ΕΝΕΚΕΝ

ΕΓΩ ΚΑΙ ΕΣΥ
Με τη μετάφραση του έργου του Martin Buber "Εγώ και Εσύ" έχομε για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά έργα του 20ού αιώνα. Το έργο, το οποίο σε γερμανική γλώσσα εκδόθηκε το πρώτον το 1923 στις εκδόσεις Insel στη Λειψία, βρίσκεται στην αρχή της φιλοσοφίας του διαλόγου, μιας κατεύθυνσης του σκέπτεσθαι, η οποία διαμόρφωσε αποφασιστικά όχι μόνο τη φιλοσοφία, αλλά και πολλούς άλλους κλάδους και αρχές θεωριών των θεωρητικών επιστημών τον 20όν αιώνα και μέχρι σήμερα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΦΗΡΗΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟΥ ΜΑΡΞ
Το Κεφάλαιο του Μαρξ είναι πράγματι η ανωτάτη σχολή της θεωρητικής σκέψης. Ένας επιστήμονας που ειδικεύεται σε οποιοδήποτε πεδίο της γνώσης μπορεί να το χρησιμοποιήσει ως πηγή των πιο πολύτιμων ιδεών όσον αφορά τη θεωρητική μέθοδο έρευνας. Οι φιλόσοφοι και οι λογικολόγοι πρέπει να κάνουν αυτόν τον θησαυρό πιο προσβάσιμο. Βέβαια, ένας μόνο συγγραφέας και ένα μόνο βιβλίο δεν μπορούν να φέρουν σε πέρας αυτό το καθήκον, παρά μόνο σε έναν πολύ περιορισμένο βαθμό. Με βάση την πολυπλοκότητα και το μέγεθος της αναγκαίας εργασίας, αυτό το καθήκον α...
Διαβάστε περισσότερα...

Γιατί είμαστε επαναστάτες σήμερα
H (εργατική) τάξη δεν είναι μόνιμα κινητοποιημένη, ούτε κυρίως πάντα κινητοποιημένη με επαναστατικό τρόπο. Είναι για αυτό εξάλλου που οι επαναστατικές εκρήξεις δεν ξεσπούν η μία μετά την άλλη. Ωστόσο, είναι μόνον όταν συμβαίνουν αυτές οι εκρήξεις δράσης των εξεγερμένων μαζών που μπορούν να καθαριστούν στην εντέλεια οι στάβλοι του Αυγεία του παλιού κόσμου, που είναι γεμάτοι όχι μόνο με σκουπίδια αλλά και με δυναμίτη που απειλεί να τινάξει στον αέρα τον πλανήτη μας. Το αν αυτό θα συμβεί πραγματικά, εξαρτάται από την καταλληλότητα της συνείδη...
Διαβάστε περισσότερα...

Εξόριστος στη Θεσσαλονίκη
Εμείς οι Τούρκοι έχουμε ένα πρόβλημα με το παρελθόν. Είμαστε πάντοτε σε αδυναμία να αντιμετωπίσουμε με τρόπο αντικειμενικό και κριτικό την ίδια μας την ιστορία. Μάλιστα, το παρελθόν μας, δηλαδή αυτό των Οθωμανών και των Μουσουλμάνων είναι γεμάτο νίκες... Στην επίσημη ορολογία ένα ιστορικό γεγονός μπορεί να χαρακτηριστεί νικηφόρο ενώ το ίδιο συμβάν για έναν άλλο λαό, για ένα άλλο έθνος, για ένα άλλο κράτος πρόκειται για τραγωδία, σφαγή, γενοκτονία... Στα εγχειρίδια ιστορίας, η φρασεολογία και η ιδεολογίας τους αναπαράγουν συστηματικά και δι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΟΣ ΦΟΝΟΣ
...Πίσω απ' αυτήν την αναζήτηση της ταυτότητας βρίσκεται ένα από τα χαρακτηριστικά της αστικής κοινωνίας. Το άτομο σ' αυτήν την κοινωνία είναι διχασμένο. Είτε ως αυτός που αποσπά υπεραξία στο εργοστάσιο, είτε ως πωλητής και αγοραστής στην αγορά ή ως καπιταλιστής ανταγωνιστής, το άτομο της μπουρζουαζίας ή της ανώτερης μικροαστικής τάξης πρέπει να είναι άσπλαχνο, ανήθικο, γεμάτο δόλο και απιστία, να συμπεριφέρεται δηλαδή σαν "εγκληματίας" ακόμη κι αν σέβεται τους "κανόνες του παιχνιδιού". Αλλά σαν πολίτες, τα άτομα πρέπει να σέβονται την ισό...
Διαβάστε περισσότερα...

1905
Τα γεγονότα του 1905 αποτέλεσαν τον μεγαλειώδη πρόλογο του επαναστατικού δράματος του 1917. Για μια σειρά ετών, όταν η αντίδραση θριάμβευε, το έτος 1905 μας φαινόταν σαν ολοκληρωμένο σύνολο, σαν να ήταν η Ρώσικη Επανάσταση. Σήμερα έχει χάσει εκείνον τον ανεξάρτητο χαρακτήρα, χωρίς ταυτόχρονα να έχει απωλέσει στο παραμικρό την ιστορική της σημασία. Η επανάσταση του 1905 γεννήθηκε κατευθείαν από τον Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο, όπως η επανάσταση του 1917 ήταν το άμεσο αποτέλεσμα του μεγάλου ιμπεριαλιστικού σφαγείου. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τόσο στην κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΤΑΛΙΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΠΛΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
«Μπορείς να κάνεις ταχυδακτυλουργίες με τσιτάτα, να κρύβεις τα στενογραφημένα πρακτικά των ομιλιών σου, να απαγορεύεις την κυκλοφορία των γραμμάτων και των ανθρώπων του Λένιν, να "κατασκευάζεις" κείμενα επιλέγοντας με ανέντιμο τρόπο αποσπάσματα. Μπορείς να κατάσχεις, να κρύψεις και να κάψεις τα ιστορικά ντοκουμέντα. Μπορείς να επεκτείνεις τη λογοκρισία σου ακόμη και στα φωτογραφικά και κινηματογραφικά αρχεία των επαναστατικών γεγονότων. Όλα αυτά τα κάνει ο Στάλιν. Αλλά τα αποτελέσματα δεν δικαιώνουν και δεν θα δικαιώσουν τις προσδοκίες του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΝΕ ΟΧΙ, ΛΕΩ ΝΑΙ
Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει τρία άρθρα τα οποία έχουν ως κοινό θέμα τους τον Άκη Πάνου, αλλά δημοσιεύτηκαν σε τρία διαφορετικά έντυπα και κατά τα λοιπά είναι αρκετά διαφορετικά το ένα από το άλλο. Μεταξύ άλλων, οι διαφορές έχουν να κάνουν με το χρόνο: το πρώτο δημοσιεύτηκε σχεδόν δύο χρόνια αφού γράφτηκε, το τρίτο λίγες μόλις μέρες και ανταποκρινόταν σε μία φλέγουσα επικαιρότητα. Επίσης, το πρώτο γράφεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο Πάνου ήταν σχεδόν άγνωστος, ενώ το τελευταίο τη στιγμή που ο κόσμος μιλούσε γι' αυτόν περισσότερο από κά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Στην παρούσα ελάσσονα μονογραφία τίθεται υπό κριτική διερεύνηση το μεγαλύτερο μέρος των φεμινιστικών θεμάτων από την εποχή της Mary Wollstonecraft και μετά, δηλαδή από το φιλελεύθερο φεμινισμό και τον John Stuart Mill έως το ριζοσπαστικό φεμινισμό ή το δεύτερο κύμα του φεμινισμού στη διάρκεια των δεκαετιών 1960 και 1970, με αποκορύφωμα τις πρόσφατες εξελίξεις στο γυναικείο ζήτημα, που μέσω της μεταφεμινιστικής προσέγγισης έχουν αποκτήσει πλέον το περιεχόμενο μίας διευρυμένης αναταραχής του φύλου, εάν υιοθετήσουμε αυτόν τον προσφιλή όρο της...
Διαβάστε περισσότερα...

Ψωμί τριαντάφυλλα και γκλίτερ
Για όσο ακόμα οι λοατκια+ άνθρωποι θα στερούνται βασικών δικαιωμάτων, θα διεκδικούμε ορατότητα με ασφάλεια για τα λοατκια+ άτομα μέσα στην πόλη, θα εδραιώνουμε την κινηματική παρουσία μας στον δρόμο. Για μια Θεσσαλονίκη πολύχρωμη. Για να μπορούμε πραγματικά να φτιάξουμε έναν κόσμο, μέσα στον οποίο να χωράμε όλα μας. Να μπορούμε ισότιμα και χωρίς αποκλεισμούς να συνδιαμορφώνουμε, να συναποφασίζουμε, να υλοποιούμε. Καθώς μέσα σε έναν κόσμο όπου αποφασίζουν λίγοι, τελικά δεν χωράει καμία, κανένα και κανένας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Μάτια στεγνά, χείλη σφραγισμένα
Το μέλλον που είναι το μόνο είδος ιδιοκτησίας το οποίο η άρχουσα τάξη και τα ποικία ιερατεία παραχωρούν απλόχερα, με καλή θέληση, στους φτωχούς και καταφρονεμένους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το πιο σημαντικό είναι ότι η ειδική συνεισφορά του λογοτεχνικού έργου λαμβάνει τη μορφή μιας συγκεκριμένης μοναδικότητας, ενός μικρόκοσμου, ο οποίος κατά κάποιον τρόπο εμπεριέχει τον κοινωνικό μακρόκοσμο. Εάν διευρύνει τόσο πολύ και εμβαθύνει την κατανόησή μας αναφορικά με την κοινωνική πραγματικότητα, αυτό δεν συμβαίνει μόνο γιατί τη φωτίζει με διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι οι κοινωνικές επιστήμες. Αυτό συμβαίνει πάνω από όλα επειδή και εξαιτίας του ότι η λογοτεχνία φέρνει στο φως τις "σκοτεινές" στιγμές της πραγματικότητας αυτής, τις οποίες...
Διαβάστε περισσότερα...

Ψυχαναλυτικές διαδρομές IΙΙ
Η ψυχανάλυση δεν έχει παρά μόνο ένα μέσο λειτουργίας: την ομιλία αυτού ή αυτής που απευθύνεται στον ψυχαναλυτή. Στο ξεκίνημα της υπάρχει η μεταβίβαση για την οποία ο Φρόυντ έλεγε ότι αποτελεί την πραγματική αγάπη και ο Λακάν διευκρινίζει ότι άξονας της είναι «το υποκείμενο που θεωρείται ότι ξέρει». Στην αρχή της βρίσκουμε παράλληλα την «επιθυμία του αναλυτή» που αποφασίζει τα της εισόδου στην ψυχαναλυτική διαδικασία και την κατεύθυνση της. Η προσφυγή στον μεγάλο Άλλο, η οποία διαφαίνεται στην περίπτωση της υστερίας σε πρώτο πλάνο, είναι η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΡΟΤΣΚΙΣΤΕΣ ΣΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 1929-1938
Το μεγάλο χρονικό διάστημα που τα "χαρτιά της εξορίας" παρέμειναν σφραγισμένα, έχει βοηθήσει στη στρέβλωση της οπτικής πολλών ιστορικών έργων για την ΕΣΣΔ. Με την απουσία των ντοκουμέντων που σήμερα είναι προσβάσιμα, η Αριστερή Αντιπολίτευση και η Τετάρτη Διεθνής στη συνέχεια είχαν υποβιβασθεί σε μια απλή αντανάκλαση των σπινθηροβόλων κειμένων του Τρότσκι. Στη πραγματικότητα, η οργάνωση και στη συνέχεια το ρευμάτων μπολσεβίκων-λενινιστών μέσα στο κομμουνιστικό κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης συνιστούσαν τον πυρήνα της Διεθνούς Αριστερής Αντιπο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ζωή μισοτιμής
ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ Λιωμένο τζάμι απ' τη βροχή Πόση πίκρα χωράει σε ένα δρομολόγιο της γραμμής; Πόσα τσαλακωμένα πανωφόρια; Πόσα λερωμένα άρβυλα; Πόσες βρεγμένες καρδιές [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

25 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΚΟΧΥΛΙ Χτίζεις ένα σπίτι για την ψυχή σου, και περήφανα περιπλανιέσαι στο φως των αστεριών με το σπίτι στην πλάτη, όπως το σαλιγκάρι. Όταν ζυγώνει κίνδυνος, σέρνεσαι μέσα ασφαλής πίσω από το σκληρό σου καβούκι. Κι όταν πάψεις να υπάρχεις, το σπίτι θα συνεχίζει να ζει, μαρτυρία του κάλλους της ψυχής σου. Και η θάλασσα της μοναξιάς σου θα τραγουδά βαθιά μέσα. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ
Ο όρος γενοκτονία εισέβαλε στην ελληνική πραγματικότητα αιφνιδιαστικώς και χωρίς τον απαραίτητο επιστημονικό αναστοχασμό επί της σημασίας και του περιεχομένου της. Όταν τη δεκαετία του 1980, άρχισε να κινείται παγκοσμίως το ενδιαφέρον για τη μελέτη των γενοκτονιών, στην Ελλάδα διατυπώθηκε, στο πλαίσιο ενός νέου πολιτικοκοινωνικού ρεύματος το οποίο αναδυόταν εκείνη ακριβώς την περίοδο, ένα μεγαλόπνοο αλυτρωτικό σχέδιο, το οποίο αφορούσε στην αναβίωση του πάλαι ποτέ ανατολικού ζητήματος σε άμεση συνάρτηση με το κουρδικό ζήτημα. [...] (Από το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΑΙΣ ΧΑΡΙΣΙ ΘΥΕ ΚΑΙ ΝΕΚΥΙΑΙ
...Ο κύριος καθηγητής μπήκε στην αίθουσα, είπε κάτι εισαγωγικά και κάλεσε στην έδρα τη δεσποινίδα Καραμπίνη-Ιατρού και τον κύριο Πολίτη για να φωτίσουν τους συμφοιτητές τους με τις εργασίες τους. Καθώς προχωρούσα προς την έδρα, έβλεπα τον καθηγητή να αλλάζει χρώματα και να δείχνει ανήσυχος, κάπως νευρικός. Πήγα στην έδρα και για πρώτη φορά είδα τον κόσμο απ' αυτή τη μεριά: η αίθουσα γεμάτη, στο βάθος διέκρινα την καλή μου φίλη, δυστυχώς μακαρίτισσα σήμερα, Σοφία Σκοπετέα, και δίπλα της τον Γιώργο Κεχαγιόγλου, τριτοετείς τότε φοιτητές. Πρώτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΛΕΗΛΑΤΗΜΕΝΩΝ ΝΙΚΩΝ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΣΕΛ ΠΑΜΠΛΟ, Η ΑΛΓΕΡΙΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ
Η υπεράσπιση της επαναστατικής βίας των καταπιεσμένων δεν έγινε στο επίπεδο μόνο της φιλοσοφίας, αλλά κυρίως σε αυτό της έμπρακτης, υλικής και έμψυχης υπόστασης, Άλλωστε η βίαιη επανάσταση των τριτοκοσμικών λαών είναι ο μοναδικός τρόπος να αποκτήσουν ανεξάρτητη εθνική υπόσταση. Και η βία που έχουν δείξει αυτοί οι "απολίτιστοι" είναι μικρότερη σε ένταση, σε βάθος, σε χρόνο, σε ποιότητα και σε ποσότητα από αυτήν που άσκησε η "Διαφωτιστική" Δύση πάνω σε αυτούς τους λαούς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...