ΨΗΦΙΔΑ

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗ
Παραμονή Χριστουγέννων του 2001. Δυο μοναχικοί άνθρωποι, ο στρατηγός της ΕΛ.ΑΣ Άγγελος Βλάχος και η δημοσιογράφος Ευγενία Ευγενικού δραπετεύουν από την Αθήνα και φτάνουν στις ειδυλλιακές Μηλιές του Πηλίου, με την ελπίδα να περάσουν μια ήρεμη καθημερινότητα. Την ίδια ημέρα στις Μηλιές, το αρχοντικό του εισοδηματία Μιχάλη Οικονόμου ανοίγει την πόρτα του στους πιο στενούς αλλά και πιο «λαμπερούς» φίλους. . .: στον μεγαλοεπιχειρηματία Πέτρο Σαρρή και στην γυναίκα του Άννα, στην ωραία κληρονόμο Ελένη Πετρίδη και στον διάσημο ηθοποιό του θεάτρου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
Επτά πορτρέτα ελλήνων μουσικών της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (1770-1820) έχουν συγκεντρωθεί σε αυτή την μελέτη, που είναι η πρώτη του είδους της. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, που επιδόθηκε στη σύνθεση ερωτικών ασμάτων και ο Πέτρος Πελοποννήσιος, Λαμπαδάριος της Μεγάλης Εκκλησίας, που συμμετέσχε ενεργά στις τελετές των μουσουλμάνων καλογήρων (δερβίσιδων). Η μελέτη δεν είναι γραμμένη αποκλειστικά για μουσικούς και μουσικολόγους, καθώς δεν προϋποθέτει εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Στο τέλος παρατίθεται Μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ
(. . .) Αποτελεί μια απόπειρα διερεύνησης του ερωτήματος για τη σχέση μεταξύ Ορθόδοξου τρόπου ζωής και Πολιτικής, για τη σχέση μεταξύ Χριστιανισμού και Πολιτικής. Η επιλογή του έγινε από μια πλειάδα θεμάτων, που αφορούν την δραστηριοποίηση των χριστιανών σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Τέτοια δραστηριότητα συναντάμε από τότε που η Εκκλησία εισέρχεται στο κεντρικό ιστορικό προσκήνιο. Παράδειγμα αποτελεί η κοινωνικοπολιτική δραστηριότητα πολλών Πατέρων της Εκκλησίας. (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Δυο είναι τα κύρια ερωτήματα στα οποία με το βιβλίο του αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί να απαντήσει στο βαθμό που μπορεί να υπάρξει ερευνητικά και στοχαστικά ολοκληρωμένη απάντηση. Πρώτο, στο ερώτημα "τι είναι ο άνθρωπος;", παρακολουθούμενο από το υποκειμενικά φορτισμένο ερώτημα "ποιοι είμαστε;", το οποίο σχετίζεται, κατά έναν ποιο άμεσο τρόπο με το ερώτημα για την ταυτότητα του ανθρώπου γενικά, αλλά και με το ερώτημα για την ταυτότητα του ατόμου, οριζόμενου με κοινωνικούς και ειδολογικούς όρους συγχρόνως. Δεύτερο, στο ερώτημα αν ο άνθρωπος μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΛΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και - κυρίως - το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα «βεβαιότητές» της, εκείνες που την κατέστησαν «εθνική» επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα «βεβαρημένο» παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής - εθνικής «καθαρότητας» (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΙ
Η απορύθμιση της τέχνης, της κουλτούρας και γενικότερα της πολιτισμικής πρακτικής, ως προϊόν απορρύθμισης της οικονομίας και της κοινωνικής πρακτικής αντίστοιχα, είναι ίσως το κρισιμότερο θέμα για τη σκέψη σήμερα. Με αυτό το δεδομένο, ο μικροδομικός χαρακτήρας των κειμένων που συγκροτούν τον παρόντα τόμο αντιτάσσεται στην απορύθμιση της κουλτούρας, τη σημερινή δηλαδή κυρίαρχη ψευδή ολότητα, ιδεολογία και πρακτική. Με αυτό το σκεπτικό, είναι αναγκαίο να γίνει ένα βήμα παραπέρα στη συστηματική προσπάθεια για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΕΩΡΟΣ ΖΗΛΟΣ
Στον τόμο αυτό έχουν συγκεντρωθεί κείμενα που πραγματεύονται όψεις της προτεσταντικής, ιεραποστολικής παρέμβασης στη νεοελληνική κοινωνία και εκπαίδευση κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Μέσα από τη μελέτη άγνωστων ή λιγότερο γνωστών αρχειακών πηγών και βιβλίων της εποχής, που βρίσκονται σε αρχειακές συλλογές ή βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, επιχειρείται η ανίχνευση αυτής της γιγαντιαίας ιεραποστολικής προσπάθειας, την οποία ανέλαβαν αγγλικές και αμερικανικές εταιρείες, με σκοπό τον εκπροτεσταντισμό της οικουμένης. (. . .) (ΑΠΟ ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΡΟΖ ΦΟΥΣΤΑΝΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΟΛΓΑΣ
Το "παράδοξον" της προοδευτικής βασίλισσας - Το μυστικό της γέννησης του Κωνσταντίνου: είναι γιος της Όλγας και του Γεωργίου, η...; - Οι δολοφονίες του Γεωργίου Α', του Αλέξανδρου και του Ίωνα Δραγούμη. - Η Ρωσική Επανάσταση και ένας άγνωστος ρομαντικός έρωτας του τελευταίου τσάρου. - Οι Έλληνες της Αγίας Πετρούπολης σώζουν την Όλγα από τους μπολσεβίκους (γεγονός άγνωστο διεθνώς). - Δολοπλοκίες και έρωτες, και άλλα θαυμαστά και παράδοξα στην παλιά Αθήνα και στην Αγία Πετρούπολη. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ: «ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ»
Η σύγκρουση του Κοσμά με τους αποικιοκράτες Φράγκους, τους πασάδες κατακτητές και τους Εβραίους τοκογλύφους δεν είχε ίχνος εθνικού, θρησκευτικού, ιδεολογικού ή πολιτισμικού χαρακτήρα. Η σύγκρουση ήταν καθαρά οικονομική. Για οικονομικούς λόγους τον θανάτωσαν. Ο Κοσμάς ήταν αυτός που δημιούργησε την πρώτη ελληνική αστική τάξη. Τάξη που κυριάρχησε οικονομικά σε ολόκληρη την Ευρώπη για 3 περίπου αιώνες. Τάξη που χρηματοδότησε τον εθνικό διαφωτισμό, την Εθνική Επανάσταση του 1821, το κράτος που προέκυψε από αυτήν. . . Τάξη που χρηματοδότησε την...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΘΕΟΛΟΓΟ
Η ανά χείρας μελέτη ανήκει κυρίως στην περιοχή της μεθοδολογίας. Δεν θέτει ερωτήματα για την εγκυρότητα των θεωρητικών αρχών και της εννοιολογίας του Χριστιανισμού, τις οποίες αποδέχεται προγραμματικά ως ισχύουσες και τις αξιοποιεί. Πιο ειδικά, στοχεύει στο να προτείνει πολλαπλές αναγνώσεις ενός και του αυτού κειμένου, ώστε να φωτιστεί ο πολυδύναμος χαρακτήρας του. Εκλαμβάνουμε το υπό ανάλυση κείμενο -παρά τη γενική θεματολογική ενότητά του- ως ένα ευσύνοπτο σύστημα ποικίλης υφής προτάσεων, οι οποίες εκτιμούμε ότι δεν αναδεικνύονται μόνον ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Το θέμα της ιστορικής ερεύνης κατά τον Ηρόδοτο είναι οι μεγάλες και θαυμαστές ανθρώπινες πράξεις, δηλαδή γεγονότα που ασκούν επίδραση επί της διαμορφώσεως του ανθρωπίνου βίου. Α. Καθ' ημάς τα ενδοξότερα βασίλεια του κόσμου είναι τέσσερα: η Ελλάς (Βαβυλών), η Ρώμη, η Ιερουσαλήμ και ο Αντίχριστος. Το κάθε βασίλειο από αυτά έχει μια μέγιστη άνοδο (κοσμοκρατορία) και μια μέγιστη πτώση (θάνατος). Θαυμαστά γεγονότα. Β. Η Βασιλεία του Θεού είναι άλλης φύσεως, είναι υπεράνω του χρόνου: "Και της Βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος". Η πίστη, θεωρία και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΣΤΙΝ ΟΥΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Η παρούσα μελέτη άντλησε τον τίτλο της από τον περιώνυμο ορισμό της τραγωδίας, ο οποίος αναφέρεται στο Περί Ποιητικής πόνημα (1449b). Ο Αριστοτέλης συνέθεσε την Ποιητική ανάμεσα στα έτη 334 - 330 π.Χ., κατά την διάρκεια της δεύτερης διαμονής του στην Αθήνα, αφότου επέστρεψε από την Πέλλα, όπου, μετά από πρόσκληση του Φιλίππου Β' του Μακεδόνος (343 - 342 π.Χ.), είχε γίνει παιδαγωγός του δεκατριάχρονου Αλεξάνδρου. Το κείμενο αποτελεί την ιστορικά πρώτη επιστημονική απόπειρα, η οποία αποσκοπεί στην ανάλυση της ποιητικής τέχνης. Εν τούτοις άσκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
Πρόθεση του συγγραφέα είναι η παρουσίαση των επιστημών, ειδικότερα των φυσικών θετικών επιστημών, σε μια ιστορική ενότητα και συνοχή μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι. Να δώσει στα χέρια όσων επιθυμούν να ασχοληθούν με τη μελέτη της ιστορίας της επιστήμης στον τόπο μας, μια Επίτομη Εγκυκλοπαίδεια της επιστημονικής σκέψης και παιδείας κατά τις προεπαναστατικές κυρίως δεκαετίες. Να γνωρίσει ο ερευνητής της περιόδου εκείνης, ο ιστορικός της πνευματικής ζωής αυτού του τόπου, ποια εργαλεία μόρφωσης διέθετε ο νέος των προεπαναστατικών κυρίως χρόνων, ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ι
Συγκεντρώσαμε στον παρόντα τόμο κείμενα τα οποία έχουμε δημοσιεύσει κατά καιρούς, θεωρώντας ότι συγκροτούν μία αυτοτελή θεματική ενότητα, με τον τίτλο "Θεωρία πολιτισμού". Τα κείμενα αυτά είναι προϊόν εντατικής εργασίας μιας δεκαετίας και, αν λάβουμε υπόψη και τις προκαταρκτικές έρευνές μας, φθάνουμε στην τριακονταετία. Και αυτό γιατί στην πραγματικότητα έχουμε αρχίσει να ασχολούμαστε ερευνητικά, (. . .) με τα σημαντικότερα θέματα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών: με την κοινωνία, τη διαλεκτική, την τέχνη και τον πολιτισμό από τι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ, ΒΙΩΜΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ
Ο όρος μυθοπλασία σημαίνει την σύνθεση μύθων. Ως μυθοποιός ο ποιητής πλάθει ή μετα-πλάθει (διασκευάζει) κάποιο μύθο, δομώντας την υπόθεση, δηλαδή την πλοκή του δράματος. Βάσει της μιμήσεως το δράμα παριστάνεται από σκηνής ενώπιον του κοινού, εγείροντας πάθη και προκαλώντας παθήματα, προσφέροντας την επικυρωμένη γνώση και περαίνοντας την κάθαρση. Ο όρος βίωμα αποδίδει τον έντονο και ενσυνείδητο τρόπο ζωής. Ως δρών πρόσωπο καθένας / μία ηθοποιός παριστάνει τα δραματικά γεγονότα. Λόγω της ψευδαισθήσεως τα αίτια και τα αποτελέσματα της σκηνική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΣ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ
Η μελέτη αυτή βασίζεται στη μεταδιδακτορική έρευνα που εκπόνησα στο πλαίσιο της υποτροφίας την οποία έλαβα από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών στον Τομέα "Εκπαίδευση Κατάρτιση Εκπαιδευτικών" υπό την εποπτεία του κ. Γεωργίου Ι. Σπανού, Καθηγητή στο Φ. Π. Ψ. της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΟΣ Ο ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
(. . .) Απαιτείται τόλμη για να γράψει κάποιος για τον χρόνο, τα περιεχόμενα και την έννοιάν του. Ο συγγραφέας έχει προ αυτού ολόκληρη την πρωτογενή αρχαία βιβλιογραφία και τα σχετικά βοηθήματα μέχρι του καιρού μας και αποτολμά την παρουσία των σκέψεων των αρχαίων φιλοσόφων και καταγράφει την απέλπιδα προσπάθεια να ορίσουν την ουσίαν και την έννοιαν του χρόνου, διατυπώνοντας συγχρόνως κρίσεις βαθιές «μέχρι οστούν και μυελού» στις διατυπούμενες σκέψεις των φιλοσόφων και μια καλοπροαίρετη και αποδοτική κριτική. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ Ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΤΑΛΙ - ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΤΟ ΟΛΟΝ, ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟΝ ΚΑΙ Η ΑΓΩΓΗ
Ο χαρακτηρισμός «τραγικόν» σηματοδοτήθηκε πριν από εικοσιπέντε περίπου αιώνες, κατά την διάρκεια της κλασικής περιόδου του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Εν τούτοις, παρά την μεγάλη χρονική έκτασιν της αδιάλειπτης αξιοποιήσεώς του και παρά την ιδιαιτέρως σημαντική επίδρασιν, την οποίαν άσκησε, εν γένει, στην θεωρητική και στην έντεχνη ανέλιξιν του Δυτικού κόσμου, η σημασιοδότησίς του ουδέποτε κατέστι ακριβής. (...) Εν τούτοις, είτε ο περί τραγικότητος χαρακτηρισμός αφορά στον κρινόμενο είτε αφορά στους κριτές, το αποτέλεσμα της κρίσεως πάσχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΙΧΝΗΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(...) Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η τεχνική της κοόρτης στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Η τεχνική αυτή προέρχεται από τον επιστημονικό όρο της Δημογραφίας (...) Ο επιστημονικός όρος Κοόρτη ορίζεται ως μια ομάδα ανθρώπων συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής ή με άλλον τρόπο οριζόμενη που βιώνει τις ίδιες εμπειρίες σε μια δεδομένη χρονική στιγμή (...) Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται αρχικά στην ανίχνευση των βασικών μακροσκοπικών τάσεων του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος από το Δημοτικό στο Λύκειο κατά το διάστημα 1970 - 1997 (....
Διαβάστε περισσότερα...