ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Παρουσίαση

Στην προκειμένη έρευνα, με βάση αυστηρά ιστορικοφιλολογικά κριτήρια, επιχειρώ με νέα μέθοδο και εντοπισμό άλλου περιεχομένου να παρουσιάσω την ιστορία της φιλοσοφίας, όπως αυτή εκφράστηκε στα εκκλησιαστικά μνημεία, μια και ο εκκλησιαστικός τρόπος ζωής και σκέψης ήταν ο κυρίαρχος στο περιρρέον κλίμα του βυζαντινού πολιτισμού. Μολονότι στην έρευνα εκθέτω τις αρχές του φιλοσοφείν στο χώρο της θεολογίας κατά συστηματική εκφορά, δεν δίστασα διόλου να τιτλοφορήσω το έργο ως «Ιστορία της βυζαντινής φιλοσοφίας», επειδή φρονώ ότι κάθε έρευνα στην περιοχή των ανθρωπιστικών επιστημών οφείλει, έτσι κι αλλιώς, καταρχήν να στηρίζεται σε μια ιστορική και διαχρονική εκτίμηση των πηγών, και μετά να διατυπώνει τα πορίσματά της με τρόπο συστηματικό, χωρίς τούτο να σημαίνει δημιουργία άκαμπτου και κλειστού συστήματος. Απλώς πρόκειται για συστηματική εκφορά, που χαρακτηρίζει απαραίτητα μια βασική λειτουργία της οποιασδήποτε επιστημονικής μεθοδολογίας. Δικός μου στόχος σε τούτο το εγχείρημα είναι να δείξω την αυτονομία της βυζαντινής φιλοσοφίας. (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΙΣΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α. Φιλοσοφία, επιστήμη και αλήθεια
Β. Πολυσημία της φιλοσοφίας στη βυζαντινή διανόηση
Γ. Οργανική ενότητα δόγματος και φιλοσοφίας κατά τη διατύπωση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΤΡΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
1. Γνωστικισμός
2. Ιουδαϊσμός
3. Ελληνισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ
1. Οι πέντε πρώτοι αιώνες
2. Από τον 6ο ως τον 9ο αιώνα
3. Από τον 10ο ως τον 12ο αιώνα
4. Οι τρεις τελευταίοι αιώνες
5. Τέχνη και λογοτεχνία
6. Ο βυζαντινός πολιτισμός και η συνέχειά του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΤΟ ΟΝΤΩΣ ΟΝ ΚΑΙ Η ΚΤΙΣΗ
1. Διάκριση κτιστού και ακτίστου
2. Κτιστότητα και τρεπτότητα των όντων
3. Σχετικότητα των όντων
4. Εκρηκτική ευθυγράμμιση του κύκλου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
1. Ανθρωπολογική ενότητα
2. Καλή και κακή αλλοίωση
3. Η χάριτι αθανασία
4. Δυναμική ιστορική πορεία
5. Σώμα κοινωνίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: ΗΘΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΓΝΩΣΗ
1. Ήθος ως άσκηση
2. Κάλλος και φως
3. Θεογνωσία ως όραση
4. Προτεραιότητα των πραγμάτων
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Ο ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
1. Προϋποθέσεις της μεσαιωνικής σχολαστικής φιλοσοφίας
2. Ακμή και φθίση του σχολαστικισμού
3. Χαρακτηριστικά του Δυτικού Μεσαίωνα
5. Οι δύο Βάκωνες
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Α'
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Β'