ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ

ΕΚΑΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ
Το κήρυγμα είναι «ιερουργία» (Ρωμ 15:16). Ο λόγος του Θεού διαφέρει από κάθε μορφή ανθρωπίνου λόγου, γιατί στοχεύει στη μεταφορά στον άνθρωπο του θελήματος του Θεού, στο να αποκαλύψει και μεταφέρει στον άνθρωπο το μήνυμα της αγάπης του Θεού, τη διαβεβαίωση ότι «ο Θεός μεθ' ημών» σε κάθε περίπτωση της ζωής μας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, όταν ο λόγος του Θεού ακούγεται και προσφέρεται στα πλαίσια της Θείας Λειτουργίας, στην οποία ο Λόγος «σαρκούται» και προσφέρεται στον άνθρωπο προς κοινωνίαν. Στα πλαίσια αυτά το κήρυγμα πρέπει να προσφέρεται μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ ΚΑΙ ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το κήρυγμα είναι κλήση για μετάνοια και δέσμευση στον Σταυρό του Χριστού, με την οποία η Εκκλησία συγκροτεί ανέκαθεν και επανασυγκροτεί τις κοινότητές της. Τούτη η συστατική στιγμή της ευχαριστιακής σύναξης και της ζωής εν γένει της Εκκλησίας έχει περιπέσει σήμερα στην Ελλάδα σε πλήρη απαξίωση, όπως μαρτυρεί και η ίδια η χρήση της λέξης στον καθημερινό λόγο. Το κήρυγμα στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, ως πράξη και θεωρία, βρίσκεται ξανά σε μηδενικό σχεδόν σημείο. Το κενό είναι πράγματι τεράστιο, και η παρούσα έκδοση δεν έχει βεβαίως σκοπό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΚΡΙΝΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΤΕΙΝΑ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ
Τι μπορεί να διδαχθεί κανείς από τον φυσικό κόσμο και μάλιστα από τα λουλούδια και τα πουλιά, δηλαδή από τους κατά τον Κίρκεγκωρ "θεϊκά διορισμένους δασκάλους" των αγωνιώντων ανθρώπων; Οι τρεις "θεοσεβείς λόγοι" για Τα κρίνα του αγρού και τα πετεινά του ουρανού -κατά συνέπεια και το ευαγγελικό απόσπασμα στο οποίο αναφέρονται- δεν πρέπει να διαβαστούν ως ειδυλλιακό ποίημα που περιγράφει νοσταλγικά τη φύση και μας προτρέπει να επανασυνδεθούμε μαζί της, αλλά ως πρότυπο για την ανθρώπινη αγωγή. Απροϋπόθετη σιωπή, απροϋπόθετη υπακοή, απροϋπόθετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ
Το κήρυγμα είναι κλήση για μετάνοια και δέσμευση στο σταυρό του Χριστού, με την οποία η Εκκλησία συγκροτεί ανέκαθεν και επανασυγκροτεί τις κοινότητες της. Τούτη η συστατική στιγμή της ευχαριστιακής σύναξης και της ζωής εν γένει της Εκκλησίας έχει περιπέσει σήμερα στην Ελλάδα σε πλήρη απαξίωση, όπως μαρτυρεί και η ίδια η χρήση της λέξης στον καθημερινό λόγο. Το κήρυγμα στην ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, ως πράξη και θεωρία, βρίσκεται ξανά σε μηδενικό σχεδόν σημείο. Το κενό είναι πράγματι τεράστιο και η παρούσα έκδοση δεν έχει βεβαίως σκοπό να...
Διαβάστε περισσότερα...

Ανθοδέσμη για τη μεγάλη εβδομάδα
Η Μεγάλη Εβδομάδα συμπυκνώνει όλο σχεδόν τον χριστιανισμό. Συγκλονιστικά γεγονότα, πρόσωπα και κείμενα συνωστίζονται στις μέρες της. Τούτο το μικρό βιβλίο σχολιάζει κάποια ελάχιστα από τον ανεξάντλητο πλούτο της, χωρίς φιλοδοξίες συστηματικότητας ή πρωτοτυπίας, με μόνη επιθυμία να μην απευθύνεται αποκλειστικά στους πιστούς, αλλά σε όλους, τους εντός και τους εκτός, τους εγγύς και τους μακράν. Μια μικρή ανθοδέσμη είναι το βιβλίο, με ανθύλλια, fioretti. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
Μετά από ένα συνέδριο για την αγάπη και άλλο ένα για την πίστη, ήταν φυσικό και αναμενόμενο να συνεχίσουμε με την ελπίδα, ολοκληρώνοντας το μεγάλης σημασίας χριστιανικό τρίπτυχο. Η ελπίδα είναι χωρίς αμφιβολία μια ιουδαιοχριστιανική ιδέα, ενώ στην Αρχαία Ελλάδα, όπως γενικώς πιστεύεται, απουσιάζει. Αληθεύει άραγε τούτη η γενική πεποίθηση ή μήπως υπάρχει περιθώριο και για έναν αρχαιοελληνικό λόγο περί ελπίδος; Τα τέσσερα πρώτα κείμενα του τόμου θέτουν και συζητούν αυτό ακριβώς το ερώτημα. Όλα τα υπόλοιπα προσπαθούν να κατανοήσουν την ελπίδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Το πρόβλημα του κακού
Το κακό αποτελεί τον λίθο προσκόμματος της ηθικής φιλοσοφίας, εγείροντας πολλά δυσεπίλυτα ερωτήματα, με πρώτο πρώτο το ερώτημα τι ακριβώς είναι τ κακό, δηλαδή ποιό είναι το γνώρισμα μιας πράξης, μιας κατάστασης ή μιας πτυχής του εαυτού μας βάσει του οποίου κρίνουμε ότι αυτές ανήκουν στην περιοχή του κακού. Ποιό είναι το κριτήριο: Δίπλα στο ηθικό κακό, το κακό που κάνει ο άνθρωπος στον άνθρωπο, υπάρχει και το φυσικό κακό, αν και ο όρος σήμερα τείνει να αποσυρθεί, υπάρχει η φυσική καταστροφή -σεισμοί και καταποντισμοί-, που θέτει άλλα ερωτήμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΛ ΡΙΚΑΙΡ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΟΣ
Το έργο του Πωλ Ρικαίρ (1913-2005) είναι ολόκληρη ήπειρος. Ασχολήθηκε με τα πάντα και αποτελεί πηγή σκέψης για τα πάντα και τους πάντες. Τίποτε δεν έμεινε έξω από το πεδίο του ενδιαφέροντος και της προσοχής του. Κεντρική πάντως θέση στο φιλοσοφικό εγχείρημά του κατέχει ασφαλώς η συνομιλία φιλοσοφίας και Βίβλου. Ο Ρικαίρ προσέρχεται στη μελέτη της Βίβλου ως φιλόσοφος (όχι ως θεολόγος), αντιμετωπίζει τη Βίβλο ως σκέψη, αλλά μια σκέψη εκτός φιλοσοφίας, εκτός Ελλάδος. Αντίθετα με πολλούς άλλους σύγχρονους φιλοσόφους, ο Ρικαίρ όχι μόνο αναγνωρί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
Η λέξη ήθος προέρχεται από τη λέξη έθος που σημαίνει αρχικά το συνηθισμένο τόπο κατοικίας και κατόπιν τη συνήθεια, το έθιμο, το χαρακτήρα. Το ήθος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα επαναλαμβανόμενο έθος. Αρχικά σημαίνει το χώρο, που φανερώνεται και αναπτύσσεται η ύπαρξη του ανθρώπου. Στη συνέχεια υποδηλώνει τη σχέση του ανθρώπου προς το θείο, τον εσωτερικό του χαρακτήρα ή το μόνιμο τρόπο που συμπεριφέρεται προς τους συνανθρώπους. Από το ήθος προέρχεται ο όρος ηθική. Γράφει ο Αριστοτέλης: "...η δε ηθική εξ έθους περιγίγνεται, όθεν και τουτόνομ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ
«Οι υποσχέσεις του Θεού δίνουν λοιπόν αυτά που απαιτούν οι εντολές και εκπληρώνουν αυτά που προστάζουν αυτές, για να είναι όλα του Θεού, η εντολή και η εκπλήρωσή της. Μόνο αυτός προστάζει, μόνο αυτός επίσης εκπληρώνει». (Λούθηρος, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Τα κείμενα της Νεκρής Θάλασσας ανακαλύφθηκαν στην περιοχή του Qumran, στο νότιο τμήμα της Παλαιστίνης, το 1947. Μας αποκαλύφθηκε έτσι η μεγάλη βιβλιοθήκη της αίρεσης των Εσσαίων και μάθαμε με τη δημοσίευση των κειμένων αυτών πάρα πολλά νέα πράγματα για την εποχή κατά την οποία γεννήθηκε και η δική μας θρησκεία, στον ίδιο περίπου χώρο. Δεν χρειάζεται να τονισθεί εδώ η τεράστια σημασία των κειμένων αυτών για την ευρύτερη και βαθύτερη κατανόηση πολλών εννοιών και πρακτικών που βρίσκουμε μέσα στην Καινή Διαθήκη. Ελπίζουμε πως η τρίτη αυτή έκδο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται μια ιδέα με έντονη παρουσία και επίδραση στη δυτική πολιτική σκέψη, την ιδέα της απολύτρωσης από τα δεινά και την καταπίεση μια εγκόσμια λύτρωση, απελευθέρωση, επανάσταση. Προσπάθησα να περιγράψω τις απαρχές αυτής της ιδέας στην ιστορία της απολύτρωσης του λαού του Ισραήλ από την Αίγυπτο και κατόπιν να δώσω μια ανάγνωση της Εξόδου, των Αριθμών και του Δευτερονομίου σχεδιασμένη έτσι ώστε να εξηγεί τη σημασία τους για τόσες γενιές θρησκευτικών και πολιτικών ριζοσπαστών. Η απόδραση από την αιχμαλωσία, η περιπλάν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
(. . .) «Ο οίκτος ήταν μια ατέλεια του χαρακτήρα ανάξια για τους σοφούς και συγχωρητέα μόνο σ' εκείνους που δεν έχουν ωριμάσει ακόμα. Ήταν μια ενστικτώδης αντίδραση βασισμένη στην άγνοια. Ο Πλάτωνας είχε αφαιρέσει το πρόβλημα των επαιτών από το ιδανικό κράτος του με την αποβολή τους έξω από τα σύνορά του». Αυτό ήταν το ηθικό κλίμα μέσα στο οποίο ο Χριστιανισμός δίδαξε ότι το έλεος είναι μια από τις πρωταρχικές αρετές - ότι ένας φιλεύσπλαχνος Θεός απαιτεί από τους ανθρώπους να είναι φιλεύσπλαχνοι. (. . .) Αυτό που ο Χριστιανισμός έδωσε στου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΛΕΣΕ ΜΕ!
Το πρώτο κήρυγμα του Καρλ Μπαρτ στο σωφρονιστικό κατάστημα της γενέτειράς του Βασιλείας έγινε την 1η Αυγούστου 1954 και το τελευταίο στις 29 Μαρτίου 1964, οπότε και για λόγους υγείας τερματίζει την ιεροκηρυκτική δραστηριότητά του. Κατά τα χρόνια αυτά κήρυξε εκεί είκοσι οκτώ φορές. Τα κείμενα εκείνων των κηρυγμάτων συγκεντρώθηκαν σε δύο τόμους: Den Gefangenen Befreiung [Αιχμαλώτοις άφεσιν] (1959) και Rufe mich an! [Κάλεσε με!] (1965). Γράφοντας για την εμπειρία του στο σωφρονιστικό κατάστημα της Βασιλείας, ο Μπαρτ παρατηρούσε ότι "όλα ήταν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΜΕΓΑΛΑ ΖΩΝΤΑΝΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ
Η ελπίδα μου κατά τη συγγραφή του βιβλίου είναι ότι οι αναγνώστες του θα αποκτήσουν μεγαλύτερη κατανόηση πολλών από τα ζωντανά, καίρια θρησκευτικά ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους σήμερα: Ποιο είναι το ελατήριο των Εβραίων από ολόκληρο τον κόσμο στην επιβίωση της υποστήριξης του Ισραήλ με τόσο πάθος; Τι κάνει τον ινδουισμό ελκυστικό σε δυτικούς διανοούμενους και στα παιδιά του δρόμου, αυτούς που εγκαταλείπουν τον αμερικανικό πολιτισμό της μεσαίας τάξης; Γιατί, ύστερα από αυτό που έγινε κατά τις τελευταίες μέρες της Ρώμης, υπάρχουν κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
ΑΝ ΕΧΩ ΕΝΑ "ΣΥΣΤΗΜΑ", τότε αυτό συνίσταται στο ότι διατηρώ κατά το δυνατόν επίμονα προ οφθαλμών αυτό που ο Κίρκεγκωρ αποκάλεσε "άπειρη ποιοτική διαφορά" χρόνου και αιωνιότητας, με τη θετική και την αρνητική της σημασία. "Ο Θεός βρίσκεται στον ουρανό και εσύ στη γη". Η σχέση αυτού του Θεού προς αυτόν τον άνθρωπο, η σχέση αυτού του ανθρώπου προς αυτόν τον Θεό είναι για μένα το θέμα της Βίβλου και η σύνοψη της φιλοσοφίας εν ταυτώ. Στο σταυροδρόμι αυτό η Βίβλος βλέπει τον Ιησού Χριστό. Προσεγγίζοντας τώρα ένα κείμενο όπως η Προς Ρωμαίους επιστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΔΑΧΑΙ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ (1716)
Ο Ηλίας Μηνιάτης γεννήθηκε στην "πόλη Κεφαλληνίας" το 1669, και ήταν ένας από τους έξι γιους του πρωτοπαπά Φραγκίσκου· μορφώθηκε στην ελληνική Φλαγγίνειο Σχολή της Βενετίας, και απεβίωσε στα σαράντα πέντε του χρόνια, ως επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων. Έζησε μια ζωή σύντομη, αλλά γεμάτη ταξίδια και σημαντικές γνωριμίες, διαβάσματα και μελέτη, μα και αγωνία για τον βιοπορισμό· ζωή που καθορίστηκε από την επτανησιακή καταγωγή του και από τις σχέσεις του με τους φιλενωτικούς κύκλους, οι οποίες ευθύνονται για την καχυποψία και την επιφυλακτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΣ ΤΟ ΣΤΟΝ ΑΝΕΜΟ!
Η Μαύρη -η υποσαχάρια- Αφρική είναι πάμπλουτη σε πολιτισμούς και σε σοφία, σε θεσμούς και σε προβλήματα, σε αγώνες και σε τραύματα. Τόπος ξεχωριστός, συμβάλλει με ιδιαίτερο τρόπο στην προίκα της πανανθρώπινης κοινότητας. Η συνάντησή της με τον χριστιανισμό έχει μακρά ιστορία, οδυνηρή και ελπιδοφόρα: σε πείσμα των δεινών της αποικιοκρατίας, η Μαύρη Αφρική συνεχίζει, παλεύοντας, να αρθρώνει την πίστη με τις δικές της φωνές. Αυτό σημαίνει ότι το ουσιαστικό αντάμωμα Ευαγγελίου και υποσαχάριας πραγματικότητας αποτελεί στοίχημα ανοιχτό σε καίρια...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
Η τομή του Πασκάλ ανάμεσα στον Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ και στον Θεό των φιλοσόφων και των επιστημόνων είναι ασφαλώς στερεή και θεμελιώδης. Από τη μια, πράγματι, ο Θεός της Βίβλου, που παρεμβαίνει στην ιστορία και στη ζωή των ανθρώπων, με τον οποίο μπορείς να συνομιλήσεις, να ελπίσεις στο έλεός του ή να απελπιστείς, να αποστατήσεις και να επιστρέψεις (ή να μην επιστρέψεις) από την άλλη, ο Θεός των φιλοσόφων, δημιούργημα μιας ισχυρής διάνοιας, είτε έξω από τον Ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό (Αρχαία Ελλάδα) είτε εντός αυτού, συ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΣΣΙΑΝΙΚΗ ΙΔΕΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΗΣ
Ό μεσσιανισμός, γέννημα καί θρέμμα της Βίβλου, πήρε ποικίλες μορφές στην Ιστορία, πολλές φορές άντιφερόμενες μεταξύ τους, διαπότισε την ευρωπαϊκή σκέψη καί επηρέασε καθοριστικά, συχνά με τραγικό τρόπο, την ευρωπαϊκή ιστορία. Ό Άρτος Ζωής, στην προσπάθεια του να φέρει τη Βίβλο στον δημόσιο χώρο της σκέψης καί να συμβάλει στη συνάντηση ανθρώπων πού σκέπτονται εντός της πίστεως με στοχαστές του έκκοσμικευμένου Λόγου, αφιέρωσε το πρώτο συνέδριο του στη μεσσιανική ιδέα καί τίς μεταμορφώσεις της. Οι εισηγήσεις θεολόγων, φιλοσόφων, ιστορικών καί ...
Διαβάστε περισσότερα...