Χρόνια μετά την ανάγνωση της "σοφίτας" θυμήθηκα ή ανακάλυψα ξανά τη συγγραφική δεινότητα του Ντανίλο Κις. Στα διηγήματα της συλλογής ο Ντανίλο Κις αφορμάται από ένα πραγματικό γεγονός ή μια υπάρχουσα καταγεγραμμενη παράδοση και στην πορεία τα αναπλάθει αλληγορικά. Σε εκείνα που μου άρεσαν περισσότερο κυριαρχεί το στοιχείο του θανάτου αλλά συγχρόνως εξυμνείται το ανεπανάληπτο του κάθε ανθρώπου και η μοναδικότητα των επουσιωδών -κατά γενική κρίση- εφήμερων συμβάντων της ασήμαντης ανθρώπινης ύπαρξης.

Η προσωπική του εμπειρία στο βελγικό Κονγκό, που υπήρξε γι\' αυτόν ψυχικό, πνευματικό και μεταφυσικό σοκ, αποτέλεσε τη βάση για τη συγγραφή της Καρδιάς του σκότους. Ένα βιβλίο που είτε διαβαστεί ως επίθεση κατά της αποικιοκρατίας και του επεκτατισμού είτε ειδωθεί μέσα απο την ψυχαναλυτική οπτική παραμένει εξαιρετικό.

Μια καλή καταγραφή των διαφόρων όψεων της ελληνικής επανάστασης και των συνθηκών που την προετοίμασαν. Αμύητοι στην ιστορία της επανάστασης αναγνώστες θα βρουν εντυπωσιακές πληροφορίες στο βιβλίο. Ωστόσο, για αναγνώστες που έχουν μελετήσει περισσότερο δεν προσθέτει στη γνώση τους κάτι νέο ούτε προσφέρει μια πιο διεξοδικη ανάλυση.

Ενδιαφέρον αστυνομικό μυθιστόρημα με τα στοιχεία της καλής λογοτεχνίας σε επίπεδο ύφους και γραφής. Οι πρώτες σελίδες ήταν χαοτικές και φλύαρες, από τα μέσα του βιβλίου και μετά διαβάζεται ευχάριστα.

Πρωτότυπο ως προς τη δομή και ιδιαίτερα ευφάνταστο ως προς το περιεχόμενο. Μόλις εξοικειωθείς με την περίεργη αφηγηματική του δομή, διαβάζεται πολύ γρήγορα. Οι ήρωες είναι παράδοξα ζωντανοί για τον χώρο που "κατοικούν", οι κοφτές πυρετικές αφηγήσεις τους σου μεταφέρουν όλη την αγωνία της τωρινής και της πρότερης κατάστασης. Ο Saunders δίνει φωνή σε σκέψεις που γεννά η απώλεια με τρόπο βαθύ, άμεσο και συγκινητικό. Ο λόγος του είναι ποιητικά διανθισμένος και έντονα συναισθηματικά φορτισμένος. Θα το χαρακτήριζα λυρικό πεζογράφημα.

Μια μυθιστορηματική βιογραφία-αγιογραφία μιας γυναίκας που ναι μεν έσωσε μεγάλο αριθμό παιδιών από τη βίαιη εξόντωση σε ναζιστικά στρατόπεδα, αλλά δεν το έκανε μόνη της. Μιλάμε για ένα μεγάλο δίκτυο ανθρώπων που διακινδυνεύοντας πολλά οργάνωσαν και πέτυχαν αυτό το θαυμαστό έργο. Επίσης δεν μου άρεσε ο πολύ απλός τρόπος γραφής και ο υπερβάλλων συναισθηματισμός.

Πρόκειται για διηγήματα που για τα περισσότερα τουλάχιστον, νιώθω ότι θέλω και αξίζει να τα ξαναδιαβάσω. Είναι τόσο ωραία η γλώσσα του Άντριτς, τόσο καίρια στην απόδοση νοημάτων και σκέψεων, σαν να σε παίρνει από το χέρι και να σε ξεναγεί στην ιδιαίτερη και αγαπημένη του Βοσνία. Βαλκάνιες ιστορίες, που κάποιες εξιστορούν γεγονότα, κάποιες περιγράφουν στιγμές και εικόνες της καθημερινής ζωής, ενώ άλλες παραθέτουν τις σκέψεις του ίδιου . Θα προτιμούσα κάποιο άλλο διήγημα να έχει δώσει το όνομά του στη συλλογή. Τα σημάδια είναι θεωρώ το λιγότερο αντιπροσωπευτικό του ύφους και της δυναμικής ενός συγγραφέα όπως ο Άντριτς.

Στο βιβλίο αυτό που σηματοδοτεί τη στροφή του Άρη Σφακιανάκη προς το ιστορικό μυθιστόρημα, έχω την γνώμη ότι είναι αρκετά εμφανής ο συγγραφικός χαρακτήρας των προηγούμενων βιβλίων του , ο οποίος όμως έχει υποχωρήσει αρκετά στο νεότερο ιστορικό "Η σκιά του Κυβερνήτη". Ωστόσο, η γραφή ρέει απρόσκοπτα, με τις ιστορικές πληροφορίες να δένουν φυσικά μέσα στην αφήγηση. Κι ενώ περιγράφει μια τόσο δραματική στιγμή της ελληνικής ιστορίας, κρατάει μια ωραία και λεπτή ισορροπία, διανθίζοντας το δράμα με χιούμορ. Δεν είναι απαραίτητα προσόν ένα ιστορικό μυθιστόρημα να είναι "βαρύ". Και προσωπικά προτιμώ την Έξοδο από άλλα βιβλία που αναφέρονται στην ίδια περίοδο με ύφος πομπώδες και ακαδημαϊκό. Λέει πράγματα ουσιαστικά με λίγα λόγια και εύστοχο τρόπο. Περιμένω το επόμενο βιβλίο του, που όπως είχε αναφέρει ο ίδιος ο Α. Σ σε συνέντευξή του, ίσως αναφέρεται στην περίοδο της βασιλείας του Όθωνα.

Μου άρεσε αλλά όχι τόσο όσο ο υπέροχος κ.Κοκαλιάρης (Τιμπουκτού)..Ευρηματικός όπως πάντα ο Auster δημιουργεί μια πρωτότυπη ιστορία με ήρωες που ενώ νομίζουν ότι ελέγχουν τη μοίρα τους, η πραγματική ζωή τους ξεπερνά και τους μετατρέπει σε φιγούρες-μινιατούρες μιας πόλης μακέτας.

Διαβάζεται ευχάριστα χωρίς να σε καθηλώνει η εξέλιξη της πλοκής, η οποία δεν έχει κατά συρροή δολοφόνους και αποτρόπαια εγκλήματα-αυτό το κατατάσσω οπωσδήποτε στα θετικά. Εκεί που δεν πετυχαίνει νομίζω το βιβλίο και μερικές φορές γίνεται και αστείο είναι ο τρόπος και η αφέλεια της αστυνομικής έρευνας.

Πραγματικά υπέροχο! Από τα ωραιότερα βιβλία που έχω διαβάσει. Ο Πολ Όστερ δίνει ζωή στον πιο ευαίσθητο και αξιοπρεπή σκύλο που ίσως έχει υπάρξει ποτέ. Ο κος Κοκαλιάρης συνδιαλέγεται με τον "κύριό του" επί ίσοις όροις, μας ξεδιπλώνει τις σκέψεις, τους φόβους και τις ανησυχίες του και το αποτέλεσμα είναι καθηλωτικό, αστείο μερικές φορές και άλλες δραματικό με σωστές δόσεις αισιοδοξίας. Γνήσια και αξιοπρεπώς συγκινητικό.

Η ιστορία ενός έντιμου ανθρώπου σε έναν εχθρικό και ανήθικο κόσμο ειπωμένη με ωραία πρόζα που κάνει το μικρό αυτό μυθιστόρημα εξόχως ευκολοδιάβαστο. Ωστόσο οι χαρακτήρες παραμένουν αφανείς και αχαρτογράφητοι ως προς το ψυχικό τους βάθος και την υπόσταση εκείνη που θα τους καθιστούσε καθηλωτικούς.

Ο μύθος για τον Ιούδα, όπως τον εξιστορεί ένα έμμετρο ποίημα της κρητικής Αναγέννησης, συμπλέκεται με τον μύθο του Οιδίποδα και μέσα από τα αρχετυπικά βαριά παραπτώματα η Ρέα Γαλανάκη αναδεικνύει τις παθογένειες ορεινών και απομονωμένων τόπων της Κρήτης. Γνώριμο το μοτίβο της αντιπαραβολής μύθων διαφορετικών πολιτισμών και παραδόσεων, όπως συμβαίνει και στο έργο "η γυναίκα με τα κόκκινα μαλλιά" του Ορχάν Παμούκ, όπου η αρχαία ελληνική τραγωδία συναντά το περσικό έπος Σαχναμέ. Το έργο όμως της Γαλανάκη είναι πολύ δυνατό, γιατί κυρίως αναδεικνύει τη γυναίκα της Κρήτης, αυτήν την για δεκαετίες προορισμένη να παραμένει θαμμένη κάτω από την εκάστοτε ανδρική εξουσία, της δίνει πίσω τη χαμένη της υπόσταση και της προσδίδει χαρακτηριστικά, όπως η λεβεντιά, η δικαιοσύνη, η εκδίκηση - που από παράδοση, συνήθεια και στερεοτυπική διαιώνιση φαίνεται να αποτελούν υπόθεση των ανδρών. Η ιστορία διαδραματίζεται το 2000 και σίγουρα πολλά έχουν βελτιωθεί από τότε, άνθρωποι και τόποι έχουν εκσυγχρονιστεί εξοβελίζοντας αναχρονιστικές ιδέες και σκοταδιστικές αντιλήψεις, ωστόσο μένει δρόμος ακόμα να διανυθεί, ώστε η τοπική κρητική και εν γένει η ελληνική κοινωνία να αποκτήσει ένα πλέον ξεκάθαρο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, αυτόν που πρέσβευαν οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί.

Υπέροχο μυθιστόρημα με το γνωστό παιγνιώδες και συμπαθητικά ειρωνικό ύφος του Γιάννη Ξανθούλη. Ισορροπεί δεξιοτεχνικά μεταξύ αστείου και σοβαρού, πραγματικού και ονειρικού -φαντασιακού στοιχείου.

Ο κεντρικός ήρωας και αφηγητής -αστοχία θεωρώ την ταύτιση αυτή- είναι ένας νεαρός Άραβας χωρίς μόρφωση, απίστευτα αθώος και αφελής, που παρά τις δυστυχίες του και το σκληρό του πεπρωμένο δεν καταφέρνει μέχρι το τέλος να γίνει συμπαθής στον αναγνώστη.
Ωραία αφηγηματική γλώσσα κατά τα άλλα, λυρική και εμπειρίες ζωής που συμπυκνώνονται σε ανεξάντλητες φιλοσοφίες, που άλλοτε συγκινούν και άλλοτε κουράζουν. Πρόκειται πράγματι για ωραία αναπαράσταση της Αλγερίας του μεσοπολέμου, αλλά τα υπόλοιπα που αναφέρονται στο οπισθόφυλλο νομίζω ότι δεν είναι απολύτως αντιπροσωπευτικά της μυθιστορίας του βιβλίου.

Ρεαλιστικά σκληρό λόγω του θέματος και της ωμής περιγραφής των συγκρούσεων μεταξύ νικητών και ηττημένων στο τέλος του ισπανικού εμφυλίου. Ταυτόχρονα εξαίσια λυρικό ως προς τους διαλόγους, τις περιγραφές της αγριότητας της φύσης, την απόδοση του ψυχοσυναισθηματικού δυναμικού των καταδιωκώμενων.Οι ήρωες είναι αγρίμια όχι σε επίθεση αλλά σε μια αέναη άμυνα που κάνει την προηγούμενη ζωή που κάποτε έζησαν να φαντάζει ως όνειρο πυρετικό. Το φεγγάρι, "ο ήλιος των νεκρών" μόνο τους συντροφεύει, σε αυτήν την ψευδαίσθηση της ζωής που τους έχει απομείνει.

Ο Παδούρα δίνει άλλη διάσταση στην έννοια της λέξης αιρετικός. Ανάγει την ελεύθερη ανθρώπινη βούληση και την εφαρμογή της σε κινητήριο δύναμη της ζωής και της ιστορίας. Ωστόσο όπως επεσήμαναν και άλλοι αναγνώστες φλυαρεί υπερβολικά, κάτι από το οποίο δεν ξεφεύγουν κατ΄ εμέ και άλλοι εκπρόσωποι της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας. Είναι ένα καλό βιβλίο που σε προδιαθέτει να το φτάσεις μέχρι το τέλος, αλλά οπωσδήποτε οι πολλές σελίδες και κάποια από τα άνευρα και φλύαρα μέρη του λειτουργούν ανασταλτικά.

Υπέροχο ανάγνωσμα. Καυστικό και φαινομενικά υπερβολικό ως προς τις καταστάσεις που παρουσιάζει και τα αδιαμφισβήτητα "αξιώματα" που διατυπώνει. Αν ο σύγχρονος άνθρωπος κοιτάξει την κατ\' επίφασιν επιτυχημένη ζωή του χωρίς ωραιοποιήσεις και υποκειμενικές θεωρήσεις, θα διαπιστώσει κοινά αδιέξοδα με τον αφηγητή-ήρωα του βιβλίου. Σε συνθήκες άκρατου φιλελευθερισμού άλλοι ευνοούνται και αποθεώνονται, άλλοι κατακρημνίζονται. Άλλοι διαβιούν στο μεταίχμιο της αδιάκοπης προσπάθειας και των αντιστρόφως ανάλογων απολαβών σε διαπροσωπικό είτε οικονομικό είτε κοινωνικό επίπεδο. Αν και ό ίδιος ο Ουελμπέκ δηλώνει πολέμιος της ψυχανάλυσης, το βιβλίο του θα έλεγα ότι είναι μια οξυδερκής ψυχαναλυτική προσέγγιση του σύγχρονου δυτικού τρόπου ζωής και εν γένει του δυτικού πολιτισμού.

Η λογική των εραστών είναι στο αρχικό στάδιο ιδιάζουσα, ανύπαρκτη ή τουλάχιστον παράλογη. Ίσως βέβαια αυτό να μην ισχύει και για τα δύο μέλη του δεσμού, όταν ο εγωισμός είναι υπέρμετρος η λογική μπορεί να είναι και τετράγωνη. Πού μπορεί να οδηγήσει ένα ξαφνικά αναδυόμενο πάθος -το λιγότερο και θετικό- σε μια ριζική αλλαγή κατάστασης ή -το περισσότερο και αρνητικό- σε πλήρη απώλεια εαυτού. Τι είναι διατεθειμένος κανείς να ρισκάρει για να δώσει διέξοδο σε κρυφές επιθυμίες; Ποιο είναι το πιθανό τίμημα για να καταλαγιάσουν μέσα του φοβίες και ενοχές συσσωρευμένες για χρόνια; Μια πορεία αναζήτησης εαυτού που θα μπορούσε να έχει και άλλο τέλος.

Η έκδοση περιλαμβάνει δύο νουβέλες απαράμιλλου γλωσσικού ύφους και με κυρίαρχη την παρουσία του ονειρικού, φαντασιακού, μεταφυσικού στοιχείου χωρίς όμως να απουσιάζει εντελώς το αντίβαρο της έλλογης ερμηνείας. Οι ήρωες δεν οδηγούνται στη λύτρωση αλλά στην τιμωρία και ολοκληρωτική καταστροφή. Ωστόσο εδώ η έκβαση τείνει να είναι πιο μονότονη και υποτονική σε αντίθεση με τις νουβέλες της άλλης συλλογής "Οι πολυτέλειες της ζωής". Η έκδοση περιέχει ένα εξαιρετικό επίμετρο όπου αναλύονται τα χαρακτηριστικά του πρώιμου ρομαντισμού και του ρομαντικού παραμυθιού. Έχω επίσης να παρατηρήσω ότι οι νουβέλες του Τηκ θα άξιζε να επεξεργαστούν δημιουργικά προκειμένου να βρουν έκφραση θεατρική. Νομίζω ότι αυτό είναι που τους ταιριάζει ιδιαίτερα.

Ολιγοσέλιδο χρονικό ενός κτηνώδους τριπλού εγκλήματος στο Παλέρμο της Σικελίας το 1937. Σκηνές ιδωμένες και σκέψεις ειπωμένες από έναν δικαστή, ο οποίος ενάντια στο φασιστικό καθεστώς, με σπινθηροβόλα ειρωνεία και πεσιμιστικό πνεύμα προσπαθεί να τεκμηριώσει ότι η επιβολή της θανατικής ποινής ακόμα και για τα πιο ειδεχθή προμελετημένα εγκλήματα ακόμα και για τους πιο προκλητικά εριστικούς, θρασείς και κυνικούς κατηγορουμένους δεν είναι ούτε αναγκαία ούτε απαραίτητη. Είναι μόνο Κακό. Υπέρτατο κακό. Το ίδιο το πνεύμα του κακού.

Ένα χρονικό εννέα ημερών με διαστάσεις ψυχολογικού θρίλερ. Σε κρατάει σε εγρήγορση χωρίς ουσιαστικά να έχει κάποια ιδιαίτερη πλοκή, χωρίς εντυπωσιασμούς και λαβυρινθώδη αφηγηματικά ευρήματα. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση επικεντρώνεται σε στοχασμούς, σκέψεις, εσωτερικούς μονολόγους του κεντρικού ήρωα, που αναρωτιέται και αναστοχάζεται πάνω στη φύση του χρόνου, στην τυχαιότητα των συμβάντων που αλλάζουν άρδην τις ζωές, στη σχέση αιτίου - αιτιατού ως προς ένα σύμπλεγμα γεγονότων που κυοφορούνται στη φαντασία του ανθρώπινου μυαλού και μεταφυσικά φαίνεται να εκδηλώνονται στην πραγματική ζωή.

Πυρετική, δημοσιογραφική αφήγηση που εξιστορεί τη συναρπαστική ζωή του Αλεξάντρ Γερσέν, πολυσχιδούς προσωπικότητας, ιατρού ερευνητή, από άποψη και επιλογή συνειδητή επιστημονικού εξερευνητή και χωρομέτρη, ανήσυχου πνεύματος που απέρριψε δόξα, τιμές, αναγνωρισιμότητα και βραβεία και επέλεξε να ζήσει δίπλα σε φτωχούς και άγριες φυλές όχι τόσο από συναισθηματισμό, αλλά εξαιτίας της ακόρεστης δίψας του για έρευνα και πρακτική εφαρμογή των παρατηρήσεων του. Εκρηκτικό και τετράγωνο μυαλό, λαμπερή διανόηση που μελετούσε αενάως και αφιερώθηκε στην έρευνα σε διάφορους τομείς (ιατρική, κτηνιατρική, ορνιθολογία, ανθοκομική, καλλιέργειες, μηχανολογία) με εξαιρετικά αποτελέσματα στον καθένα από αυτούς. Η άγνοια ήταν ο εχθρός του, την καταπολεμούσε μέσα από τις ανεξάντλητες μελέτες του και εργαζόταν ακούραστα να ανοίξει περάσματα, δρόμους στο άγνωστο, "αν όχι προς τον θεό τουλάχιστον προς τον γελοίο ασήμαντο γρίφο του εαυτού του". Η περιπετειώδης του αναζήτηση ξεκινάει με την αποστροφή "δεν είναι ζωή να μην αλλάζεις ποτέ τόπο" αλλά καταλήγει "να είσαι δέντρο είναι ζωή, και είναι να μην αλλάζεις ποτέ τόπο".

Ένα μυθιστόρημα συγκινητικά ειλικρινές χωρίς αυτόφωτους ήρωες και υπέροχες ζωές. Ανθρώπινοι τύποι που σου φαίνονται πολύ μακρινοί -ξένοι ως προς τα στερεοτυπικά κοινωνικά βιώματα αλλά ταυτόχρονα και τόσο κοντινοί σε γνώριμες ιδιοσυγκρασίες, κοινές αναζητήσεις και αναπόφευκτες ματαιώσεις. Ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερη θεματική που ξεκινάει μεν ως ιστορία ερωτικής εμμονής επεκτείνεται δε πολυεπίπεδα και με μια ιδιαζόντως νεωτεριστική οπτική.

Μια ιστορία για τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τις συγκρούσεις που ξεσπούν ιδίως όταν χαθεί ο συνδετικός τους κρίκος και καταπιεσμένες υποχωρήσεις ετών αναδύονται με ορμή . Μια συνηθισμένη ιστορία για οικογενειακές αναταράξεις, ανακατατάξεις και προβλήματα που είναι ίσως και αυτά που πονούν βαθιά και βιώνονται ως τη χειρότερη ματαίωση. Προσεγμένη έκδοση με πολύ όμορφες εικαστικές παρεμβάσεις και στις εσωτερικές σελίδες.

Ένα μυθιστόρημα που σαν κινηματογραφική ταινία ίσως θα είχε περισσότερο ενδιαφέρον, εστιάζοντας στις αλλαγές και στις ανακατατάξεις που επιφέρει ο πόλεμος στις ζωές των ανθρώπων, καθώς αφηγηματικά δεν είναι ιδιαίτερα δυνατό και δεν σε καθηλώνει.

Μυθιστόρημα περιπέτειας και μυστηρίου που σε κρατάει σε αγωνία και εγρήγορση. Ωραίος αφηγηματικός τρόπος γραφής, χωρίς κοινοτοπίες, ευφυής σύλληψη μυθιστορίας. Το σχόλιο που αναφέρεται στο οπισθόφυλλο ότι "Το Μυστικό του Βεσάλιου έχει όλα τα στοιχεία για να γίνει ένα φαινόμενο ανάλογο της Σκιάς του ανέμου του Θαφόν..." (El Mundo) νομίζω ότι το αδικεί, καθώς τόσο η γραφή του LLOBREGAT JORDI όσο και ο τρόπος εξέλιξης της ιστορίας και η σκιαγράφηση των χαρακτήρων είναι ασύγκριτα καλύτερη από του Θαφόν τουλάχιστον όσον αφορά στη Σκιά του ανέμου που έχω διαβάσει.

Υπέροχη μυθιστορηματική βιογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια. Βιβλίο γραμμένο με έμπνευση, χιούμορ αλλά και πιστό στις ιστορικές πηγές, αποτέλεσμα σοβαρής και προσεκτικής ιστορικής έρευνας.

Η ψυχή της Αφρικής αναδύεται περήφανη σε αυτό το βιβλίο με αφορμή μια πειρατεία και κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιπλάνησης σε αχαρτογράφητα μονοπάτια στο εσωτερικό της ηπείρου. Είτε μέσα από σκληρές συμπεριφορές ντόπιων ανταρτών είτε μέσα από τον φόβο του δυτικού όταν χάνει τον έλεγχο είτε μέσα από τους μονολόγους του περιπλανώμενου δυτικού που έκανε μη αναμενόμενες επιλογές...η δύναμη της ηπείρου αναδεικνύεται θεαματικά.

Αστυνομικές υποθέσεις και ιστορίες μυστηρίου παλαιάς κοπής κατά βάση διασκεδαστικές. Όλες ξεκινάνε με κάποια δήλωση του κυρίου Ποντ, που αντιβαίνει στην κοινή λογική. Στην ουσία όμως δεν είναι τίποτα άλλο από την αλήθεια αντεστραμμένη ή τουλάχιστον συγκαλυμμένη διά της απόκρυψης ενδιαμέσων κρίκων της ερμηνευτικής αλυσίδας.