ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Παρουσίαση

Ο κλάδος των Εργασιακών Σχέσεων -που αυτήν την περίοδο βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εξαιτίας των σημαντικότατων αλλαγών που επήλθαν από την κατάρρευση των καθεστώτων των χωρών του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού»- αποτελεί απόρροια της αναγκαιότητας του ατόμου να συμβιώσει σε ένα δεδομένο χώρο με άλλα άτομα, μέσα και από την εργασία.
Επειδή η εργασία αποτελεί μια πανάρχαια διαδικασία ένταξης και προσαρμογής μέσα στο κοινωνικό σύνολο, η οποία σε όλες τις φάσεις της παγκόσμιας ιστορίας του ανθρώπου συνάντησε δυσχέρειες και χάσματα ανάμεσα στο προσδοκώμενο από την κοινωνία και το πραγματούμενο από τα άτομα. Και με την έννοια αυτή, η εργασία σαν προσδιοριστικός παράγοντας και κυρίαρχη μεταβλητή της οικονομικής δραστηριότητας μιας κοινωνίας απασχόλησε από παλιά την επιστημονική σκέψη.
Στην πορεία των αιώνων ουδέποτε ο άνθρωπος έπαψε, να αναζητά τρόπους και μεθόδους καλύτερης οργάνωσης της εργασίας, βελτίωσης των όρων εργασίας για το άτομο, δημιουργίας πλαισίων θεσμοθέτησης των εργασιακών σχέσεων και ακόμη, τεχνικές στην εργασία για επαγγελματική επιτυχία. Παρ' όλα αυτά, όλα τα ουσιώδη ζητήματα που αφορούν τις Εργασιακές Σχέσεις δεν θα είχαν προχωρήσει και δεν θα γνώριζαν τη σημερινή ανάπτυξη, αν δεν είχαν συνδράμει με το δικό τους -ιδιαίτερα καθοριστικό και αναλυτικό τρόπο- τόσον η ψυχολογία όσο και η κοινωνιολογία της εργασίας τα τελευταία σαράντα περίπου χρόνια.
Ωστόσο, πρέπει να λεχθεί εκ των προτέρων, ότι η ψυχολογία και η κοινωνιολογία της εργασίας δεν είναι οι μόνοι επιστημονικοί κλάδοι, που συνέβαλαν αποφασιστικά στη σημερινή ανάπτυξη των Εργασιακών Σχέσεων, μιας και πολλοί άλλοι διαφορετικοί κλάδοι και τεχνικές (που θα παρουσιασθούν στη συνέχεια), προδιαγράφουν το επίπεδο της πολυεπιστημονικής ανάλυσης (ή καλύτερα διεπιστημονικής) που απαιτεί το θέμα.
Μεταπολεμικά έγινε ιδιαίτερα κατανοητό ότι, παρά τις πολλαπλές βελτιώσεις που επήλθαν, παρά την ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού, παρά την εισβολή της μηχανής σε κάθε επίπεδο, δεν εξέλειπαν ούτε οι συγκρούσεις μεταξύ των εργαζομένων, ούτε δημιουργήθηκε μια κοινωνία από την οποία να απουσιάζουν τα αντιτιθέμενα συμφέροντα και οι διενέξεις μεταξύ των διαφόρων επαγγελματικών ομάδων ή να έλυσε το σημερινό μείζον ζήτημα της ανεργίας και των πολλαπλών επιπτώσεών της στον κόσμο.
Με τον τρόπο αυτό, ο κλάδος των Εργασιακών Σχέσεων έρχεται σήμερα να δώσει το πραγματικό εννοιολογικό περιεχόμενο στο σύγχρονο εργαζόμενο, μέσα από τη δημιουργία ορθολογικών ανθρώπινων σχέσεων μέσα στη διαδικασία της εργασίας, να ρυθμίσει τα θέματα καλών σχέσεων προϊσταμένων-υφισταμένων, να οριοθετήσει το πλαίσιο ικανοποιητικής απόδοσης, να εντοπίσει τα προβλήματα και τις δυσχέρειες την ώρα της δουλειάς και να συμβάλλει τελικά στην αύξηση της παραγωγικότητας μιας κοινωνίας, στο μεγάλωμα της «πίττας» και, ουσιαστικά μέσω των παραπάνω, στην καλύτερη ανθρώπινη διαβίωση και την κοινωνική ευημερία.
Αυτό το σκοπό έχει το παρόν πόνημα, που απευθύνεται σε όλους εκείνους, που επιθυμούν να εμβαθύνουν στα ψυχολογικά και κοινωνιολογικά προβλήματα της σύγχρονης εργασίας, είτε σαν σπουδάζοντες είτε σαν διδάσκοντες. Θα πρέπει να τονιστεί εδώ, ότι το βιβλίο αυτό έχει σχεδιαστεί και δομηθεί με βάση τις εκπαιδευτικές ανάγκες γενικά και σε σχέση με τη διδασκαλία του μαθήματος στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, στο περίγραμμα των οποίων έχει βασιστεί, με πολλές σημαντικές προσθήκες. [...] (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

Πίνακας ελληνικών και ξένων συντομογραφιών
Πρόλογος
ΚΕΦ.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
1.1. Διαχρονική εξέλιξη και προβληματική των Εργασιακών Σχέσεων
α) Οι πολιτισμοί του χεριού και της μηχανής
β) Η εργασία στην αρχαία Ελλάδα
1.2. Σχολές και τάσεις των Εργασιακών Σχέσεων
1.3. Οι σύγχρονες απαιτήσεις των εργαζομένων
1.4. Κοινωνικοοικονομικά συστήματα και Εργασιακές Σχέσεις
ΚΕΦ.2 Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
2.1. Εισαγωγικά
2.2. Εργασία και κοινωνικό πλαίσιο
2.3. Παραγωγική εργασία και απασχόληση
α) Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία
β) Απασχόληση και μη απασχόληση
2.4. Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και οι ανάγκες των εργαζομένων
α) Motivation (Παρώθηση-Παρακίνηση)
β) Η οργάνωση του ατόμου στην κοινωνία
2.5. Επαγγελματικό ενδιαφέρον και αμοιβή
ΚΕΦ.3 ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
3.1. Εισαγωγικά
3.2. Χαρακτηριστικά σύγχρονης επαγγελματικής δραστηριότητας
α) Γενικά
β) Οι δομές απασχόλησης
γ) Ο καταμερισμός της εργασίας
δ) Η σύγχρονη επαγγελματική δραστηριότητα
3.3. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες
3.4. Είδη διοίκησης και εργαζόμενοι
α) Εισαγωγικά
β) Είδη διοίκησης επιχειρήσεων
3.5. Σχέσεις ηγεσίας-εργαζομένων
3.6. Η ισότητα των δύο φύλων στην εργασία
ΚΕΦ.4 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
4.1. Εισαγωγικά / στο επίκεντρο ο άνθρωπος
4.2. Επαγγελματικός προσανατολισμός, η συνεχής επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση
α) Η σημερινή πραγματικότητα
β) Η σπουδαιότητα της επιμόρφωσης του ανθρώπινου δυναμικού
4.3. Μεθοδολογία συμμετοχής των εργαζομένων στην τεχνολογική μεταβολή
α) Τα δεδομένα της έρευνας
β) Το πολιτικό πλαίσιο
γ) Γενικές διαπιστώσεις
4.4. Αναφορά στις ελλείψεις τεχνικών ικανοτήτων
α) Από τη μελέτη στην έρευνα και τις απόψεις της I.R.D.A.C.
β) Συμπεράσματα και συστάσεις
4.5. Η Αύξηση της παραγωγικότητας και η σύνδεσή της με την αμοιβή
α) Οι παράμετροι αύξησης της παραγωγικότητας
β) Συνδέοντας την αμοιβή με την παραγωγικότητα
4.6. Κοινωνικοί εταίροι ή Κοινωνικοί ανταγωνιστές;
α) Γενικά
β) Η τριμερής συνεργασία στην Ευρώπη
γ) Η ελληνική εμπειρία
4.7. Η σπουδαιότητα του ελεύθερου χρόνου για το άτομο
ΚΕΦ.5 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ
5.1. Εισαγωγικά
5.2. Η προσωπικότητα στην εργασία
α) Εισαγωγικά για την προσωπικότητα
β) Έννοια και ορισμός
γ) Οι θεωρίες της προσωπικότητας
δ) Βασικά στοιχεία καθορισμού της προσωπικότητας
ε) Ταξινομήσεις ή τυπολογίες της προσωπικότητας
ζ) Δύο θεωρίες προσωπικότητας που ενδιαφέρουν την εργασία
5.3. Αντίληψη και εργασία
α) 'Εννοια-Ορισμός αντίληψης
β) Το οριακό σημείο αίσθησης/Ο νόμος του "Weber"
γ) Ο σχηματισμός της αντίληψης
δ) Παράγοντες επηρρεασμού της αντίληψης
ε) Η επιλογή ή επιλεκτικότητα στην αντίληψη
5.4. Ψυχολογικές επιδράσεις στην εργασία
α) Το άγχος (στρες)
β) Η εντατικοποίηση στην εργασία
γ) Η ψυχολογική κόπωση
δ) Η ανία και η πλήξη
5.5. Ψυχολογικές συνέπειες ενδο-επιχειρησιακών διενέξεων
α) Η α-πειθαρχία και η ανυπακοή
β) Από τη μομφή στην απόλυση
ΚΕΦ.6 Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ, Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ, ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ
6.1. Εισαγωγικά για τις θεωρίες οργάνωσης
6.2. Η δυναμική των ομάδων στην οργάνωση
6.3. Κράτος και Εργασιακές Σχέσεις
6.4. Το κράτος - διαιτητής στις εργασιακές σχέσεις
6.5. Το κράτος - εργοδότης στις εργασιακές σχέσεις
6.6. Η αποκέντρωση και οι επιδράσεις της στο άτομο
ΚΕΦ.7 ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ [...]
ΚΕΦ.8 ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΚΕΦ.9 ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι Εργασιακές Σχέσεις μπροστά στον 21ο αιώνα
Βιβλιογραφικές σημειώσεις / Παραπομπές ανά Κεφάλαιο
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Πίνακες - Διαγράμματα
Ενδεικτική βιβλιογραφική παρουσίαση
Ευρετήριο όρων - εννοιών
Ευρετήριο Ονομάτων
Χρήσιμες διευθύνσεις για τους ασχολούμενους με τις Εργασιακές Σχέσεις