ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ
Φανταστείτε ένα θεατρικό σκηνικό, μιας κλασικής τραγωδίας ή μιας όπερας: μια κιονοστοιχία, ένα ναό, ένα μέρος από τα ανάκτορα. Σε πρώτο πλάνο στρατηγοί, ρήτορες, βασιλιάδες ή βασίλισσες συγκρούσεις καθηκόντων ή πολεμικές αφηγήσεις αποτελούν την ουσία των λόγων τους. Που και που ωστόσο, στο βάθος της σκηνής, ανοίγει μια πόρτα, τραβιέται μια κουρτίνα και, μόλις για ένα λεπτό, ένα πολύ διαφορετικό θέαμα αποκαλύπτεται στο κοινό: όχι πια παλάτια, μα ερειπωμένες τρώγλες όχι πια βασιλιάδες και στρατηγοί, μα ένας ανάμικτος κόσμος, άθλιος κι επικ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 4ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Στην ιστοριογραφική παράδοση 4ος π.Χ. αιώνας ορίζεται συμβατικά η περίοδος από το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου (404 π.Χ.) μέχρι το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου (323 π.Χ.). Η εποχή αυτή αποτελεί κομβικό σημείο ανάμεσα σε δύο πολύ διαφορετικές περιόδους - τον 5ο αιώνα, της ακμής των ελληνικών πόλεων, και την ελληνιστική περίοδο, των μεγάλων βασιλείων και της παγκόσμιας κυριαρχίας του ελληνισμού. Η μελέτη του 4ου αιώνα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση τόσο της κλασικής όσο και της ελληνιστικής εποχής των οποίων αποτελεί ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Η συναρπαστικά περίπλοκη σπαρτιατική παράδοση κατέχει κεντρική θέση στη δυτική πολιτική σκέψη από την αρχαιότητα, ενώ η επίδραση που ασκούν οι εικόνες και οι μύθοι της αρχαίας Σπάρτης παραμένει αξιοθαύμαστα διαχρονική. Γι’ αυτό και η Σπάρτη αποτελεί μια αστείρευτη πηγή πολιτιστικής αναφοράς και έμπνευσης. Ευτυχώς, έχει χαθεί σε σημαντικό βαθμό ο έξωθεν εσφαλμένος συσχετισμός της με τα αυταρχικά καθεστώτα, μολονότι το Εθνικό Κόμμα της Βρετανίας, όπως και το Γαλλικό Εθνικό Μέτωπο εξακολουθούν ακόμη να αντλούν τις ρατσιστικές τους θέσεις από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (2.000-31π.Χ.)
Κατά την παραδοσιακή αντίληψη, η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας αρχίζει με την άφιξη ελληνόφωνων πληθυσμών στη Βαλκανική χερσόνησο και κλείνει με την υποταγή των ελληνιστικών μοναρχιών στη Ρώμη. Το βιβλίο υπογραμμίζει τα προβλήματα που θέτουν οι ουσιώδεις φάσεις της ιστορίας αυτής. Εξετάζονται πρώτα οι συζητήσεις που γίνονται σήμερα σχετικά με την πρωτο-ιστορία των Ελλήνων, πριν από την εμφάνιση της πόλης που είναι το παλλόμενο κέντρο της ιστορίας τους. Η θέσπιση πολιτικών συστημάτων μέσα σ’ έναν ελληνικό κόσμο που εξαπλώνεται σ’ ολόκληρη τη ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΥΠΑΤΙΑ
Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, μέσα από τριακόσιες σχεδόν βιβλιογραφικές παραπομπές, και με επανειλημμένη υπόμνηση "του καθήκοντος να είμαστε πολύ προσεκτικοί", απλώνεται στην ευρύτερη ατμόσφαιρα της Αλεξάνδρειας κατά τον 4ον και 5ον αιώνα, ώστε να προσφέρει ξεκαθαρισμένη από κάθε άποψη την τραγική "περίπτωση της Υπατίας" και του αποτρόπαιου θανάτου της. Μια γυναίκα, που δεν ήταν "φύλαξ του οίκου", δεν ήταν "Εταίρα", αλλά σήκωνε με αξιοπρέπεια κεφάλι κατά της υπεραιωνόβιας ανδροκρατίας και μάλιστα μόνον με τη νηφαλιότητα της διανόησης. (Α...
Διαβάστε περισσότερα...

HOMO NECANS (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το διάσημο αυτό έργο του Βάλτερ Μπούρκερτ, ρηξικέλευθο για την εποχή που πρωτοδημοσιεύτηκε στα γερμανικά (1972), έθεσε σε νέες βάσεις τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, δεδομένου ότι προσεγγίζει τους μύθους και τη θυσιαστήρια τελετουργία της αρχαίας Ελλάδας με το πρίσμα της συγκριτικής Ανθρωπολογίας. Και ακριβώς στην Ανθρωπολογία παραπέμπει ο λατινικός τίτλος Homo necans (Ο άνθρωπος που θανατώνει) και στους ανθρωπολογικούς όρους του τύπου Homo sapiens, Homo habilis και άλλους ανάλογους, οι οποίοι προσδιορίζουν τις φάσεις της εξέλιξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"...Το δίτομο έργο του Σαράντου Καργάκου, καταξιωμένου Λάκωνος ιστορικού, που αριθμεί ολικά 1600 σελίδες, έρχεται να καλύψει με αξιοθαύμαστη γλαφυρότητα και επιστημονική διεισδυτικότητα την ιστορία της πόλης-κράτους της Σπάρτης, που μαζί με την πόλη των Αθηνών αποτέλεσαν το δίπολο, γύρω από το οποίο, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, υφάνθηκε η αρχαιοελληνική ζωή στις πλούσιες και ποικίλες εκφάνσεις της. Το βιβλίο, όπως θα διαπιστώσει ο καλοπροαίρετος μελετητής και αναγνώστης, καλύπτει την πορεία της Σπάρτης από τους μυθικούς χρόνους και την προ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ - ΤΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΑΛΑΜΠΗ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ (243 - 146 π.Χ.)
Στα μέσα του 3ου π.Χ. αιώνα η Σπάρτη ήταν σκιά του παλιού εαυτού της. Αποδυναμωμένη πολιτικά και στρατιωτικά και με τεράστια κοινωνικά προβλήματα στο εσωτερικό της, φαινόταν να έχει τεθεί μαζί με τις περισσότερες πόλεις-κράτη στο περιθώριο των πολιτικών εξελίξεων της εποχής της. Μιας εποχής όπου κυριαρχούσαν οι μεγάλοι κρατικοί σχηματισμοί και οι ελληνιστικές αυτοκρατορίες. Όμως αντίθετα με τις άλλες πόλεις-κράτη, οι οποίες συμβιβάστηκαν με τα νέα πολιτικά δεδομένα της εποχής τους, η Σπάρτη αντιτάχθηκε με πείσμα, επιδιώκοντας μάλιστα να αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΥΣΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ
Όπως οι πόλεμοι των προηγούμενων αυτοκρατόρων, έτσι κι οι εκστρατείες του μεγάλου βασιλέα Δαρείου στο τέλος του 6ου και τις αρχές του 5ου π. Χ. αιώνα (ή πριν από την εποχή μας, όπως αλλιώς τα έτη αυτών των περιόδων αναφέρονται στη βιβλιογραφία), ως κύριο στόχο είχαν την επέκταση της Περσίας. Πρωταρχικός σκοπός του Δαρείου ήταν η κατάκτηση των προς βορρά Σκυθών. Παράλληλα όμως ο «βασιλεύς των βασιλέων» είχε βλέψεις κι εναντίον της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της υποταγής των (λιγότερο ή περισσότερο) δημοκρατικών πόλεων που είχαν αναπτυχθεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αυτό το βιβλίο ξεχωρίζει από ανάλογες μελέτες χάρη στην ικανότητα του συγγραφέα να τεκμηριώνει σε ευφάνταστους και προκλητικούς συνδυασμούς τη διαφορετικότητα της αρχαιοελληνικής ψυχής. Ο Φριντέλ διαβάζει τον Έλληνα ερευνώντας πίσω από τις γραμμές των τραγωδιών και των ποιημάτων και των φιλοσοφιών, πίσω από τις μορφές των επιτύμβιων και των γλυπτών του Παρθενώνα. Δεν αφήνει τον θαυμασμό για τα έργα του αρχαίου πολιτισμού να καλύψει την ερευνητική σκαπάνη - γι' αυτό και συγκρίνει υποδειγματικά σύγχρονες μορφές πολιτικής, ιστορίας και τέχνης...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
H συστηματική έρευνα της σεξουαλικότητας των αρχαίων Ελλήνων πρέπει να εκκινεί από την προσεκτική μελέτη των τρόπων με τους οποίους εξέφραζαν τις ερωτικές τους αντιλήψεις. Στηριζόμενος στην εξονυχιστική αλλά και ερμηνευτικά εμπνευσμένη μελέτη του ποικίλου σχετικού υλικού, ο Claude Calame επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη φυσιογνωμία της δύναμης που οι έλληνες θεοποίησαν με το όνομα Έρως. Ξεκινώντας από τη φυσιολογία του έρωτα, μελετώντας τη λογοτεχνική του έκφραση, παρατηρώντας τις καλλιτεχνικές του απεικονίσεις, ο συγγραφέας προχωρά στην εξέτα...
Διαβάστε περισσότερα...

ENGINEERING AND TECHNOLOGY IN ANCIENT GREECE
Το βιβλίο του Χ.Δ. Λάζου "Μηχανική και Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα" μεταφρασμένο στην αγγλική γλώσσα....
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Σ' αυτό το βιβλίο ο Παπαρηγόπουλος ιστορεί τις μεγάλες στιγμές των αρχαίων χρόνων του Ελληνισμού. Ο Δαρείος οργανώνει τους Πέρσες για τη μεγάλη εκστρατεία του ενάντια στην Ελλάδα. Ο Δάτης, ο Αρταφέρνης, ο Ξέρξης και ο Μαρδόνιος την πραγματοποιούν αλλά υφίστανται εξευτελιστικές ήττες στο Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες, τη Σαλαμίνα, τις Πλαταιές. Η δόξα της Ελλάδας φτάνει στο αποκορύφωμά της. Οι πρόγονοι μας με επικεφαλής τη Σπάρτη, αλλά κυρίως την Αθήνα, πετυχαίνουν σπουδαία πολεμικά κατορθώματα από τα οποία προβάλλει η μεγαλοφυΐα του Θεμιστοκλή,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
"Διασκέδασα πολύ γράφοντας αυτό το βιβλίο. Μοναδική έννοιά μου ήταν να μην το αναφέρω στον πατέρα μου που, σαν καθηγητής των ελληνικών, αποδοκίμαζε το να μπαίνω στα χωράφια του. Παρ' όλα αυτά κάποιες φορές αναγκάστηκα να τον συμβουλευτώ. Ύστερα έστειλα το δακτυλογραφημένο κείμενο στον μεγάλο γάλλο ιστορικό Καρκοπινό, ο οποίος, λίγες μέρες αργότερα, μου απάντησε: "Το διάβασα με την ίδια ευχαρίστηση με την οποία, φαίνεται πως, κι εσείς το γράψατε". Κι έτσι χωρίς να διστάσω το πήγα στον εκδότη μου που μέχρι στιγμής έχει κάνει δώδεκα ανατυπώσε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΚΗΠΟΙ ΤΟΥ ΑΔΩΝΗ
Σαγηνευτής γυναικών, γεννημένος από ένα δέντρο σμύρνας, νέος άντρας με το σπέρμα του πλουσιοπάροχο, ο Άδωνης, από την υπερβολή στην ερωτική δεξιότητα, είναι καταδικασμένος στην ανικανότητα. Από τα θεϊκά μυρωδικά καταλήγει στο μαρούλι, φυτό αντιαφροδισιακό, ψυχρό και υγρό, που αποτελεί τροφή των νεκρών. Οι περίφημοι «κήποι του Άδωνη» δε συνιστούν μια λατρεία της γονιμότητας της γης είναι καλλιέργειες δίχως καρπούς, στείρες. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ (ΔΙΤΟΜΟ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το ζητούμενο για μια ιστορική μελέτη που φιλοδοξεί να επισκοπήσει, μια ιστορική περίοδο στο σύνολό της είναι αφενός η περιεκτικότητά της, ο βαθμός σύνθεσης τον οποίο επιτυγχάνει, και αφετέρου το κατά πόσο προάγει την ιστορική έρευνα και μελέτη αναδεικνύοντας νέα στοιχεία και νέες πτυχές του υπό εξέταση αντικειμένου. Το εγχείρημα γίνεται ακόμη δυσκολότερο όταν η υπό εξέταση περίοδος είναι η ελληνιστική, εποχή δαιδαλώδης όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα καθώς και τις κοινωνικές, οικονομικές και ευρύτερα πολιτισμικές πτυχές που την ορίζουν, αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το ζητούμενο για μια ιστορική μελέτη που φιλοδοξεί να επισκοπήσει, μια ιστορική περίοδο στο σύνολό της είναι αφενός η περιεκτικότητά της, ο βαθμός σύνθεσης τον οποίο επιτυγχάνει, και αφετέρου το κατά πόσο προάγει την ιστορική έρευνα και μελέτη αναδεικνύοντας νέα στοιχεία και νέες πτυχές του υπό εξέταση αντικειμένου. Το εγχείρημα γίνεται ακόμη δυσκολότερο όταν η υπό εξέταση περίοδος είναι η ελληνιστική, εποχή δαιδαλώδης όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα καθώς και τις κοινωνικές, οικονομικές και ευρύτερα πολιτισμικές πτυχές που την ορίζουν, αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΗ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Αντικείμενο του βιβλίου είναι η διερεύνηση του ιστορικού υπόβαθρου που δημιούργησε τα ομηρικά έπη και τον Επικό Κύκλο. Με κριτική και αναλυτική επανεξέταση του διαθέσιμου υλικού, ο Ηλίας Κ. Πετρόπουλος δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να ερευνήσει από πρώτο χέρι την πρώιμη και καθοριστική περίοδο της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού γενικότερα. Βασισμένος στην εξαντλητική μελέτη των γραπτών και αρχαιολογικών πηγών, αλλά και στην κριτική αποτίμηση της σχετικής βιβλιογραφίας στους τομείς των ομηρικών ερευνών, της ασσυριολογί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΒΕΙΡΩΝ
Ελπίζουμε ότι κρατηθήκαμε σταθερά στο ολισθηρό μονοπάτι του εγχειρήματος για τις λατρείες της Σαμοθράκης εμμένοντας στις φιλολογικές -και άλλες- πηγές, τις οποίες παραθέτουμε στο τέλος του βιβλίου αυτού, ώστε ο αναγνώστης να έλθει σε προσωπική επαφή με τα κείμενα και να ελέγξει την ορθότητα των λεγομένων εντός του βιβλίου. Στην ίδια θέση παρατίθεται περιληπτικά ο λόγος που εκφώνησε στις 12.10.1815 ο γερμανός φιλόσοφος F.W. J. von Schelling (1775-1854) στη Βαυαρική Ακαδημία Επιστημών με τίτλο Οι θεότητες της Σαμοθράκης. Το κείμενο παρουσιάζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Οι ανασκαφές που διεξήχθησαν στην Ελευσίνα υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας τα τελευταία τριάντα χρόνια ήταν τόσο πλούσιες σε αποτελέσματα ώστε να πρέπει τώρα να αναθεωρηθούν δραστικά οι περιγραφές του Ιερού που έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής. Ο πλήρης καθαρισμός της περιοχής του Ιερού καθιστά πλέον δυνατή τη δημοσίευση του Τεμένους της Δήμητρας. Αυτό το μακροχρόνιο και περίπλοκο έργο ξεκίνησε ήδη από τους μελετητές που συνεργάστηκαν στην ανασκαφή, αλλά η ολοκλήρωσή του απέχει ακόμη πολύ. Με την πεποίθηση ότι στο μετ...
Διαβάστε περισσότερα...