ΑΔΑΜ

ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΤΟΥ ΦΑΓΙΟΥΜ
Ένα από τα επαναλαμβανόμενα όνειρα όσων γοητεύονται με το παρελθόν είναι να μπορούσαν να "ξεκλειδώσουν" τις πόρτες της ιστορίας και να δουν τα πρόσωπα ανθρώπων που έζησαν πριν δύο χιλιάδες χρόνια να τους κοιτάξουν στα μάτια, να συλλάβουν την έκφρασή τους, την προσωπικότητά τους, την παρουσία τους. Αυτή ακριβώς την ασυνήθιστη εμπειρία προσφέρουν τα πορτρέτα του Φαγιούμ. [...] Οι προσωπογραφίες αυτές είχαν σκοπό να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη του νεκρού, κάτι που πετυχαίνουν σε απρόσμενο βαθμό, άλλοτε χάρη στον άψογο ρεαλισμό τους, και άλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ 1842-1901
Η πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα του Νικόλαου Γύζη συνέτεινε στη δημιουργία ενός σύνθετου έργου, που συγκέρασε δύο στην ουσία διαφορετικές κατευθύνσεις, το Ρεαλισμό, και τον Ιδεαλισμό, και αφομοίωσε δύο περαιτέρω μορφές του νέου κινήματος, το Jugend-stil (art nouveau) και, κατά κάποια έννοια, και το συμβολισμού. Η παράλληλη ενασχόλησή του με ηθογραφικές σκηνές, προσωπογραφίες, «νεκρές φύσεις», αλληγορικές και ιδεαλιστικές συνθέσεις, καθώς και με την τέχνη της αφίσας ,δεν διέσπασε το έργο του, αλλά απέδειξε τη δυνατότητά του να υποτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΑΣΙΑΝΟΣ
Ο Φασιανός γνωρίζει πως οι ζωγράφοι στην αρχαιότητα δούλευαν γρήγορα και χωρίς αναφορά σε μοντέλο. «Είχαν μάθει απ' έξω τις κινήσεις του ανθρώπινου σώματος, με την συνεχή παρατήρηση» λέει. Η διδαχή θα παραμείνει. Εξαιρετικός αφηγητής, διηγείται. Με μολύβι και πινέλο στο χέρι, διηγείται ό,τι παρατηρούν τα μάτια του, ό,τι συγκρατεί η μνήμη του. Ακούραστος οδοιπόρος, περίεργος για τη ζωή, για τις πιο ασήμαντες ομορφιές της, τις πιο ουσιαστικές, συναντά την καθημερινότητα εκεί που βρίσκεται. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΧΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 1884-1933
Ο Μιχάλης Οικονόμου ιδωμένος στο πλαίσιο της ελληνικής ζωγραφικής του πρώτου μισού του 20ού αιώνα αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση από διάφορες απόψεις. Ακολουθώντας μια μοναχική πορεία, δούλεψε με ένα έντονα προσωπικό ύφος καταθέτοντας έναν σημαίνοντα λόγο για τη ζωγραφική και τη ζωγραφική πράξη αυτή καθαυτή, μέσα από ένα καθαρά ιδιοσυγκρασιακό έργο. Καλλιτέχνης με εμμονές, ασχολήθηκε αποκλειστικά με μια θεματική κατηγορία, το τοπίο. Για δεκαετίες μετά τον πρόωρο θάνατό του (το 1933 ) το έργο του παρέμεινε ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό (...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΗΣ ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ
Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλισή τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Ως δημιουργός έρχεται στην τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής και του δρόμου και μετά των μουσείων και της ζωγραφικής. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗΣ 1885 - 1959
Ο Γιώργος Μπουζιάνης, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1906 και συμφοιτητής τότε του Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, εγκαταστάθηκε στο Μόναχο σε μια εποχή που συντελούνταν δυναμικές αλλαγές, μέσα από τις εκδηλώσεις των διαφόρων καλλιτεχνικών ομάδων (όπως της «Γέφυρας» και του «Γαλάζιου Καβαλάρη»), στις οποίες εξέχουσα μορφή ήταν ο Καντίνσκι. Ο μεσογειακός ζωγράφος μας, παρακολούθησε από πολύ κοντά αυτές τις εκδηλώσεις, εκτός από το Μόναχο, στη Δρέσδη και το Βερολίνο. Ενδιαφέρθηκε, κυρίως στα πρώτα χρόνια της παραμονής του, να γνωρίσε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ
(. . .) Αναζητώντας ίχνη της ελληνικής περιπέτειας στη Δύση, κάναμε ένα τεράστιο διαχρονικό ταξίδι, συμπλεύσαμε με τον Οδυσσέα στα στενά της Σκύλλας και της Χάρυβδης, αναγνωρίσαμε τους τόπους των Καρχηδονίων, περπατήσαμε πάνω στα χνάρια του στρατηγού Βελισσάριου και των Βυζαντινών, πατήσαμε τα κάστρα των σταυροφόρων και μιλήσαμε ελληνικά με τους τελευταίους απογόνους των πρώτων αποίκων στη Sternatia του Salento και στο Galliciano της Καλαβρίας. Τον Ελληνισμό έξω από την Ελλάδα τον συναντούμε παντού όπου τον αναζητούμε κι έχουμε βαθιά ανάγκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΗΝΩΝ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Οι τοιχογραφίες που κοσμούν το καθολικό της μονής του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπηνών, μνημείο ευσέβειας και θεοπρόβλητης δόξας της αλλοτινής μοναστικής κοινότητας που στέριωσε στο νησάκι της λίμνης των Ιωαννίνων τα νήνεμα έργα της, πρέπει να είναι το λαμπρότερο ζωγραφικό σύνολο του 16ου αιώνα και όλης της μεταβυζαντινής εποχής στην Ήπειρο. Είναι, επίσης, από τα κορυφαία δημιουργήματα της μετά την Άλωση μνημειακής ζωγραφικής που διασώζονται στην ελληνική επικράτεια. Με την υψηλή στάθμη της τέχνης, την έκταση, την εικονογραφική ευγλωττία κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(. . .) Είναι φανερό ότι μια Ιστορία της Τέχνης ενός ολόκληρου αιώνα δεν είναι δυνατό να συμπεριλαμβάνει όλο το καλλιτεχνικό δυναμικό μιας χώρας, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άφησε τα δικά του ίχνη σε μια ολόκληρη εποχή. Η έρευνα που επιχειρείται και η κριτική θέση που διατυπώνεται έχουν ως στόχο να ξεχωρίσουν τις προσπάθειες των καλλιτεχνών, που κάτω από δύσκολες συνθήκες προσπάθησαν να συνταιριάξουν το παλιό με το νέο, να διασυνδέσουν την παράδοση με την πρωτοπορία και να αναπτύξουν μια προβληματική γύρω από τις παντοειδείς σχέσεις το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ 1853-1932
Ο Γιώργος Ιακωβίδης υπήρξε μια προσωπικότητα που άφησε τα ίχνη της στην ιστορία της νεότερης ελληνικής τέχνης. Καθιερωμένος ζωγράφος και με δυναμική παρουσία στο Μόναχο, επέστρεψε στην Ελλάδα το 1900 για να αναλάβει τη διεύθυνση της υπό ίδρυση Εθνικής Πινακοθήκης, την οποία πέτυχε να οργανώσει ως Μουσείο και να τη θέσει σε λειτουργία μέσα από μεγάλες δυσκολίες και προβλήματα. (. . .) Στη μονογραφία αυτή επιχειρείται η μελέτη του καλλιτεχνικού έργου του Γεώργιου Ιακωβίδη και της προσφοράς του στην εξέλιξη της νεώτερης ελληνικής τέχνης, καθώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΥΡΟΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Είπα να γράψω εγώ ό ϊδιος λίγα λόγια σ' αυτό το βιβλίο πού πραγματοποιήθηκε χάρη στον κ. Αδάμ καί την τέχνη του, αλλά προπαντός με την αγάπη καί την φροντίδα του φίλου ζωγράφου Βασίλη Φωτόπουλου πού το έστησε, το συνέθεσε ολόκληρο καί τους ευχαριστώ. Θέλησα να γράψω αυτά πού ακολουθούν, γιατί ήταν ευκαιρία να πω τί πιστεύω για το νόημα καί τον σκοπό της ζωγραφικής, Συμπαραστάτες μου είναι δυο κείμενα πού δημοσιεύονται μέσα σ' αυτό το βιβλίο. Το ένα είναι του ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη, το άλλο του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου. Ό πρώτος σαν ζωγρά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΓΑΙΟ : ΚΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑ
Το Αιγαίο, μια αγκαλιά θάλασσας χαϊδεμένης από έναν ήλιο ανεμπόδιστο, εκτυφλωτικό, ένα μπλε στολίδι που χωρίζει και ενώνει την Ανατολή με τη Δύση, έχει τα νησιά ολόγυρα απλωμένα σαν τις πολύχρωμες χάντρες ενός περιδέραιου που κρατιούνται από το ίδιο νήμα και σε καλούν να ανακαλύψεις τη μοναδικότητα της καθεμιάς. (. . .) Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να σας ξεναγήσει, μέσα από τα κείμενα και τις φωτογραφίες του, στους μυστηριώδεις κόσμους των κάστρων. Να ταξιδέψει νοερά μαζί σας στο κομμάτι εκείνο της ιστορίας που έχει να κάνει με το Βυζάν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ
(. . .) Μια ακόμα προσέγγιση στο θέμα αποτελεί η νέα αυτή προσπάθεια ερμηνείας εικονογραφικών εκφράσεων της Παναγίας Βρεφοκρατούσας μέσα από ειδική σημειολογία, που σχετίζεται τώρα με σημασιολογικά προβλήματα και ειδικούς συμβολισμούς. Η άποψη που επιχειρείται εδώ δεν στοχεύει σε γενικότερα συμπεράσματα και μένει κυρίως σε ορισμένα εικονογραφικά σχήματα, επτά συνολικά εικονογραφικών τύπων της Βρεφοκρατούσας Παναγίας, δηλωτικά της προεικόνισης του μελλοντικού Πάθους του Χριστού. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ
Ο "Ερωτόκριτος" είναι το ποίημα που έγραψε στα 1645 ο Βιτζέντζος Κορνάρος στη Σητεία της Κρήτης. Έγινε γρήγορα πολύ γνωστό και τραγουδήθηκε από τους απλούς ανθρώπους όσο κανένα άλλο ποίημα της εποχής. Στην Κρήτη, στη Βενετία, στα Επτάνησα και στις παραδουνάβιες χώρες, όλοι ευχαριστήθηκαν με τούτο το παραμύθι. Ο εθνικός μας ποιητής, Κωστής Παλαμάς, έγραψε: "Ντροπή στο Έθνος που ακόμα δεν κατάλαβε, ύστερα από πέντε αιώνων περπάτημα, πως ο ποιητής του Ερωτόκριτου, αυτός είναι "ο μέγας του Ελληνικού Έθνους και αθάνατος ποιητής"!". Σαν μια αλλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΟΝ
Ο Μακεδών, ο γενάρχης των Μακεδόνων, και ο αδελφός του Μάγνης ζούσαν στην "περί τον Όλυμπο και την Πιερίαν" χώρα. Ήταν παιδιά του Διός και της Θυίας, κόρης του βασιλιά της Θεσσαλίας, του Δευκαλίωνα, όπως γράφει ο Ησίοδος γύρω στο 700 π.Χ. Ένας πάπυρος του 1ου αι. μ.Χ. με γενεαλογίες συμπληρώνει ότι αυτός ο Δευκαλίων ήταν που έχτισε στο Δίον της Μακεδονίας, μετά το μεγάλο κατακλυσμό της αρχαιότητας, έναν από τους πρώτους βωμούς του Ολυμπίου Διός. Το Δίον είναι ένας μαγευτικός τόπος στην Πιερία, στο σημείο που σβήνουν οι ανατολικές υπώρειες ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΛΟΣ

ΣΥΜΕΩΝ ΣΑΒΒΙΔΗΣ

ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Η ζωγραφική του Γιάννη Ψυχοπαίδη, υποδέχεται καταρχήν τους παραλήπτες της, με όρους οικείους και αναγνωρίσιμες ταυτότητες εικόνων. Ο τρόπος της εικαστικής παρουσίασης των θεμάτων, παραπέμπει σ' έναν κόσμο γνωστό, που αποτελείται από μορφές και αντικείμενα με τα οποία το άτομο περιβάλλεται ή συναλλάσσεται καθημερινά. Στους πίνακες που βλέπει κανείς ξεφυλλίζοντας αυτή την μονογραφία παρατηρεί αρχικά μια ρεαλιστική απεικόνιση των θεμάτων, η οποία με τον τρόπο της διατύπωσής της, δεν ακυρώνει άμεσα τις αληθοφανείς συμβάσεις της. Μεθοδευμένα όμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΣ ΚΕΣΣΑΝΛΗΣ
Ο Νίκος Κεσσανλής αντιπροσωπεύει μια παραδειγματική κατηγορία καλλιτέχνη του 20ού αιώνα: τον μέτοικο, τον νομάδα, τον εθελοντή πλάνητα, τον ανικανοποίητο ταξιδιώτη. Η τέχνη του, με τον ερευνητικό της χαρακτήρα, τις αέναες μεταμορφώσεις της, γίνεται το αισθητό σύμβολο της βιογραφίας του. Η πρωτοπορία οφείλει πολλά, αν όχι την ίδια την γένεσή της, στον πλανητικό τύπο του καλλιτέχνη. (. . .) Το 1988, ο Νίκος Κεσσανλής εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας με μια σειρά από έργα όπου πρωταγωνιστούν και πάλι οι αναδυόμενες εικόνες μέσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ
Ευτυχισμένος όποιος σαν τη Λίζα Έβερτ, την Ντόρα Μηναΐδη και τη Μαρία Φακίδη οδήγησε τα βήματά του στα χώματα του ακραίου Ελληνισμού. Ιδού μετά τον Πόντο και την Κωνσταντινούπολη, η μεγάλη Καππαδοκία κοιτίδα του χριστιανισμού με τους Πατέρες της Εκκλησίας -τον πρωτοχρονιάτικο Βασίλειο Καισαρείας, τους δύο Γρηγορίους, τον Ναζιανζηνό και τον Νύσσης- λίκνο του ένδοξού μας βυζαντινισμού με τους Φωκάδες, τους Μαλεϊνούς και τους Αργυρούς, πατρίδα ταπεινών αγίων που λάμπρυναν την ορθοδοξία, σαν το φτωχό Μελέτιο της Μουταλάσκης που σημάδεψε με το ...
Διαβάστε περισσότερα...