ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΦΥΣΗ

Παρουσίαση

Στην παρούσα μελέτη επιχειρήσαμε να ανασυντάξουμε την προβληματική του Ιωάννη Δαμασκηνού γύρω από την έννοια της υπόστασης, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της σκέψης του. Αναπόδραστο ορίζοντα αυτής της προσπάθειας αποτελεί ο κατηγοριακός οπλισμός του Δαμασκηνού, οι δύο δηλαδή μνημειώδεις κλίμακες των πέντε φωνών και των δέκα κατηγοριών. Παρουσιάσαμε τον τρόπο σύστασης της υπόστασης, στην τριπλή εκδοχή της: θεός, άνθρωπος και θεάνθρωπος. Αναζητήσαμε τα στοιχεία εκείνα τα οποία μας δίνουν την έννοια της υπόστασης, τονίζοντας τον καταλυτικό ρόλο που παίζουν τόσο τα αχώριστα συμβεβηκότα (σωματικά χαρακτηριστικά) όσο και τα χωριστά (θελήματα - ενέργειες).
Ο ρόλος των συμβεβηκότων κατανοείται διττώς: στη λογική κλίμακα των γενών-ειδών «αποτελειώνουν» τις υποστάσεις, ενώ στον χώρο του πραγματικού χωρίζουν τις ομοειδείς και ομοούσιες υποστάσεις. Μέσα, λοιπόν, από μία σειρά παρεμβάσεων, που πραγματοποιεί ο Δαμασκηνός στο αρχαιοελληνικό κατηγοριακό σύστημα, θα δείξουμε πώς στοιχειώνεται ο πατερικός λόγος, όσον αφορά στις έννοιες υπόσταση, πρόσωπο, άτομο καθώς και στις έννοιες ουσία, φύση και μορφή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλόγισμα του Νικ. Ματσούκα
Πρόλογος
Εισαγωγή
Πρώτο κεφάλαιο: Ο αρχαιοελληνικός αρχέτυπος
Δεύτερο κεφάλαιο: Η πατερική αλλαγή παραδείγματος
Τρίτο κεφάλαιο: Υπόσταση και ύπαρξη
Τέταρτο κεφάλαιο: Υπόσταση και γνώση
Επίλογος
Βιβλιογραφία - Συντομογραφίες
Ευρετήριο ονομάτων και εννοιών