ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ 1828-1909)

Παρουσίαση

[...] Μια νέα γενηά συγγραφέων κι ερευνητών άρχισε την εργασία πάνω στις πηγές της ιστορίας της Ελλάδας.
Ο συγγραφέας αυτής της εργασίας αισθάνεται υποχρεωμένος να συντονίσει τη θεωρία και την πράξη σ' ένα συνθετικό σύνολο έχοντας υπόψη τους στόχους των προοδευτικών κοινωνικών δυνάμεων της σημερινής κοινωνίας.
-Την απελευθέρωση της εργασίας από κάθε εκμετάλλευση και κάθε καταναγκασμό.
-Την ανάπτυξη των υλικών και πνευματικών δυνάμεων της κοινωνίας.
-Την ανάπτυξη, την επέκταση και την εμβάθυνση των πολιτικών, πνευματικών και ατομικών ελευθεριών των παραγωγών-πολιτών, και των δημοκρατικών θεσμών σαν παραγόντων της προόδου και της ευημερίας της κοινωνίας. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Το αντικείμενο της έρευνάς μας έχει χαρακτήρα ιστορικό-κοινωνικό και οικονομικό αναφερόμενο στην αντιφατική και σύνθετη πορεία της νεοελληνικής κοινωνίας και του νεοελληνικού κράτους.
Η επιστημονική του εξέταση απαιτεί γι' αυτό, την τοποθέτησή του μέσα στο πλαίσιο της ιστορικοκοινωνικής ανάπτυξης της νεώτερης Ελλάδας.
Πραγματικά, δεν είναι δυνατόν να εξετάσουμε επιστημονικά το σχηματισμό της νεοελληνικής κοινωνίας έξω από το ιστορικό πλαίσιο του σχηματισμού και της ανάπτυξης της οικονομίας της αγοράς στο ιστορικό επίπεδο του νεώτερου διεθνούς καπιταλισμού.
Παράλληλα η επιστημονική έρευνα του θέματός μας προϋποθέτει μία εμπεριστατωμένη εμβάθυνση επί των ιστορικών ιδιομορφιών του σχηματισμού της νεώτερης ελληνικής κοινωνίας.
Και μια τέτοια έρευνα εάν πραγματοποιηθεί κατ' απομίμηση της ιστορικής πορείας της νεώτερης καπιταλιστικής κοινωνίας, ευρωπαϊκής και αμερικανικής, θα μπορούσε να θεωρηθεί δικαιολογημένα σαν στενός δογματισμός.
Αντίθετα μια εξέταση του θέματός μας αποκλειστικά από μία τοπικιστική άποψη, έξω από το διεθνές ιστορικό-κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένας απλοϊκός εμπειρισμός.
Μια άλλη παγίδα ενεδρεύει το έργο του ιστορικού και του κοινωνιολόγου. Δηλαδή να περιορίσει την οικονομική ανάλυση σε μία έκθεση στατιστικής. Σ' αυτή την περίπτωση το έργο του ιστορικού ξεπέφτει σε μια εργασία στατιστικολόγου που δεν μας δίνει καθόλου μια συνολική εικόνα της δυναμικής πορείας της ιστορίας. [...] (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
1. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1827-1832
ΤΜΗΜΑ 1ο
Το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης - 4 Απρίλη 1826
Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου - 3 Φλεβάρη 1830
Η Συνθήκη του Καλέντερ-Κιόσκ - 21 Ιούλη 1832
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
ΤΜΗΜΑ 2ο
ΤΟ ΒΟΝΑΠΑΡΤΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
Α'. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Δημοσιονομική Πολιτική
Β'. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΣΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Η πολιτική του Καποδίστρια όσον αφορά τη μορφή του κράτους και της διοίκησης
Η εξωτερική πολιτική του Καποδίστρια
2. ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1832-1880
ΤΜΗΜΑ 1ο
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ
Α'. Οι συνιστώσες της πολιτικής της: καθεστώς μοναρχικό. Άρνηση λύσης του αγροτικού προβλήματος. Ανάπτυξη του κεφαλαίου. - Η αντιβασιλεία: διοίκηση, δικαιοσύνη, αστική κι εμπορική νομοθεσία. Οι «εθνικές γαίες». Προνόμια.
Ο διοικητικός μηχανισμός που δημιουργήθηκε από την απόλυτη μοναρχία
ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
Το πρόβλημα των "εθνικών γαιών"
Παρατηρήσεις στην εποικιστική πολιτική της απόλυτης μοναρχίας
Β'. ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ. ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ
Ανάπτυξη του εμπορίου και του εμπορικού ναυτικού ή έμμεση πραγματοποίηση της υπεραξίας
Η γεωργική και βιοτεχνική παραγωγή στο δρόμο της εμπορευματοποίησης
Γ'. ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Η εγκατάσταση του τραπεζιτικού κεφαλαίου
Η Εθνική Τράπεζα και η γεωργία
Η αγροτική πίστη
Δ': Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ, ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
ΤΜΗΜΑ 2ο
Α'. Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
Προκαταρτικές παρατηρήσεις
Ιστορικά
Παρατηρήσεις στα πολιτικά χαρακτηριστικά του Συντάγματος του 1844
Η Συνταγματική Μοναρχία και η Ευρώπη
Ιδιομορφίες της καπιταλιστικής συσσώρευσης στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα
Ο ρόλος της τοκογλυφίας και του εμπορίου
Συσσώρευση σε βάρος των καλλιεργητών γης
Β'. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
Η βιομηχανία στην Ελλάδα. Πρώτοι Θήλακες. Αδυναμία του βιομηχανικού τομέα στη μοναρχική περίοδο
Γ'. Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ ΤΩΝ ΒΙΤΤΕΛΜΠΑΧ
Ο φιλελεύθερος χαρακτήρας του Συντάγματος του 1864
Τα πρώτα μέτρα πάνω στο αγροτικό πρόβλημα
Η διανομή των εθνικών γαιών
Αποτελέσματα της διανομής των εθνικών γαιών
Κριτικές παρατηρήσεις
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. 1880-1909
1. Η ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΚΛΙΜΑΚΑ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ
ΤΜΗΜΑ 1ο
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Α'. ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ
Β'. Η ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
α. Το πρωτόκολλο και η συνθήκη της Κωνσταντινούπολης της 24 Μάη 1881
β. Ειδική Ανάλυση: Οι ρήτρες των παραρτημάτων 1 και 2 του πρωτοκόλλου και τα άρθρα: 3-4-5-6-9 και 10 της συνθήκης της Κωνσταντινούπολης
ΤΜΗΜΑ 2ο
Η ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΥΣΤΕΡ' ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΔΑΦΩΝ
2. Η ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΛΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ. ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΤΜΗΜΑ 1ο ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ
Παράρτημα
ΤΜΗΜΑ 2ο
ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΞΕΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Α'. Η ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Β'. ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1880-1900
Γ'. ΤΟ ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΠΗΓΕΣ - ΤΕΚΜΗΡΙΑ Β' ΤΟΜΟΥ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ - ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ Β' ΤΟΜΟ
ΕΙΔΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Β' ΤΟΜΟΥ