ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Παρουσίαση

Οι μελέτες που αναδημοσιεύονται στον τόμο τούτο γράφηκαν στα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια (1943-1978). Η παλαιότερη αναφέρεται στον Ανδρέα Κάλβο και η πιο πρόσφατη πραγματεύεται τη ζωή και το έργο του Σολωμού. Στα άλλα δημοσιεύματα μελετώνται ο Βηλαράς, ο Ψυχάρης, ο Tommaseo. Οι συγγραφείς αυτοί εξετάζονται ή από ορισμένες πλευρές-τους ή σε σχέση με ορισμένα έργα-τους, οπωσδήποτε με το μάτι του γραμματολόγου κυρίως, που επιδιώκει να εξακριβώνει και να ερμηνεύει την πραγματικότητα. Έστρεψα την έρευνά-μου κατά καιρούς και σε άλλους φιλολογικούς τομείς: τη γλωσσική έρευνα, την εκδοτική των κειμένων και τη λεξικογραφική-τους επεξεργασία, όμως εδώ θέλησα να αναδημοσιεύσω γραμματολογικές μόνο μελέτες-μου.
Η αναδημοσίευση των μελετών αυτών έχει σκοπό να διευκολύνει το μελετητή στις αναζητήσεις-του στα θέματα που συζητούνται, αλλά και να βοηθήσει ενδεχομένως ένα πλατύτερο κοινό με πνευματικά ενδιαφέροντα. Αναδημοσιεύω τις μελέτες αυτές στη μορφή με την οποία φάνηκαν, εκτός από τη μελέτη για το Βηλαρά, που παρουσιάζεται εδώ κάπως συντομευμένη.
Πρώτες μέσα στον τόμο πήραν θέση οι μελέτες για το Σολωμό και τους συγχρόνους-του Κάλβο και Βηλαρά. Ακολούθησαν οι μελέτες για τον Ψυχάρη και τον Tommaseo.
Ευρετήριο προσώπων, πραγμάτων και λέξεων στο τέλος του τόμου παραπέμπει τον αναγνώστη στις σελίδες όπου γίνεται λόγος για πρόσωπα και πράγματα που με απασχόλησαν στα μελετήματα που αναδημοσιεύονται. Τα πράγματα καταγράφηκαν με αφετηρία μόνο τους τίτλους και τους υποτίτλους, όταν υπότιτλοι υπήρχαν.
Και στο δημοσίευμά-μου τούτο, όπως έκαμα και σε προηγούμενα, εφαρμόζω το μονοτονικό σύστημα έχοντας την πεποίθηση ότι η τονική μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη μέσα στην όλη-μας προσπάθεια για την ανανέωση των εκπαιδευτικών-μας πραγμάτων. (Ε. ΚΡ., από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
Σολωμός. Βίος και έργο (Νέα Εστία 104, Χριστούγεννα 1978, 3-25)
Εκδοτικά ζητήματα του σολωμικού έργου (Νέα Εστία 44, 1948, 1414-1418)
Βηλαράς. Γλωσσικά και γραμματολογικά (Νέα Εστία 94, Χριστούγεννα 1973, 2-48)
Μελετήματα στον Ανδρέα Κάλβο (Γράμματα 8, 1945, 194-208)
Ο Ψυχάρης και η γλώσσα της παιδείας-μας (Νέα Εστία 100, Χριστούγεννα 1976, 147-165)
Βιολογικοί και πνευματικοί δεσμοί του Ψυχάρη με την Ήπειρο (Αφιέρωμα εις την Ήπειρον εις μνήμην Χρίστου Σούλη, Αθήνα 1954, σ. 16-25)
Οι γλωσσικές ιδέες του Κονεμένου και το κήρυγμα του Ψυχάρη (εφημ. «Το Βήμα», 8.11.1978)
Ο Tommaseo, τα δημοτικά-μας τραγούδια και τα νέα-μας γράμματα (Αφιέρωμα στη μνήμη του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη, 1960, σ. 205-224)