ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΤΡΑΓΟΣ
Ο «Κόκκινος τράγος» είναι ένα συνοικιακό καφενείο της Αθήνας, όπου συναντιούνται, σχεδόν καθημερινά, μια ομάδα ανθρώπων διαφορετικών μεταξύ τους απόκληροι, άνεργοι και άρρωστοι (μια απολυμένη δασκάλα, ένας επίσης απολυμένος καθηγητής, ένας φοιτητής, δυο τρεις εργάτες). Τους ενώνει, ωστόσο, ένα όραμα (για άλλους ξεκάθαρο, για άλλους θαμπό αλλά πάντως ισχυρό, καθοριστικό της συμπεριφοράς τους) για μια ζωή δικαιότερη. Οι θαμώνες του «Κόκκινου τράγου» αποτελούν τον έναν πόλο της ιστορίας ο άλλος συντίθεται από ανθρώπους που, παρά τις αγαθές ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΟΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Σήμερα έχει γίνει απολύτως κατανοητό πως ο ρόλος κομμουνιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης στο ξέσπασμα του ελληνικού Εμφυλίου πολέμου υπήρξε καθοριστικός και σύνθετος. Η μελέτη του δικτύου αυτού, που στη βιβλιογραφία αναφέρεται ως διεθνές κομμουνιστικό σύστημα, και η ανάδειξη της κρισιμότητας του ρόλου του στις ελληνικές εξελίξεις της δεκαετίας του '40 οδήγησαν σε γόνιμα συμπεράσματα και αποτελούν αναμφισβήτητα ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα του ανοίγματος των αρχείων των πρώην κομμουνιστικών κρατών. Το διεθνές κομουνιστικό σύσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΔΕΣ 1941-1945
Η δράση του ΕΔΕΣ, της μεγαλύτερης μη αριστερής αντιστασιακής οργάνωσης στην περίοδο της Κατοχής, εμφανιζόταν μεταπολιτευτικά να απασχολεί εντελώς περιστασιακά την ιστορική επιστήμη, κυρίως σε συνάρτηση προς την αντίστοιχη του ΕΑΜ. Η εξέταση της συγκρότησης και ανάπτυξής του μπορεί να συνεισφέρει στην κατανόηση των τομών και των ρήξεων που χαρακτήρισαν αυτή την περίοδο και στην ανανέωση της ευρύτερης συζήτησης για τον κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας στην κρίσιμη δεκαετία 1940-50. Στο βιβλίο αυτό, που αναλαμβάνε...
Διαβάστε περισσότερα...

Στη σκιά του Στάλιν
Το Στη Σκιά του Στάλιν διερευνά την ιστορία του ΚΚΕ κατά την περίοδο 1918-1956, δείχνοντας πόσο ο εγχώριος κομμουνισμός συνδέθηκε με τις διεθνείς εξελίξεις. Η ιστορία του ΚΚΕ φανερώνει τον ρόλο που διαδραμάτισε η Μόσχα στους κόλπους των διαφόρων κομμουνιστικών κομμάτων της νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς, όπως δείχνει ο Νίκος Μαραντζίδης, οι διεθνείς θεσμοί του κομμουνισμού (καθοδηγητικό κέντρο στη Μόσχα, Κομιντέρν, Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία, Κομινφόρμ, αδελφά κόμματα στα Βαλκάνια) δεν υπήρξαν απλοί εξωγενείς παράγοντες που επηρέασ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΣΜΟ
Η πολύπλευρη κρίση του «παγκοσμιοποιημένου» καπιταλισμού, της οποίας είμαστε πλέον μάρτυρες, επιβάλλει την ανανέωση των θεωρητικών εργαλείων της κριτικής σκέψης, εφόσον αυτή συνεχίζει να αρνείται το συμβιβασμό με την «ωμή πραγματικότητα». Το μεσοπολεμικό έργο του Μαξ Χορκχάϊμερ μάς είναι απ' αυτή την άποψη εξαιρετικά οικείο, καθώς επιχειρούσε εξαρχής να αντιμετωπίσει διλήμματα ανάλογα μ' αυτά μια σύγχρονης κριτικής θεωρίας. Ο «διεπιστημονικός υλισμός» του Χορκχάιμερ ήθελε να αποτελέσει έλλογη απάντηση στην κοινωνική και πολιτισμική κρίση ...
Διαβάστε περισσότερα...

Γιατί ο κόσμος δεν είναι δίκαιος
Πώς έγιναν όλα τόσο άδικα; Το τέλειο βιβλίο αν έχετε την περιέργεια να μάθετε: Γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν τόσο πολλά ενώ άλλοι τόσο λίγα. Τα περισσότερα βιβλία ιστορίας είναι γεμάτα βασιλιάδες, βασίλισσες και στρατηγούς. Αλλά από πού ήρθαν όλοι αυτοί; Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί μερικοί άνθρωποι ζουν σε παλάτια και διατάζουν τους άλλους, ενώ οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι να καθαρίζουν τα παλάτια και να υπακούν σε διαταγές; Μάθετε πώς ένα αθώο πείραμα καλλιέργειας σιταριού οδήγησε σε λιμούς, επιδημίες και πολέμους. Δείτε πώς οι αρχαίοι σπα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ
Ένα μωσαϊκό της κοινωνικής ιστορίας του τόπους μας στα τελευταία εκατό και πλέον χρόνια, μέσα από μαρτυρίες, φωτογραφίες, σκίτσα, ημερολόγια, αποκόμματα από εφημερίδες, επιστημονικά άρθρα, λογοτεχνικά κείμενα. Κορίτσια στις παρυφές της κοινωνίας. Στο περιθώριο. Συχνά "εν κινδύνω". Κάποιες φορές σε αναμορφωτήρια, σε κρατητήρια, ή ακόμα και στην φυλακή. Σχεδόν πάντοτε όμως -όπου κι αν βρίσκονται- "έγκλειστα" στο αδιέξοδο του να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους. Στοχασμοί για τις συνθήκες που ωθούν σε παραβατικές ή μη συμπεριφορές. Αλλά στοχασμοί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΥΡΓΟΣ
«Μια ελκυστική, προκλητική ιστορία των δικτύων (και των σχέσεών τους με τις ιεραρχίες) από τους αρχαίους χρόνους μέχρι την εφεύρεση του τύπου και μέχρι την πανταχού παρουσία του προσωπικού υπολογιστή. Σε μια κλίμακα κι ένα εύρος που κόβουν την ανάσα, "Η πλατεία και ο πύργοι" εφαρμόζει διαγνώσεις της θεωρίας δικτύων σε θέματα όπως η αποικία των Πορτογάλων στο Μακάου, η "κατάκτηση" των Ίνκας, η Μεταρρύθμιση, ο Διαφωτισμός, η Αμερικανική Επανάσταση, η Βιομηχανική Επανάσταση, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, η σταλινική τρομοκρατία, ο Δεύτερος Παγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ
Τα ξενοδοχεία είναι σαν τους ανθρώπους. Εντός τους κατοικούν ιστορίες. Μερικές από τις ιστορίες που ακολουθούν είναι αληθινές - κάπως έτσι θυμάμαι να συνέβησαν. Κάποιες είναι εξ ολοκλήρου φανταστικές. Ίσως όχι ακριβώς "εξ ολοκλήρου", με την έννοια ότι τα περισσότερα ξενοδοχεία σπάνια έχουν ηχομόνωση της προκοπής, άρα συνήθως μπορείς να μαντέψεις τι γίνεται με τους διπλανούς. Αλλά και στο φουαγιέ ή στο σαλόνι ή ακόμα και μέσα στο δικό σου δωμάτιο, συχνά οι προηγούμενοι επισκέπτες αφήνουν "ίχνη" που σε βοηθούν να μαντέψεις μια ιστορία. Ή να ...
Διαβάστε περισσότερα...

Sapiens (σκληρόδετη επετειακή έκδοση)
Ο πλανήτης Γη έχει ηλικία 4,5 δισεκατομμυρίων ετών. Μέσα σε ένα ελάχιστο κλάσμα αυτού του χρόνου, ένα είδος ανάμεσα σε αμέτρητα άλλα τον κατέκτησε: Εμείς. Είμαστε τα πιο εξελιγμένα και πιο καταστροφικά ζώα που γεννήθηκαν ποτέ. Αλλά τι είναι αυτό που μας κάνει τόσο έξυπνους; Τι μας κάνει θανατηφόρους; Τι μας κάνει Σάπιενς; Σ' αυτό το τολμηρό, προκλητικό βιβλίο-ορόσημο, ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι διερευνά ποιοι είμαστε, πώς φτάσαμε ως εδώ και που πάμε. Παγκόσμιο φαινόμενο από την πρώτη του έκδοση το 2014, το Sapiens είναι η συναρπαστική αφήγηση τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΕΝΕΤΙΑ: ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΟΥ ΣΤΕΡΙΩΣΕ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ
Πότε ξεκίνησε ο καπιταλισμός; Σε αυτό το απλό ερώτημα έχει δοθεί μια ευρύτατη γκάμα αντιφατικών μεταξύ τους απαντήσεων από οικονομολόγους, ιστορικούς και κοινωνικούς επιστήμονες. Ας μου επιτραπεί να παραθέσω ορισμένα μόνο παραδείγματα. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

21 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
Πώς τα κομπιούτερ και τα ρομπότ αλλάζουν το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης; Πώς αντιμετωπίζεται η επιδημία των fake news; Έχουν ακόμη σημασία τα έθνη και οι θρησκείες; Τι θα 'πρεπε να μαθαίνουμε στα παιδιά μας; Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται πιο γρήγορα από την αντίληψή μας γι' αυτήν, το χάκιν γίνεται μια πολεμική τακτική και ο κόσμος φαίνεται πιο πολωμένος από ποτέ, καλούμαστε να πλοηγήσουμε τη ζωή μας στα αχαρτογράφητα νερά του μέλλοντος, εν μέσω συνεχών και αποπροσανατολιστικών αλλαγών. Ο Χαράρι ανταποκρίνεται στην πρόκληση. Στα είκοσι έν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 343
- Μια μακρά πορεία για συνάντηση των «υγιών» με τους «ψυχικά ασθενείς» μέσα από την εκατοντάχρονη και πλέον ζωή του Δρομοκαΐτειου. - Καταγραφή της ιστορίας από ζωντανές μαρτυρίες. - Προσπάθεια γνωριμίας με την «τρέλα» πέρα από στερεότυπα. - Γεφύρωμα των «μέσα» με τους «έξω». - Κι ο διαλογισμός: ποιες είναι οι δύο όχθες που θέλουμε -αν θέλουμε- να γεφυρώσουμε, ποιος θα τις οριοθετήσει, πού στεκόμαστε εμείς, σε ποιο ακριβώς σημείο θέλουμε να στηθεί η γέφυρα (ή οι γέφυρες), ποιοι θεσμοί θα στηρίξουν το έργο. - Κι ακόμα πιο πέρα: υπάρχουν πραγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αν είναι δύσκολο να χρονολογηθεί η αφετηρία ενός κοινού ευρωπαϊκού κόσμου, οπωσδήποτε η καταρρέουσα Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία υπήρξε το χωνευτήρι του. Στις αρχές του Μεσαίωνα, η Ευρώπη γεννιέται ήδη διαιρεμένη ανάμεσα στην ανατολική αυτοκρατορία, που θα συνεχιστεί με το Βυζάντιο για μία χιλιετία, και στη δυτική, που καταλύεται από τις μεγάλες μεταναστεύσεις των λαών και δίνει τη θέση της σε πολυάριθμα βαρβαρικά κράτη με ρευστά σύνορα. H κατάτμηση θα παγιωθεί με την οριστική εγκατάσταση και την εδαφική συγκρότηση των λαών, απ' όπου θα προκύψουν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΥΡΣΑΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΠΑΡΜΠΑΡΙΑΣ
Ο φόβος των κουρσάρων της Μπαρμπαριάς μένει παντοτινά χαραγμένος στη μνήμη των Ευρωπαίων. Εξορμώντας από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής, οι μουσουλμάνοι καταδρομείς λεηλάτησαν για αιώνες τα πλοία και τα παράλια της χριστιανικής Ευρώπης, γεννώντας ιερή αγανάκτηση στους χριστιανούς παρατηρητές. Ελάχιστοι όμως σχολίασαν την αντιστοιχία μεταξύ των Μπαρμπαρέζων και των χριστιανών ομοτέχνων τους. Με ορμητήρια τη Μάλτα και την Ιταλία, οι χριστιανοί λεηλατούσαν επίσης τα πλοία και τα παράλια της οθωμανικής Μεσογείου, αρπάζοντας περιουσίες και πουλώ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΑΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
Η περιώνυμη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και η καταπληκτική όσο και αινιγματική ιστορία της καταστροφής της έχει έρθει, τώρα τελευταία, στην επικαιρότητα εξαιτίας δύο γεγονότων : το ένα είναι η δημοσίευση του έργου ενός ιταλού σοφού, αφιερωμένου στην έρευνα των πραγματικών συνθηκών της καταστροφής της Βιβλιοθήκης -θέμα που απασχολεί ακόμα τους ιστορικούς. Το δεύτερο γεγονός είναι η απόφαση της αιγυπτιακής κυβερνήσεως να ανασυστήσει το ιστορικό αυτό ίδρυμα, αντιμετωπίζοντας όλες τις δυσκολίες που ένα τέτοιο εγχείρημα δημιουργεί. Το πιθανότερ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΣ ΔΥΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
Η μελέτη αυτή αποτελεί μια προσπάθεια ανάγνωσης και ερμηνείας των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, μέσα από το πρίσμα που δημιουργεί η αμφίδρομη σχέση πολιτικής και πολιτισμού. Κεντρική υπόθεση εργασίας είναι ότι το γνωστό δίπολο «Έλληνας - Ρωμιός», καθώς και οι πολλές παραλλαγές που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα μαζί του (πχ. Δύση - Ανατολή, λογιοτατισμός - δημοτικισμός, Ευρώπη - Βαλκάνια, Ευρώπη - Ελλάδα κλπ.), αποτελεί χρήσιμη πρώτη ύλη για θεωρητικές επεξεργασίες ικανές να φωτίσουν τη λειτουργία της σύγχρονης ελληνικής κ...
Διαβάστε περισσότερα...

HOMO DEUS
Στα έργα επιστημονικής φαντασίας, οι άνθρωποι πολεμάνε τις μηχανές στο όνομα της ελευθερίας και της ατομικότητας, όμως αυτοί οι ανθρωπιστικοί μύθοι είναι από καιρό ξεπερασμένοι. Μπορεί η νεωτερική εποχή να έβαλε τον άνθρωπο στη θέση του Θεού, μπορεί τον προηγούμενο αιώνα η ανθρωπότητα να έθεσε υπό έλεγχο το λιμό, τις επιδημίες και τον πόλεμο σήμερα όμως, που έχει βαλθεί να νικήσει τα γηρατειά και το θάνατο και να βρει το κλειδί της ευτυχίας, νέες θεϊκές δυνάμεις δημιουργίας και καταστροφής παίρνουν τη σκυτάλη. Όσο αποκωδικοποιούμε τη δομή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ Γ' ΡΑΙΧ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το 1939 ο Χίτλερ κινητοποίησε τη Γερμανία σ' έναν πόλεμο με όλα τα μέσα. Συνυφαίνοντας μια ευρεία αφήγηση των πολεμικών επιχειρήσεων με προσωπικές μαρτυρίες κάθε λογής ανθρώπων -από στρατηγούς μέχρι απλούς στρατιώτες στην πρώτη γραμμή του μετώπου κι από ακτιβιστές της χιτλερικής νεολαίας μέχρι νοικοκυρές της μεσαίας τάξης- το βιβλίο αποκαλύπτει τη δυναμική μιας κοινωνίας βουτηγμένης στον πόλεμο σε κάθε επίπεδο. Οι μεγάλες συγκρούσεις και καμπές της αναμέτρησης ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας, από την εισβολή στην Πολωνία μέχρι τη μάχη το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο αθλητισμός βρίσκεται στις ρίζες των νεότερων αστικών κοινωνιών και συνδιαμορφώνεται ιστορικά με αυτές, ως συστατικό μέρος της κοινωνικής τους οργάνωσης. Είναι αδύνατο να καταλάβουμε πλήρως αυτές τις κοινωνίες χωρίς να γνωρίσουμε σε βάθος το αθλητικό φαινόμενο. Αλλά και αντίστροφα: η κατανόηση του αθλητισμού είναι αδύνατη αν δεν τον θεωρήσουμε ως διακριτό αντικείμενο των κοινωνικών επιστημών, ισοδύναμο με άλλα μείζονα αντικείμενα έρευνας και θεωρητικής αναζήτησης κι αν δεν τον δούμε έξω από τις μυθοποιήσεις και τις εξιδανικεύσεις της κυρ...
Διαβάστε περισσότερα...