PRINTA

Ο ΕΡΑΣΤΗΣ ΤΗΣ ΛΑΙΔΗΣ ΤΣΑΤΕΡΛΥ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Οίκτος, σεβασμός και πόθος αλληλοϋφαίνονται σ' αυτό το επαναστατικό μυθιστόρημα. Η ιστορία της σχέσης της Κονστάνς Τσάτερλυ και του Μέλορς, του δασοφύλακα που εργαζόταν για λογαριασμό του ανάπηρου συζύγου της, είναι το πιο αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα του Λώρενς - και ίσως η πιο ολοκληρωμένη κι εξαίσια μελέτη του για τον αμοιβαίο έρωτα. Γράφοντάς το για να απελευθερώσει γενιές ολόκληρες που, όπως ένιωθε, θεωρούσαν την ερωτική συνεύρεση απλώς μια επιλήψιμη ή μηχανική πράξη, είπε για το βιβλίο: "Πάντοτε μοχθώ για ένα πράγμα: να δώσω στην ερωτική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΞΙΜ ΓΚΟΡΚΙ - ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ: ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Σε μια εποχή που μερίδα των προοδευτικών κριτικών θεωρούσε τον Τσέχωφ παρακμιακό και τον κατηγορούσε για κοινωνική αδιαφορία, ο Γκόρκι αναγνώρισε σε αυτόν μια αδελφή ψυχή, διαποτισμένη από την ίδια αποστροφή για την ευτέλεια και τη χαμέρπεια που κυριαρχούσαν στη ρωσική ζωή. Κάτω από τη φαινομενική απαισιοδοξία του Τσέχωφ, ο Γκόρκι διέκρινε την ίδια αγάπη για τους ανθρώπους και την ίδια νοσταλγία για μια ζωή διαυγή, γεμάτη φως. Αυτό το αίσθημα δίνει στον Γκόρκι τη δύναμη να απευθύνει στον μεγάλο συγγραφέα τούτες τις δειλές, αλλά και γεμάτες...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟΥΣ ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ ΤΟΥ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Ο Λεβ Σεστώφ, όπως ο Νίτσε και για τους ίδιους μ' εκείνον λόγους (δυσπιστία στη συστηματική σκέψη, επιδίωξη της αμεσότητας), προχωρεί σε μια ασυνεχή και μερικές φορές αφοριστική παράθεση των απόψεών του. Η αληθινή γνώση, ισχυρίζεται ο Σεστώφ, βρίσκεται στους αντίποδες του ορθολογισμού, δεν αποκαλύπτεται παρά όσο το δυνατόν μακρύτερα από τα μέρη που έχουν οργανωθεί από τον πολιτισμό και το πνεύμα, εμφανίζεται στη διαίσθηση και διατηρείται στον πόνο. Τη θέση του αυτήν ο Σεστώφ την αναπτύσσει με παραδείγματα που δανείζεται από τη ρωσική λογοτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ
Αυτά είναι τα παλάτια όπου αρνήθηκα να ζήσω περισσότερο, οι τάφοι όπου δεν ήθελα να βρίσκομαι θαμμένη ζωντανή. Και αυτοί είναι οι άνθρωποι από τους οποίους απέδρασα για να απαλλαγώ από τις συνήθειές τους και να λύσω τα δεσμά που με έδεναν με την κοινωνική τους τάξη. [...] Δεν τους καταδικάζω, τους λυπάμαι δεν τους μισώ μισώ την τυφλή υποταγή τους στην υποκρισία, στο ψέμα και στην πονηριά. Αν σας αποκάλυψα τα μυστικά της καρδιάς τους και τα μυστήρια της ζωής τους, δεν το έκανα επειδή μου αρέσει η συκοφαντία και το κουτσομπολιό, αλλά για ν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ - Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ
Ο «Προφήτης» είναι το αριστούργημα του Γκιμπράν. Η πρώτη εκδοχή του έργου γράφτηκε στην αραβική γλώσσα όταν ο συγγραφέας ήταν δεκαπέντε ετών. Στη συνέχεια το ξαναέγραψε και το συμπλήρωσε δύο φορές. Μετά την Τρίτη γραφή του κειμένου στην αραβική, το ξαναδούλεψε και το έγραψε στην αγγλική γλώσσα. Το κείμενο αυτό το δούλεψε ακόμη τέσσερις φορές πριν το εγκρίνει για δημοσίευση, διότι, όπως είπε, «ήθελα να σιγουρευτώ απόλυτα πως κάθε λέξη ήταν η καλύτερη που θα είχα να προσφέρω». Ο «Προφήτης» κυκλοφόρησε το 1923 και έκανε τον Γκιμπράν διάσημο σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ - ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ
Μες στον ψυχαναλυτικό πυρετό των αρχών τού 20ού αιώνα, ο Ντ. X. Λώρενς, το "χαϊδεμένο, παιδί" των φροϋδιστών, υψώνει τη φωνή του ενάντια σ' αυτό το ρεύμα και μαζί σ' όλα τα ρεύματα της εποχής, με δύο δοκίμια μάλλον λογοτεχνικά παρά επιστημονικά. Πεπεισμένος πως "τέχνη ίσον αλήθεια", καταγράφει κι αναλύει -με πάθος, κέφι και θυμό- όσα συνέλαβε κι εξέφρασε ως λογοτέχνης σχετικά με τα πιο θεμελιώδη ζητήματα: το άτομο, την κοινωνία, την ηθική, τον έρωτα, την παιδεία, τη ζωή και τον θάνατο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) "Μιλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ (ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ)
(. . .) Ο Γκαίτε αντιμετωπίζει τα χρώματα ως ένα πολύπλευρο φαινόμενο: αφενός συνιστούν υποκειμενικές αλλά μόνο πρόσκαιρες εμφανίσεις μέσα στα ίδια μας τα μάτια, αφετέρου καθίστανται αντικειμενικά αλλά μόνο μεταβατικά οπτικά φαινόμενα και τέλος αποκτούν σταθερή ύπαρξη ως βαφές. Ταυτόχρονα έχουν αισθητική και ηθική σημασία. Και όλες αυτές τις πλευρές του ζητήματος τις πραγματεύεται ως εκφάνσεις μιας καθολικής προοπτικής και ιδέας, της ιδέας ότι τα χρώματα συνδυάζονται για να μας δώσουν μια ολότητα και αρμονία. Όποιος λοιπόν αισθάνεται ότι α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ
Ορισμένοι βασίλευαν με τον τρόμο. Άλλοι με την καλοσύνη. Άλλοι, πάλι, χάρη σ' αυτή τη μυστηριώδη δύναμη που ονομάστηκε κύρος. Ο Φουρτβαίνγκλερ, διευθύνοντας την ορχήστρα, ήταν η εικόνα της τραγικής μεγαλοπρέπειας. Μερικές φορές σκέφτηκα ότι ένας ποδήρης μανδύας, αντί για την τυπική περιβολή, θα του προσέδιδε ένα μεγαλοπρεπές παρουσιαστικό με το οποίο θα διέπρεπε στα δράματα του Ευριπίδη, του Αισχύλου ή του Σοφοκλή. Κυρίως αν του είχαν δώσει το ρόλο του Δία! Ένας βροντώδης Δίας που θα κεραυνοβολούσε τα υποταγμένα έθνη, συσπώντας την αριστε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΚΑΜΑΡΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η έφηβη Μάγδα της Σκοτεινής κάμαρας προεικονίζει ήδη τη διάσημη "Λολίτα". Γυναίκα-παιδί, πλάσμα καταστροφικό συνάμα και ασήμαντο, εισβάλλει στη ζωή του εραστή της, ενός αξιοσέβαστου αστού και οικογενειάρχη, για να του χαρίσει ευτυχία, για να τον ρίξει στο έρεβος. Κι ο αναγνώστης παρακολουθεί συνεπαρμένος αυτόν τον άντρα, που αφήνει τον καταστροφικό του έρωτα να σαρώσει τα πάντα, να διολισθαίνει αργά προς την κόλαση. Γραμμένη στα ρωσικά στη δεκαετία του 1930, όταν ο συγγραφέας ζούσε στο Βερολίνο, η Σκοτεινή κάμαρα παρουσιάζει έναν τύπο ήρωα...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ
Η μυστικιστική γνώση, που από τα βάθη των αιώνων αποτελούσε τον αόρατο συνδετικό κρίκο της ανθρώπινης ψυχής με τη θεϊκή ενέργεια, υπήρξε ο θύλακας που λειτούργησε ως πηγή του χριστιανισμού. Ο προ-χριστιανικός μυστικισμός έδρασε καταλυτικά σαν το σπόρο της γνωστής παραβολής, που ρίζωσε, βλάστησε και στα πυκνά κλαδιά του κατέφυγαν οι φωτισμένοι της ανθρώπινης διάνοιας. Oι μυστικιστές της αρχαίας Ελλάδας, ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Πλούταρχος, ο Ηράκλειτος, βάδισαν στην ατραπό της ίδιας μεγάλης αλήθειας με τους Αιγυπτίους ιεροφάντες, με τον Ιωά...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΔΑ
Κάποτε, τον 13ο αιώνα, έζησε στην Περσία ένα πρόσωπο θρυλικό, που θεωρούσε μεγαλύτερη ευδαιμονία στη ζωή τον έρωτα και τραγουδούσε την ομορφιά των αγοριών και των κοριτσιών, τη γλύκα των φρούτων, την ομορφιά των λουλουδιών και την εναλλαγή των εποχών. Αυτός ο άνθρωπος ονομαζόταν Μουσαρίφ αντ-Ντιν Ιμπν Αμπντάλα αντ-Ντιν Σααντί (1194; - 1296;). Μέσα από τον κήπο, που υπήρξε η ζωή του, μας προτείνει μια τέχνη του ζείν, έναν πλούτο από γνώμες και μια σοφία ιδωμένη από ποιητική σκοπιά. Η μετριοπάθεια στις επιθυμίες, τα πλεονεκτήματα της σιωπής,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ Ή Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΙΟ
Τόσο στις καθημερινές συναναστροφές τους, όσο και στο δημόσιο λόγο, οι άνθρωποι φιλονικούν και, επειδή αυτό είναι κάτι που αφορά στη φύση τους, δεν μπορούν να το αποποιηθούν, ούτε να το παρακάμψουν. Δεν τους μένει, επομένως, παρά να αφουγκρασθούν την εριστική φύση τους, να την αποδεχθούν και ν' αναπτύξουν τις τεχνικές εκείνες που θα τους βοηθούν να υπερισχύουν σε κάθε αντιπαράθεση. Η σκέψη αυτή στάθηκε αφορμή για τούτο το βιβλίο του Schopenhauer, με βάση και τη διαπίστωση ότι "μπορεί κάποιος να συμπεριφέρεται σαν να έχει δίκιο, και ν' αντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΘΕΣ
Αναμνήσεις από τον κόσμο του Χθες - η αυτοβιογραφία του Στέφαν Τσβάιχ, του πιο πολυδιαβασμένου συγγραφέα του μεσοπολέμου, ζωντανεύει μια πόλη και μια εποχή για πάντα χαμένη: τη Βιέννη της μπελ επόκ, τη χρυσή εποχή της πολυεθνικής πρωτεύουσας της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων, που συγκέντρωσε στο γύρισμα του εικοστού αιώνα τις εκλεκτότερες δυνάμεις στις τέχνες και τις επιστήμες, έναν ονειρικό κόσμο, που κατέρρευσε μεμιάς μ' έναν μοιραίο πυροβολισμό στο Σεράγεβο. Κι αργότερα, τη μεταπολεμική εποχή του πληθωρισμού και της ένδειας, το Βερολίνο τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΟΡΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ
Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Γουίλλιαμ Κάρλος Γουίλλιαμς θεωρείται διεθνώς ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της αμερικανικής γλώσσας. Απεικονιστής στις καταβολές του και ισόβιος φίλος τού Έζρα Πάουντ, αποτέλεσε ηγετική μορφή του μοντερνισμού στην ποίηση και υπήρξε μέντορας πολλών νεότερων ποιητών, μεταξύ των οποίων και του δικού μας Νικόλαου Κάλας. Το έργο του επηρέασε καθοριστικά τους ποιητές της Γενιάς των Μπιτ. Ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ έγραψε γι' αυτόν ότι "ξεχώριζε, ήταν ο μόνος από τους μεγάλους ποιητές με όμορφη ψυχή και ο μόνος που κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Σύμφωνα με τον Χομπς, ο άνθρωπος έχει ως στόχο την κυριαρχία, την προσωπική υπεροχή και τον πλουτισμό σε βάρος των υπολοίπων. Κάθε πόλεμος, κάθε διαμάχη ξεκινάει από το φόβο ή το φθόνο που νιώθει ο ένας για τον άλλο, ενώ μόνο οι αμοιβαίες συμφωνίες θα μπορέσουν να εδραιώσουν την ομόνοια. Ριζοσπαστικός και πέρα για πέρα επίκαιρος, ο Τόμας Χομπς, ένας από τους θεμελιωτές της πολιτικής φιλοσοφίας, αναλύει εκτενώς τα ανθρώπινα πάθη και προτείνει τρόπους καλύτερης συμβίωσης -ίσως και επιβίωσης- σε μια κοινωνία όπου τα ένστικτα είναι αυτά που κυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΚΤΩΡ ΓΚΛΑΣ
«Εμείς οι άνθρωποι ξέρουμε τόσα λίγα ο ένας για τον άλλον. Αγκαλιάζουμε μία σκιά και αγαπάμε ένα όνειρο» Ο γιατρός Τύκο Γκάμπριελ Γκλας ζει απομονωμένος στο περιορισμένο αστικό του περιβάλλον, δεν είχε ποτέ ερωτικές επαφές με γυναίκες και ταλανίζεται ανάμεσα στην ανία και στη θέληση να κάνει επιτέλους κάτι σημαντικό. Η νεαρή και όμορφη Χέλγκα ζητάει τη βοήθεια του: απεχθάνεται τον ηλικιωμένο σύζυγο της και θέλει να αποφύγει τις -υποχρεωτικές- συζυγικές σεξουαλικές συνευρέσεις μαζί του, κυρίως επειδή έχει έναν νεαρό και γοητευτικό εραστή. ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΓΟΝΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ριζοσπαστικό πνεύμα, θεμελιωτής της Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, εξαίρετος διανοητής, ο Franz Boas υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ανθρωπολόγους του 20ού αιώνα. Με επιστημονικά επιχειρήματα, αντέκρουσε τις θεωρίες περί ανώτερων και κατώτερων φυλών, φτάνοντας στο σημείο να θεωρεί ως αυτονόητο, πριν από εκατό χρόνια, κάτι αδιανόητο για την κυρίαρχη ιδεολογία εκείνης της εποχής: ότι ένας μη λευκός θα μπορούσε να γίνει ακόμα και πρόεδρος των ΗΠΑ... Ο Franz Boas, εξετάζοντας ιστορικά τους διάφορους επιμέρους πολιτισμούς, διαπίστωσε ότι η ποιότητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ
Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Νικολάγιεβιτς Τολστόι (1828-1910) έγινε γνωστός κυρίως για τα μυθιστορήματά του (Πόλεμος και Ειρήνη, Άννα Καρένινα κ.ά.) και για τις ρηξικέλευθες πολιτικοκοινωνικές απόψεις του, όπως και για τον τρόπο ζωής του. Στο βιβλίο του αυτό εξαπολύει μια δριμύτατη επίθεση κατά του δόγματος "η τέχνη για την τέχνη" και εκθέτει τις προσωπικές του απόψεις για τη δημιουργία και το νόημά της. Σύμφωνα με τον Τολστόι, η τέχνη είναι ένα μέσον επικοινωνίας των ανθρώπων: ο δημιουργός, μέσω αυτής, εκφράζει συνειδητά ορισμέν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
«Ξεκινώντας από τον Van Gogh, όλοι μας, όσο μεγάλοι ζωγράφοι κι αν θεωρούμαστε, είμαστε έως ένα βαθμό αυτοδίδακτοι, θα μπορούσε σχεδόν να πει κανείς ότι είμαστε ναΐφ ζωγράφοι. Οι ζωγράφοι δεν ζουν πια μέσα στο πλαίσιο κάποιας παράδοσης και έτσι καθένας μας οφείλει να ανακαλύψει εξαρχής όλα τα εκφραστικά του μέσα. Κάθε μοντέρνος ζωγράφος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να εφεύρει αυτή τη γλώσσα από το Α ως το Ω. Κανένα κριτήριο δεν μπορεί να ισχύσει apriori στην περίπτωσή του, γιατί δεν πιστεύουμε πια σε αυστηρά καθορισμένα μέτρα. Από μια άποψη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΓΚΟΡ ΣΤΡΑΒΙΝΣΚΙ
Γνωριστήκαμε μέσα από πράγματα απλά. Για ακόμη μία φορά, δε θυμάμαι το αντικείμενο της συζήτησής μας αντίθετα, θυμάμαι πολύ καλά την απόλυτη συμφωνία μας με αφορμή το ντόπιο ψωμί και το ντόπιο κρασί. Για παράδειγμα, αμέσως είδα σ’ εσάς, Στραβίνσκι, πόσο σας αρέσει το ψωμί σαν είναι νόστιμο, όπως και σε μένα πόσο σας αρέσει το καλό κρασί, και το ψωμί μαζί με το κρασί, το ένα για το άλλο, το ένα μέσω του άλλου. Σ’ αυτό ακριβώς έγκειται η ιδιοσυγκρασία σας και διαμιάς απ’ αυτό ξεπηδάει η τέχνη σας, εσείς ολόκληρος δηλαδή. Κατάφερα να σας γ...
Διαβάστε περισσότερα...