ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ

Παρουσίαση

Η Ιλιάδα πρέπει να διδάσκεται στους μαθητές της προεφηβικής ηλικίας σαν ένα εκτεταμένο έμμετρο ιστόρημα, όπως π.χ. θα γινόταν αν ήταν να διδαχτεί ο Ερωτόκριτος του Β. Κορνάρου, που οι διαφορές του από την Ιλιάδα είναι μεγάλες, αλλά διαθέτει και κάποιες αναλογίες χρήσιμες για την περίπτωση που εξετάζουμε. Στη διδασκαλία και των δύο αυτών, διαφορετικής εποχής και ποιότητας, κειμένων, αλλά που και τα δύο εμπνέονται από το μεσαιωνικό αριστοκρατικό στοιχείο θαυμασμού προς την υπεράνθρωπη πολεμική αρετή, επιδιώκεται να κρατιέται όσο γίνεται πιο ζωντανό το υπερφυσικό, μαγικό, ηρωικό, όπως λέγεται, στοιχείο που αποτελεί το σταθερό πλαίσιο του μυθικού οράματος. Το μυθικό αυτό όραμα ξετυλίγεται στην αφήγηση με επικό τρόπο, δηλαδή με αδρές εικόνες, μορφές και δράση. Σ' αυτού του είδους την αφήγηση κυριαρχεί η συνοπτική θεώρηση και έκθεση, η πορεία με γοργά πηδήματα, η αφαιρετική διάθεση της φωτοσκίασης που ρίχνει στη σκιά το μεγαλύτερο μέρος του νατουραλισμού της φυσικής πραγματικότητας και εξαίρει με φως μονάχα εκείνο που διαθέτει επικό ενδιαφέρον. Το μορφωτικό επομένως αγαθό που σκοπεύουμε να αποκομίσουμε περνά οπωσδήποτε μέσα από τις μαγικές διαθλάσεις του ομηρικού μύθου, που είναι εντονότερες στην Οδύσσεια και ατονότερες στην Ιλιάδα. Γι' αυτό το λόγο άλλωστε επιλέχτηκαν τα δύο μεγάλα αυτά επικά κείμενα για να διδάσκονται στις δυο μικρότερες τάξεις του τρίχρονου Γυμνασίου. Ο προέφηβος αυτών των τάξεων είναι από φυσικού του καλύτερος αποδέχτης, παρά ο έφηβος, του μαγικού στοιχείου, που μεγεθύνει τις διαστάσεις των μορφών και της δράσης τους πέρα από το φυσικό και αποτελεί το κυρίαρχο γνώρισμα στην επική ποίηση κάθε ανάλογης εποχής, όπως π.χ. είναι οι βυζαντινές ακριτικές παραλογές. Σύμφωνα μ' αυτά, πρέπει να θεωρείται σαν θετικό κέρδος στη διδαχτική μας εργασία, αν στην επεξεργασία των κειμένων αυτών δεν εμποδίζονται τα παιδιά από την παρέμβασή μας ανάμεσα σ' αυτά και στην Ιλιάδα να παρασέρνονται από τη φυσική τους ροπή προς την ψευδαίσθηση που τους υφαίνει η επική αφήγηση. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)