ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ 5ος-15ος ΑΙΩΝΑΣ
Η τεχνοτροπία αλλά και η τεχνική των βυζαντινών "καλών τεχνών" (ζωγραφικής, αρχιτεκτονικής, μικροτεχνίας, κ.ά.) στον ελληνικό χώρο έχουν μελετηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Αντίθετα, ελάχιστες είναι οι γνώσεις μας για τις "βάναυσες τέχνες" της ίδιας ιστορικής περιόδου, για τις βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, λ.χ., της βυρσοδεψίας, της μεταλλουργίας, της μεταλλοτεχνίας, της βαφικής. Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας που έχουν τα τεκμήρια της τεχνογνωσίας επιβάλλει τη συστηματική μελέτη και ανάμειξή τους, με απώτερο σκοπό τον εμπλουτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
Η τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας συνδέεται άρρηκτα με την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά των Ιωαννίνων και της Ηπείρου γενικότερα. Διαγράφοντας μια μακροχρόνια διαδρομή που η αρχή της χάνεται στα πρώιμα μεταβυζαντινά χρόνια και το τέλος της δεν έχει ακόμη γραφτεί, το ασήμι και ο χρυσός δίνουν και σήμερα χαρακτήρα και χρώμα στα "μαλαματένια", όπως λέει και ο ποιητής, Γιάννενα. Στο διάβα των αιώνων η ηπειρώτικη αργυροχρυσοχοΐα αναπτύχθηκε, ήκμασε, ανέδειξε σπουδαίους τεχνίτες, επώνυμους και ανώνυμους, συνδιαλέχθηκε με άλλα κέντρα της Βα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
Στις μέρες μας, η παγκοσμιοποίηση, οι εξελίξεις στο πεδίο της επικοινωνίας και η εμπορευματοποίηση του πολιτισμού επιδρούν ολοένα και περισσότερο στη λειτουργία των μουσείων - οργανισμών παραδοσιακά ανεπηρέαστων από τις "δυνάμεις της αγοράς" και σαφώς ενταγμένων στον μη κερδοσκοπικό τομέα. Καθώς τα μουσειακά ιδρύματα μετασχηματίζονται σε υβριδικούς οργανισμούς που ταλαντεύονται ανάμεσα στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών και την ένταξη στην αγορά, ο επιστήμονας μεταλλάσσεται σε "μάνατζερ", ο λόγιος σε υπεύθυνο στρατηγικού σχεδιασμού, ο διανοούμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ
Η μελέτη των αρχαίων λατομείων, που είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, συνδέεται στενά αφενός με την αρχαία γλυπτική και λιθοξοϊκή, και αφετέρου με την κοινωνική και οικονομική ιστορία των αρχαίων χρόνων. Η απαραίτητη, εξάλλου, συμβολή των θετικών επιστημών (γεωλογίας, φυσικής, χημείας, κ.α.) μαρτυρεί την πολυδιάστατη προσέγγιση των αρχαίων λατομείων. Τα λατομεία, χώροι καθημερινής και επίπονης χειρωνακτικής εργασίας ταπεινών ανθρώπων και ειδικευμένων τεχνιτών, συνέβαλαν αποφασιστικά - τις περισσότε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
[...] Αυτός, λοιπόν, είναι ο στόχος του Αρχιτεκτονικού Οδηγού. Να δώσει στον αναγνώστη, με άκρα συντομία και ακρίβεια, μερικές βασικές πληροφορίες για τα σημαντικά κτήρια της πόλης, να του θυμίσει την εικόνα τους και τη σημασία τους και να τον προτρέψει να τα ξαναδεί τώρα με μια καινούργια ματιά. Μπορεί έτσι να προκύψει για κάθε αναγνώστη μια νέα, διαφορετική εικόνα για την πόλη στην οποία ζει, για την ιστορία της και για τον τρόπο που αυτή η ιστορία εικονογραφείται από όσα βλέπει γύρω του, μπορεί να δοθεί η ευκαιρία για μια γόνιμη συζήτησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ, ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1950-2000
Ό,τι σήμερα αποκαλούμε αρχιτεκτονική κληρονομιά επιδέχεται πολλαπλές προσεγγίσεις. Μια από αυτές συνδέει τα παλιά κτήρια, επώνυμα και μη, με το κτισμένο περιβάλλον, με τις περιβαλλοντικές αξίες και τις γενικότερες οικολογικές ανησυχίες. Μια άλλη είναι η προσέγγιση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ως πολιτισμικού αγαθού και της διατήρησης-συντήρησης-αποκατάστασηής της ως πράξης πολιτισμού με ευρύτερο κοινωνικό ενδιαφέρον. Η κατανόηση των αξιών που αντιπροσωπεύουν τα αρχιτεκτονικά πολιτιστικά αγαθά είναι για πρώτη φορά στη χώρα μας τόσο μεγάλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΙΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΧΙΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ
Παραδίδοντας στο επιστημονικό αλλά και στο ευρύ κοινό τη νέα μας έκδοση "Παλιά λατομεία και σχιστήρια της Τήνου", του Αλέκου Ε. Φλωράκη, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) ενισχύει ης βιβλιογραφικές συμβουλές του για τη μαρμαροτεχνία στο νησί της Τήνου. Μάλιστα, η κυκλοφορία της έκδοσης συμπίπτει με την επιτυχημένη, ήδη δεκαετή λειτουργία του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο Τήνου. Το βιβλίο, με σημείο αναφοράς τον κύκλο εργασιών γύρω από λατομεία και σχιστήρια, αποκαλύπτει τον μικρόκοσμο της τηνιακής μαρμαροτεχνίας: λατόμους κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΔΩΡ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΔΡΙΑΝΟΣ ΕΣΗΓΑΓΕΝ ΕΚ ΣΤΥΜΦΗΛΟΥ
Στα μέσα περίπου του 2ου αι. μ.Χ. ο Παυσανίας αναφέρει την ύπαρξη πηγής στη Στυμφαλία απ' όπου ο αυτοκράτορας Αδριανός (117-134 μ.Χ.) μετέφερε νερό στην πόλη των Κορινθίων: «εστίν εν τήι Στυμφαλίων πηγή, και από ταύτης ύδωρ βασιλεύς Αδριανός Κορινθίοις ήγαγεν ες την πόλιν» (8.22.3). Δυστυχώς ο αρχαίος περιηγητής δεν δίνει λεπτομέρειες, αλλά η αναφορά του και μόνο σε ένα τεχνικό έργο των Ρωμαίων, κάτι σπάνιο σε όλη την "Ελλάδος Περιήγηση", δηλώνει τη σημασία και το μέγεθος του συγκεκριμένου εγχειρήματος. Χάρη στην αναφορά του Παυσανία, το Α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΛΚΥΣΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Πώς ένα μουσείο μπορεί να εξασφαλίσει στους επισκέπτες του γόνιμη και υψηλής ποιότητας εμπειρία; Με άλλα λόγια, πώς ένα μουσείο μπορεί να γίνει ελκυστικό μέσω και της συμμετοχής του επισκέπτη; Ο Graham Black, με μακρόχρονη πείρα στο πεδίο της πολιτισμικής διαχείρισης, εστιάζει στον τρόπο προσέλκυσης και τη διαδικασία ικανοποίησης του επισκέπτη, και κυρίως στην προσπάθεια να υπάρξει «εμπλοκή» του κοινού με τα εκθέματα. Έτσι, αυτό το κατεξοχήν πρακτικό βιβλίο μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο βοήθημα και εργαλείο, τόσο για σπουδαστές της μουσειο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Αρκετή συζήτηση γίνεται τις τελευταίες δεκαετίες για την αξία της ανώνυμης αρχιτεκτονικής. Η συζήτηση αυτή αλλά και η μακρά συνεργασία που συνδέει το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς με τον Δημήτρη Φιλιππίδη, ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, είναι οι βασικοί λόγοι για την έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας. Μέχρι σήμερα περίοπτη θέση στις εκδόσεις του ιδρύματος κατέχουν η μονογραφία του για τον Λύσανδρο Καυταντζόγλου, καθώς και η μελέτη του "Εφήμερη και αιώνια Αθήνα, στη σειρά "Συμβολές"". Επίσης, αξίζει να αναφερθεί η ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ
Τα βιομηχανικά κτίρια του Βόλου είναι σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της πόλης. Κτισμένα τα περισσότερα στο κεντρικό τμήμα του αστικού ιστού, αποτελούν αψευδείς μάρτυρες του τεχνικού πολιτισμού της περιοχής, ο οποίος δημιούργησε μια από τις σημαντικότερες βιομηχανικές πόλεις-λιμάνια του ελληνικού χώρου στις αρχές του 20ου αιώνα. Αρχικά, περιγράφονται, αναλύονται και ερμηνεύονται οι κοινωνικοπολιτικές και οικονομικές συνθήκες κάτω από τις οποίες αναπτύχθηκε η βιομηχανία στο πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου. Η ανάπτυξη της πόλης ξεκίνησε με ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
Το βιβλίο "Μουσείο και μουσειακές σπουδές": ένας πλήρης οδηγός συνιστά καινοτόμο, πολυπρισματική προσέγγιση στην ανάπτυξη, τους ρόλους και τη σημασία των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία. Διευρύνοντας τις μουσειακές σπουδές και παρουσιάζοντας ευρύ φάσμα θεωρητικών οπτικών, ο ανά χείρας τόμος συγκεντρώνει πρωτότυπα δοκίμια, γραμμένα από έγκυρους γνώστες και μελετητές πεδίων όπως η ανθρωπολογία, η ιστορία της τέχνης, η ιστορία, η φιλολογία, η κοινωνιολογία, οι πολιτισμικές σπουδές, και βέβαια οι μουσειακές σπουδές. Το βιβλίο πραγματεύεται θέμα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΒΕΛΟΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΔΟΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ»

ARCHITECTURAL GUIDE TO ATHENS
Publishing an Architectural Guide cannot be considered as a novel idea. Yet it is by no means worthless. On the contrary, it might prove particularly useful if through that Guide visitors as well as inhabitants can enrich their knowledge about the buildings, the streets and the squares, the monuments, the gardens and the parks of this city, can remember or discover things they might have only formal knowledge of while passing by them on a daily basis, and thus re-appreciate the urban environment where they live by acknowledging the value o...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
Η συγκρότηση της εργατικής τάξης αποτελεί μείζον γεγονός της οικονομικής, της πολιτικής, αλλά και της πολιτισμικής ιστορίας. Δεν υπήρξε απλώς απόρροια του εργοστασιακού συστήματος, ούτε μιας εξωτερικής δύναμης, της λεγόμενης Βιομηχανικής Επανάστασης, η οποία και παρήγαγε, τελικά, μια "νέα φυλή ανθρώπων". Οι αλλαγές στις παραγωγικές σχέσεις και τις εργασιακές συνθήκες που συνδέονται με τη Βιομηχανική Επανάσταση δεν επιβλήθηκαν σε ένα άμορφο, ακατέργαστο ανθρώπινο υλικό, αλλά στον "εκ γενετής ελεύθερο Άγγλο". Ο εργοστασιακός εργάτης ήταν κλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΑΡΟΥΤΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Πώς ήταν η καθημερινή ζωή δυο παιδιών σιη Δημητσάνα των προεπαναστατικών χρόνων; Ποιες προσπάθειες έκαναν να μορφωθούν, να εργαστούν, αλλά και να "ανακαλύψουν" τον κόσμο μακριά από τον τόπο τους; Και κυρίως, πώς συμμετείχαν στις προετοιμασίες που οδήγησαν στην πυροδότηση της Επανάστασης του '21; Το βιβλίο έχει αφετηρία τον ιστορικό ρόλο της Δημητσάνας κατά τα προεπαναστατικά χρόνια και κατά την Επανάσταση του '21, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τη σημασία της υδροκίνησης για τη λειτουργία μπαρουτόμυλων και την παραγωγή μπαρουτιού. (Από την έκδο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΣΗΜΕΝΙΑ ΖΩΝΗ
Στην Ελλοπία κάποτε, μια πολιτεία όμορφη μα με φτωχούς ανθρώπους, συνέβη κάτι φοβερό, που όπως μου το 'παν θα το πω. Κι αν τίποτα ξεχάσω θα 'ναι ασήμαντο, μα και γι' αυτό συγνώμη από τώρα σας ζητώ. [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΦΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟ
Η Μύρτις, ένα εντεκάχρονο κορίτσι της αρχαίας Αθήνας, ξαναζεί στις μέρες μας μια δεύτερη ζωή, μακριά από τον πόλεμο και τη δυστυχία που αυτός προκάλεσε στην αγαπημένη της πόλη. Την έφεραν στο φως οι αρχαιολόγοι το 1995 με τις ανασκαφές στον Κεραμεικό. Κι από τότε έγινε τούτο το κορίτσι κάτι σαν σύμβολο ειρήνης. Η Μύρτις αγαπάει τη ζωή, παίζει στο μικρό ποτάμι, τον Ηριδανό, με τις φίλες της, με τα βατραχάκια, με κομμάτια από σπασμένα αγγεία. Μαζεύει αγριολούλουδα για να στολίζει τις επιτύμβιες στήλες του Κεραμεικού και φτιάχνει πήλινα αγγεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΚΡΥ

ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ
Στο Σουφλί, στην πλατεία "Μεσοχώρι", υψώνεται μέχρι σήμερα το αρχοντικό του Μπρίκα, που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ήταν το μεγαλύτερο "κουκουλόσπιτο" για την εκτροφή μεταξοσκώληκα, και ο ιδιοκτήτης του ο μεγαλύτεροι παραγωγός μεταξόσπορου. Σε αυτό το αρχοντικό βρήκαν καταφύγιο, στον πόλεμο του 1940, τα παιδιά τριών οικογενειών που οι πατεράδες τους είχαν επιστρατευτεί. Παρακολούθησαν την εκτροφή του μεταξοσκώληκα και τη συγκομιδή του μεταξόσπορου, και άντλησαν πολλές γνώσεις με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο, συμμετέχοντας στον κύκλο ζ...
Διαβάστε περισσότερα...