ΕΞΑΝΤΑΣ

ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΣ ΚΑΙ ΦΡΟΥΝΤ
Πώς η εμπειρία του ονείρου, που μεταφράζεται σε ονειρικό λόγο και διεισδύει στην πραγματικότητα της εγρήγορσης, δημιουργεί ένα διακριτό σύστημα ερμηνείας; Ποιες μορφές έχει πάρει το σύστημα αυτό από την αρχαιότητα έως σήμερα; Ποιος ο ρόλος της λογοτεχνίας; Η παρούσα μελέτη επιχειρεί στο πρώτο μέρος να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα αναλύοντας τις ερμηνευτικές θεωρίες του Αρτεμίδωρου και του Φρόυντ για το όνειρο και, μέσα από τις έννοιες της μεταφοράς, της ερμηνείας και της κατασκευής, εντοπίζοντας τα κοινά σημεία των δύο θεωριών. Στο δεύτε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΑΝΤΕΙΑΣ
Το βιβλίο αυτό είναι το τρίτο μέρος του έργου του Georg Luck, "Arcana Mundi. Magic and the Occult in the Greek and Roman Worlds" (Βαλτιμόρη και Λονδίνο: The Johns Hopkins University Press), και φέρει τον τίτλο "Divination". (Σημειώνουμε ότι στην ίδια σειρά με το παρόν βιβλίο κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Εξάντας» τα δύο προηγούμενα μέρη του προαναφερθέντος έργου, με τίτλους "Η μαγεία στον ελληνικό και το ρωμαϊκό κόσμο" και "Περί θαυμάτων και δαιμόνων"). Η μετάφραση της εισαγωγής (Περί μαντικής τέχνης) έγινε από τον Δημήτρη Σ. Τσιάκαλο, ενώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Ο τόμος αυτός απαρτίζεται από τρία δοκίμια: το πρώτο πάνω στην οικονομική ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας κατά το μεσοπόλεμο, το δεύτερο πάνω στην ιδεολογία του εθνικισμού και το τρίτο πάνω στο λεγόμενο πνεύμα της παρακμής. Η ενότητα των δοκιμίων αυτών έγκειται όχι μόνον στο τυπικό γεγονός ότι και τα τρία αναφέρονται στην αυτή χρονική στιγμή της νεοελληνικής κοινωνίας, αλλά και σε κάτι πιο ειδικό: τα τρία δοκίμια θίγουν, χωρίς φυσικά να εξαντλούν -κάθε άλλο- τρεις κρίσιμες όψεις που εχαρακτήρισαν αποφασιστικά την ελληνική κοινωνία του μεσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΦΗ Ή ΖΩΗ
Μέλος αντιστασιακής οργάνωσης στην κατεχόμενη Γαλλία, ο Χόρχε Σεμπρούν συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο, εκτοπίζεται στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως Μπούχενβαλντ, γίνεται ηγετικό στέλεχος των κρατουμένων Ισπανών και απελευθερώνεται στις 11 Απριλίου 1945, όταν τα στρατεύματα του Πάττον καταλαμβάνουν το Μπούχενβαλντ. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαπέντε χρόνια για ν' αποδεχτεί τη ζωή, όπως μας δείχνουν οι έμμονες ιδέες του, που επαναλαμβάνονται συνέχεια, όπως τα μουσικά θέματα μιας εφιαλτικής ραψωδίας. Ο φοιτητής του λυκείου Henri -IV, ο νεαρός ποιητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
Γιατί έγραψα αυτή τη νουβέλα; Πρώτον, γιατί βρίσκω τον καιρό να κάνω όλα όσα επιθυμώ και μια από τις επιθυμίες μου ήταν να γράψω. Δεύτερον, γιατί η σύγχρονη ιστορία αποτελεί ιδανικό πλαίσιο για ένα μυθιστόρημα που ασχολείται με την εξέλιξη και τις διαμάχες των μεγάλων ανθρώπινων παθών, και γιατί η ιστορία του πολέμου, και ιδιαίτερα της συγκλονιστικής μεταπολεμικής περιόδου, έπρεπε οπωσδήποτε να γραφτεί. Τρίτον, γιατί, αν δεν την έγραφα, κάποιος άλλος θα το 'κανε στη θέση μου, και θα το έκανε κακά. Τέταρτον, γιατί είναι πιο ενδιαφέρον, αντί...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟΣ
Ο αφηγητής είναι ένας μεσόκοπος Αυστριακός πιανίστας, που κατά τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 παρακολούθησε μαζί με τον Καναδό Γκλεν Γκουλντ και τον φίλο του Βέρτχαϊμερ έναν κύκλο μαθημάτων του διάσημου πιανίστα Χόροβιτς. Οι τρεις έμεναν στο ίδιο σπίτι, έπαιζαν μαζί μουσική, αλλά ο Γκλεν Γκουλντ τους άφησε ήδη από τότε πολύ πίσω, με το ταλέντο του, την αφοσίωση του στην τέχνη και το τέλειο παίξιμό του. Ο αφηγητής γράφει τώρα μια εργασία για τον Γκλεν Γκουλντ, τον σπουδαιότερο δεξιοτέχνη του αιώνα μας, που, στο κορυφαίο σημείο της δόξας το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΘΗΝΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
(. . .) Ο στόχος του βιβλίου αυτού, που είναι συνυφασμένος και με το χαρακτήρα του υλικού πάνω στο οποίο βασίστηκε, δεν είναι η συνολική απάντηση των ερωτημάτων που θέτει η μεταπολεμική στέγαση. Επίκεντρο της προσοχής αποτελούν οι πρακτικές στέγασης και ειδικότερα το καθεστώς ενοίκησης, ο τρόπος απόκτησης κατοικίας και η επιλογή περιοχής κατοικίας. Η ανάλυση της κοινωνικής φυσιογνωμίας των πιο πάνω πρακτικών επιτρέπει τη διατύπωση νέων ερμηνευτικών προτάσεων τόσο για την κοινωνική σημασία των μηχανισμών παραγωγής και κατανάλωσης κατοικίας,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ 120 ΜΕΡΕΣ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ
[...] Οι 120 μέρες είναι οι χίλιες και μία νύχτες από κάποιο Μεσαίωνα που σαν να μην τέλειωσε ακόμα. "Κι απ' όλους τους μεσαίωνες δεν υπάρχει χειρότερος από το μεσαίωνα του ανθρώπου" (Λόρδος Βύρων). Σημασία έχει να τον ατενίζουμε και να μην κρυβόμαστε υποκριτικά πίσω από μια ηθική που δεν είναι παρά η άρνηση της ίδιας της ζωής (Νίτσε). Ο Φουκώ έγραφε το 1966: "Ο Σαντ αγγίζει τα πέρατα του κλασικού λόγου και στοχασμού. Βασιλεύει ακριβώς στα όριά τους. Μετά απ' αυτόν η βία, η ζωή και ο θάνατος, η επιθυμία, η σεξουαλικότητα θα απλώσουν ένα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΝΤΑΜ ΜΠΟΒΑΡΥ
Με την «Μαντάμ Μποβαρύ», γνήσιο αριστουργηματικό πρότυπο του σύγχρονου μυθιστορήματος, η πεζογραφία διαχωρίζεται με τρόπο ξεκάθαρο από την ποίηση, παύει να μεταρσιώνει, να μεταπλάθει την πραγματικότητα, παύει να τη βλέπει στην προοπτική της έξαρσης, παύει να αναζητά και να ξεθάβει τη βαθύτερη μεγαλοσύνη και δραματικότητά της, παύει να επιδιώκει την ποιητική της υπερύψωση. Η λογοτεχνία προσγειώνεται στο έδαφος της πικρής αλήθειας της καθημερινής ζωής, στην απεικόνιση της άνυδρης πραγματικότητας, τέτοιας που είναι και που καθημερινά βιώνεται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΦΑΝΙΣΜΟΣ
«...Μα είχα, φυσικά, συνείδηση του τι απαιτούσε τώρα από μένα ο θάνατος αυτών των τριών, τουλάχιστον στα χαρτιά πιο κοντινών μου ανθρώπων: όλη μου τη δύναμη, όλη την ισχύ της θέλησής μου. Η ηρεμία, με την οποία γέμιζα σιγά σιγά την τσάντα με τα απαραίτητα για το ταξίδι μου, παίρνοντας συγχρόνως υπόψη το άμεσο μέλλον μου, που το αναστάτωνε αυτό το αναμφίβολα φοβερό ατύχημα, μου προκάλεσε ανησυχία πολλή ώρα αφού είχα ετοιμάσει πάλι την τσάντα. Το ερώτημα αν αγαπούσα τους γονείς μου και τον αδελφό μου, στο οποίο είχα δώσει αμέσως την απάντησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ: ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
[...] Σε μια συγκλονιστική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, λιτή, γήινη, ανθρώπινη κι όπως πάντα μοναδική, η Έλλη Λαμπέτη στέκεται στο προσκήνιο και παίζει τον τελευταίο και πιο ρεαλιστικό ρόλο της. Άλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε με θλίψη, εξομολογείται τις αγάπες και τα πάθη της, τους έρωτες και τα όνειρά της ανασκαλεύει τις μνήμες των παιδικών χρόνων της, αποκαλύπτει τις κρυφές στιγμές της, κρίνει ανθρώπους και καταστάσεις, αναλύει τις αγωνίες της, χαίρεται, διαμαρτύρεται, φλυαρεί... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ ΣΙΜΠΛΙΚΙΣΙΜΟΣ
"Πρόκειται για ένα σπάνιου είδους μνημείο της λογοτεχνίας και της ζωής, το οποίο, δίχως καθόλου να χάσει την ικμάδα του, επιβίωσε για κοντά τρεις αιώνες και θα αντέξει για πολλούς ακόμη ένα πεζογράφημα ακούσιου μεγαλείου, πολύχρωμο, άγριο, ωμό, διασκεδαστικό, μες στον έρωτα και στα κουρέλια ένα έργο που κοχλάζει από ζωή, που μιλάει στον ενικό με το θάνατο και το διάβολο, το οποίο καταλήγει στη συντριβή και την ολοσχερή αποστροφή απέναντι σ' έναν κόσμο που σπαταλήθηκε μέσα στο αίμα, τη ληστεία, την ηδονή αθάνατο όμως μέσα στην άθλια λαμπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Όλοι έχουμε ακούσει το όνομα του Ομήρου, όλοι ξέρουμε τους κεντρικούς ήρωες της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, των δύο αυτών ποιημάτων που είναι ο θεμέλιος λίθος του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η απαρχή της λογοτεχνίας μας - η τραγωδία διαμέσου της Iλιάδας, η κωμωδία διαμέσου της Οδύσσειας. Ο Πιερ Βιντάλ-Νακέ εξηγεί το μυστήριο του ενός Ομήρου ή των πολλών Ομήρων χαρτογραφεί τους τόπους της μάχης, τους σταθμούς ή το ταξίδι μας δείχνει πώς ο Όμηρος περιγράφει με τον τρόπο του τα πρώτα δείγματα της δημοκρατικής κοινωνίας με τις σχέσεις μεταξύ ελ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η θεωρία της λογοτεχνίας γνώρισε μια εξαιρετική άνθιση. Ξεκινώντας από τις σύγχρονες γλωσσολογικές αντιλήψεις και συνδυάζοντας τα συμπεράσματα της σημειολογίας, της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, της ψυχανάλυσης οι θεωρητικοί προσπάθησαν να διαβάσουν το λογοτεχνικό κείμενο όχι ως μια απλή μίμηση, αλλά ως ένα ολοκληρωμένο και με δικούς του κανόνες τρόπο οργάνωσης και γνώσης της πραγματικότητας. Η σειρά "σύγχρονη θεωρία της λογοτεχνίας" επιθυμεί να προσφέρει σε όλους όσους ενδιαφέρονται για τις σύγχρονες εξελίξε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ
Ο Λάθαρο, ο έφηβος πρωταγωνιστής του αφηγήματος, ακούει τις απίστευτες και αληθινές ιστορίες που του διηγείται ο παππούς του στη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών στο χωριό. Ιστορίες κατοικημένες από την πραγματικότητα και τη φαντασία, από το παρελθόν και το παρόν. Οι απόηχοι του ισπανικού Εμφυλίου και η αινιγματική Δανέζα γιαγιά του συνυφαίνονται με τη μυστηριώδη Κοιλάδα των Ξωτικών και την ανάμνηση της Ιωάννας της Τρελής, άτυχης βασίλισσας της αναγεννησιακής Καστίλης, ή της δόνια Μπέρτα, ενώ παράλληλα κάποιοι κάτοικοι του χωριού και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΙΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ
Μέσα στο Μουσείο Ιστορίας Τέχνης της Βιέννης, καθισμένος στον καναπέ της αίθουσας Μπορντόνε, απέναντι από τον "Άνθρωπο με τη λευκή γενειάδα" του Τιντορέτο, ο γηραιός μουσικοκριτικός Ρέγκερ περιμένει τον φίλο του Άτσμπαχερ, τον αφηγητή που, έχοντας φτάσει νωρίτερα στο ραντεβού, τον παρατηρεί με την άκρη του ματιού του από τη διπλανή αίθουσα. Αυτό είναι το σημείο από όπου ξεκινά αυτή η κωμωδία (ο Μπέρνχαρντ διαλέγει πάντοτε προσεκτικά τους υποτίτλους του), που δεν είναι άλλη από την κωμωδία της τέχνης, των καλλιτεχνών, των συγγραφέων, των φι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΕΡΝΧΑΡΝΤ: ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Αυτοβιογραφία του Τόμας Μπέρνχαρντ κατέχει κεντρική θέση στο εκτενές λογοτεχνικό του έργο. Σε αυτήν ο μεγάλος συγγραφέας καταπιάνεται με το πιο περίπλοκο και το πιο ευπαθές υλικό που υπάρχει, με την, ίδια του τη ζωή. Η αριστοτεχνική γνώση της αφηγηματικής τέχνης σβήνει από το έργο όλα τα ίχνη του συγγραφικού μόχθου και, παραδόξως, παρά τη δριμύτητα των λεγομένων, το κάνει και αναδίδει μια αίσθηση γαλήνης. Παρόλο που η έκδοση των κειμένων κατά τα έτη 1976-1982 θα μας έβαζαν στον πειρασμό να τα εντάξουμε στο γενικό βιογραφικό ρεύμα που σημ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΥΛΕΥΣΗ
Η Ξύλευση είναι η ιστορία ενός "ερεθισμού", η ιστορία ενός "καλλιτεχνικού δείπνου" στη Βιέννη. Ο συγγραφέας και αφηγητής κάθεται στην μπερζέρα και παρακολουθεί την ομήγυρη που περιμένει τον ηθοποιό του Μπουργκ, ο οποίος έχει υποσχεθεί ότι θα έρθει γύρω στις εντεκάμισι. Στο μεταξύ ο αφηγητής αναθυμάται την αυτόχειρα Γιοάνα, τη ζωή του μαζί της, και με τον τρόπο αυτόν έρχεται αντιμέτωπος με τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόταν κατά τη δεκαετία του '50. Κάπου στη μέση της αφήγησης εμφανίζεται εντέλει ο ηθοποιός. Ο ηθοποιός του Μπου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΜΕΝΕΣ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
[...] Η σειρά αυτών των μυθιστορημάτων αποτελεί μια αληθινή τοιχογραφία της γαλλικής κοινωνίας μετά το 1880. Πάνω από δυο χιλιάδες πρόσωπα, που έρχονται και ξανάρχονται με το ίδιο ή με άλλο όνομα, συνιστούν μια κοινωνία που κυριαρχείται από τον πλούτο, τον ανταγωνισμό και τη δίψα για εξουσία. Ο συγγραφέας δεν είναι όμως μόνο κοινωνικός ανατόμος είναι και εκπληκτικός ψυχογράφος. Η πένα του δεν παραμελεί το ατομικό προς όφελος του κοινωνικού. Αντίθετα, προσπαθεί με τη γλαφυρότητά της να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στα δυο, να εντοπίσει κάθε ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ, Ο ΠΥΡΓΟΣ, ΑΜΕΡΙΚΗ
Κάποιος άνθρωπος που τον προσδιορίζει η απελπισία, κάθεται να γράψει. Η απελπισία όμως δεν μπορεί τίποτα να προσδιορίσει, "συνεχώς κι αμέσως ξεπερνά το στόχο της" (Κάφκα, Ημερολόγιο, 1910). Με τον ίδιο τρόπο και το γράψιμο δε θα μπορούσε να έχει την αρχέγονη προέλευσή του παρά μόνο στην "αληθινή" απελπισία, στην απελπισία η οποία δεν προσκαλεί σε τίποτα και μας αποστρέφει απ' όλα, και πρώτα πρώτα παίρνει την πένα από τα χέρια εκείνου που γράφει. Αυτό σημαίνει πως αυτές οι δυο κινήσεις δεν έχουν μεταξύ τους τίποτα το κοινό εκτός από την ίδι...
Διαβάστε περισσότερα...