ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Αν και δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ξεκίνησε η ιστορία της Σπάρτης, το σίγουρο είναι ότι στο τέλος του 8ου αιώνα π.Χ. οι περισσότερες άλλες πόλεις της Λακεδαιμονίας ήταν απλώς υποτελείς της. Ο σπαρτιατικός στρατός ήταν ο μόνος στρατός πλήρους απασχόλησης στην αρχαία Ελλάδα και αυτό τον καθιστούσε μια επίλεκτη δύναμη. Οι θεσμοί του κράτους και το εκπαιδευτικό σύστημα ήταν οργανωμένα έτσι ώστε να συμβάλλουν στην άρτια εκπαίδευση των στρατιωτών. Στο παρόν βιβλίο ο Nick Sekunda εξετάζει αυτή τη μοναδική στρατιωτική μηχανή και περιγράφει τα συστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΑΙΕΣ
Το βιβλίο αυτό καλύπτει μία από τις πιο καθοριστικές περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας. Οι πόλεμοι ανάμεσα στους Έλληνες της κλασικής αρχαιότητας και στην Περσική Αυτοκρατορία οδήγησαν στις περίφημες μάχες του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών και της Σαλαμίνας, αλλά και σε μια αποτυχημένη προσπάθεια ανατροπής του Πέρση βασιλιά, το 400 π.Χ., η οποία σε κάποιο βαθμό ενέπνευσε την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η εξιστόρηση αυτών των βαρυσήμαντων γεγονότων, της ζωής σπουδαίων αντρών και γυναικών, η περιγραφή του κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Η ευρεία αυτή η μελέτη, με εκτενή χρήση αποσπασμάτων από το υλικό των πηγών, εξετάζει τα πολιτικά γεγονότα στον ελληνιστικό κόσμο από το θάνατο του Αλέξανδρου μέχρι την ενσωμάτωση του κόσμου αυτού στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Περιγράφει, ακόμη, τα διάφορα κοινωνικά συστήματα και τα ήθη των ανθρώπων που έζησαν υπό ελληνική εξουσία, τις σημαντικότερες εξελίξεις στη λογοτεχνία, την επιστήμη και τη λογοτεχνία, καθώς και τη δημιουργία νέων θρησκευτικών κινημάτων. Πρόκειται για μια ελκυστική και εύκολα κατανοητή περιγραφή μιας μεγάλης και περίπλοκη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΛΦΟΙ
Μία πραγματεία για τη δελφική λατρεία του Θεού Απόλλωνος, που επεκτείνεται και στην πολική της λατρεία του Θεού Διονύσου, σε μία προσπάθεια αποκωδικοποιήσεως της ελληνικής θεολογίας σε ό,τι αφορά στην ανθρώπινη υπόσταση και εκδήλωση. Το μυστικό του Ομφαλού και ο εντοπισμός του Ιερού Κέντρου. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΙΚΗΣ
Ο Κουρτίδης, από το 1912 αρχίζει να συγκεντρώνει υλικό για να συγγράψει την "Ιστορία της Θράκης". Ολόκληρα μπαούλα καταλαμβάνουν οι σημειώσεις του. Η συγγραφή της ιστορίας της Θράκης είναι γι' αυτόν ένα έργο κατ' εξοχήν πατριωτικό που εξυπηρετεί συνάμα την ιστορική αλήθεια. Ο πρώτος τόμος εκδίδεται το 1932. Είναι ένας τόμος 422 σελίδων. Έργο κολοσσιαίο σε αξία, πρώτο στο είδος του για τη Θράκη. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Μανόλης Κριαράς το σχολιάζει ως εξής: "Ο κ. Κουρτίδης είναι αξιέπαινος γιατί με εξαιρετική αγάπη κι' ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΥΡΡΟΣ Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
Στην παγκόσμια ιστορία πολλοί στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες διακρίθηκαν για την στρατηγική ικανότητα ή την πολιτική ιδιοφυΐα, την ανδρεία ή την διορατικότητα. Ολίγοι όμως από αυτούς, και ανάμεσά τους ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Πύρρος ο Αετός, συγγενείς άλλωστε εξ αίματος, συνεδίαζαν άψογα τις αρετές του στρατηλάτη με λαμπρή μόρφωση και φιλοτεχνία, την ικανότητα στην άρτια οργάνωση του κράτους με υψηλόφρον ήθος και ανδρεία. Του Πύρρου την ιστορία, ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τσιλιγιάννης αντιμετώπισε με σεβασμό και ιστορική συνέπεια, αναπτύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
(...) Από τους τίτλους των οκτώ κεφαλαίων που περιέχει αυτή η «Ιστορία της αρχαίας ελληνικής θρησκείας» σχηματίζει κανείς την εντύπωση ότι πρόκειται για ομόκεντρες μελέτες και όχι για μια συστηματική έκθεση του θέματος, όπως τη βρίσκουμε τόσο στο μεγάλο δίτομο έργο του Nilsson όσο και σε ανάλογα σχετικά έργα. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Από τη μελέτη αυτού του βιβλίου βλέπουμε ότι τα οκτώ κεφάλαιά του περιέχουν όλα τα θέματα μιας συστηματικής ιστορίας. (...) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα; σε αυτή την ερώτηση δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση. Απ' τη μια μεριά, Ελληνίδες ξακουστές, πρόσωπα μυθολογικά ή ιστορικά, όπως η Ελένη, η Πηνελόπη, η Αντιγόνη, η Μήδεια αλλά κι όπως η Ασπασία, η σύντροφος του Περικλή, η εταίρα Φρύνη, "μοντέλο" του γλύπτη Πραξιτέλη, η Διοτίμα, η ξένη από τη Μαντίνεια, συνομιλήτρια του Σωκράτη στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Απ' την άλλη, ένας κόσμος όπου κυριαρχούν οι αξίες του άνδρα, αξίες του επικού ήρωα, αλλά και του πολίτη-στρατιώτη της πόλης [...] ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ
Το ανίκητο της λαϊκής οργής, η ολοένα αυξανόμενη ένταση της βίας, η τρομοκρατία, ο αναγκαστικά ξενοκίνητος χαρακτήρας των δικτατοριών και οι προσωπικές φιλοδοξίες που επιχειρούνται να προβληθούν σαν δημόσιο συμφέρον είναι η παρακαταθήκη του Ξενοφώντα στην ανθρωπότητα. Η ακατάπαυστη αναζήτηση της ισχύος και η νομοτελειακή παροδικότητά της είναι το οξύμωρο του ανθρώπινου αδιεξόδου, που αναπαράγει τη συνθήκη του πολέμου. Ο ισχυρός, εν τέλει, συντρίβεται αφήνοντας πίσω του ένα κενό, που όλοι τρέχουν να καλύψουν. Η επανάληψη των γεγονότων -και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ο Ελληνισμός βρίσκει τώρα νέους δρόμους ανάπτυξης και διάδοσης. Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος συσπειρώνει τους Έλληνες - παρά τις διάφορες αντιρρήσεις, που εκφράζονται κυρίως από τον μεγάλο αθηναίο ρήτορα Δημοσθένη και στηρίζονται στην πατροπαράδοτη αγάπη των Ελλήνων προς την πολιτική τους αυτονομία - και ετοιμάζεται να εκστρατεύσει κατά της Ασίας. Μετά τον θάνατό του, ο γιος του Αλέξανδρος αναλαμβάνει να εκτελέσει το σκοπό του πατέρα του και κατατροπώνοντας τον Πέρση μεγάλο Βασιλιά στο Γρανικό, στην Ισσό, στα Γαυγάμηλα, βγάζει τον Ελ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΣΙΑΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Το παρόν λεξικό της αρχαίας ούτως ειπείν ερωτολογίας είναι το πρώτο και ευτυχώς θεμελιώδες, όσο μπορώ να κρίνω, ανάλογο λεξικό κι όχι μόνο στα ελληνικά. Διεκδικεί το προνόμιο να είναι το πρώτο ευρωπαϊκό λεξικό (αναφέρομαι σ' αυτή τη μορφή ειδικά) με ανάλογο περιεχόμενο. Ο Μανθούλης συγκέντρωσε τα λήμματα του λεξικού του με προσοχή, με γνώση, με φιλολογική μεθόδευση, με βιβλιογραφική πληρότητα και, κυρίως, με σπουδαίο λεξικογραφικό ένστικτο. Όσο και να φανεί παράδοξο, ένας κινηματογραφιστής είναι συχνά ένας καλός λεξικογράφος. Κάθε λέξη γι'...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΙ ΓΙΟΙ ΤΩΝ ΘΕΩΝ
Αυτόν το μυθικό λοιπόν λαό, θα ψάξουμε να βρούμε σε κάθε γωνιά της Ελληνικής γης, στον Ουρανό και στον Άδη, στα Ηλύσια πεδία και στα νησιά των Μακάρων, στα Τάρταρα, στη Σκύλα και στη Χάρυβδη, στους Κύκλωπες και στις Σειρήνες. Θα πετάξουμε με τα θεϊκά πλοία της Αργούς και του Πήγασου, με τον Ενδυμίωνα και τον Φαέθοντα. Θα βρεθούμε στη μυθική Εσπερία και στη Στύγα και τέλος θα επισκεφθούμε τους Βασιλιάδες - Θεούς στο Φεγγάρι, στον Άρη και στο μυστηριώδη Σείριο. Αυτόν το μυθικό άνθρωπο και Έλληνα, το γιο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, τον ευν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Με τους πρώτους ανθρώπους και τους πρώτους κατοίκους αυτού εδώ του χώρου, που ονομάστηκαν Έλληνες από τον μυθικό Έλληνα, τον γιο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, αρχίζει η συγκλονιστική περιπέτεια της πορείας του ελληνικού έθνους μέσα στους αιώνες. Πρωταγωνιστές: ο Περσέας, ο Ηρακλής, ο Θησέας, οι αργοναύτες, πλήθος ημίθεοι και ήρωες κι από κοντά τα πεισματικά πλήθη των θνητών μα πάνω απ’ όλους και όλα οι Ολύμπιοι Θεοί. Ύστερα οι Αχαιοί, ο Τρωικός πόλεμος - η πρώτη εξόρμηση των ελληνικών φυλών έξω από τα όρια του τόπου τους - η προϊστορική κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ο πρωταρχικός στόχος αυτού του βιβλίου είναι να βοηθήσει τους αναγνώστες να αναγνωρίσουν τις σκηνές από τους μύθους της αρχαϊκής και κλασικής ελληνικής τέχνης, ενώ ταυτόχρονα να δείξει ότι για να γίνουν κατανοητές οι απεικονίσεις, πρέπει συχνά να ερευνώνται μέσα σε ένα αναπτυξιακό πλαίσιο. Η πρόθεσή μου είναι να παράσχω ένα αξιόπιστο ερευνητικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα μπορέσουν να στηριχθούν περαιτέρω μελέτες, εφόσον πιστεύω ακράδαντα ότι η ερμηνεία μπορεί να προκύψει μόνο έπειτα από προσεκτική εξέταση, αναγνώριση, καθορισμό του χρονολο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ (ΜΕΡΟΣ Β')
Το τελευταίο βιβλίο του L. Sechan μας κάνει να προσέξουμε ορισμένα προβλήματα που θέτει ο μύθος και το πρόσωπο του Προμηθέα. Ποιες είναι οι σχέσεις του Προμηθέα με την τεχνική της φωτιάς, με τις τέχνες της φωτιάς -μεταλλουργία και αγγειοπλαστική- με την τεχνική γενικά λειτουργία; Ποια είναι η σημασία της σύγκρουσής του με τον Δία; Υπάρχει άραγε κάποιος δεσμός ανάμεσα στη φιλονικία του με τον ύπατο των θεών και στην ιδιότητα που έχει ως τεχνίτης της φωτιάς; Στην ελληνική μυθολογία, ο Προμηθεύς δεν παρουσιάζεται ως ο εφευρέτης της τεχνικής τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΥΣΙΑ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Δύο κυρίως λόγοι προέχουν για την επιλογή να εξετασθούν τα προβλήματα που θέτει η αιματηρή θυσία σε σχέση με τους Έλληνες. Καταρχήν, επειδή πρόκειται για μια κοινωνία, όπου οι βασικές τελετουργίες και πλέον καθημερινές πρακτικές εντάσσονται στον χώρο της θυσίας. Για δέκα περίπου αιώνες, υπακούοντας στις χαραγμένες σε λίθο λατρειακές ρυθμίσεις, οι Έλληνες δεν έπαυσαν να έρχονται σε επαφή με τις θεϊκές δυνάμεις, προβαίνοντας στην αυστηρά τελετουργική θυσία ζώων, τα οποία κατανάλωναν συλλογικά και με βάση συγκεκριμένους κανόνες. Σε αυτόν τον ...
Διαβάστε περισσότερα...

HOMO NECANS (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το διάσημο αυτό έργο του Βάλτερ Μπούρκερτ, ρηξικέλευθο για την εποχή που πρωτοδημοσιεύτηκε στα γερμανικά (1972), έθεσε σε νέες βάσεις τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, δεδομένου ότι προσεγγίζει τους μύθους και τη θυσιαστήρια τελετουργία της αρχαίας Ελλάδας με το πρίσμα της συγκριτικής Ανθρωπολογίας. Και ακριβώς στην Ανθρωπολογία παραπέμπει ο λατινικός τίτλος Homo necans (Ο άνθρωπος που θανατώνει) και στους ανθρωπολογικούς όρους του τύπου Homo sapiens, Homo habilis και άλλους ανάλογους, οι οποίοι προσδιορίζουν τις φάσεις της εξέλιξ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΟΛΗ
Η συλλογή κειμένων που συγκροτεί τον τόμο παρουσιάζει ιστορίες από την καθημερινή ζωή των δούλων στην αρχαιότητα. Με τη μεγάλη της ποικιλία δίνει στους αναγνώστες την ευκαιρία να ξεφύγουν από μια αφηρημένη και γενική αντίληψη της δουλείας και να έρθουν σε επαφή με τις εμπειρίες και τις τύχες συγκεκριμένων δούλων. Οι επιλεγμένες αφηγήσεις είναι αναμφίβολα γοητευτικές· αλλά εικονογραφούν ταυτοχρόνως με παραδείγματα την καταπίεση, την εκμετάλλευση αλλά και την αντίσταση στον θεσμό της δουλείας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΥ ΕΧΑΘΗΚΕ Ο ΣΟΦΟΣ;
Στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, στις ανατολικές περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εμφανίστηκαν και διακρίθηκαν άνδρες οπλισμένοι με φιλοσοφική παιδεία αλλά και προικισμένοι με υπερανθρώπινα χαρίσματα και με δυνάμεις προφητικές ή θαυματουργές. Τα κείμενα που έχουν επιλεγεί στον τόμο αυτόν περιγράφουν και σχολιάζουν τους θείους άνδρες από δύο αντίθετα άκρα του θρησκευτικού φάσματος: το πρώτο είναι γραμμένο από εθνικό συγγραφέα με έντονα αντιχριστιανικές απόψεις, ενώ το δεύτερο από χριστιανό απολογητή που θριαμβολογεί για την πρόσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΩΣ
Το μυστικό της αρχαιοελληνικής ομοφυλοφιλίας παραμένει τέτοιο μόνο για εκείνους που αποφεύγουν να ρωτήσουν. Οι ίδιοι οι Έλληνες δεν το έκρυβαν. Διεκτραγωδούσαν ή αστειεύονταν με τα ομοερωτικά τους πάθη, διαλαλούσαν τον πόθο τους για "σφριγηλούς μηρούς", υμνούσαν στα αγγεία τους το κάλλος των εφήβων, τιμούσαν με αγάλματα το ζεύγος των Τυραννοκτόνων, μεταμόρφωναν τον Δία σε αετό που ανύψωνε τον Γανυμήδη στα ουράνια. Κατάπληκτοι μπροστά σ' αυτό το φαινόμενο, οι Ρωμαίοι επίγονοί τους το ονόμασαν "ελληνικό έθιμο", οι δε νεότεροι λόγιοι και αισθ...
Διαβάστε περισσότερα...