ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Παρουσίαση

Οι σκέψεις αυτού του βιβλίου έχουν όλες μια κοινή πηγή, την αδιάκοπη αγωνία για την τύχη τον ελληνικού έθνους. Επειδή ήταν πάντα ολιγάνθρωπο, πάντα φτωχό και επειδή πάντα βρίσκονταν στην άκρη κάποιον γκρεμού, στάθηκε κλήρα του να είναι αιώνες τώρα προβληματική και αυτή ακόμα η ύπαρξή του. Γι' αυτό στο ερώτημα που ισχύει για κάθε έθνος, όπως και για κάθε άτομο, αν αξίζει και πρέπει να υπάρχει, με ιδιαίτερην οξύτητα εδώ, προσθέτεται το ερώτημα, αν μπορή και πώς μπορεί να υπάρξη. Όποιος λοιπόν αισθάνεται τον εαυτό του ένα κύτταρο του έθνους αυτού, είναι φυσικό να σκύβη απάνω στα δυο τούτα ερωτήματα με αδιάκοπη αγωνία.
Καθώς εσκλήραιναν οι καιροί μας και καθώς ωρίμαζαν και τα χρόνια τα δικά μου, εγκαταλείποντας όλο και πιο συχνά τη θεώρηση των απόλυτων ιδεών, προσανατόλιζα τον φιλοσοφικόν ετασμό προς τη συγκεκριμένη ζωή του έθνους μου, αναζητώντας μίαν οδηγητικήν αρχή για τη σύλληψη και την επίλυση των προβλημάτων του, που συγκλίνουν όλα προς τα δυο τούτα κορυφαία προβλήματα, της ύπαρξης και της αξίας του.
Όποιος όμως δεν κάνει απλό έργο ιστοριοδίφου, αλλά ή θεωρεί φιλοσοφικά την ιστορία ή πράττει ως ιστορικό πρόσωπο, είναι υποχρεωμένος να οδηγήση τη σκέψη του μέσα από δύο συνεχόμενα στάδια. Αφού βέβαια πριν απ' όλα περιχαράξει το αντικείμενό του, καθορίζοντας τα γεγονότα, ποια είναι, ύστερα μπαίνοντας στο θέμα του, θα καθορίση πρώτα πως πρέπει πολιτικά να κατευθυνθούν τα γεγονότα, τι πρέπει να γίνη, θα καθορίση με άλλους λόγους τους σκοπούς προς τους οποίους πρέπει το έθνος να κατενθυνθή και ύστερα θα καθορίση τα μέσα τα πρόσφορα για τους σκοπούς αυτούς. Η θεώρησή του συνεπώς διακλαδίζεται σε δύο βασικά και μαζί τραγικά ερωτήματα: Πρέπει να ζήση αυτός ο τόπος; και για ποιους σκοπούς; Ποια είναι η ιδέα της Ελλάδας; Και ύστερα: Μπορεί να ζήση για τους σκοπούς για τους οποίους και πρέπει να ζήση; Ποια είναι η σχέση της ελληνικής πραγματικότητας με την ιδέα της Ελλάδας; (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Α'
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Ι. Η ελευθερία γενικά
ΙΙ. Διακρίσεις της ελευθερίας
III. Η ελληνική ελευθερία
IV. Ελληνική ελευθερία και Ευρώπη
V. Η Ελλάδα και η πολιτική της αποστολή
Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ
Μύθος και Ιστορία
Οι μύθοι της εποχής μας
Ο μύθος του μέλλοντος
Ρομαντικός και κλασικός μύθος
Νέος ελληνικός μύθος
ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟΝ ΚΟΣΜΟΝ
Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΜΕΡΟΣ Β'
ΟΙ ΟΡΟΙ
ΟΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Ι. Πολιτικοί όροι
ΙΙ. Ο όρος της Παιδείας
Α' Ο σκοπός
Β' Η οργάνωση
Γ' Η γλώσσα
Δ' Το ήθος
III. Οικονομικοί όροι
Αδογμάτιστος Σοσιαλισμός
ΟΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Άτομο και Πολιτεία Α'
Τα όρια του ατόμου Β'
ΟΙ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ
Η πολιτική ελευθερία
Η εθνική ελευθερία
Οι ατομικές ελευθερίες
Πολιτεία και παιδεία
Η ελευθερία της τέχνης
Συμπεράσματα
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
Η Δεξιά και η Αριστερά
Το Κέντρον
Επίμετρο
Η ΗΓΕΣΙΑ
Το πρόβλημα της ηγεσίας
Ο νους του ηγέτη
Η ψυχή του ηγέτη
Ηγέτης και λαός
Η απουσία της ηγεσίας (μια απάντηση)
ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
Α' ΧΩΡΙΣ ΜΙΣΟΣ
Λόγια αφιερωμένα σ' έναν κομμουνιστή
Β' ΧΩΡΙΣ ΠΙΣΤΗ
Γ' ΧΩΡΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ι. Ο πνευματικός άνθρωπος και η πολιτεία
ΙΙ. Τέχνη και πατρίδα
ΙΙΙ. Μια πνευματική μάχη
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΟΣ
Εμείς και οι ξένοι
Έθνος και ανθρωπότητα
ΕΠΙΛΟΓΟΣ