ΚΟΡΟΝΤΖΗΣ

Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
"Η Γένεση του Κεφαλαίου" είναι ένα από τα πιο παλιά, αλλά και τα πιο σημαντικά έργα του Καρλ Μαρξ. Στις λίγες σελίδες του βιβλίου, ο Μαρξ προσδιορίζει τον όρο κεφάλαιο που αποτελεί την ουσία του κεφαλαιοκρατικού ή καπιταλιστικού, όπως συνηθίσαμε να το λέμε, κοινωνικού συστήματος. Και ακόμα με τον τίτλο του βιβλίου ξεκαθαρίζει ότι το κεφάλαιο, στη μορφή που το προσδιορίζει, δεν υπήρχε πάντα. Γεννήθηκε σε κάποια στιγμή μέσα στους κόλπους του φεουδαρχικού κοινωνικού και οικονομικού συστήματος. Η γέννηση είναι μια αργή διαδικασία που ποικίλει ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
"Βρέστε μου έστω κι' έναν μόνο μεγάλο Ευρωπαίο ποιητή που να ανταποκρίνεται στα ανθρώπινα ιδανικά μας με τόση πληρότητα και με τέτοιο τρόπο, όσο αυτός ο αντιπρόσωπος της ποίησής μας: ο Πούσκιν. Γι' αυτό χαρακτηρίζουμε τον Πούσκιν σαν τον μεγαλύτερο εθνικό μας ποιητή. Αν τον ονομάζουμε εθνικό είναι γιατί αντιπροσωπεύει την πληρέστερη έκφραση των τάσεων, των ενστίκτων και των αναγκών της ρωσικής ψυχής, σε μια δοσμένη περίοδο της ιστορίας μας. Στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία υπάρχουν καλλιτεχνικές μεγαλοφυΐες πρώτου μεγέθους, οι Σαίξπηρ, οι Θερβάντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΥΤΗ
Όλα στο έργο του αιωρούνται, κινούνται, είναι πολυδιάστατα και παρ' όλα αυτά τόσο πραγματικά! Ο Γκόγκολ είναι ο πρώτος που έδειξε πως παίζοντας ανάμεσα στο φανταστικό και στο εξωπραγματικό μπορεί ωστόσο ένα έργο να είναι απόλυτα ρεαλιστικό, και αντίστροφα, ένα έργο με φαινομενική αντανάκλαση της πραγματικότητας να στερείται ρεαλιστικού πνεύματος. Από την άποψη αυτή ο Γκόγκολ ήταν ένας πρωτοπόρος του ρεαλιστικού μυθιστορήματος. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ : ΠΟΙΗΜΑΤΑ
[...] Το έργο του Μαγιακόφσκι, ήδη κλασικό είναι ακόμα νωπό. Είναι κλασικό γιατί η μεγαλοφυΐα του είναι αδιαφιλονίκητη για όλο το λαό. Νωπό είναι, γιατί όλες οι μέρες, όλα τα σοβιετικά προβλήματα δίνουν την ευκαιρία ν' αναφέρεις στίχους του Μαγιακόφσκι. Ο έρωτας, η επανάσταση, ο πόλεμος κι η ειρήνη, τα μικρά γεγονότα της καθημερινής ζωής, δεν υπήρξαν μεγάλα και μικρά θέματα για την ποίηση του Μαγιακόφσκι. Οι στίχοι του για τις βιομηχανίες του κράτους, για την ανάπτυξη της παιδείας, σκαλισμένοι πάνω στα κεφάλια των ανθρώπων, εξακολουθούν να...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ;
Οι φυσικές ακτίνες ανέρχονται μέσω του γήινου φλοιού παντού και πάντα. Όταν οι φυσικές γεωακτίνες συναντούν υπόγεια ρέοντα ύδατα, ορισμένες συγκεντρώσεις ορυκτών, γραμμές τεκτονικών ρηγμάτων και υπόγειες κοιλότητες, τότε το φυσικό τους μήκος κύματος παραμορφώνεται και καθίστανται επιβλαβείς για τους ζώντες οργανισμούς. (. . .) Ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να διασφαλίσει την εκμάθηση του τρόπου εντοπισμού των γεωακτίνων από όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Αυτό θα επιτρέψει τη διάδοση της γνώσης στον καθένα, έτσι ώστε όλοι να επω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΙΝΣΤΟΝ
Ξανασυντάσσοντας αυτές τις τέσσερις διαλέξεις, που έκανα στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον το Μάη του 1921, σκοπός μου ήταν η ανακεφαλαίωση των σπουδαιοτέρων απόψεων και μαθηματικών μεθόδων της θεωρίας της σχετικότητας. Άφησα στην πάντα τα λιγότερο ουσιώδη μέρη και προσπάθησα να χειρισθώ τα σπουδαιότερα θέματα, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε το σύνολο να μπορεί να χρησιμεύσει σαν εισαγωγή σ' όλους εκείνους που κατέχουν τα στοιχεία των ανωτέρων μαθηματικών, αλλά που δεν μπορούν ν' αφιερώσουν πολύ χρόνο και προσπάθεια σ' αυτό το θέμα. Σ' αυτή τη σύντο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ 'Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ;
1. Η ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ 2. Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ 3. Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ 4. ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΙΛΙΤΑΡΙΣΜΟΣ 5. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΡΕΒΙΖΙΟΝΙΣΜΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 1. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ 2. ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ, ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 3. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ 4. Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ 5. Ο ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ
Ο ποιητής ενεργεί σαν το παιδί που παίζει. Δημιουργεί ένα φανταστικό κόσμο που τον παίρνει στα σοβαρά, δηλαδή τον εφοδιάζει με πολύ ψυχική ενέργεια ξεχωρίζοντάς τον ταυτόχρονα καθαρά από την πραγματικότητα. Αλλά αυτή η έλλειψη πραγματικότητας από τον κόσμο του ποιητή, γεννά σημαντικές συνέπειες για την τεχνική της καλλιτεχνίας, γιατί πολλά πράγματα που αν ήσαν αληθινά δε θα μπορούσαν να μας προκαλέσουν ευχαρίστηση, το κατορθώνουν παρά ταύτα με το παιχνίδι της φαντασίας και πολλές συγκινήσεις, οδυνηρές οι ίδιες, μπορούν να γίνουν πηγή απόλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΛΧΗΜΙΣΤΕΣ ΚΑΙ Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΑΛΧΗΜΕΙΑΣ
Και ενώ δούλευα πάνω σ’ αυτήν την μελέτη ένοιωσα την ανάγκη να γνωρίσω τα Ελληνικά Χειρόγραφα, που μέχρι τότε ήταν ανέκδοτα, που περιείχαν τις πιο παλιές γνώσεις πάνω στο ζήτημα αυτό. Πραγματικές μαρτυρίες. Και τότε, απροσδόκητα το θέμα έλαβε διαστάσεις. Από ό,τι μπόρεσα να μελετήσω, μου αποκάλυψε καινούργιες χώρες, ανεξερεύνητες για την ιστορία αυτών των ιδεών. Πραγματική επανάσταση. Οι πρώτοι αλχημιστές είχαν γίνει κοινωνοί και των ιεροπραξιών και των μυστικών διδαγμάτων, που προηγήθηκαν της διαμόρφωσης του χριστιανισμού και μετείχαν τό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΤΩΧΟ ΘΕΑΤΡΟ
Γιατί κάνουμε τέχνη; Για να παραβιάσουμε τα όριά μας, να επεκτείνουμε τα όριά μας, να καλύψουμε το κενό μας, να ολοκληρωθούμε. Αυτό δεν αποτελεί συνθήκη, αλλά συνιστά μια πορεία, όπου, εκείνο που είναι σκοτεινό μέσα μας, φωτίζεται σιγά σιγά. Σε αυτό τον αγώνα με τις προσωπικές μας αλήθειες, σ' αυτή την προσπάθεια να ξεφλουδιστεί κομμάτι κομμάτι η μάσκα της ζωής, το θέατρο, με την πληρότητα της έρευνάς του, μου φαινόταν πάντα σαν ένας χώρος πρόκλησης. Έχει την ικανότητα να προκαλεί την ίδια του τη φύση, καθώς και το ακροατήριό του, παραβιάζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΑ
Ο Μπρέχτ θεωρούσε την τέχνη του θεάτρου κάτι περισσότερο από απλή καταναλωτική πράξη, και περιφρονούσε εκείνο που ονόμαζε "θέατρο της κουζίνας", το θέατρο που άλλο δεν προσφέρει παρά διανοητικά φαγώσιμα που καταβροχθίζονται, κι ύστερα ξεχνιούνται. Το κοινό, κατά την άποψη μου, δεν πρέπει να το κάνουμε να νιώθει συγκινήσεις, πρέπει να το αναγκάσουμε να σκεφτεί. Η ταύτιση, όμως, με τα πρόσωπα αποκλείει σχεδόν τη σκέψη. Οι θεατές που οι ψυχές τους βυθίζονται μεσ' την ψυχή του ηρώα, θα δουν τη δράση ολοκληρωτικά απ' τη δική του σκοπιά, και καθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΙΣΠΑΝΙΚΑ)
"Μα τι να σου πω για την ποίηση; Τι να σου πω γι' αυτά τα σύννεφα, γι' αυτόν τον ουρανό; Να τα κοιτάζω, να τα κοιτάζω, και τίποτα άλλο. Καταλαβαίνεις πως ένας ποιητής δεν μπορεί να πει τίποτα για την ποίηση. Ας τ' αφήσουμε αυτά για τους κριτικούς και τους δασκάλους. Μα ούτε εσύ, ούτε εγώ, ούτε κανείς ποιητής δεν ξέρει τι είναι ποίηση. Είναι εκεί!! Κοίταξε!! Έχω τη φωτιά στα χέρια μου, το ξέρω και δουλεύω τέλεια μαζί της, μα δεν μπορώ να μιλήσω γι' αυτή χωρίς να κάνω φιλολογία. Καταλαβαίνω όλες τις ποιητικές τέχνες. Θα μπορούσα να μιλήσω γι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Το γεγονός ότι δύο άστρα που βρίσκονται σε ευθεία γραμμή όταν παρατηρούνται από τη Γη μπορεί να μην βρίσκονται σε ευθεία γραμμή όταν παρατηρούνται από άλλα σημεία τους διαστήματος, πράγμα που είναι εντελώς κατανοητό για τους συγχρόνους μας, θα φαινόταν παράλογο στον άνθρωπο του μεσαίωνα που έβλεπε τον ουρανό σαν θόλο κεντημένο με άστρα. Παρόμοια ο άνθρωπος υποχρεώθηκε ν’ αναθεωρήσει την αντίληψή του για το πάνω και κάτω όταν άρχισε να ταξιδεύει σ’ αποστάσεις που συγκρίνονταν με τις αποστάσεις της Γης. Πριν απ’ αυτό η αντίληψη ότι η Γη είνα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΟΝΕΓΙΝ
Μαγικέ μου κόσμε. Τι να κάνετε άραγε τώρα; Πού είστε ωραίες μου; Ακούτε άραγε τη θλιμμένη μου φωνή; Είστε πάντα οι ίδιες; Ή μήπως άλλες κοπέλλες σας αντικατάστησαν χωρίς να σας επισκιάσουν; Θα ξανακούσω άραγε τα τραγούδια σας, θα ξαναδώ τους εμπνευσμένους χορούς της Ρωσίδας Τερψιχόρης; Γιά η θλιμμένη μου ματιά δε θάβρει πιά τα γνωστά μου πρόσωπα πάνω στο ξένο για μένα πάλκο και ρίχνοντας τα κιάλια στον ξένο αυτό κόσμο σαν αδιάφορος παρατηρητής της χαράς. Θα χασμουριέμαι σιωπηλός και θα θυμάμαι τις μέρες που πέρασαν. (Από την παρουσίαση στο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΛΑΚΗ
«...Αχ! Και να 'ξερες, πόσο σε καταλαβαίνω, πόσο σε νιώθω, όταν κάθε ωραία μελωδία, κάθε λουλούδι, κάθε ανοιξιάτικη μέρα, κάθε φεγγαρόλουστη βραδιά, ξυπνά μέσα σου τη νοσταλγία σε ό,τι πιο ωραίο μπορεί αυτός ο κόσμος να σου προσφέρει. Και πόσο καταλαβαίνω πως είσαι ερωτευμένη με τον «έρωτα»! Γιατί για μένα, πάντοτε ο έρωτας ήταν πιο σημαντικός, πιο ιερός, από το αντικείμενο που τον ξύπναγε μέσα μου. Γιατί σε κάνει να βλέπεις τον κόσμο σαν ένα αστραφτερό παραμύθι, γιατί η αγάπη κάνει να ξυπνά μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ότι πιο ευγενικό, ό,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Στην εκδοτική πρακτική δεν «συνηθίζεται» σ' ένα εισηγητικό κείμενο να υπάρχει ο πρόλογος. Σ' αυτό το βιβλίο γίνεται μια εξαίρεση. Η κρατούσα πρακτική παραχωρεί τη θέση της σε μια συγκεκριμένη ανάγκη: Στις σημερινές κρίσιμες παγκόσμιες και εθνικές στιγμές να σταθούμε με κριτική ευθύνη απέναντι σ' ένα ηγέτη -το στρατάρχη Τίτο- απέναντι σ' ένα αγώνα -των λαών της Γιουγκοσλαβίας- απέναντι σε μια σημαντική εμπειρία -τον Γιουγκοσλαβικό δρόμο για το σοσιαλισμό. (Ανδρέας Γ. Παπανδρέου, από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΥΚΕΣ ΝΥΧΤΕΣ
Όμως να θυμηθώ την πίκρα, που δοκίμασα, Νάστιενκα;! Να σκοτεινιάσω, έστω και μια στιγμή, την ολόφωτη ευτυχία σου, να λυπήσω την ψυχή σου, βαρυγκομώντας, να την πικράνω με κρυφές τύψεις και να κάμω την καρδιά σου να πονάει σε στιγμές ευτυχισμένες, να μαράνω, έστω κι ένα απ' αυτά τα τρυφερά λουλουδάκια, που έπλεξες στα μαύρα δαχτυλίδια των μαλλιών σου, όταν στάθηκες πλάι του στην εκκλησία. Ω! ποτέ! Ποτέ! Ας είναι πάντα αίθριος ο ουρανός σου, ας είναι φωτεινό κι ατάραχο το γλυκό σου χαμόγελο, ας είσαι ευλογημένη για κείνη τη στιγμή της αγαλλί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η Επανάσταση ήταν αυτή η αιφνίδια ανατροπή των θεσμών που για αιώνες ήταν βαθιά ριζωμένοι μέσα στη γη, που φαίνονταν τόσο ακλόνητοι, τόσο αμετάβλητοι, ώστε ακόμα και οι δυναμικότεροι μεταρρυθμιστές δεν τολμούσαν να τους αμφισβητήσουν. Ήταν η πτώση, ο θρυμματισμός όλης της θεσμισμένης πραγματικότητας, κοινωνικής, θρησκευτικής, πολιτικής, οικονομικής, που για αιώνες χαρακτήριζε τη Γαλλία. Ήταν ο θρυμματισμός των υπαρχουσών ιδεών και των τρεχουσών εννοιών που αφορούσαν όλες τις εκδηλώσεις και τις πολυσύνθετες σχέσεις του συνόλου των ανθρώπων....
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΚΑΝΤΕΡΒΙΛ
Τότε που ο πρεσβευτής της Αμερικής, κ. Χέραμ Ότις, αγόρασε τη βίλα του Κάντερβιλ, όλοι του είπανε πως είχε κάνει μια μεγάλη τρέλα, γιατί κανένας δεν αμφέβαλλε πια πως το οίκημα εκείνο ήταν στοιχειωμένο. Ακόμα κι αυτός ο ίδιος, ο λόρδος Κάντερβιλ, που ήταν άνθρωπος πάρα πολύ ειλικρινής, νόμισε πως είχε καθήκον ν' αναφέρει το πράγμα στον κ. Ότις, όταν άρχισαν να συζητούν τους όρους της αγοραπωλησίας. Βέβαια, εσείς, στην Αμερική τα βλέπετε όλα κατά το φυσικό τους τρόπο, αποκρίθηκε ο λόρδος Κάντερβιλ, που δεν κατάλαβε καλά τον τελευταίο υπαινι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ
«Ανοίγω τα παράθυρα διάπλατα. Στο δωμάτιο ξεχύνεται χείμαρρος ο φρέσκος αέρας. Στο ήρεμο και γαλαζωπό φως της χαραυγής περιεργάζομαι με προσοχή τα σκίτσα του καινούργιου μου πίνακα. Είναι πολλά, όσες και οι φορές που τ' άρχισα. Όμως για τον πίνακα είναι ακόμη το βασικότερο... Πηγαινοέρχομαι στη σιγαλιά του πρωινού κι όλο σκέφτομαι. Κι αυτό γίνεται κάθε φορά. Και κάθε φορά πείθομαι πως ο πίνακάς μου είναι ακόμα μια ιδέα. Δεν είναι καπρίτσιο. Όμως δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά. Αισθάνομαι πως δεν θα τα βγάλω πέρα μόνος μου. Η ιστορία που ανα...
Διαβάστε περισσότερα...