ΘΕΑΤΡΟ

ΓΙΑ ΤΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ
Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956), παράλληλα με το άφθονο ποιητικό έργο του, μας άφησε και ένα πλήθος από θεωρητικά δοκίμια και σημειώσεις. Η συλλογή αυτή περιέχει κείμενα όπου, σε διάφορες εποχές και με διάφορες ευκαιρίες, ο Μπρεχτ διατυπώνει τις απόψεις του για το ρεαλισμό: Σ' αυτή την εποχή των αποφάσεων πρέπει ακόμη και η τέχνη ν' αποφασίσει. Μπορεί να γίνει όργανο των λίγων, εκείνων που καθορίζουν τη μοίρα των πολλών και απαιτούν μια πίστη, που πάνω απ' όλα πρέπει να 'ναι τυφλή, και μπορεί ακόμη να πάει με το μέρος των πολλών, εναποθέτοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΜΕΡΛΑΝΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ
Ο «Ταμερλάνος ο Μέγας» είναι το έργο με το οποίο εγκαινιάστηκε πανηγυρικά μια από τις λαμπρότερες εποχές για το θέατρο παγκοσμίως: η ελισαβετιανή περίοδος. Η θριαμβευτική υποδοχή του έργου, λίγο μετά την ήττα της ισπανικής αρμάδας από τον στόλο της Ελισάβετ Α΄, ανάγκασε τον ποιητή του, τον νεαρότατο Κρίστοφερ Μάρλοου, να γράψει μια συνέχεια με τον ίδιο τίτλο, ένα δεύτερο μέρος, με την ίδια ενθουσιώδη απήχηση, και να επηρεάσει όλη τη γενιά των νέων δραματικών συγγραφέων, που θα λαμπρύνουν ολόκληρη την εποχή με τις σκηνικές ποιητικές δημιουρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑΣ

ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
Γραμμένο κατά πάσα πιθανότητα μέσα στο χειμώνα 1595-96, δηλαδή λίγο πριν ή αμέσως μετά το "Ρωμαίος και Ιουλιέττα" (οι περισσότεροι κλίνουν προς τη δεύτερη εκδοχή), το "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" είναι αναμφίβολα το κορυφαίο δημιούργημα της πρώτης περιόδου του Σαίξπηρ και ένα από τα αρτιότερα του σαιξπηρικού κανόνα συνολικά. Ελάχιστα έργα του διεθνούς ρεπερτορίου, ακόμη και του ίδιου του Σαίξπηρ, μπορούν να σταθούν δίπλα στο "Όνειρο" και να το συναγωνιστούν στην τελειότητα της κατασκευής του, την πρωτοτυπία του, τη δραματουργική ευφυΐα και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΤΑ ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΑ
Στο "¨ΕΪ, ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΑΠ' ΕΞΩ", ενώ προδιαγράφεται απ' την αρχή σχεδόν η μοίρα του ήρωαμ ο δραματογράφος κατορθώνει με πολύ απλά μέσα, όχι μόνο ν' αυξαίνει το αίσθημα της αγωνίας, αλλά να γεμίζει -ανάμεσα στις κραυγές του ήρωά του- τις σκηνές του μ' εκείνη την ποίηση της επικίνδυνης καθημερινότητας απ' τη ζωή της Αμερικής. (Απόσπασμα από τον πρόλογο του κεφαλαίου ΕΪ, ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΑΠ' ΕΞΩ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΛΑΡΟΣ
Ο Γλάρος είναι το πλέον σηματοδοτημένο φορμαλιστικά έργο του παγκόσμιου θεάτρου. Η εμβληματική παράσταση του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας του 1898 με την σκηνοθεσία του Κωνσταντίν Στανισλάφσκι υπήρξε η πρώτη σκηνική εφαρμογή της κλασικής πια υποκριτικής μεθόδου που έμεινε στην Ιστορία του Θεάτρου ως η Μέθοδος Στανισλάφσκι και η οποία κυριάρχησε στο παγκόσμιο θέατρο του 20ού αιώνα. Ξεκίνησα να μεταφράζω το έργο έχοντας την υποψία πως ο Γλάρος είναι κάτι μεγαλύτερο από τη Μέθοδο Στανισλάφσκι, της οποίας ο ρεαλισμός μου προκαλούσε -ειδικά για αυ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΛΟΥΣΙΕΝ
Ένα θέατρο που ενοχλεί, απωθεί, ξεσηκώνει, αγανακτεί χαστουκίζοντας τον καθωσπρεπισμό, την υποκρισία, και την αποστεωμένη ηθική. Εκφράζεται μ' ένα τελείως προσωπικό ύφος, που παραπέμπει στο σουρεαλισμό, το θέατρο του παραλόγου και την αισθητική των κόμικς. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΑΠΑΤΕΩΝΑ

ΕΝΑΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ
Το βιβλίο αυτό -εγχειρίδιο, βίβλος και μανιφέστο μαζί- προσφέρει σε κάθε καλλιτέχνη του θεάτρου, και όχι μόνο, μια ματιά εξαιρετικής οξυδέρκειας επί της δημιουργικής διαδικασίας και των προκλήσεων που αυτή εμπεριέχει. Η Μπόγκαρτ μιλά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και απέραντη σοφία για το κουράγιο που χρειάζεται ώστε να δημιουργήσει κανείς «τέχνη εξαιρετικής παρουσίας». Κάθε κεφάλαιο ασχολείται με ένα από τα επτά βασικά πεδία που η Μπόγκαρτ ορίζει ως πιθανούς συνεργάτες ή εμπόδια στη θεατρική δημιουργία. Αυτά είναι: Η Βία, η Μνήμη, ο Τρόμος, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΜΥΑΛΟ
Όταν γραφόταν το έργο, η ρωσική ιστορία περνούσε μια πολύ δυναμική φάση. Ήταν μια εποχή εθνικής αφύπνισης με μαχητικές διασταυρώσεις ιδεών, καλλιτεχνικών ρευμάτων, ηθικών αξιών, υλικών συμφερόντων κ.ά. Ένα μέρος από αυτά τα πράγματα είχαν στενούς δεσμούς με το παρελθόν, προσπαθούσαν να το διατηρήσουν, συγκρουόμενα με τάσεις αναγεννητικές, κατά κανόνα, νεότερης ευρωπαϊκής προέλευσης. Συγκρούονταν αυτές οι δύο κατευθύνσεις. Αλλά η σύγκρουση γινόταν και τότε, όπως συμβαίνει πάντα στις μεγάλες ταραχές, όταν οι αντίπαλοι έρχονται σε πολύ σφιχτέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΜΑΜ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Το παραδοσιακό χαμάμ -και όχι σάουνα ή ινστιτούτο- σε μια αμερικανική πόλη έχει γίνει τόπος συνάντησης γυναικών διαφορετικών χαρακτήρων, ηλικιών και βιωμάτων. Με το πρόσχημα της χαλάρωσης, συναντιούνται συχνά και εκμυστηρεύονται πράγματα που δεν θα τολμούσαν σε ανθρώπους του αμέσου περιβάλλοντος τους. Βαθιά ανθρώπινο το έργο της Νελ Νταν, δείχνει μέσα από πανέξυπνους αλλά και τρυφερούς διάλογους τη μοναξιά που βιώνει ο άνθρωπος στις σύγχρονες πόλεις. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ
Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν. Ο κόσμος αλλάζει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Το θεατρικό έργο "Ο επισκέπτης" του Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ, σε μετάφραση των Σωτήρη Τσαφούλια και Αντώνη Γαλέου, παρουσιάστηκε στη θεατρική σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης τον Φεβρουάριο του 2023, σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσαφούλια. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο ως προς τη θεματική, τη γραφή και το ύφος έργο. Μυθοπλασία αλλά και αληθινά γεγονότα από τη ζωή του πατέρα της ψυχανάλυσης, Φρόιντ, μπλέκονται στον "Επισκέπτη", δίνοντας τη δυνατότητα στ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΛΗΡΗΜΑ ΓΙΑ ΔΥΟ
Πήγαινε να δεις αν υπάρχει κάτι τέτοιο, ένας άλλος τρόπος ύπαρξης. Ένα ανώνυμο ζευγάρι ζει απομονωμένο στο εσωτερικό ενός διαμερίσματος, καθώς έξω επικρατεί πολεμική ατμόσφαιρα επειδή οι άνθρωποι έχουν επιδοθεί σε έναν πόλεμο-παιχνίδι προκειμένου να διασκεδάσουν την πλήξη τους. Επηρεασμένο από τη φθορά του χρόνου, το ζευγάρι καβγαδίζει συνεχώς για ασήμαντα θέματα και ανταγωνίζεται στο ποιος έχει δίκιο χρησιμοποιώντας γελοία επιχειρήματα. Κι ενώ ο πόλεμος είναι μια καλή δικαιολογία για να μένουν σε αδράνεια και παραίτηση από τη ζωή, η ειρή...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΗΛΙΘΙΟΣ
Αναζητώντας την έμπνευση στο χιονισμένο τοπίο της Ελβετίας και πιεζόμενος από ένα ασφυκτικό συμβόλαιο που το υπαγόρευσε η οικονομική του στενότητα, ο Ντοστογιέβσκι συνέλαβε και έπλασε την εικόνα ενός ήρωα που η πολυπλοκότητά του δεν είχε και δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ο πρίγκιπας Μίσκιν, ο ήρωας του βιβλίου, μέσα στον πρωτογονισμό και την αφέλειά του, αδυνατεί να κατανοήσει πως η αιτία της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι απείρως πιο περίπλοκη και ποικίλη από κάθε μεταγενέστερη ερμηνεία ή αίσθηση. Πλησιάζει τους πάντες με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΝΤΟΡΙΑΝ ΓΚΡΕΙ
Αιώνια νεότητα, ατέλειωτα πάθη, λεπτές ηδονές και μυστικά, άγριες χαρές και ακόμα πιο άγριες αμαρτίες θα τα ζήσω όλα αυτά. Και το πορτρέτο θα σηκώσει το βάρος... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
"Οι Γίγαντες του Βουνού", μαζί με τα έργα "Η καινή παροικία" και "Λάζαρος" αποτελούν την αποκαλούμενη "Τριλογία των μύθων". Το έργο "Η καινή παροικία" άπτεται του κοινωνικού μύθου, ο "Λάζαρος" του θρησκευτικού και "Οι Γίγαντες του βουνού" του μύθου της τέχνης. Η φαντασία στα χέρια του Πιραντέλλο, δεν αντιτάσσεται στη δομή αλλά προσδίδει στο έργο χαρακτήρα υποβλητικό. Ο σαρκασμός, για άλλη μια φορά, δεν βλάπτει την ποιητική του έργου και συναντάται, μολονότι υποδόρια κινούμενος στις πιο μελαγχολικές του τονικότητες. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΩΦΕΡ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΝΤΕΙΖΥ
Η δράση αυτού του βραβευμένου με Pulitzer θεατρικού έργου, αλλά και με Βραβείο Όσκαρ ως διασκευασμένο σενάριο στον κινηματογράφο, εκτυλίσσεται στην Ατλάντα κατά τη διάρκεια μιας εικοσαπενταετίας και είναι ένα συναρπαστικό κωμικό δράμα που αποτυπώνει αποτελεσματικά την απροσδόκητη φιλία που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δύο απίθανους χαρακτήρες - της κυρίας Ντέιζυ, μιας πλούσιας και ιδιότροπης ηλικιωμένης Εβραίας χήρας, και του Χόουκ, του πεισματάρη και αναλφάβητου Αφροαμερικανού σωφέρ της. Ουσιαστικά, το έργο είναι μια αποτελεσματική απεικόνιση ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΡΟΖΕΝΚΡΑΝΤΖ ΚΑΙ Ο ΓΚΙΛΝΤΕΝΣΤΕΡΝ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΙ
Ο Tom Stoppard γράφοντας την ελισαβετιανή ιλαροτραγωδία του Ο Ρόζενκραντζ και, ο Γκίλντενστερν είναι, νεκροί, επεδίωξε να αποδώσει τον Άμλετ μέσα από τα μάτια δύο δευτερευόντων χαρακτήρων του Σαίξπηρ, που δεν αναπτύσσονται πλήρως στο πρωτότυπο έργο, διερωτώμενος για το ποιος βασιλιάς ήταν στον θρόνο της Αγγλίας όταν έφτασαν εκεί οι δύο ήρωες, για να του παραδώσουν την επιστολή που τους είχε δώσει ο Κλαύδιος. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος πως εάν δεν υπήρχε ο Άμλετ, αυτό το έργο δε θα είχε γραφτεί· ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί διότι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΑΡΕΣΕΙ
Εξαρχής είχα την αίσθηση ότι με τον αινιγματικό τίτλο "Όπως σας αρέσει" ο Σαίξπηρ απευθύνεται σε κάθε [μελλοντικό] αναγνώστη, θεατή, μεταφραστή, ερμηνευτή του έργου του. Η σκηνή κατ' αυτόν τον τρόπο, βάζοντας και το δέκτη μέσα στο παιχνίδι, αποκτά εύρος συμπαντικό: "Αυτό το τεράστιο θέατρο του σύμπαντος / παρουσιάζει πιο αξιοθρήνητα πρόσωπα / από αυτά που παρελαύνουν στη σκηνή μας", εκμυστηρεύεται στο κοινό ο Δούκας, και ο Ιάκωβος του απαντά: "Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή / και όλοι, άνδρες και γυναίκες, δεν είναι παρά ηθοποιοί / που μπαί...
Διαβάστε περισσότερα...