόνων και "ηγεμόνα " των Ελλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ
Ξεκινώντας από τις αρχαίες πηγές και τα τελευταία πορίσματα της έρευνας, αυτό το βιβλίο εξετάζει συνολικά την οικονομία των αρχαίων πόλεων από την αρχαϊκή περίοδο μέχρι τους πρώιμους αυτοκρατορικούς χρόνους, δηλαδή για περισσότερο από μια χιλιετία. Τέτοια ήταν πράγματι η διάρκεια ζωής των πόλεων παρά τις πολιτικές εξελίξεις και τις οικονομικές μεταβολές. Χωρίς να χρονοτριβεί με τις δραστηριότητες πιο εκτεταμένων κρατών όπως τα ελληνιστικά βασίλεια, η έρευνα αγκαλιάζει το σύνολο του κόσμου των πόλεων για να εκφράσει συγχρόνως τις μόνιμες κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΑΜΟΣ, ΕΤΑΙΡΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Το βιβλίο αυτό περιέχει πληροφορίες, που προέρχονται από έρευνα αρχαίων γραπτών και εικαστικών πηγών, σχετικά με το γάμο και το συζυγικό βίο των Αρχαίων Αθηναίων. Αναπτύσσει στη συνέχεια το αποκλειστικά ελληνικό κοινωνικό φαινόμενο των εταιρών και περιγράφει τη λειτουργία των οίκων των ιεροδούλων και τις αντίστοιχες συνήθειες των Αθηναίων. Αναπτύσσει το φαινόμενο της παιδεραστίας και ακολούθως δείχνει, πάντοτε εποπτικά και ερμηνευτικά, επάνω σε ποιες κοινωνικές βάσεις στήριζαν οι Αθηναίοι τις αντιλήψεις τους για τον έρωτα και τη σεξουαλική...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΡΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΡΩΜΗ
Στον πανάρχαιο κόσμο, πρώτοι οι ποιητές μάς μίλησαν για τις πόρνες. Ποια πραγματικότητα κρυβόταν όμως πίσω από τις ωδές τους προς την ομορφιά των εταίρων και τα παράπονα που εξέφραζαν για την πονηριά τους; Η Violaine Vanoyeke μάς δίνει εδώ την απάντηση, παρουσιάζοντας πιστά πώς είχαν τα πράγματα σε μια κοινωνία η οποία, τουλάχιστον θεωρητικά, δεν καταδίκαζε τον σαρκικό έρωτα, και ειδικότερα, περιγράφοντάς μας την καθημερινή ζωή των εκπορνευόμενων - τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών. Επιπλέον, μας πληροφορεί πώς γινόταν μια γυναίκα πόρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η απολλώνια μαντική, το κρυπτικό "Έψιλον" των Δελφών, ο εκστασιασμός της διονυσιακής ακολουθίας και τα όργια των μαινάδων, η πορεία στην Ιερά Οδό προς την Ελευσίνα και η βιωματική εμπειρία των υπερφυών μυστηρίων της, όπως άλλωστε και η μέθεξη στα δρώμενα των Καβειρίων, ιχνηλατούν την μυστική οδό των Ελλήνων και σηματοδοτούν τις ιεροτελεστίες του περάσματος τους στο επέκεινα, σε αναζήτηση και ανεύρεση του θείου. Είναι οι δρόμοι της θέωσης που αποκάλυψε το αρχαίο ελληνικό πνεύμα πριν από την έλευση της χριστιανικής ορθοδοξίας. Η γνωριμία μας...
Διαβάστε περισσότερα...

«ΠΟΘΕΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ;»
Πότε ξεκινά ο ελληνικός πολιτισμός; Πώς μπορούμε να ορίσουμε μεθοδολογικά την αφετηρία του και να την εντοπίσουμε στον χρόνο; Σε ποιους χρόνους και σε ποιες διαδικασίες μπορεί να αναχθεί η προέλευση του ελληνισμού των ιστορικών χρόνων; Το κυριότερο: πού μπορούμε να βρούμε, ως μέσοι Έλληνες αναγνώστες, υπεύθυνες απαντήσεις σε ερωτήματα τόσο σημαντικά και ευαίσθητα, μακριά από επικίνδυνες υπεραπλουστεύσεις και ακραίες ιδεοληψίες, από μυθομανείς "ερευνητές" χονδροειδούς ερασιτεχνισμού ή ενίοτε και αμφίβολης ψυχοπνευματικής ισορροπίας; Το βιβλ...
Διαβάστε περισσότερα...