ΠΕΡΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗΣ

Παρουσίαση

Το βιβλίο αυτό, περί του ανθρώπου και της ηθικής, αποτελείται από αυστηρά επιλεγμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο πρωτότυπο, μετάφρασή τους και σχολιασμό τους. Κριτήριο κύριο επιλογής υπήρξε η συμβολή του κειμένου στην παιδεία.
Προτάσσεται Εισαγωγή, όπου συνοπτικά παρουσιάζονται:
α) καίρια στοιχεία της ιδιοσυστασίας του ανθρώπου και η ουσία της ηθικής ως κορυφαίας ενέργειας της ελευθερίας του
β) ο βίος και τα έργα των ποιητών Ομήρου, Ησιόδου, Μιμνέρμου, Σιμωνίδου, Πινδάρου, Αισχύλου, Σοφοκλέους, Ευριπίδου και των φιλοσόφων Δημοκρίτου, Πλάτωνος, Αριστοτέλους.
Στο Πρώτο Μέρος θέμα είναι ο άνθρωπος. Εξαίρεται η νοημοσύνη ως ιδίωμά του σωστικό για την ύπαρξη του ανιστορείται ο αρχέγονος βίος του και η πρόβασή του προς τον πολιτισμό μυθολογείται η μετάβαση από την εκδικητική αυτοδικία στη θεσπισμένη δικαιοσύνη χαρακτηρίζεται η ευτυχία του εφήμερη, αλλά επισημαίνεται και το μερίδιό του σε θεϊκότητα γεραίρεται η μεγαλουργία του αντίκρυ στη Φύση ανυμνείται η υψηλοφροσύνη του, αντίρροπη στην τραγική μοίρα του.
Στο Δεύτερο Μέρος θέμα είναι η σχέση της ηθικής με τον άνθρωπο. Τονίζεται η αξία της ηθικής και προβάλλονται σπουδαία αιτήματα ηθικής εξαίρονται με τρόπο έμμεσο τα σύμφυτα με την οικογένεια συναισθήματα, αναλύεται η έννοια της αρετής, περιγράφεται η φιλία ως ηθικό αγαθό και παρουσιάζονται η φιλαυτία και άλλα ηθικά ελαττώματα χαρακτηρίζεται η έφεση προς τη δικαιοσύνη ως ομοίωσις του ανθρώπου προς τον θεό και αναζητούνται οι διάφοροι τρόποι βίου του ανθρώπου και οι όροι της ευδαιμονίας του. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Άνθρωπος και ηθική
ΙΙ. Ποίηση και φιλοσοφία
Α΄ Η ποίηση
Επική ποίηση:
Όμηρος
Ησίοδος
Λυρική ποίηση:
Μίμνερμος
Σιμωνίδης
Δραματική ποίηση:
Αισχύλος
Σοφοκλής
Ευριπίδης
Β' Η φιλοσοφία
Δημόκριτος
Πλάτων
Αριστοτέλης
ΜΕΡΟΣ Α΄. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
1. Η νοημοσύνη, απόκτημα σωστικό του ανθρώπινου γένους
Βασικά επιτεύγματα πολιτισμού
(Αισχύλου Προμηθεύς δεσμώτης)
2. Ο βίος των αρχέγονων ανθρώπων και η κατά μικρόν δημιουργία του πολιτισμού
(Δημοκρίτου Μικρός διάκοσμος, Ιωάννης Τζέτζης, Σχόλια στον Ησίοδο Ιωάννης Κατράριος, Έρμιππος)
3. Από την εκδικητική αυτοδικία στη θεσπισμένη δικαιοσύνη
(Αισχύλου Ορέστεια: Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες)
4. Η ευτυχία του ανθρώπου εφήμερη. Το μερίδιό του σε θεϊκότητα
(Μίμνερμος, Ομήρου Ιλιάς Ζ, Σιμωνίδης, Πινδάρου Πυθιόνικος, Πινδάρου Νεμεόνικος)
5. Η μεγαλοσύνη του ανθρώπου και τα όριά της
(Σοφοκλέους Αντιγόνη)
6. Η υψηλοφροσύνη του ανθρώπου και η τραγική μοίρα του
(Σοφοκλέους Οιδίπους τύραννος)
ΜΕΡΟΣ Β' ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ
1. Αξία της αρετής. Διδάγματα ηθικής
(Ησιόδου Έργα και ημέραι, Σιμωνίδης, Δημοκρίτου Μικρός Διάκοσμος, Πλάτωνος Νόμοι, Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια)
2. Έννοια και είδη της αρετής. Παραδείγματα ηθικού ηρωισμού
(Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια, Ομήρου Ιλιάς Σ, Ευριπίδου Ιφιγένεια η εν Αυλίδι)
3. Ηθικά συναισθήματα συνεκτικά της οικογένειας
(Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια, Ομήρου Οδύσσεια ζ, Ομήρου Ιλιάς Ζ)
4. Ουσία και αξία της φιλίας
(Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια)
5. Η φιλαυτία και άλλα ηθικά ελαττώματα
(Πλάτωνος Νόμοι, Ευριπίδου Φοίνισσαι, Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια)
6. Η έφεση προς τη δικαιοσύνη καθ' εαυτήν, ομοίωσις του ανθρώπου προς τον θεό
(Πλάτωνος Θεαίτητος)
7. Τρόποι βίου του ανθρώπου και όροι της ευδαιμονίας του
(Πλάτωνος Νόμοι, Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια)