ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΣΠΟΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Η διακήρυξη για την έναρξη της τρίτης και τελευταίας περιόδου Των Νέων Ελληνικών ξεκίνησε με μια προγραμματισμένη συνάντηση του Ηρακλή, του Ρένου, και του Πάρι Τακόπουλου, στο τετράγωνο κεντρικό τραπέζι ενός μισοφώτιστου πάντα σαλονιού - μοναδικού δωματίου "υποδοχής" στο λιτό σπίτι του ΗΝΑ, Μηθύμνης 48. Και στο ίδιο τραπέζι, τριάμισυ χρόνια μετά, στις 8-5-69, ο Ρ. διάβαζε στον πατέρα του το έκτακτο 17ο τεύχος, με την κοινή διακήρυξή τους για την Ανθολογία στις εφημερίδες. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Υπάρχει μια περίοδος της Ιστορίας που τ' όνομά της δε συναρτάται με πολέμους, κι ας έγιναν μυριάδες στη διάρκεια της, μήτε με την Πολιτική, κι ας ανυψώθηκε τότε ακριβώς κ' εκείνη σε "επιστήμη", μήτε με καμμιά μορφή μοναδική, εξέχουσα, κι ας λάμψαν στα χρόνια της δεκάδες κορυφαίοι: η Αναγέννηση. Αν όμως για τον ιε' αιώνα (τον ευρύτερα γνωστό σαν: Quattrocento) όλα τ' άλλα μοιάζουν να περνούν σε δεύτερη μοίρα, κ' η καλλιτεχνική δημιουργία έρχεται στο επίκεντρο, μονοπωλώντας σχεδόν το ενδιαφέρον των μελετητών, πλάι στην Τέχνη ανθίζει και συλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ι-ΙΙ (ΕΠΙΤΟΜΟ-ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το κλασσικό έργο του Ντρόυζεν ειν' η πιο βασική και πιο καλοστρωμένη ακόμα πλατειά λεωφόρος για την ιστορία του Μεγαλέξαντρου και της όλης Ελληνιστικής εποχής. Θα περάση απ'αυτήν, αναγκαία, παρ' όποιες ειδικώτερες κρίσεις του ή πρίσματα θεώρησης των πραγμάτων, όποιος ενδιαφέρεται σοβαρά να γνωρίση και να μελετήση, απλά είτε κ' επιστημονικότατα, το φαινόμενο που και του πιο καθαρού μύθου τις διαστάσεις ξεπερνάει, κι ωστόσο ιστορία συνιστά και πραγματικότητα που προσδιώρισε όλη την περαιτέρω ιστορία του πλανήτη. Όποιες ιδέες και κριτήρια καν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Απ' τα είδη του έντεχνου λόγου το διήγημα, μετά το ποίημα, φαίνεται να προσφέρεται για ανθολόγηση. Και το ελληνικό διήγημα αξίζει αυτή την τιμή. [...] Το τι προσφέρει, να! κοιτάξτε το: Θάλασσα, πέλαγος βαθύ, να βουτήξη ο αναγνώστης σε 4 τόμους (2197 πυκνοτυπωμένων σελίδων) των άριστων κειμένων, ενός και πλέον αιώνα γενναίας καρποφορίας του πεζού μας λόγου, απ' το 1883, ως το 2000 πού κλεισε κ' η ανθολόγηση του Δ' τόμου: 83 δημιουργοί με 110 διηγήματα! Στον Γενικό πίνακα περιεχομένων που παρατίθεται, βλέπει κανείς το σύνολο της συγκομιδής, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο πρωτοσυμπυκνωμένος λοιπόν αυτός τόμος ειν' ο πρώτος, χρονικά, της αυτοκρινόμενης, από μένα και τους συνεχιστές της, Ήρκο και Στάντη, Ανθολογίας, διό κι αμέσως εδώ η αναγκαία εισαγωγή μου, προς το να τεθούν και να ξεκαθαριστούν κάποια βασικά και κρίσιμα, για τα παλιά, τα νέα, και τα νεώτατα της πεζογραφίας - κ' ειδικώτερα: της αξιώτερης διηγηματογραφίας που περιέχεται σ' όλους τους τόμους της (και που καθόλου μάλιστα δεν υπολείπεται της ποίησής μας, καθώς αυτοπροβαλλόμενοι σερβίρουν κατά καιρούς διάφοροι της ναρκισσικής νεοστιχουργίας και...
Διαβάστε περισσότερα...

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Στην παρούσα έκδοση, με κριτήριο την αξία των στίχων, κι όχι τις χρονολογίες ή τις "θελήσεις" του ποιητή, 74 ποιήματα (από τα 154 του καβαφικού corpus) καταχωρίζονται στα "Επίλεκτα" και 80 στα "Αδύναμα" - ποσοστό ανθολόγησης εξαιρετικά υψηλό για τα νεοελληνικά δεδομένα. Ενδότερη επιθυμία μας ήταν να παραλειφθούν εντελώς τα αδύναμά του, για να μην αναδημοσιεύεται μέτρια ή κακή ποίηση και να μην "εκτίθεται" με άστοχα κ' επαναληπτικά του ένας τέτοιος δημιουργός. Κρίθηκε εντούτοις πως παρότι "καταδικαστέα", θα 'πρεπε να συμπεριληφθούν, γιατί π...
Διαβάστε περισσότερα...

Γ.Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΣ: ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
«ΠΟΙΟΣ ΗΤΟΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΖΥΗΝΟΣ»: Δεν υπάρχει τεχνίτης του λόγου στην Ελλάδα του 20ού αιώνα, που να μην κουβαλάη μέσα του, έστω κι ανομολόγητα, το Βιζυηνό. Μόρφωσε όλες τις ευαίσθητες συνειδήσεις, κι όμως ίχνος άμεσης επίδρασής του δε βρίσκεται σε κανένα ποίημα ή πεζό νεοελληνικό. Διαπέρασε τους πάντες, αλλά σε λιβάδι από κείνον πατημένο, κανείς δε διανοήθηκε να ξανασπείρη. Η αναγνώριση ήρθε πρόωρα, κι όχι όπου θάπρεπε. Τις ποιητικές δάφνες που διεκδίκησε, μαθητής ακόμα, του τις δώσαν αφειδώς, τιμώντας τον γι' ανάξια πρωτόλειά το...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΙΗΣΗ
(. . .) Απ' όταν πρωτοβγήκε η "Ανθολογία", τρεις γενιές σχεδόν ωρίμασαν μ' αυτήν. Η εφηβεία του τέλους του Μεσοπολέμου ('33-'40), του Πολέμου και της Αντίστασης, του Μεταπολέμου κ' η σημερνή, κάτεχαν τ' αλφαβητάρι αυτό, της πιο αυστηρά κρισαρισμένης Ποίησής μας, και μορφώθηκαν μ' αυτό, ζήσαν τις στιγμές και τα πάθη τους μ' αυτό, αγάπησαν και αγαπήθηκαν μ' αυτό, "κωδικοποιώντας" περίπου, με τόσους και τόσους βασικούς του στίχους, τον ψυχισμό και την πιο καίρια έκφρασή τους, για τα πυρηνικώτερα και τα πιο ποιοτικά βιώματά τους. Γύρα τώρ' ανθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο τελευταίος αυτός τόμος του "Διηγήματος" είναι και κατά τούτο ακριβώς ο ενδιαφερώτερος όλων: γιατί η ανθολόγηση σ' αυτόν, πιάνοντας πάλι (όπως σ' όλους τους τόμους) απ' την αρχή του είδους, φτάνει κι ως την τελευταία στιγμή της έκδοσής του - ανθολογείται, ας πούμε, και διήγημα ξαναδουλεμμένο απ' τον πεζογράφο το καλοκαίρι του '78 (Ιούλιος, δηλαδή ελάχιστους μήνες πριν απ' την κυκλοφορία του τόμου) -, μα και γιατί, εξ άλλου, χωρίς καμμιάν απριοριστική θέση και πρόθεση - τέτοια ποτέ στην Ανθολογία, υπέρ ή κατά κανενός και καμμιάς "γενιάς" ή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(...) Πρώτα-πρώτα βαραίνει ή αποκρυστάλλωση μιας, ενιαίας και διαθέουσας, απ' αρχής μέχρι τέλους όλο το κείμενο, ιδέας. Όσο αρτιότερη η σύλληψη, τόσο καθαρώτερη, αμιγέστερη κ' η αποκρυστάλλωση, σαν το διαμάντι - ν' αστράφτη. Τούτο άλλωστε συνιστά και το κύριο ζητούμενο του συγκεκριμένου γραμματειακού είδους μες στη Λογοτεχνία. Αυτό είναι το διήγημα! Σταθμίζεται επομένως κατά πρώτον: υπάρχει ιδέα; Είν' ισχυρή και πλήρης; Υπόκειται στοχασμός, ή πρόκειται γι' απλό εύρημα, παιγνίδι του νου ευκαιριακό; Βαραίνει ως σύλληψη; Έχει κάτι να πη πού ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΥΡΑΜΙΔΑ 67
Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, έναν πόνο - τον πιο βαθύ πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε - καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν ήσαστε!.. Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΥΛΑΝ ΜΠΑΤΟΡ
Ο ΕΡΩΤΑΣ: φωτιά π' ανάβει, φλομώνει, κατακαίει τα πάντα, τινάζει στον αέρα κάθε λογική, κάθε ηθική, κάθε δισταγμό, κάθε φόβο, μέλημα, συστολή. Δεν υπάρχει, αν το καλοσκεφτής, αντικοινωνικώτερη κι αντιοικογενειακώτερη, επαναστατικώτερη, αναρχικώτερη, μηδενιστικώτερη (για όλα τ' άλλα πέρ' απ' τον εαυτό του και το πάθος των ερωτευμένων) ορμή ακατάσχετη, παντοδύναμη, καθαυτό παρανοϊκή!.. Και το πυρωμένο σίδερό του εξατμίζει κάθε λόγο ενάντιό του, "φρονηματιστικό" του, κατασταλτικό του. Κανένα τοξικό δεν είναι ισχυρό σαν κι αυτόν κ' οι παθιασμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΑΡΛΑΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τις πρώτες 150 μέρες του '80 πάλευα με την εισαγωγή αυτή στον κόσμο και το έργο του φίλου μου του Φαίδρου - και να πη κανείς πως δεν τον ήξερα; Ή πως δεν τον εκτιμούσα, και δεν τον αγαπούσα, όσο λίγους; Ή πως δε συμφωνώ σε τόσα και τόσα μαζί του [έστω κι αν όχι σ' όλα (τα κριτικά του ιδίως)], και δεν τον έχω επηρεάσει, ή και μ' επηρέασε, μια εικοσπενταετία (και τόσο κρίσιμη) πούμασταν φίλοι, ώσπου πέθανε (16-6-75), μόνο 50 χρονώ, παρά κάτι μέρες (γεννήθηκε: 28-6-25) - και δε μ' άρεσε τίποτ' απ' ότι άρχιζα να γράφω, κι όλο έπιανα κάτι άλλο,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η μοναδική έγκυρη σχολιασμένη έκδοση όλων των δημοσιευμένων ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη, με συστηματικό φιλολογικό. Ιστορικό, κ' αισθητικό υπομνηματισμό, πλούσια νομισματική εικονογράφηση, κατατοπιστική Εισαγωγή για τη ζωή και τη σημασία του έργου του, κριτική Βιβλιογραφία, χρονολογικούς Πίνακες, επιμέρους θεματικά Παραρτήματα και περισσότερες από 600 υποσημειώσεις, που αντικατοπτρίζουν το σύνολο της συγκομισμένης Έρευνας από Έλληνες και ξένους μελετητές πάνω στο έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού. Η καβαφική ποίηση, η σημαντικώτερη νεοελληνική ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΩΤΕΡΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΒΕΝΕΖΗΣ - ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ - Ο ΝΕΟΣ ΛΟΓΟΣ
Στον "Επιτάφιο", ο Περικλής -ή ο Θουκυδίδης- τονίζει πως στη συνείδησή τους τότε, το έργο είναι πάνω απ' τα λόγια. Η φράση του: «ανδρών έργω γενομένων», εννοεί περίπου ότι δε θα υπήρχαν χωρίς το έργο τους! Λανθάνει αυτό: «ταυτότητά τους η πράξη τους» - κι όχι η όποια πράξη τους, η καθημερινή, παρά η κρίσιμη! Ο Νέλσων, λέει, οδηγώντας το βρεττανικό στόλο στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, είχε σταθή με τη στολή και τα γαλόνια του πάνω στη ναυαρχίδα, εμφανέστατος, και τον άκουσαν να μονολογή: «Τρέμεις μυσαρόν σαρκίον... Και που να εγνώριζες που σε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ - ΚΑΒΑΦΗΣ - ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Διαθέτετε μια γλώσσα πολύ γενικοποιημένη που αν τη χτυπήσης, σπάνια θα βρης έννοια από κάτω. "Προφέρεις" τη λέξη, αλλά δεν τη νοιώθεις. Για να μπορέσετε ν' αποκτήσετε γλώσσα, πρέπει ν' αποκτήσετε σκέψη οι ίδιοι, βιώματα, συναισθήματα, και να τα εκφράσετε ως δικά σας! Έχετε περιωρισμένο λεξιλόγιο, και το περιωρισμένο λεξιλόγιο σημαίνει περιωρισμένες έννοιες, δηλαδή: περιωρισμένες εμπειρίες! Θα μου πήτε: "Τι να κάνω, δηλαδή; Ν' αυξήσω τις λέξεις μου;" -Όχι! Ν' αυξήσης τη ζωή σου! Τότε θ' αυξηθούν κ' οι λέξεις σου!.. (Από τα παραλειπόμενα τω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΑ - ΒΙΖΥΗΝΟΣ
Η σημερνή άθλια Παιδεία μας ειν' απόρροια της παλιάς μας. "Εμείς τι φταίμε;" λέτε τώρα, πολύ σωστά! -Φταίτε, από δω και πέρα, αν συνειδητοποιήσετε αυτά που σας λείπουν και δεν υπάρξετε αυστηροί προς τον εαυτό σας! Ψάξτε να βρήτε μέσα σας, τι σας έχουν ταΐσει, τι σας ήρθε απόξω, απ' τον καιρό που νοιώσατε τον εαυτό σας, απ' το Νηπιαγωγείο ή το Δημοτικό, και τι βρήκατε μόνοι σας! Κι αφού τα βάλετε κάτω και τα ελέγξετε, αποφανθήτε αν καλώς έχουν ή πρέπει να τ' απορρίψετε - ένα-ένα, όλα! (Από τα παραλειπόμενα των Κενταύρων)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΗΓΟΡΩ
«Έλεγα πως ο ήρωάς μου είν' ένας από μας. Θα μπορούσα κιόλας να σας αποκαλύψω πως είν' ένας πολύ γνωστός των περισσοτέρων σας· τον συναντάτε, τον χαιρετάτε συχνά και συνδέεστε [..] μαζί του. Και δε θα μ' ένοιαζε, μάλιστα, αν αυτή μου η αποκάλυψη έφερνε το βιβλίο μου στο δικαστήριο. Πάντα μου το ήθελα ένα δικαστήριο, και μια ευκαιρία καθολικής μου απολογίας για όσα έχω σκεφτή κ' έχω γράψει. Νομίζω πως χρειάζεται πια ένας πολύ καλά σταθμισμένος καταλογισμός ευθυνών για όλα όσα συμβαίνουν. Αλλά δεν ήρθε νομίζω ακόμα η ώρα αυτή, γιατ' είναι κι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΣΤΑΘΜΟΙ ΜΙΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Στο ζόφο μέσα της Κατοχής, με το σφαγείο του Δεκέβρη του '44 μπρος και πίσω του, ο Ρένος γράφει τα πρώτα του κείμενα για να υπάρξη, να διακηρύξη πως καιρός πια να Είναι κανείς... Μένει ενσυνείδητα αμέτοχος του Φόνου αμφοτέρων, βροντοφωνάζοντας πώς ούτ' οι μεν ούτ' οι δε θα φέρουν το Νέο. Αυτό απ' τους ουσιαστικώτερους μονάχα θα προκύψη, που λειτουργούν, όπως σ' όλες τις εποχές, ως "ένζυμα" - η απαραίτητη πυτιά για το Επερχόμενο... Γενναία προχαράγματα μιας εντελώς προσωπικής Αναρχίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΡΙΘΜΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Εμείς, στο σπίτι, τα είχαμε ανάγνωσμα καθημερινό και τάχαμε αποστηθίσει, κάπως σαν τους αναγεννησιακούς ηγεμόνες, πούχαν δικά τους, προσωπικά βιβλία, για την εκπαίδευσή τους, γραμμένα απ' τους σοφούς της Αυλής τους σ' ένα και μοναδικό αντίτυπο, ad usum delphini, δεμένο με τι δέρματα πανάκριβα, κα με πετράδια πάνω - εκμυστήρευση καθαυτό του πολυτιμότερου αποστάγματος ζωής ολόκληρης στο αφτί του διαδόχου... [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...