ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Παρουσίαση

Οι μεγάλοι αγώνες των τελευταίων χρόνων έφεραν για άλλη μια φορά στο επίκεντρο της κοινωνικής και πολιτικής αντιπαράθεσης την παιδεία, σαν πρόβλημα που αφορά όλο το λαό μας κι όχι στενά τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, τους μαθητές. Αν μάλιστα αντιληφθεί κανείς το εκπαιδευτικό ζήτημα στην ιστορική του εξέλιξη, που αντικατοπτρίζεται σε όλη την πορεία του λαϊκού κινήματος, θα ανακάλυπτε αυτό που οι κορυφαίοι Έλληνες παιδαγωγοί υποστήριξαν πως η παιδεία αποτελεί μέτωπο αντιπαράθεσης ανάμεσα στις βασικές τάξεις της κοινωνίας και πως ακόμη και επιμέρους φιλολαϊκά εκπαιδευτικά μέτρα έρχονται μόνο με δυναμική επιβολή από τον ίδιο το λαό.
Το ζητούμενο είναι, βέβαια, ο λαός, ιδιαίτερα η εργατική τάξη, να αποκτούν και στον τομέα της εκπαίδευσης και της παιδείας συνείδηση των δικών τους συμφερόντων και του τρόπου επιβολής τους, των αιτημάτων που τους εκφράζουν. Ένα τέτοιο αίτημα σήμερα είναι και το «ενιαίο δωδεκάχρονο υποχρεωτικό δημόσιο δωρεάν σχολείο», που δεν αποτελεί κάποιο κενό σύνθημα, αλλά τη σύγχρονη φιλολαϊκή προσέγγιση του χρόνιου εκπαιδευτικού προβλήματος που αντικειμενικά βρίσκεται σε σύγκρουση με την κυρίαρχη πολιτική των ιμπεριαλιστικών μονοπωλιακών κέντρων και την εξουσία του μεγάλου κεφαλαίου. Αντιπροσωπεύει, δηλαδή, την υπεράσπιση των κατακτήσεων από την επιχειρούμενη αντιδραστική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης, την αντίσταση, αλλά και την αντεπίθεση, για άλλο σχολείο που δε θα ανακυκλώνει τα παλιά υλικά των ταξικών φραγμών, του περιορισμένου μορφωτικού περιεχομένου και της ιδιωτικοποίησης.
Η ουσία της αντιπαράθεσης βρίσκεται στο είδος του σχολείου. Το ερώτημα είναι τι σχολείο, δηλαδή τι ανθρώπους μπορεί και πρέπει να διαμορφώνει η κοινωνία στην εποχή μας. [...] (Από το σημείωμα του εκδότη)

Περιεχόμενα

Σημείωμα του εκδότη
Πρόλογος
Ι. Το σχολείο, μια πιθανή ιστορία σε εξέλιξη
Προεισαγωγικές σκέψεις
Η εκπαίδευση στον αρχαίο κόσμο
Τα χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού μεσαίωνα
Η αστική εξόρμηση στους νεότερους χρόνους
II. Το αδιέξοδο του σχολείου των γνώσεων
III. Μεταρρύθμιση εναλλακτική ή ριζοσπαστική λύση και κάτω από ποιους όρους;
IV. Η άλλη, η δική μας φιλοσοφία της εκπαίδευσης
V. «Ενιαίο λύκειο» και «ενιαίο σχολείο», μια διαφορά ουσιαστική με προεκτάσεις κοινωνικές
VI. Οι αρχές του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
VII. Οι διακριτές διαστάσεις του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
VIII. Η οργάνωση της σχολικής ζωής στο σχολείο της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
Οι τρεις αντιφάσεις και αντιπαλότητες στη λειτουργία του σχολείου
Η ενότητα του σχολείου και το γεφύρωμα των αντιθέσεων περνάει μέσα από την αναδιοργάνωση της σχολικής ζωής
IX. Ο πρώτος άξονας λειτουργίας στην εργασία του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
Η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στο παραδοσιακό σχολείο και στο σχολείο της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
Χ. Ο δεύτερος άξονας λειτουργίας στην εργασία του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης (Η αναδιάρθρωση του γνωστικού πεδίου)
XI. Η φύση των μαθημάτων και η ποιότητα των παράλληλων εκπαιδευτικών διαδικασιών
XII. Η αναδιάρθρωση του γνωστικού πεδίου στο σχολείο της πολυτεχνικής εκπαίδευσης:
Α'. Καλλιέργεια της γλώσσας και της μαθηματικής σκέψης
α. Τα εργαλεία και ο τρόπος της νόησης
β. Η καλλιέργεια της μητρικής, της ελληνικής γλώσσας
γ. Το κύκλωμα της δεύτερης ή τρίτης (ξένης) γλώσσας
δ. Τα μαθηματικά στο ενιαίο, δωδεκάχρονο σχολείο της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
ε. Πληροφορική ή χρησιμοποίηση κομπιούτερ στην εργασία του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης και σε ποιο μέτρο
XIII. Αναδιάρθρωση του γνωστικού πεδίου στο σχολείο της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
Α'. Ο άνθρωπος και το φυσικό του περιβάλλον
Β'. Σκέψεις επάνω στη γενική διάταξη του γνωστικού πεδίου
Γ'. Ο άνθρωπος και ο πολιτισμός
α. Τα ανθρωπιστικά μαθήματα και η θέση τους στο γνωστικό περιεχόμενο του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης
β. Προβληματισμός για τη συγκρότηση του γνωστικού πεδίου στο θέμα «Ανθρωπος και πολιτισμός»
γ. Μια συνθετική προσέγγιση της εργασίας στο γνωστικό πεδίο του προγράμματος εργασίας στο θέμα: «Ανθρωπος και πολιτισμός»
XIV. Ο τρίτος άξονας λειτουργίας στην εργασία του σχολείου πολυτεχνικής εκπαίδευσης
Α'. Ανοιχτά προβλήματα και προοπτικές
Β'. Η σχολική εργασία στους χώρους της κοινωνικής ζωής
Γ'. Ανοιγμα της σχολικής εργασίας στην υπερκείμενη κοινότητα
Δ'. Η επιστημονική και παιδευτική επάρκεια του σχολείου της πολυτεχνικής εκπαίδευσης στον επαγγελματικό προσανατολισμό και την κατάρτιση
Ε'. Τεχνική - τεχνολογική εκπαίδευση και επιλογή για την ανώτατη εκπαίδευση
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία