ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ

ΟΜΗΡΟΣ: ΟΔΥΣΣΕΙΑ
Όποιος διαβάζει με προσοχή την Οδύσσεια αισθάνεται τη μεγάλη απόσταση χώρου και χρόνου από το κείμενό της. Παρά ταύτα, σιγά σιγά αναδύεται η συναίσθηση ότι το ποίημα, ταξιδεύοντας, έρχεται και φεύγει, πλησιάζει και απομακρύνεται, χαμογελώντας άλλοτε με συμπάθεια και άλλοτε με ειρωνεία. Το σημαντικότερο μεταφραστικό πρόβλημα στην προκειμένη περίπτωση έχει να κάνει με τη μεταρρύθμιση του πρωτότυπου ρυθμού, που είναι συνάμα σταθερός και εναλλασσόμενος. Η σταθερότητα επιβάλλεται από τη συνέχεια της επικής αφήγησης, μετρημένης σε δαχτυλικό εξάμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί επανέκδοση, με πολλές διορθώσεις, της λεγόμενης «Μεγάλης» ή «Κρατικής» Νεοελληνικής Γραμματικής (έκδοση του ΟΕΣΒ, 1941), που είχε συνταχθεί από επιτροπή με πρόεδρο και εισηγητή το Μανόλη Τριανταφυλλίδη και μέλη τους Κ. Καρθαίο (Κλέαρχο Λάκωνα), Θρασύβουλο Σταύρου, Αχιλλέα Τζάρτζανο, Βασίλειο Φάβη και Νικόλαο Ανδριώτη. Πρόκειται για την πληρέστερη και εγκυρότερη ώς σήμερα γραμματική της δημοτικής, σταθμό στη μελέτη της νεοελληνικής γλώσσας και στην ιστορία της νεοελληνικής παιδείας και του μαχόμενου δημοτικισμού. Κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΥΚΟΙ
Οι άνθρωποι είναι άραγε κοινωνικά όντα, σαν τις μέλισσες (όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης), ή συμπεριφέρονται ο ένας προς τον άλλο όπως οι λύκοι (όπως δέχεται ο Χομπς); Προηγείται λογικά η κοινωνία, η οργανωμένη κοινότητα, και έπονται οι νόμοι που διαφυλάσσουν την ειρήνη, ή προϋποτίθεται ο νόμος, το κοινωνικό συμβόλαιο, αφού πριν την καθιέρωσή του συναντώνται μόνο διαμάχες και συγκρούσεις; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από τον τίτλο και διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου. Αλήθεια, πόσο ενδιαφέρονται οι σημερινοί ενεργοί πολίτες για την Αθηνα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ
Το βιβλίο φιλοδοξεί κατ' αρχάς να ομαδοποιήσει τις κυριότερες επιστημονικές αναζητήσεις (λόγους) που σχετίζονται με τη γλωσσική διδασκαλία και να τις περιγράφει αναλυτικά. Ο συγγραφέας, Καθηγητής Εκπαιδευτικής Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ, επιλέγει μια συνειδητά πολιτική, με την αριστοτελική έννοια του όρου, Προσέγγιση, και το ανάλογο θεωρητικό πλαίσιο, η οποία εστιάζει στην ιστορική και κριτική ανάγνωση κάθε πρότασης/λόγου. Επόμενος στόχος του βιβλίου είναι να συνδέσει την πυκνή επιστημονική αναζήτηση των τελευταίων δεκαετιών...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Σήμερα έχουμε τη χαρά να παραδώσουμε στον Έλληνα εκπαιδευτικό και στα ελληνόπουλα τη Γραμματική τους, ένα έργο μελέτης, μόχθου αλλά και αγάπης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο καθηγητής και ο διδάσκαλος, θεμελιώνοντας τη γλωσσική διδασκαλία τους στο βιβλίο αυτό, με το ζήλο που τους διακρίνει, θα δώσουν αρτιότερη γλωσσική παιδεία στους μαθητές τους. Και είμαστε βέβαιοι ότι ο μαθητής του Δημοτικού και του Γυμνασίου μας θα δεχτεί τη Γραμματική του ως βασικό βοήθημα για τη γλωσσική του κατάρτιση και θα την έχει χρήσιμο σύμβουλο και ευεργετικό σύντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
(...) Η Γραμματική αυτή της αρχαίας ελληνικής είναι γραμμένη στη νεοελληνική και εκθέτοντας έτσι τα γραμματικά φαινόμενα της αρχαίας στη σημερινή γλώσσα του ελληνικού λαού υπογραμμίζει την ενότητα της εθνικής μας γλώσσας, "που μιλημένη αδιάκοπα από χείλη Ελλήνων για τρεις και τέσσερις χιλιάδες χρόνια άλλαξε από χείλη σε χείλη και από πατέρα σε παιδί, για να καταλήξει στη σημερινή της μορφή" (Νεοελληνική Γραμματική § 1). Το περιεχόμενο του βιβλίου στο κύριο μέρος του προορίζεται ως βοήθημα για τη γραμματική διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής....
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΨΥΧΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις της ΙΑ΄ Επιστημονικής Συνάντησης του Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2004 στη Θεσσαλονίκη και ήταν αφιερωμένη στον Ψυχάρη με την αφορμή της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 75 από τον θάνατό του. Η περίπτωση του Ψυχάρη δεν είναι απλή. Είναι Έλληνας της Διασποράς που η μητρική του γλώσσα δεν ήταν τα ελληνικά είναι αυτός που αναγνώρισε την προτεραιότητα της κοινής γλώσσας του λαού και ενθάρρυνε τη γραπτή αποτύπωσή της είναι ο καθηγη...
Διαβάστε περισσότερα...

VOX GRAECA
Πώς ακουγόταν η γλώσσα που μιλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες; Πόσο και ως προς τι διέφερε από τον τρόπο που τη διαβάζουμε σήμερα; Πόσο δίκιο είχε ο Έρασμος όταν πρότεινε διαφορετικό τρόπο εκφοράς της; Πώς διδάσκονται οι ξένοι να προφέρουν τα αρχαία ελληνικά; Το ιδιαίτερα επιτυχημένο βιβλίο του W. Sidney Allen καλεί τον αναγνώστη να τον ακολουθήσει στη συναρπαστική απόπειρα της αποκατάστασης μιας προφοράς που έπαψε να ακούγεται εδώ και αιώνες, παρέχοντάς του όλες τις σχετικές μαρτυρίες και ενδείξεις αλλά και διαφωτιστικά παράλληλα από άλλες γλώσσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Κατόρθωμα αποτελεί η Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, συνταγμένη από τον Τάσο Χρηστίδη. Στην πραγματικότητα το εγχειρίδιο καλύπτει λίγο πολύ όλο το φάσμα της ελληνικής γλώσσας, από τα προϊστορικά χρόνια έως τις μέρες μας, αποκαλύπτοντας με συναρπαστική ενάργεια τα μυστικά της γλώσσας και της γραφής ειδικότερα. Συγχρόνως, διαφωτίζει, με νηφάλιο και τεκμηριωμένο τρόπο, παθολογικές εκτροπές στην πορεία της ελληνικής γλώσσας. Τα Παραρτήματά του εξάλλου προσφέρουν διαδοχικά κειμενικά παραδείγματα της εξελισσόμενης ελληνικής γλώσσας. Πρόκε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΙΣΤΕ!
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε αρχάριους ενήλικες σπουδαστές της ελληνικής γλώσσας. Ο όρος "αρχάριος", βέβαια, στην πραγματικότητα της ξενόγλωσσης διδακτικής πράξης είναι αρκετά ασαφής, ιδιαίτερα στην εποχή των μεγάλων μετακινήσεων, των γλωσσικών και πολιτισμικών αναμείξεων που αυτές συνεπάγονται, και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και ροής γνώσεων και πληροφοριών που διανύουμε. Έτσι η ομάδα που δηλώνεται με τον όρο "αρχάριοι" έχει δεχθεί κατηγοριοποιήσεις όπως: τελείως αρχάριοι (absolute beginners), ψευδοαρχάριοι (false beginners), αρχά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΙ ΥΨΗΛΟΤΑΤΑΙ ΤΟΥ ΜΠΕΡΤΟΛΔΟΥ
Πανουργίαι υψηλόταται του Μπερτόλδου είναι η αρχή του τίτλου της ανώνυμης πρώτης έντυπης ελληνικής μετάφρασης (1645) του πεζού, αφηγηματο-διαλογικού έργου Le sottilissime astuzie di Bertoldo (1606) του παραγωγικότατου λαϊκού ιταλού συγγραφέα Giulio Cesare [dalla] Croce. To έργο βρισκόταν στο τέρμα μιας δυτικοευρωπαϊκής μεσαιωνικής παράδοσης που παρουσίαζε έναν άξεστο και δύσμορφο χωριάτη με τσουχτερή πονηριά και θυμοσοφία, ισχυρό ένστικτο αυτοσυντήρησης και άσβεστη δίψα για την ελευθερία, να είναι ο αντίποδας του σοφού Σολομώντα. Ο Croce π...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΡΩΜΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ
Το εγχειρίδιο Η Ρώμη και ο κόσμος της αναπληρώνει ένα κενό της σχολικής Αρχαιογνωσίας, η οποία, χρόνια τώρα, επιμένει στην απόλυτη ελληνική κυριότητά της, απωθώντας με αστόχαστη υπεροψία το μερίδιο των Ρωμαίων στη συγκρότηση και στην παράδοση της κλασικής παιδείας, που αναγνωρίστηκε θεμέλιος λίθος των ανθρωπιστικών σπουδών και του ανθρωπισμού στον λεγόμενο δυτικό κόσμο - και όχι μόνον. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΑΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΠΟΝΤΙΚΟΣ
Εκμεταλλευόμενος την προθυμία ενός απλοϊκού και απερίσκεπτου ποντικού, ένας γάτος του προτείνει ειρήνη και αγάπη, συνάπτοντας έτσι με δόλιο τρόπο φιλία με τη φυσική του λεία. Ο ποντικός τρέχει στους άλλους συντρόφους του για να τους αναγγείλει το ευτυχές και περίεργο γεγονός. Όλοι λοιπόν καλούνται να γιορτάσουν. Ο γάτος όμως - για να εκτελέσει τα μυστικά του σχέδια - μετατρέπει τη γιορτή σε κηδεία. Προσποιείται ότι αρρώστησε λόγω φοβερής θερμοπληξίας και ότι πρόκειται να πεθάνει. Γι' αυτό παρακαλεί τους νέους του φίλους να ικανοποιήσουν τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Η σύνταξη της αρχαίας ελληνικής γραμματολογίας προορισμένης για το Γυμνάσιο αποτελεί εκπαιδευτική πρόκληση, στον βαθμό μάλιστα που υπόσχεται ανανέωση κριτηρίων και στόχων. Σε αυτή την υπόσχεση ανταποκρίθηκε ο Φάνης Κακριδής και τη μετέφρασε σε συντελεσμένο έργο συντακτικής και συνθετικής αρτιότητας. Θεμέλιος λίθος της ο πολύμορφος και πολύτροπος λόγος: προφορικός και γραπτός, ακροαματικός και αναγνωστικός, μουσικός και απαγγελλόμενος, ανώνυμος και επώνυμος, λαϊκός και λόγιος, αυθόρμητος και φροντισμένος, αφηγηματικός και δραματικός, συγκιν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Το έκτο εγχειρίδιο της σειράς "Αρχαιογνωσία και αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση" τιτλοφορείται Ελληνική αρχαιότητα με υπότιτλο το τρίπτυχο: Πόλεμος - πολιτική - πολιτισμός. Τίτλος και υπότιτλος παραπέμπουν στο πολύτροπο και ατίθασο κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, ασκώντας επιλεκτική μέθοδο, η οποία δικαιώνει τον πειραματικό χαρακτήρα του εγχειριδίου, καθιστώντας τη σχολική του χρήση ωφέλιμη και ερεθιστική για διδάσκοντες και μαθητές. Στο συνεργατικό αυτό πόνημα συστήνεται η ελληνική αρχαιότητα από τον 8ο προχριστιανικό αιώνα έως...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΙΣΤΕ! - ΒΙΒΛΙΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Το "Ορίστε! Βιβλίο δραστηριοτήτων" αποτελείται από δέκα ενότητες που αντιστοιχούν στις δέκα ενότητες του βιβλίου του σπουδαστή και λειτουργεί ως συμπλήρωμά του. Περιλαμβάνει δραστηριότητες για επιπλέον εξάσκηση στις γλωσσικές δεξιότητες και σε επικοινωνιακές γλωσσικές δραστηριότητες (κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου). Περιλαμβάνει: -δραστηριότητες κατανόησης των κειμένων του βιβλίου του σπουδαστή -δραστηριότητες εξάσκησης/εμπέδωσης -δραστηριότητες κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου -δραστηριότητες κατανόησης και παρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
Αβγό ή αυγό; τρένο ή τραίνο; αγόρι ή αγώρι; Παρόμοια ερωτήματα βρίσκουν τις απαντήσεις τους στις σελίδες αυτού του βιβλίου, το οποίο λειτουργεί ως Ορθογραφικός Οδηγός, καθώς εξετάζει τις σχέσεις της νεοελληνικής γραφής με καθένα από τα βασικά επίπεδα ανάλυσης της γλώσσας (φωνολογία, μορφολογία, σημασιολογία / λεξικολογία, σύνταξη). Ειδικά κεφάλαια αφιερώνονται στον τρόπο γραφής των κύριων ονομάτων, στην παράσταση του τόνου και στη χρήση κεφαλαίου αρκτικού γράμματος. Το βιβλίο, όμως, δεν εξαντλείται σε αυτό τον καθαρά χρηστικό χαρακτήρα. Δι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΗΣ
Το έβδομο και τελευταίο εγχειρίδιο της σειράς "Αρχαιογνωσία και αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση" επιγράφεται "Η αρχαία ελληνική τέχνη και η ακτινοβολία της" και αποτελεί συνεργατικό πόνημα του ζεύγους Μανόλη και Αλεξάνδρας Βουτυρά. Προκαταβάλλονται με δίκαιη, πιστεύω, έμφαση δύο δυσεύρετες αρετές του εγχειριδίου. Η μία αρετή αποτυπώνεται ήδη στη διαίρεση του εγχειριδίου σε δύο σχεδόν ισότιμα μέρη. Το πρώτο, συνταγμένο από τον Μανόλη Βουτυρά, είναι εξ ορισμού αρχαιολογικό και επιγράφεται "Αρχαία ελληνική τέχνη". Εξελισσόμενο σε οκτώ έντιτ...
Διαβάστε περισσότερα...