Μία πολύ όμορφη νουβέλα. Κινείται στα πλαίσια του συγγραφικού ύφους του Μοντιάνο και ίσως είναι ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματά του. Ο άξονας του έργου είναι η ανάπλαση με τη βοήθεια της μνήμης και των προσωπικών του βιωμάτων της δεκαετίας του '40 και πιο συγκεκριμένα του ζητήματος της δίωξης των εβραίων της Γαλλίας από τους ναζί, του ολοκαυτώματος. Χρησιμοποιεί ως όχημα την αναζήτηση της ταυτότητας ενός κοριτσιού λίγο πριν την ενηλικίωση το οποίο προέρχεται από φτωχή εβραϊκή οικογένεια εμιγκρέδων εργατών του Παρισιού και εγκαταλείπει το παρθεναγωγείο στο οποίο ήταν οικότροφη για λόγους που δεν εξιχνιάζονται. Στην προσπάθεια αυτή ο συγγραφέας προσπαθεί να αξιοποιήσει διάφορα στοιχεία που ψάχνει στα ληξιαρχεία και στις διάφορες δημόσιες υπηρεσίες, στοιχεία που δεν επαρκούν για να αναδομήσει ουσιαστικά την ζωή αυτού του υπαρκτού προσώπου. Ίσως το βαθύτερο κίνητρο του Μοντιάνο είναι η υπαρξιακή του ανάγκη για αναζήτηση της δικής του ταυτότητας, καθώς προσπαθεί να ανιχνεύσει πλευρές του δικού του εαυτού μέσα από τα δικά του βιώματα στο Παρίσι της δεκαετίας του '60. Η υπερβολική αναφορά σε δρόμους του Παρισιού, σε διασταυρώσεις και η παράθεση διευθύνσεων ίσως κουράσουν τον αναγνώστη, είναι όμως ο κόσμος μέσα στον οποίο δομείται το Μοντιανικό σύμπαν, ένα σύμπαν μέσα στο περίκλειστο αστικό περιβάλλον μιας μεγαλούπολης.

Είναι η βίβλος του σημερινού νεοφιλελευθερισμού. Στην ουσία δεν πρόκειται για τα κλασικά αστικά φιλελεύθερα ρεύματα του 18ου και 19ου αιώνα, είναι η προσαρμογή του "φιλελευθερισμού" στις συνθήκες του 20ου αιώνα, και πιο πολύ σε αυτές των μεταπολεμικών δεκαετιών. Δηλαδή ο νεοφιλελευθερισμός είναι η πιο χονδροειδής διαστρέβλωση του πνεύματος και της ουσίας του φιλελευθερισμού όπως τον οραματίστηκαν ο Καντ, ο Ρουσώ, ο Βολταίρος, ο Μοντεσκιέ κ.ο.κ. Είναι ένα αμιγώς συντηρητικό ιδεολογικοπολιτικό ρεύμα, που καπηλεύεται τις έννοιες "ελευθερία", "ατομικότητα" ως δικαίωμα του ισχυρού καπιταλιστή να εκμεταλλεύεται τον αδύναμο εργαζόμενο ή του ισχυρού κράτους να ληστεύει το πιο αδύναμο έθνος. Δηλαδή στο νεοφιλελευθερισμό οι έννοιες του διαφωτισμού δεν έχουν πολιτική και κοινωνική χροιά αλλά μόνο οικονομική. Το βιβλίο έχει ενδιαφέρον να διαβαστεί από αυτούς που θέλουν να κατατοπιστούν στις αρχές και τις μεθόδους του νεοφιλελευθερισμού είτε τον συμμερίζονται είτε θέλουν να τον γνωρίσουν για να τον πολεμήσουν πολιτικά και ιδεολογικά.

Αποδεικνύεται ότι αφηγηματική πληρότητα δεν συνεπάγεται πάντοτε αφηγηματική πληθωρικότητα. Είναι κάποιοι συγγραφείς που μπορούν μέσα σε ελάχιστες σελίδες να εκφράσουν με τον καλύτερο τρόπο τις ιδέες, τις νοοτροπίες, την ψυχοσύνθεση των ηρώων τους μέσα σε περιβάλλον ταραγμένων εποχών με υπερφυσική άνεση. Πάντα θαύμαζα περισσότερο αυτούς που μπορούν να πουν τα πάντα σε ελάχιστες γραμμές, από αυτούς που αναπτύσσονταν σε άπειρες σελίδες και στο τέλος πνίγονταν μέσα σε αυτές. Δεν αποτελεί μομφή ή προτίμηση μου στη μικρή φόρμα, καμία σχέση, προτιμώ το εκτενές μυθιστόρημα, όμως δεν μπορώ να μη πω ότι μερικές νουβέλες αξίζουν περισσότερο από πολλά 600σέλιδα τούβλα. Μια τέτοια νουβέλα είναι και ο "Γκασπάρ Ρουίζ" και ο Γιόζεφ Κόνραντ είναι ένας αριστοτέχνης μιας αφήγησης που ανανεώνει την παλιά κλασική φόρμα με νέα στοιχεία που συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση του λογοτεχνικού ρεύματος του μοντερνισμού στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ίσως το πιο δύσκολο, απαιτητικό και ταυτόχρονα μεγαλειώδες βιβλίο που διάβασα την προηγούμενη χρονιά. Το έργο είναι γραμμένο με την αριστοτεχνική γραφή του Χαβιέρ Μαρίας, του μεγαλύτερου για μένα Ισπανού συγγραφέα του καιρού μας. Είναι εκπληκτικό το πως καταφέρνει να αναπτύξει ένα θέμα -που εκ των προτέρων φαίνεται αδιάφορο και κοινότυπο- σε υπαρξιακή ελεγεία που μόνο με τον Άμλετ του Σαίξπηρ θα μπορούσε να συγκριθεί. Αν σας ενδιαφέρει η καταιγιστική πλοκή και η εύκολη ταύτιση τότε δεν είναι σίγουρα το βιβλίο σας. Θα σας κουράσει η σπειροειδής μπερνχαρντική γραφή του με τον εμμονικό εσωτερικό μονόλογο και τους ανύπαρκτους διαλόγους που αποδίδονται μόνο σε πλάγιο λόγο, τελικά θα το αφήσετε στις πρώτες 20 σελίδες το πολύ. Είναι για τον επίμονο και άγρυπνο αναγνώστη που θα βουτήξει μέσα στις έννοιες των λέξεων, θα τις "τσαλακώσει", θα τις "ζουλήξει", θα τις "αποσυναρμολογήσει" έτσι ώστε να συνειδητοποιήσει τη δισυπόστατη σημασία αυτών των εννοιών και το πως αλλάζουν νόημα μέσα στις φράσεις που ανάλογα με τη δομή και το ύφος τους χρωματίζονται με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο, σε σημείο να αμφιβάλλεις κι εσύ για το πόσο καλά τις γνωρίζεις. Φυσικά πρέπει να δώσουμε και τα εύσημα στη μεταφράστρια που κατάφερε να αποδώσει υπέρ του δέοντος στη γλώσσα μας ένα έργο με πολλές γλωσσικές, συντακτικές και εννοιολογικές δυσκολίες από έναν συγγραφέα μαέστρο του ύφους.

Εξαιρετικό. Αποτελεί υπόδειγμα μεταμοντέρνου μυθιστορήματος το οποίο έχει νόημα και ουσία, επιβεβαιώνει ότι η μεγάλη αφήγηση δεν θα πεθάνει όσο θα υπάρχουν ταλαντούχοι νέοι συγγραφείς που θα μπορούν να εξελίσσουν δημιουργικά τη φόρμα με τα νέα (μετα)μοντερνιστικά στοιχεία με ένα περιεχόμενο όμως που προβληματίζει, ενδιαφέρει, συγκινεί, δίνει τροφή για σκέψη. Νομίζω ότι ο Ισλανδός συγγραφέας τα κατάφερε περίφημα και μας προσφέρει ένα πολυεπίπεδο έργο, ένα κομψοτέχνημα.

Όσοι είστε λάτρεις της ιστορίας του β' παγκοσμίου πολέμου αλλά δεν σας αρέσουν ή έχετε βαρεθεί τα συνήθως μονοδιάστατα και τυποποιημένα πολεμικά μυθιστορήματα του συρμού, είναι αυτό που θέλετε και ζητάτε. Θα εκπλαγείτε από την πρωτοτυπία που αναλύονται ζητήματα όπως το ολοκαύτωμα, η άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη, πολύ περισσότερο τα σημάδια που άφησε χαραγμένα στο σύγχρονο μεταπολεμικό κόσμο της Βόρειας Ευρώπης, οι ανοιχτές πληγές του παρελθόντος που ξανανοίγουν (άλλες φορές ντροπαλά και άλλες ξεκάθαρα κυνικά) μέσα σε ένα πολυπολιτισμικό κόσμο με πολλούς μετανάστες.

Είναι ένα ερωτικό μυθιστόρημα; Είναι ένα σύγχρονο πολιτικό μυθιστόρημα με ιστορικές αναφορές και αφετηρίες; Είναι ένα μυθιστόρημα για το ολοκαύτωμα; Είναι μια σπουδή στη φασιστική ιδεολογία; Είναι ένα bildungsroman μυθιστόρημα; Ένα ψυχολογικό θρίλερ; Τίποτα από αυτά και όλα αυτά μαζί. Το σίγουρο είναι ότι θα το λατρέψετε. Διαβάστε το.

Αριστουργηματικό βιβλίο που δυστυχώς δεν ευτύχισε να διαβαστεί στα ελληνικά από σωστή μετάφραση. Στην πραγματικότητα πρόκειται για άλλο κείμενο. Ελπίζω ότι οι εκδοτικοί μας οίκοι που χρόνια τώρα κάτω από αφάνταστες δυσκολίες κάνουν μυθική προσπάθεια για να μας προσφέρουν τα μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα σε καλές μεταφράσεις, θα μεριμνήσουν για την επανέκδοση του βιβλίου σε νέα καλύτερη μετάφραση. Θα βάλω μηδέν αστεράκια μόνο για την μετάφραση και όχι για το έργο που είναι ένα κομψοτέχνημα, με σκοπό να αποτρέψω τους απαιτητικούς αναγνώστες από την απογοήτευση που θα ένιωθαν αν το αγόραζαν.

Κακό βιβλίο. Περικλείεται από μυθομανία δεξιόστροφης απόχρωσης, απαξιώνει το ρόλο των εκάστοτε κοινωνικών κινημάτων ως προς την εξέλιξη και την πρόοδο της ανθρωπότητας, εξιδανικεύει τους ρόλους θρησκείας και ηγετικών προσωπικοτήτων που "όλως τυχαίως" ήτανε αυταρχικοί, καθώς και το ρόλο του καπιταλισμού (προσέξτε το αυτό) όχι όσον αφορά τις φιλελεύθερες αρχές του διαφωτισμού τις οποίες ο συγγραφέας εμμέσως πλην σαφώς αντιπαθεί, αλλά από την άποψη της κυριαρχίας των χρηματιστικών ελίτ πάνω στους οικονομικά αδυνάμους. Τα συντηρητικά πνεύματα είναι βέβαιο ότι θα το λατρέψουνε αυτό το βιβλίο. Οι υπόλοιποι μάλλον θα κουραστούν μέχρι σύγχυσης από το ενοχλητικά βερμπαλιστικό ύφος του. Από μένα κανένα αστεράκι!

Ο Τάκης Λαζαρίδης είναι ένα πρόσωπο το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του τοποθετείται εναντίον του ΚΚΕ και της αριστεράς. Το ότι κάποτε υπήρξε καταδικασμένος κομμουνιστής δεν μου λέει κάτι και ούτε είμαι υποχρεωμένος να αποδεχτώ τις όψιμες απόψεις του. Υπήρξαν χιλιάδες άλλοι που βασανιστήκαν, που διώχτηκαν, που εξορίστηκαν αλλά τα "στερνά τους τίμησαν τα πρώτα". Είναι γνωστή η στάση του Λαζαρίδη εδώ και 50 χρόνια! Βιβλίο απόλυτα εμπαθές που βρίθει ανακριβειών!!! Συγνώμη αλλά δεν μου κάνει!

Ένα πολύ καλό βιβλίο για όσους θέλουν να μυηθούν στο πιντσονικό λογοτεχνικό σύμπαν. Σε βάζει σιγά-σιγά στα δύσβατα μονοπάτια σκέψης αυτού του σχιζοειδούς συγγραφέα και φτάνοντας στη μέση μπορείς μέσες άκρες να καταλάβεις αν σου ταιριάζει ο Πύντσον ή όχι. Ξεκινήστε με αυτό και όχι με τα άλλα του βιβλία όπως το "ενάντια στη μέρα" ή το εμβληματικό "ουράνιο τόξο της βαρύτητας". Αν το τελειώσετε και σας άρεσε τολμήστε να αναμετρηθείτε με τα μεγάλα του έργα. Αν σας μπέρδεψε, απλά ξεχάστε τον Πύντσον μια για πάντα!

Μια πανδαισία επιλεκτικής μνήμης, φτηνής ειρωνείας, μίσους και φυσικά ασύστολων ψεμάτων. Και όπως έλεγε και ο Μενέλαος Λουντέμης "ντράπηκαν τα ίδια τα ψέματα και όχι τα στόματα που τα λέγανε". Νομίζω ότι περιττεύει να πούμε κάτι παραπάνω για αυτό το ..."βιβλίο".