ΑΔΑΜ

ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΤΟΥ ΦΑΓΙΟΥΜ
Ένα από τα επαναλαμβανόμενα όνειρα όσων γοητεύονται με το παρελθόν είναι να μπορούσαν να "ξεκλειδώσουν" τις πόρτες της ιστορίας και να δουν τα πρόσωπα ανθρώπων που έζησαν πριν δύο χιλιάδες χρόνια να τους κοιτάξουν στα μάτια, να συλλάβουν την έκφρασή τους, την προσωπικότητά τους, την παρουσία τους. Αυτή ακριβώς την ασυνήθιστη εμπειρία προσφέρουν τα πορτρέτα του Φαγιούμ. (. . .) Οι προσωπογραφίες αυτές είχαν σκοπό να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη του νεκρού, κάτι που πετυχαίνουν σε απρόσμενο βαθμό, άλλοτε χάρη στον άψογο ρεαλισμό τους, και ά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ
Ευτυχισμένος όποιος σαν τη Λίζα Έβερτ, την Ντόρα Μηναΐδη και τη Μαρία Φακίδη οδήγησε τα βήματά του στα χώματα του ακραίου Ελληνισμού. Ιδού μετά τον Πόντο και την Κωνσταντινούπολη, η μεγάλη Καππαδοκία κοιτίδα του χριστιανισμού με τους Πατέρες της Εκκλησίας -τον πρωτοχρονιάτικο Βασίλειο Καισαρείας, τους δύο Γρηγορίους, τον Ναζιανζηνό και τον Νύσσης- λίκνο του ένδοξού μας βυζαντινισμού με τους Φωκάδες, τους Μαλεϊνούς και τους Αργυρούς, πατρίδα ταπεινών αγίων που λάμπρυναν την ορθοδοξία, σαν το φτωχό Μελέτιο της Μουταλάσκης που σημάδεψε με το ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΑΣΙΑΝΟΣ - ΣΧΕΔΙΑ
Η έννοια του σχεδίου είναι πρωταρχική. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να περικλείσει με ένα περίγραμμα τη φύση, συλλαμβάνοντας το σχήμα. Γιατί η έννοια του σχήματος δε κατανοείται, εάν δεν περιγραφεί. Γι' αυτό όταν κάνεις ένα σχέδιο δεν το κάνεις για να σχεδιάσεις απλώς, αλλά από μία ανάγκη, την ανάγκη της κατακτήσεως της πραγματικότητας. Πρώτος ο αρχαίος Έλληνας ζωγράφος, ο Σαυρίας, έβαλε απέναντι στον ήλιο ένα άλογο και περιέγραψε τη σκιά του που έπεφτε σε έναν πίνακα. Αυτή η πράξη ήταν η πιο σημαντική που έγινε γιατί προσπάθησε ο Σαυρίας ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΩΝ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΗΝΩΝ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Οι τοιχογραφίες που κοσμούν το καθολικό της μονής του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπηνών, μνημείο ευσέβειας και θεοπρόβλητης δόξας της αλλοτινής μοναστικής κοινότητας που στέριωσε στο νησάκι της λίμνης των Ιωαννίνων τα νήνεμα έργα της, πρέπει να είναι το λαμπρότερο ζωγραφικό σύνολο του 16ου αιώνα και όλης της μεταβυζαντινής εποχής στην Ήπειρο. Είναι, επίσης, από τα κορυφαία δημιουργήματα της μετά την Άλωση μνημειακής ζωγραφικής που διασώζονται στην ελληνική επικράτεια. Με την υψηλή στάθμη της τέχνης, την έκταση, την εικονογραφική ευγλωττία κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΑΣΙΑΝΟΣ
Ο Φασιανός γνωρίζει πως οι ζωγράφοι στην αρχαιότητα δούλευαν γρήγορα και χωρίς αναφορά σε μοντέλο. «Είχαν μάθει απ' έξω τις κινήσεις του ανθρώπινου σώματος, με την συνεχή παρατήρηση» λέει. Η διδαχή θα παραμείνει. Εξαιρετικός αφηγητής, διηγείται. Με μολύβι και πινέλο στο χέρι, διηγείται ό,τι παρατηρούν τα μάτια του, ό,τι συγκρατεί η μνήμη του. Ακούραστος οδοιπόρος, περίεργος για τη ζωή, για τις πιο ασήμαντες ομορφιές της, τις πιο ουσιαστικές, συναντά την καθημερινότητα εκεί που βρίσκεται. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΗΣ ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ
Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη Ακριθάκη (1939-1994), περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλισή τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Ως δημιουργός έρχεται στην τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής και του δρόμου και μετά των μουσείων και της ζωγραφικής. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΓΑΙΟ : ΚΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΚΑΣΤΕΛΛΙΑ
Το Αιγαίο, μια αγκαλιά θάλασσας χαϊδεμένης από έναν ήλιο ανεμπόδιστο, εκτυφλωτικό, ένα μπλε στολίδι που χωρίζει και ενώνει την Ανατολή με τη Δύση, έχει τα νησιά ολόγυρα απλωμένα σαν τις πολύχρωμες χάντρες ενός περιδέραιου που κρατιούνται από το ίδιο νήμα και σε καλούν να ανακαλύψεις τη μοναδικότητα της καθεμιάς. (. . .) Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να σας ξεναγήσει, μέσα από τα κείμενα και τις φωτογραφίες του, στους μυστηριώδεις κόσμους των κάστρων. Να ταξιδέψει νοερά μαζί σας στο κομμάτι εκείνο της ιστορίας που έχει να κάνει με το Βυζάν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΥΡΟΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Είπα να γράψω εγώ ό ϊδιος λίγα λόγια σ' αυτό το βιβλίο πού πραγματοποιήθηκε χάρη στον κ. Αδάμ καί την τέχνη του, αλλά προπαντός με την αγάπη καί την φροντίδα του φίλου ζωγράφου Βασίλη Φωτόπουλου πού το έστησε, το συνέθεσε ολόκληρο καί τους ευχαριστώ. Θέλησα να γράψω αυτά πού ακολουθούν, γιατί ήταν ευκαιρία να πω τί πιστεύω για το νόημα καί τον σκοπό της ζωγραφικής, Συμπαραστάτες μου είναι δυο κείμενα πού δημοσιεύονται μέσα σ' αυτό το βιβλίο. Το ένα είναι του ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη, το άλλο του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου. Ό πρώτος σαν ζωγρά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΝΙΑ
Πέρα από οποιαδήποτε συγκεκριμένα και δεσμευτικά γεωγραφικά όρια, και μολονότι για πολλές καρδιές παραμένει ακόμα η αντίπερα" η " απαγορευμένη" όχθη, για τους Έλληνες -όχι της Ελλάδας μοναχά αλλά τους απανταχού γης- η ΙΩΝΙΑ δεν έπαψε ποτέ να είναι μια Ιδέα. Η Ιδέα "Ιωνία" δεν κουβαλάει μέσα της απλά ένα από τα γνησιότερα κομμάτια του αρχαιοελληνικού και βυζαντινού βίου, μα συμβολίζει κιόλας, στα νεώτερα χρόνια, την πολύτιμη μίξη του ελληνικού πολιτισμού με το μαγευτικό μύθο της Ανατολής. Η Ιδέα "Ιωνία", αποτελεί σήμερα, για όσους ξέρουν, γ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(. . .) Είναι φανερό ότι μια Ιστορία της Τέχνης ενός ολόκληρου αιώνα δεν είναι δυνατό να συμπεριλαμβάνει όλο το καλλιτεχνικό δυναμικό μιας χώρας, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άφησε τα δικά του ίχνη σε μια ολόκληρη εποχή. Η έρευνα που επιχειρείται και η κριτική θέση που διατυπώνεται έχουν ως στόχο να ξεχωρίσουν τις προσπάθειες των καλλιτεχνών, που κάτω από δύσκολες συνθήκες προσπάθησαν να συνταιριάξουν το παλιό με το νέο, να διασυνδέσουν την παράδοση με την πρωτοπορία και να αναπτύξουν μια προβληματική γύρω από τις παντοειδείς σχέσεις το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η ιστορία της Νεότερης Τέχνης στην Ελλάδα έχει διανύσει μέχρι σήμερα μια πορεία περίπου τριών αιώνων, από τα μέσα δηλαδή του 18ου αιώνα και μετά. Σύμφωνα με τους περισσότερους μελετητές ο 18ος αιώνας είναι εκείνος που επέφερε τις αλλαγές στα Επτάνησα αρχικά, που ως βενετοκρατούμενες περιοχές δέχτηκαν σε ευρεία κλίμακα τις αναγεννησιακού τύπου εικαστικές αλλαγές, οι οποίες προοδευτικά μεταλαμπαδεύτηκαν και στον υπόλοιπο ελληνικό χώρο. Η αναζήτηση ωστόσο των αφετηριών της Νεοελληνικής Τέχνης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γι’ αυτό άλλωστε παρατηρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ - ΕΝΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΕ ΟΡΑΜΑ
Ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στο Θεό και στην διακονία της Εκκλησίας, αφήνει πάντοτε πίσω του δυσαναπλήρωτο κενό, όταν ο Θεός τον καλεί να ακολουθήσει τον δρόμο της εξόδου από αυτόν τον βίο. Δεν μπορεί όμως να λησμονηθεί ένας άνθρωπος ο οποίος είχε γνώση Θεού και ανθρώπων, γνώση του κόσμου και των προβλημάτων του, επίγνωση της αποστολής της Εκκλησίας στο σήμερα, και, ταυτόχρονα, εκείνο το χάρισμα να επικοινωνεί με τις καρδιές όλων, μικρών και μεγάλων, συμφωνούντων και διαφωνούντων, ισχυρών αλλά και απλών και καθημερινών, με κύριο ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ
Ο "Ερωτόκριτος" είναι το ποίημα που έγραψε στα 1645 ο Βιτζέντζος Κορνάρος στη Σητεία της Κρήτης. Έγινε γρήγορα πολύ γνωστό και τραγουδήθηκε από τους απλούς ανθρώπους όσο κανένα άλλο ποίημα της εποχής. Στην Κρήτη, στη Βενετία, στα Επτάνησα και στις παραδουνάβιες χώρες, όλοι ευχαριστήθηκαν με τούτο το παραμύθι. Ο εθνικός μας ποιητής, Κωστής Παλαμάς, έγραψε: "Ντροπή στο Έθνος που ακόμα δεν κατάλαβε, ύστερα από πέντε αιώνων περπάτημα, πως ο ποιητής του Ερωτόκριτου, αυτός είναι "ο μέγας του Ελληνικού Έθνους και αθάνατος ποιητής"!". Σαν μια αλλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΡΙΑ, ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΑΠΟΗΧΟΙ
Η Συρία, όλοι γνωρίζουμε, είναι μια χώρα "κατασκευασμένη". Υπόλειμμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεννήθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη Γαλλία και την Αγγλία, και τέθηκε υπό την κηδεμονία τους. Παρ' όλα αυτά δεν υπάρχει τίποτα λιγότερο "κατασκευασμένο" από τη Συρία. Η χώρα, αν και απέκτησε την πλήρη ανεξαρτησία της μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι τόσο αρχαία, ώστε μοιάζει να αποτέλεσε την κοιτίδα της ιστορίας. Υπήρξε διαδοχικά βασίλειο, καρδιά μιας αυτοκρατορίας, απλή επαρχία- το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΛΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΒΡΟΥ
(. . .) Το βιβλίο αυτό προσφέρεται ως μια "νοερή ξενάγηση στον τόπο και το χρόνο". Ταυτόχρονα ευελπιστεί να μεταδώσει την απέραντη συγκίνηση που νιώθει όχι μόνον ο αρχαιολόγος ή ο ιστορικός της τέχνης, αλλά και ο φιλότεχνος, όταν ανατρέχει στην ιστορία των συγκεκριμένων μοναδικών έργων της ελληνικής τέχνης, τα οποία, μολονότι αρχικά ήταν προορισμένα να τιμούν θεούς, ήρωες ή αφηρωϊσμένους ανθρώπους, βρέθηκαν μερικούς αιώνες μετά τη δημιουργία τους να δοξάζουν ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία του κόσμου. Αν λοιπόν, η αναδρομή στο παρελθόν του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΧΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 1884-1933
Ο Μιχάλης Οικονόμου ιδωμένος στο πλαίσιο της ελληνικής ζωγραφικής του πρώτου μισού του 20ού αιώνα αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση από διάφορες απόψεις. Ακολουθώντας μια μοναχική πορεία, δούλεψε με ένα έντονα προσωπικό ύφος καταθέτοντας έναν σημαίνοντα λόγο για τη ζωγραφική και τη ζωγραφική πράξη αυτή καθαυτή, μέσα από ένα καθαρά ιδιοσυγκρασιακό έργο. Καλλιτέχνης με εμμονές, ασχολήθηκε αποκλειστικά με μια θεματική κατηγορία, το τοπίο. Για δεκαετίες μετά τον πρόωρο θάνατό του (το 1933 ) το έργο του παρέμεινε ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό (...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΤΑΣΕ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ)
(. . .) Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης έζησε πολλά χρόνια έξω από την Ελλάδα. Και αυτό διαπιστώνεται περισσότερο στην συγκεκριμένη ενότητα δουλειάς του. Συχνά- πυκνά στις συνθέσεις-κολάζ, εκτός από τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, κυρίαρχο ρόλο παίζουν τοπία ελληνικά, έργα τέχνης των κλασικών χρόνων με την μορφή σκισμένων, επιχρωματισμένων ή σχολιασμένων καρτ - ποστάλ, ή ακόμη εικόνες της Ακρόπολης ή εκμαγεία διάσημων αγαλμάτων. Η εξήγηση είναι διττή: νοσταλγία από τη μια, κριτική διάθεση από την άλλη. Μια Ελλάδα που εκποιείται τουριστικά, ευτελίζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ 1842-1901
Η πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα του Νικόλαου Γύζη συνέτεινε στη δημιουργία ενός σύνθετου έργου, που συγκέρασε δύο στην ουσία διαφορετικές κατευθύνσεις, το Ρεαλισμό, και τον Ιδεαλισμό, και αφομοίωσε δύο περαιτέρω μορφές του νέου κινήματος, το Jugend-stil (art nouveau) και, κατά κάποια έννοια, και το συμβολισμού. Η παράλληλη ενασχόλησή του με ηθογραφικές σκηνές, προσωπογραφίες, «νεκρές φύσεις», αλληγορικές και ιδεαλιστικές συνθέσεις, καθώς και με την τέχνη της αφίσας ,δεν διέσπασε το έργο του, αλλά απέδειξε τη δυνατότητά του να υποτ...
Διαβάστε περισσότερα...