ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΣΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΟΥΡΑΝΗ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ (1922-2016)
Τα βιβλία έχουν την τύχη τους και, πριν εκδοθούν, έχουν συνήθως τις ταλαιπωρίες τους. Τον κανόνα αυτόν δεν απέφυγε το ανά χείρας βιβλίο, η έκδοση του οποίου διακυβεύτηκε επί δέκα συναπτά έτη. Η αρχική απόφαση για την έκδοση της Βιβλιογραφίας Γιώργου Σεφέρη είχε ληφθεί από την Επιτροπή Έτους Σεφέρη, υπό την προεδρία του αείμνηστου φίλου Δ. Ν. Μαρωνίτη, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του επετειακού έτους 2000 -εκατό χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Με την ίδια απόφαση ανατέθηκε η διεκπεραίωση του βιβλίου στον εκδοτικό οίκο "Ίκαρος" ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ ΤΟΥ 1831
Ο "Εξόριστος του 1831" δεν αποτελεί μόνο ένα από τα πρώτα ρομαντικά μυθιστορήματα. Με την κριτική και ρεαλιστική διάθεση του συγγραφέα του απέναντι στη σύγχρονη κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας και με τη ρεαλιστική μορφή της γλώσσας που χρησιμοποιεί, παρόλες τις συναισθηματικές του εξάψεις, εμπεριέχει, σύμφωνα με ό,τι έχει υποστηριχτεί πρόσφατα, τα στοιχεία εκείνα που προετοιμάζουν τη μεταρομαντική περίοδο του αφηγηματικού ρεαλισμού. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Αντί επιλόγου: ο τολμητίας, ο πρωτοπόρος, ο "μελλοντολόγος" Σε μια αρτισύστατη χώρα, οικονομικά υπανάπτυκτη μέχρι το 1870, με υπολείμματα ηθών και πρακτικών προτέρου εθνικού βίου σε πολλούς ακόμη τομείς, με μια επίπλαστη προσοικείωση ευρωπαϊκών προτύπων, με αδιαμόρφωτη φιλολογική ζωή, με ποίηση που ενισχύει τα ρομαντικά ψεύδη μέχρι και το 1880, σε μια εποχή που οι ιδέες, οι μιμήσεις και οι αντιγραφές διασταυρώνονται και συγκρούονται από παντού ο Μ.Μ. φάνηκε "εκτός του γενικού κλίματος": τολμητίας, πρωτότυπος, ριζοσπάστης, ασυμβίβαστος, ευθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΑΝΟΣ ΒΛΕΚΑΣ
"Ο μακρινός πρόγονος του ηθογραφικού μυθιστορήματος. . . είναι ο Θάνος Βλέκας του Παύλου Καλλιγά", "όμως το παράδειγμά του έμεινε για χρόνια χωρίς συνέχεια και ο Θάνος Βλέκας αποτέλεσε μια εξαίρεση στην περίοδο της εντατικής καλλιέργειας του ιστορικού μυθιστορήματος". "Ως τότε οι Έλληνες τρέφονταν με μιμήσεις, διασκευές και παραφράσεις έργων ξένων προς την ελληνική πραγματικότητα. Με τον Θάνο Βλέκα, για πρώτη φορά, απαθανατιζόταν το ντόπιο περιβάλλον, ωμά, ειλικρινά". (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΖΥΗΝΟΣ: ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Όταν επιχειρούσε την πρώτη συστηματική καταγραφή του έργου του Γ. Μ. Βιζυηνού, προκειμένου να διατυπώσει τη διαπίστωσή του πώς ούτε το έργο αυτό ήταν διαθέσιμο στους κριτικούς ούτε εξάλλου οι τελευταίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα γι' αυτό, ο Γ. Βαλέτας βασιζόταν στον ευνόητο και μάλλον απλοϊκό συλλογισμό: για να μελετήσει κανείς το έργο ενός ποιητή, θα πρέπει πρώτα να το έχει γνωρίσει. Εβδομήντα σχεδόν χρόνια αργότερα, η κριτική αντιμετώπιση της ποίησης του Βιζυηνού εξακολουθεί να δίνει την εντύπωση μιας κάθε άλλο παρά δρομαίας εξέλιξης στη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Ο "Ζωγράφος" είναι το δεύτερο και τελευταίο μυθιστόρημα του γεωπόνου Γρηγορίου Παλαιολόγου. Τον χωρίζουν πέντε χρόνια από τον "Πολυπαθή", ανάμεσα στα οποία παρουσιάζεται αναγγελλομένη και μια κωμωδία, "Ο λογιώτατος διπλωμάτης και αι μυστικαί οδηγίαι", η οποία - όσο τουλάχιστον γνωρίζω - δεν είδε το φως της δημοσιότητας. Θεωρητικά ο "Ζωγράφος" πρέπει να αποτελεί εξέλιξη ή πρόοδο σε σχέση προς το προηγούμενο. Και είναι. Και καταρχήν ο τίτλος. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΕΙΔΥΛΛΙΟ
Το έργο του Κώστα Ουράνη είναι μια περιοχή αρκετά εξερευνημένη. Μια ακόμα περιήγηση σ' αυτήν δεν θα είχε παρά το νόημα της νοσταλγικής επιστροφής σ' έναν τόπο που αγαπήσαμε ή, έστω, τη χάρη της ανακάλυψης κάποιων αποχρώσεων που είχαμε προσπεράσει κατά τις προηγούμενες επισκέψεις μας. Εδώ όμως δεν πρόκειται γι' αυτό: κρυμμένο εντελώς από τα μάτια μας παρέμενε ως τώρα ένα τοπίο που όχι απλώς εμπλουτίζει, αλλά και μετατρέπει την εντύπωση. Σαν να έχουμε περιηγηθεί μια έρημο και, στη νέα μας επίσκεψη, ανακαλύπτουμε μια όαση. Και βέβαια, η εικόν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΙΣΕΥΓΕΝΗ
[...] Η συγκέντρωση του σχετικού υλικού οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι τα θεατρικά ενδιαφέροντά του ξεπερνούν τόσο σε έκταση όσο και σε βάθος αυτό που νομίζαμε ώς σήμερα "θεατρικό Παλαμά". Σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζεται μόνο στη συγγραφή της "Τρισεύγενης" ήδη πολύ νωρίτερα υπάρχουν θεατρικά βιώματα και σκηνικές συγκινήσεις η απόρριψη και η άτυχη πορεία της "μοναχοκόρης" του ίσως έπαιξαν κάποιο ρόλο στο να μη γράψει πια άλλα θεατρικά έργα, άν και ο ίδιος σχεδίαζε ώς τα βαθιά γεράματα τη συγγραφή δραματικών έργων με αρχαία, βυζαντινή και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΑΡΑΒΑΙΟΙ ΚΑΙ ΤΕΡΡΑΚΟΤΤΕΣ
(...) Γενικότερα, στα ποιήματα και τα σχεδιάσματα της συλλογής αυτής, όπως τη γνωρίζουμε από τις εκδόσεις των Θ. Σπεράντσα και Γ. Βαλέτα, ανακαλύπτει κανείς την έντονη παρουσία δύο σημαντικών χαρακτηριστικών της ποίησης του Γρυπάρη: της ψυχρής πλαστικότητας από τη μια και της έκφρασης έντονων παθών από την άλλη. Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεταγενέστερη επεξεργασία και αξιοποίηση πολλών θεμάτων, μοτίβων, εικόνων και λεξικολογικών επιτευγμάτων των Δειλινών. Η αποτυχία των Δειλινών στον Φιλαδέλφειο διαγωνισμό δεν ήταν πλήρης: "Των Δειλι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Τριανταπέντε χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατό του, ο ποιητής Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος κατείχε μια πρώτη θέση στις προτιμήσεις Ελλήνων αναγνωστών, ενώ και αρκετά αργότερα η συμβολή του στην ελληνική λογοτεχνία επρόκειτο να εκτιμηθεί έμπρακτα, με την απόδοση ποιημάτων του στη δημοτική. Αλλά εδώ και πολλές δεκαετίες δεν έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των σπουδαστών της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκτός από λίγες εξαιρέσεις, που και αυτές υπαγορεύτηκαν από τις ανάγκες της ιστορικής έρευνας και περιορίστηκαν κατά κανόνα στη διατύπωση γενικών κρίσεων...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1894-1932
Κήπε του Απρίλη μέσ' στο φως μύρια πουλιά όλη μέρα Χαιρόσουν όμως έπρεπε ν' αρχίση να νυχτώνη, Να σε σκεπάσουν οι σκιές της λύπης πέρα ως πέρα Για να τ' ακούσης μέσα σου το μουσικό τ΄αηδόνι... [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"ΟΙ ΔΥΩ ΥΙΟΙ": Εις την Ευδαίμονα Αραβίαν εζούσε τον παλαιόν καιρόν άνθρωπός τις, όστις ελέγετο και εθεωρείτο επίσης ευδαίμων καθώς ο τόπος όπου κατώκει. Του ανθρώπου τούτου τα κτήματα εξετείνοντο εις λόφους και κοιλάδας είχεν ολόκληρα δάση αλόης και φοινικοδένδρων αι αγέλαι του και τα ποίμνιά του εμετρούντο κατά χιλιάδας, και την Ερυθράν θάλασσαν διέσχιζον τα πλοία του, πωλούντα τα προϊόντα του εις μεμακρυσμένους τόπους, και επιστρέφοντα μετά φορτίου χρυσού και αργύρου. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι ο διηγηματογράφος Ραγκαβής διαβάζεται καλύτερα ανθολογημένος παρά στο σύνολό του, δεδομένου ότι τα διηγήματά του είναι άνισα και κάποια μάλιστα από αυτά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως τέτοια. Επειδή όμως κυκλοφόρησαν και κυκλοφορούν ακόμη ανθολογίες των διηγημάτων του, νομίζω ότι άξιζε να γνωρίσουν μια νέα συγκεντρωτική έκδοση, εφόσον έχει περάσει πάνω από ένας αιώνας μετά την τελευταία τους συνολική έκδοση, που επιμελήθηκε ο ίδιος ο Ραγκαβής. Μία τέτοια συγκεντρωτική έκδοση, άλλωστε, αποδίδει και τη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΥΘΕΝΤΗΣ ΤΟΥ ΜΩΡΕΩΣ
[...] Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής ήταν ένας Φαναριώτης με ευρεία καλλιέργεια και με γνώσεις ξένων γλωσσών, ένας ακούραστος λόγιος με αδιάκοπη δράση, που έγραφε και δημοσίευε ακατάπαυστα - όχι αποκλειστικά και μόνο ένας λογοτέχνης. Όλα τα βιογραφικά του στοιχεία μας τα δίνει ο ίδιος στους τέσσερις τόμους των Απομνημονευμάτων του (1894, 1895 και 1930) με περισσόλογες αναπτύξεις, αλλά και με γραφικές λεπτομέρειες, που αποδίδουν την ιδιωτική ζωή και την καθημερινή πραγματικότητα εκείνης της εποχής. [...] (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ
Ο Κωνσταντίνος Ράμφος, εκατό και πλέον χρόνια από τον θάνατό του (Οκτώβριος 1871), εξακολουθεί να παραμένει ένας αγνοημένος συγγραφέας και ένας εν πολλοίς, άγνωστος άνθρωπος. Πράγματι, την στιγμή όπου κάποιος, παρακινημένος από το λογοτεχνικό του έργο θα θελήσει να γνωρίσει τον άνθρωπο, να προσοικειωθεί την προσωπικότητά του, θα συνειδητοποιήσει γλήγορα πως έχει στη διάθεσή του πολύ λίγα στοιχεία που θα του επιτρέψουν να παρακολουθήσει τον βίο του, ένα βίο μακρό αν αναλογισθούμε ότι καλύπτει εικοσιπέντε χρόνια του 18ου και εβδομήντα του 19...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη έχουν την υπόθεσή τους παρμένη από τη ζωή στη Σκιάθο ή την Αθήνα, αλλά αυτό το ηθογραφικό τους υπόβαθρο υπακούει στις προδιαγραφές του ρεαλισμού: η πιστή απόδοση της καθημερινής πραγματικότητας παραπέμπει στην αναζήτηση της άλλης, της αληθινής πραγματικότητας, που την έχει αμαυρώσει "το κράτος της αμαρτίας". Ο ρεαλισμός, εκφράζοντας το θετικιστικό πνεύμα του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, έχει ως αντικειμενικό σκοπό να συλλάβει την πραγματικότητα και έρχεται ως αντίδραση κατά του ρομαντικού ιστορικού μυθιστορή...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΗΡΩΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Στέφανος Ξένος (1821-1894), μία από τις πιο ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες του ελληνικού 19ου αιώνα, είναι γνωστός κυρίως ως συγγραφέας πολύτομων έργων. Για τα ιστορικά του μάλιστα μυθιστορήματα και ιδιαίτερα για τη δίτομη Ηρωίδα της Ελληνικής Επαναστάσεως -πού από την πρώτη της κιόλας έκδοση (1861) αναδείχτηκε σε ένα από τα περισσότερο διαδεδομένα ελληνικά αναγνώσματα του 19ου αιώνα- ό Ξένος χαρακτηρίστηκε ως θεμελιωτής του πεζογραφικού αυτού είδους στην Ελλάδα. Σήμερα, έναν αιώνα σχεδόν μετά το θάνατο του συγγραφέα της Ηρωίδος, ό χαρακτη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΗΡΩΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Στέφανος Ξένος (1821-1894), μία από τις πιο ενδιαφέρουσες φυσιογνωμίες του ελληνικού 19ου αιώνα, είναι γνωστός κυρίως ως συγγραφέας πολύτομων έργων. Για τα ιστορικά του μάλιστα μυθιστορήματα και ιδιαίτερα για τη δίτομη Ηρωίδα της Ελληνικής Επαναστάσεως -πού από την πρώτη της κιόλας έκδοση (1861) αναδείχτηκε σε ένα από τα περισσότερο διαδεδομένα ελληνικά αναγνώσματα του 19ου αιώνα- ό Ξένος χαρακτηρίστηκε ως θεμελιωτής του πεζογραφικού αυτού είδους στην Ελλάδα. Σήμερα, έναν αιώνα σχεδόν μετά το θάνατο του συγγραφέα της Ηρωίδος, ό χαρακτη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑΣ ΕΛΙΣΑΒΕΤ
Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867 - 1911), φύση ευαίσθητη, μελαγχολική, ρομαντική, αποζητούσε τη ρέμβη και τη μοναξιά και τρεφόταν από τους καρπούς των κήπων του αισθητισμού. Η ωραιοπάθεια και η ωραιολατρεία του, η εκλογή της σπάνιας λέξης και το κυνήγι του περίτεχνου ή του ασυνήθιστου στην έκφραση φανερώνουν πολύ καλά τι οφείλει το πνεύμα του και το ύφος του στους συγγραφείς του καλλιτεχνικού αυτού κινήματος, που βρισκόταν στην ακμή του ακριβώς στα χρόνια, κατά τα οποία ο ίδιος διαμορφωνόταν πνευματικά: στα 1891 - 1895 π.χ. ο Wilde και ο D...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΖΥΗΝΟΣ: ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
"ΤΗ ΚΥΡΙΑ... ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ": Άλλη φόρμιγξ ας ψάλλη Την Ελένην της Λήδας και ας διδάξη τα κάλλη πόσας είχον κηλίδας. Άλλη Μούσα σεμνή της Αγίας τον ζήλον κι' όπερ εύρ' ας υμνή θείον ξύλον. Σύ αρχαίων χορδών, νέος κύκνος μη θίγης κ' εγνωσμένην οδόν μην ανοίγεις. Σύ τοων πρώτων Θρακών υστερότοκος γόνος, μέλψον άσμ' ανδρικόν του αιώνος. Δύο κόσμους εν νεύμα ωκοδόμει του Πλάστου, τον μεν ζουν, τον δε πνεύμα, εκ μη όντος αφράστου. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...