ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

Παρουσίαση

Η ιστορική πορεία ενός λαού καταφαίνεται εχτός των άλλων και στη γλώσσα και τον λαϊκό πολιτισμό του. Μιλούν καθηγητάδες κι άλλοι σπουδαιοφανείς για λαϊκό πολιτισμό ή για λαϊκή γλώσσα. Αν τους ρωτήσει κανείς, έχουν έτσι καταπιαστεί και μπερδευτεί στα "επί μέρους", που δεν ξέρουν τι είναι λαϊκός πολιτισμός, τι είναι λαϊκή γλώσσα, ούτε γιατί τα μελετάμε αυτά ξέρουν ν' απαντήσουν. [...]
Για μας Λαϊκός πολιτισμός είναι το σύνολο των ατομικών και κοινωνικών εκδηλώσεων που έχουν σχέση με την υλική και πνευματική ζωή της κάτω τάξης (=λαού) και μάλιστα όσες έχουν χαραχτήρα ομαδικό, παραδοσιακό, αυθόρμητο και όχι υποχρεωτικά κερδοσκοπικό.
Το "μέσα" (εσωτερικός κόσμος) του ανθρώπου που αποτελιέται από ψυχοπνευματικές συνθέσεις, με το υλικό σώμα του "γεφυρώνεται" με το "έξω" του (κοινωνία, φύση) στον Πολιτισμό αυτόν.
Και σε τούτο το έργο ευνόητο ανακύπτει το ερώτημα. Γιατί γίνονται οι καταγραφές όπως αυτή; Τι εξυπηρετούν; Τη μουσειακή τοποθέτηση στα αρχεία των Ακαδημιών; ή να επιδειχθεί η πολυμάθεια των συγγραφέων; Τι προσφέρουν στο Σήμερα και στο Αύριο; Οι απαντήσεις είναι δύσκολες.
Από πλευράς γενικής απαντά ο αρχαίος: "Ει τις εξ αρχής τα πράγματα βλέψειεν, κάλλιστ' αν ούτω θεωρήσειεν". Δηλαδή "Αν κανείς εξετάσει τα πράγματα απ' την αρχή τους, θα τα δει πολύ πιο καλά".
Από πλευρά ατομικής θα μιλήσω για την προσωπική μου σχέση με το αντικείμενο λεξικογράφηση.
Ομολογώ ότι η αρχή ήταν "ιδιοτελής": Βλέποντας ότι μπορούσα να εκφραστώ πιο άμεσα στο ιδίωμά μου και σκοπεύοντας να γράφω και σ' αυτό, έκανα καταγραφή για να ερμηνεύονται μελλοντικά γραφτά μου.
Μετά το 1964 επέκτεινα τις καταγραφές για άλλους "ευρύτερης" σημασίας λόγους. [...]
Οι ετυμολογήσεις από διάφορους γλωσσολόγους είναι συνήθως επίπεδες και χωρίς βάθος (εξαιρέσεις υπήρχαν και υπάρχουν). Δεν ξεπερνούν την εμβάθυνση που και οποιοσδήποτε μη ειδικός, αλλά σχετικά ρέχτης μπορεί να κάμει.
Από τα πρώτα αρχαϊκά έτυμα, που δεν υπερβαίνουν τα εικοσιένα, ξεκίνησε η παραγωγή των πολύφθογγων και σύνθετων λέξεων των γλωσσών και το κατά τόπους ξεχώρισμά τους εκφράστηκε μυθολογικά με τον Πύργο της Βαβέλ.
Δεν θα επεκταθούμε στην κατά βάθος ετυμολόγηση, αλλά θα αρκεστούμε στην καταγραφή μικρού μέρους της ελληνικής που είναι το γλωσσικό ιδίωμα της Μάνης. Γενικότερες εργασίες, με βάση τις φιλοσοφικές αρχές που διατυπώθηκαν, δεν είναι του παρόντος. Απλώς θίγεται το θέμα της απόλυτης εξειδίκευσις στην καταγραφή του ιδιώματος που πραγματευόμαστε σε τούτο το βιβλίο. (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο ΛΟΓΟΣ
ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΙΔΙΩΜΑΤΑ
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΛΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΙ ΟΙ ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΓΕΝΙΚΑ
Η ΜΑΝΗ
ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΝΗΣ
ΣΧΕΣΗ Μ' ΑΛΛΑ ΙΔΙΩΜΑΤΑ
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΑ - ΤΟΠΙΚΑ
ΕΠΕΧΤΑΣΗ - ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ - ΔΙΑΦΟΡΕΣ
ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ - ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ - ΣΑΤΙΡΕΣ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ)
Προφορά - Απόδοση των φθόγγων
Έκφραση - Τονισμός
1. ΦΘΟΓΓΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ
2. ΙΔΙΟΡΡΥΘΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΑ
3. ΣΥΝΤΑΧΤΙΚΟ
4. ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ
Τα μεγεθυντικά και υποκοριστικά
Τα προσφύματα ή ενθέματα
Για τα επώνυμα
ΤΥΠΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
ΤΑ ΑΡΘΡΑ
ΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ
ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ
ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ
ΑΚΛΙΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ:
Προηγούμενες εργασίες
Ταξινόμηση του Υλικού
Τρόπος Καταγραφής
Συντομογραφίες
Α-Κ
Συμπληρωματικά λήμματα
Διευκρινίσεις - Συμπληρώσεις
Παροράματα