ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

ΑΙ ΗΜΕΡΑΙ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ ΕΝ ΡΕΘΥΜΝΗ - 1944
Ο ανά χείρας τόμος αποτελεί τμήμα του αρχείου του Χ.Α. Τζιφάκη, που καλύπτει το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του 1944, δηλαδή την περίοδο σύμπτυξης του γερμανικού στρατού σε μια περιορισμένη περιοχή των Χανίων, όπου θα παραμείνουν μέχρι τον Απρίλιο του 1945. Το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου είναι, ταυτόχρονα, περίοδος κινητοποίησης όλων των ένοπλων δυνάμεων της αντίστασης οι οποίες, παρά τους ανταγωνισμούς και τις συγκρουόμενες επιδιώξεις τους, καταφέρνουν να συντονίσουν τη δράση τους και να παρακολουθούν στενά τις γερμανικές δυνάμεις ώστε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Οι γραμμές αυτές αποτελούν το πρώτο μέρος από το δίτομο, ως σήμερα ανέκδοτο, έργο μου με τίτλο «Matricules» [Μητρώα], που συνέγραψα από τις σημειώσεις μου των ετών 1943 - 1945, όταν τα γεγονότα που έζησα ήταν ακόμη νωπά στη μνήμη μου. Αργότερα μπόρεσα να προμηθευτώ μεγάλο αριθμό εγγράφων και φωτογραφιών που τεκμηριώνουν τα γραφόμενά μου. «Το να πει και να γράψει κανείς την αλήθεια είναι εύκολο, αρκεί απλώς να ξαναδεί την ταινία της ζωής του». [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Από τον Ερμή στην Αριάδνη
The Battle of Crete was not among the biggest battles in World War II. Yet it was important for at least two reasons. It disrupted the Germans in their (plans to invade the Soviet Union. The popular resistance they encountered for the first ever time changed the character of the war and, in the form of reprisals, brought the most hideous face of Nazism to the fore. Unternehmen Merkur (Operation Mercury), with its high tech deployment of paratrooper and airborne units, did not turn out as the aggressors had planned. In fact, it very nearly ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΗΤΗ 21 ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Ο τόμος 1821. Η Κρήτη στην Ελληνική Επανάσταση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών αποτελεί την έντυπη εκδοχή της ομώνυμης υβριδικής περιοδικής έκθεσης που σχεδίασε και πραγματοποίησε το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης. Όπως ο τίτλος δηλώνει, η έκδοση αυτή πραγματεύεται το θέμα της συμμετοχής της Κρήτης στον αγώνα που ξεκίνησε στις αρχές του 1821 και οδήγησε στην ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους το 1830. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι η συμμετοχή αυτή εξετάζεται σε συνάρτηση όχι μόνο με τις εξε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΟΝ ΣΑΙΞΠΗΡ
Στον ανά χείρας τόμο έχω συγκεντρώσει τέσσερα μελετήματά μου για τα κρητικά μυθιστορήματα του Καζαντζάκη "Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά" και "Καπετάν Μιχάλης", γραμμένα την τετραετία 2007-2011. Με εξαίρεση την πρώτη μελέτη, στην οποία προσέθεσα μία νέα ενότητα, για την παρούσα έκδοση προχώρησα μόνο στις απολύτως απαραίτητες αλλαγές, όσες επέβαλλαν (α) η εκδοτική ομοιογένεια: η κατάρτιση συγκεντρωτικής βιβλιογραφίας, η αλλαγή του τρόπου παραπομπής στις υποσημειώσεις και η προσθήκη παραπομπών μεταξύ των άρθρων που περιλαμβάνονται στον τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Τιμώντας την επέτειο των 40 χρόνων από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη (1957-1997) η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών εκδίδει τον κατάλογο των βιβλίων της προσωπικής βιβλιοθήκης του μεγάλου συγγραφέα. Όπως είναι γνωστό, ο Νίκος Καζαντζάκης παραχώρησε με τη διαθήκη του στην Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών το προσωπικό του αρχείο, το γραφείο και τη βιβλιοθήκη του, τα χειρόγραφα των έργων του, καθώς και προσωπικά του ενθυμήματα. Είναι εξαιρετικά συγκινητικό το ύφος της επιστολής που απέστειλε προς την Ε.Κ.Ι.Μ. την 9η Ιανουαρίου 1957, λίγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΔΟΞΑ
Εν τω μεταξύ οι Γερμανοί είχαν προχωρήσει κι ήταν από κείνους τους Γερμανούς που σίγουρα μπήκανε στον Αϊ-Γιώργη, στο περίφημο νεκροταφείο των Περβολιών της Ρεθύμνης. Όταν άκουσα τη γυναίκα, λοιπόν, να φωνάζει "Έλληνες, Έλληνες! Έχω ένα όπλο", εφώναζα κι εγώ "Έλληνες, Έλληνες!" και με τη φωνή μας πλησιάζαμε ο ένας τον άλλο. Μέσα στη νύχτα βλέπω μια γυναίκα ψηλή, λιανοκαμωμένη, ντυμένη στα σκούρα -μακριά μαύρα σκούρα φορέματα- να κρατά ένα όπλο στο δεξί χέρι, τη φωθιά, την εκδίκηση, και στ' άλλο χέρι ένα παιδάκι περίπου τεσσάρω πέντε χρονών,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Με μεγάλη ικανοποίηση η ΕΚΙΜ με τον παρόντα τόμο της σειράς Μαρτυρίες έρχεται να προσθέσει μια σπάνια ψηφίδα στην εξαιρετικά περιορισμένη ομάδα ενθυμημάτων ή συνθετικών ιστοριογραφικών έργων που προέρχονται από πρόσωπα τα οποία έζησαν από κοντά και κατέγραψαν τα γεγονότα της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη. Η ψηφίδα αυτή είναι η Νέα Ιστορία της Κρήτης του μαχητικού διανοούμενου και αγωνιστή για την ελευθερία του νησιού ρεθύμνιου Εμμανουήλ Βυβιλάκη. [...] (Από το προλογικό σημείωμα της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1897
4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1897 [ΚΥΡΙΑΚΗ], [...] Το απόγευμα είναι πλούσιο σε γεγονότα. Ανταλλάσσονται πυροβολισμοί ανάμεσα στους επαναστάτες και στις προωθημένες τουρκικές φρουρές. Μια σφαίρα πέφτει δίπλα σ' έναν στρατιώτη μας που βρισκόταν στη σκοπιά. Σταματώ αυτές τις ανοησίες και όλα τίθενται υπό έλεγχο. Ο διοικητής Hennique μου γράφει ότι έλαβε την επιστολή από τα μέλη της Επιτροπής όπου απαντούν στις χθεσινές του προτάσεις. Οι επαναστάτες παραχωρούν την ουδέτερη ζώνη για τα γυναικόπαιδα, αλλά ζητούν ως αντάλλαγμα να αντικατασταθούν οι τουρκικές σκο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ
Η δεύτερη έκδοση των Επιφυλλίδων του Σαββάτου του Μενελάου Γ. Παρλαμά, από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, αποτελεί φόρο τιμής στη μνήμη του συγγραφέα τους, συνιδρυτή και επί τεσσαρακονταετία Προέδρου της Ε.Κ.Ι.Μ., με τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από τον θάνατό του. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΗΜΩΔΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (12ος -17ος ΑΙ.)
Ο τόμος περιέχει τις ανακοινώσεις του Διεθνούς Συνεδρίου Neograeca Medii Aevi. Το Συνέδριο αυτό, το έβδομο στη σειρά, με τίτλο «Χαρτογραφώντας τη δημώδη λογοτεχνία (12ος-17ος αι.)», διοργανώθηκε από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, και πραγματοποιήθηκε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (Ηράκλειο, 1-4 Νοεμβρίου 2012). Η μελέτη της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας έχει ενταθεί τις τελευταίες δεκαετίες, με την έρευνα να καταγράφει σημαντικές κατακτήσεις: καινούργιες εκδόσεις έχουν αντικαταστήσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ
Μια βραδιά αφιερωμένη στον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, ποιήματα και πεζά που γράφτηκαν γι' αυτόν, με σκοπό να μάθουμε ή να θυμηθούμε πως είδαν τον ζωγράφο δημιουργικοί θεατές, προσωπικοί συνομιλητές του ή συγγραφείς του εικοστού αιώνα, που εντυπωσιάστηκαν από τη δουλειά του πάνω στον καμβά. Ιδού η αφορμή τούτης της έκδοσης. Τα ποιήματα, γραμμένα τις πρώτες δεκαετίες του δέκατου έβδομου αιώνα, δεν είναι εύκολα προσβάσιμα για τον σημερινό αναγνώστη. Ίσως να είναι υπερβολικά περίτεχνα, ακόμα και ρητορικά ή πομπώδη για τα μάτια και την ακοή του. Η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ (ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ-ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ)
ΤΡΙΤΗ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Από πρωίας μετεφέραμεν τους καταυλισμούς μας εντός του δάσους και έταξα και τας τρεις διμοιρίας πολυβόλων ως αντιαεροπορικάς. Επειδή δεν εγένετο καλή παραλλαγή και λόγω απροσεξιών των οπλιτών μας, κατά την 9.30' ενεφανίσθησαν τρία σμήνη βομβαρδιστικών, τα οποία μας έριξαν εντός του καταυλισμού του συντάγματος περί τας 50 βόμβας των 50-100 χλγ από ύψος 2 χλμ. Έπεσαν εγγύτατα της θέσεώς μου περί τα 20 μ χωρίς ούτε εγώ ούτε άλλος του λόχου μου να πάθη τι. Το πρώτον βάπτισμα με ηύρεν με πλήρη ψυχραιμίαν. Το σύνταγμα είχεν έ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1898
Την ίδια ώρα υψώνουν την κρητική σημαία, που την χαιρετούν με 21 κανονιοβολισμούς από κάθε πλοίο που βρίσκεται στον όρμο. Ο πρίγκιπας μπαίνει στην αίθουσα συνοδευόμενος από τον ναύαρχο Pottier και ακολουθούν οι υπόλοιποι ναύαρχοι. Είναι ένας νεαρός άνδρας 29 ετών, υπέροχος με όλη τη σημασία της λέξης. Έχει γιγαντιαίο ύψος, πάνω από 2 μέτρα, με θαυμαστές αναλογίες. Τα χαρακτηριστικά του είναι γλυκά και η όψη του μάλλον λίγο θηλυπρεπής· μπλε μάτια, λεπτό μουστάκι, αραιά μαλλιά, ανοιχτό και ροδοκόκκινο δέρμα. Χαιρετά με κάποια συστολή και ο ν...
Διαβάστε περισσότερα...

Μέρες του '43 - Η καθημερινή ζωή στην κατοχική Κρήτη
Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται κείμενα βασισμένα στις εισηγήσεις του επιστημονικού Συμποσίου Μέρες του '43. Η καθημερινή ζωή στην κατοχική Κρήτη, που διοργανώθηκε από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (26 & 27 Νοεμβρίου 2010), σε συνδυασμό με την περιοδική έκθεση "Ρούντο Σβαρτς, Κρήτη, 1943. Ένας ζωγράφος με τη στολή της Βέρμαχτ" (Μάιος - Νοέμβριος 2010). Η οργάνωση ενός θεματικού επιστημονικού Συμποσίου, με επίκεντρο τη μελέτη της καθημερινότητας στα χρόνια του πολέμου, εντάσσεται στη συστηματική προσπάθε...
Διαβάστε περισσότερα...

LEONARD THOMAS FRAZER
There are a number of features that make this diary distinctive. It is the most complete account of any of the Allied soldiers on the run, who started out in the western end of Crete and then moved eastwards and got off the island in the east. There were no rescue operations in western Crete until 1943, and the soldiers who gathered there had a long wait before they got off. Some succeeded in getting off by their own means, and others did so by going east. Len's story describes in detail the dilemma that all soldiers in the west faced and ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
At 2000 hrs on 9 August, Minos arrived. Two hours later when we had made all preparations, Yanni and Adonis arrived and we set out in brilliant moonlight. It was a shocking little goat track. We were loaded to the hilt and out of condition after a couple of months slacking in the sun. We had a couple of spells on that six-mile clamber. Up, ever up and I don't believe any 10 feet of that track did not have at least one step up or down 18 inches. I could never decide which was worse! The sweat poured off us in rivers. [...] (From the publish...
Διαβάστε περισσότερα...

Freedom and glory
In the meantime the Germans had advanced. They must have been some of those Germans who got into Ai-Giorgis, the famous cemetery of Pervolia. When I heard the woman shouting, "Greeks, Greeks! I've got a gun", I shouted back "Greeks! Greeks!" and we found each other by following the sound of each other's voice. In the night I saw a tall, slender woman, dressed in dark clothing -a long black dress- holding a gun, fire, revenge in her right hand, and in the other a small child of about four or five, a boy. This woman held revenge, fire and de...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)
These villages were second to none in the support that they gave us, we had them always as a place of refuge, and many hunted Cretans found safe refuge on the rugged slopes of Kedros, which shaded the Lotus-Land - Kedros of running water, with a hundred and one springs, a hundred known to man, and the hundred and first, if one could find it, the water of immortality. [...] The best entertainment in the Lotus Land was at Christmas 1942, when Paddy and Xan and I met at Holyhead and made our way, village by village and house by house, to the ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΜΑΣ
Γυναικείες μαρτυρίες για τη Μάχη της Κρήτης και τη γερμανική κατοχή στο νησί δεν έχουμε πολλές, ίσως έχουμε, συγκριτικά με τις άλλες περιοχές της χώρας, για την περίοδο αυτή, μια υστέρηση που δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί. Από την πλευρά αυτή είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο δωδέκατος τόμος της σειράς Μαρτυρίες περιλαμβάνει αποκλειστικά γυναικείες αφηγήσεις. Είναι λοιπόν ιστορίες του βουνού που διηγείται η Ευαγγελία Παπαδάκη. Οι ιστορίες του βουνού είναι κατά κανόνα ιστορίες καταδίωξης. Και η ιστορία που διηγείται το βιβλίο είναι οι κα...
Διαβάστε περισσότερα...