ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Παρουσίαση

Υποστηρίζεται ότι η ιστορία του πολιτισμού, είναι ιστορία απελευθέρωσης του ανθρώπου από τα δεσμά της φύσης.
Εν τούτοις, για την ικανοποίηση δασικών βιοτικών του αναγκών, ο άνθρωπος προσφεύγει στη φύση, υιοθετώντας τους κανόνες λειτουργίας της ή τροποποιώντας την όπου τούτο χρειάζεται και είναι δυνατό.
Βασικό και μη ανανεώσιμο στοιχείο της φύσης είναι το έδαφος, το οποίο, από καταβολής κόσμου αποτέλεσε πεδίο έντονου και συχνά ληστρικού ανθρώπινου παρεμβατισμού.
Ταυτόχρονα όμως σαν οικονομικό μέσο που είναι και λόγω της στενότητας που το διακρίνει, ήταν συχνά το ζητούμενο και στάθηκε έτσι αιτία για πολυαίμακτες συγκρούσεις ανάμεσα σε άτομα ή λαούς.
Τελευταία, ανακοινώθηκε σε συνέδριο της Θεσ/νίκης, ότι διακόσια περίπου εγκλήματα (φόνοι και σοβαροί τραυματισμοί) που έγιναν στην πατρίδα μας κατά την εικοσαετία 1960-1980, είχαν σαν αιτία τις κτηματικές διαφορές.
Επομένως η μελέτη των οικονομοτεχνικών χαρακτηριστικών του εδάφους -με στόχο την ορθή, νόμιμη και πλήρη αξιοποίησή του- παρουσιάζει πάντα ενδιαφέρον, επικαιρότητα και πρακτική χρησιμότητα. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Η ΑΤΕ, σαν κύριος χρηματοδοτικός φορέας ανάπτυξης του αγροτικού τομέα, εύλογα ευαισθητοποιείται και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον μελετά τα προβλήματα της γεωργικής μας οικονομίας. Πολύ περισσότερο όταν η ερευνητική και βιβλιογραφική κάλυψη των προβλημάτων αυτών είναι περιορισμένη.
Ένα τέτοιο πάντα επίκαιρο πρόβλημα, που δικαιολογημένα χαρακτηρίζεται σαν αχίλλεια πτέρνα του αγροτικού τομέα της χώρας μας, είναι και το "εγγειοδιαρθρωτικό".
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σειρά από αλληλοεπηρεαζόμενα δομικά προβλήματα που όλα τους σχετίζονται με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, την αξιοποίηση και τα ποσοτικά-ποιοτικά χαρακτηριστικά της αγροτικής γης στη χώρα μας.
Αιχμές τους αποτελούν το μέγεθος, ο πολυτεμαχισμός και η διασπορά της αγροτικής ιδιοκτησίας, όπου οι διαφορές μας από τ' αντίστοιχα μέσα κοινοτικά μεγέθη είναι μεγάλες και επιβεβαιώνουν την περιφερειακή διάσταση του γεωργικού προβλήματος στο χώρο της ΕΟΚ.
Πέρα απ' αυτό, η ύπαρξη στη χώρα μας σημαντικών εκτάσεων εγκαταλειμμένης αγροτικής γης -φαινόμενο σχετικά νέο- τείνει να εξελιχθεί σε μια ακόμα αιχμή του "εγγειοδιαρθρωτικού", με σοβαρές συνέπειες πάνω σε βασικά μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας, αλλά και στο μέγεθος της καλλιεργούμενης γης των εκμεταλλεύσεων.
Ως προς τις συνέπειές του, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι το εγγειοδιαρθρωτικό πρόβλημα αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες της μειωμένης ανταγωνιστικότητας της γεωργικής μας οικονομίας. [...]
Με την παρούσα εργασία που είναι προϊόν πείρας, ερευνητικών εκτιμήσεων και μελέτης, επιχειρείται η ποσοτική παρουσίαση ορισμένων πλευρών του εγγειοδιαρθρωτικού προβλήματος και διατυπώνονται προτάσεις για τις εκμεταλλεύσιμες δυνατότητες που υπάρχουν.
Πιστεύομε ότι η εργασία αυτή με το πλούσιο πληροφοριακό υλικό, τα σχόλια και τις προτάσεις που περιέχει, θ' αποτελέσει αφορμή θετικού προβληματισμού αλλά και χρήσιμο βοήθημα για όσους ασχολούνται με θέματα αγροτικής πολιτικής. (Ο Διοικητής Βασίλης Καφίρης, από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ι. Εισαγωγή
Ιστορικό έρευνας
Μέθοδος και στάδια έρευνας
Εννοιολογικοί ορισμοί
Παρατηρήσεις
Διαρθρωτικά στοιχεία αγροτικής γης Ελλάδας και ΕΟΚ
II. Εγκαταλειμμένες εκτάσεις αγροτικής γης
Διαπιστώσεις και συμπεράσματα έρευνας
Αιτίες εγκατάλειψης της αγροτικής γης
Πολυτεμαχισμός της αγροτικής γης
Πίνακες και διαγράμματα εγκαταλειμμένων εκτάσεων αγροτικής γης
ΙΙΙ. Ενοικιαζόμενες εκτάσεις αγροτικής γης
Γενικές πληροφορίες
Συνοπτικά στοιχεία ερευνών ΑΤΕ 1974 και 1983
Ενοίκια
Πίνακες και διαγράμματα ενοικιαζόμενων εκτάσεων αγροτικής γης
IV. Αγοραπωλησίες αγροτικής γης
Διαπιστώσεις και συμπεράσματα για τις εκτάσεις
Διαπιστώσεις και συμπεράσματα για τις τιμές
ΑΤΕ και αγοραπωλησίες αγροτικής γης
Έξοδα μεταβίβασης της αγροτικής γης
Πίνακες και διαγράμματα αγοραπωλησιών αγροτικής γης
V. Εκτάσεις που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα (Δημόσιο, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Εκκλησία, Συνεταιρ. οργανώσεις)
Πίνακες και διαγράμματα εκτάσεων ιδιοκτησίας Νομικών Προσώπων
VI. Διαπιστώσεις έρευνας κατά γεωγραφικό διαμέρισμα
Γεωγραφικό διαμέρισμα Θράκης
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας
Γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας
Γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας
Γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου
Γεωγραφικό διαμέρισμα Πελοποννήσου
Γεωγραφικό διαμέρισμα Ν. Ιονίου
Γεωγραφικό διαμέρισμα Ν. Αιγαίου
Γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης
VII. Προτάσεις