Ένα έξοχο καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα, που δεν καμώνεται τίποτε άλλο από αυτό που είναι. Γραμμένο με μαεστρία, το σασπένς αναπτύσσεται με σοφή κλιμάκωση που δεν σου επιτρέπει να αφήσεις το βιβλίο από τα χέρια σου μέχρι να τελειώσει. Έξυπνη γραφή. Εξαιρετικοί διάλογοι, πράγμα σπάνιο στα βιβλία του είδους. 5 αστεράκια.

Υπέροχο βιβλίο, αριστούργημα, μοναδικό, ευφυές. Πρωτότυπο θέμα: ο κόσμος των πολύ παλαιών βιβλίων, η πλαστογραφία, η εμμονική βιβλιοφιλία, το εμπόριο ανεκτίμητων χειρογράφων που οδηγεί σε φόνους. Η πλοκή είναι συναρπαστική, σου κόβει την ανάσα. Τα πρόσωπα άκρως ενδιαφέροντα, με ψυχολογικό βάθος, ακόμη και εκείνα που βρίσκονται στη σκοτεινή περιοχή.
Θα αδικήσουμε το βιβλίο αν το χαρακτηρίσουμε απλώς αστυνομικό, διότι έχει πολύ σημαντικές λογοτεχνικές ποιότητες.
Δυστυχώς όμως βρήκα τη μετάφραση κάπως πρόχειρη (σαν να είναι το πρώτο χέρι) πράγμα που με εξέπληξε επειδή έχω διαβάσει πολλές άλλες μεταφράσεις της συγκεκριμένης μεταφράστριας οι οποίες ήταν εξαιρετικές. Παρ´ ολ´αυτά, το βιβλίο δικαιούται 5 ολοκάθαρα αστεράκια.

Ένα ενδιαφέρον βιβλίο όσον αφορά το πολιτικοκοινωνικό του σκέλος το οποίο είναι και το κυρίαρχο. Μέσα από την προσωπική ιστορία της ηρωίδας προβάλλει με ενάργεια και αμεσότητα η χαοτική κατάσταση στη Βενεζουέλα. Εμφύλιος - εθνική σφαγή, πληθωρισμός γαλαξιακών διαστάσεων, νόμιμες(!) λεηλασίες, θεσμοθετημένο πλιάτσικο, εγκληματικότητα χωρίς όρια (κρατική και παρακρατική). «Δεν ήμασταν χώρα πια, ήμασταν βόθρος» όπως λέει χαρακτηριστικά η ηρωίδα.
Λογοτεχνική αξία δεν ξέρω αν έχει το βιβλίο. Ως μαρτυρία της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης της χώρας, ναι έχει σημαντική αξία. Βρίσκω όμως ότι η γραφή έχει δυστροπίες, κυλάει με δυσκολία, έχει σημεία ακατανόητα και άλλα που δείχνουν να φορούν τον στενό κορσέ της λεγόμενης «γυναικεία λογοτεχνία». 3 αστεράκια.´

Ένα ακόμη εξαιρετικό βιβλίο από την Μελτσόρ. Ένα τερατώδες αριστούργημα. Κατάδυση στον ζοφερό κόσμο εφήβων που είναι χαμένοι από χέρι, που όλοι οι δρόμοι είναι κλειστοί εκτός από εκείνον της άκρας παρανομίας. Ούτε μια χαραμάδα φωτός. Τα πάντα οδεύουν στην καταστροφή. Συγκλονιστική γραφή, ασθμαίνουσα, ευθύβολη, σκληρή, ανελέητη, γροθιά στο στομάχι. Διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. Η μετάφραση υπέροχη.

Μια σοβαρή ή σοβαροφανής (μάλλον ...?) προσέγγιση του αλλόκοτου. Πνιγηρή ατμόσφαιρα, ιστορία που αποπνέει έντονη νοσηρότητα. Δαιδαλώδεις σκέψεις, συχνά στα όρια του ακατανόητου, καθιστούν την ανάγνωση πολύ κουραστική. Πρόσωπα ακραία, ψυχοπαθητικά. Πρόσωπα καρτούν. Πρόσωπα διεστραμμένα. Μακρόσυρτη ανάπτυξη της ιστορίας χωρίς οικονομία. Αν περιορίζονταν οι τόσο πολλές ιδιότυπες διατυπώσεις και μεγαλοστομίες (που δεν νομίζω ότι κρύβουν κάποια ιδιαίτερη σοφία) και οι τόσο παράξενοι, για να μην πω ακατανόητοι, διάλογοι, αν δεν υπήρχε τόση φλυαρία, ίσως είχαμε ένα ενδιαφέρον βιβλίο δεδομένου ότι η βάση του (μουσική, συνθέτες, τραγουδιστές, κλπ) είναι ενδιαφέρουσα. Η μετάφραση είναι σαν κάποιον που μιλάει ενώ του έχει κάτσει κόκαλο στο λαιμό. Ίσως όμως να μη φταίει η μετάφραση αλλά το πρόβλημα να είναι η ίδια η γραφή του συγγραφέα.

Γραφή ρηχή, σχεδόν μαθητική. Η ανάπτυξη της πλοκής σκεπάζεται από κάτι σαν αφέλεια, από κάτι σαν παιδικότητα (σημαντικό μειονέκτημα για το βιβλίο που φιλοδοξεί να είναι ιστορικό θρίλερ ή κάτι τέτοιο).
Ίσως όλα τα παραπάνω να οφείλονται στη μετάφραση και όχι στη συγγραφέα.
Η δε μετάφραση; ένα βαρέλι γεμάτο μαργαριτάρια και διαμάντια, τόσα που να τυφλώνεσαι. Η μεταφράστρια με τα «ετούτα» της, τα αμέτρητα «ετούτα» της (όπως πάντα)!!
Και τελικά, τι έχουμε στα χέρια μας; ένα βιβλίο τυπικό δείγμα παραλογοτεχνίας.

Διαβάζεις αυτό το βιβλίο μόνο για πλάκα. Ως κωμωδία, ως καρτούν. Η αφελής γραφή (σχεδόν μαθητική) με όλα τα κλισέ των θρίλερ παλαιών δεκαετιών ή/και αιώνων, προσφέρεται για χαβαλέ παρά την απλοϊκή της ανάπτυξη. Τα κομμάτια της πλοκής, καθώς εξελίσσεται η ιστορία, φτιάχνουν ένα διασκεδαστικό παιχνίδι με τον εαυτό σου για να βρεις: ΠΡΩΤΟΝ από ποιον συγγραφέα έχει πάρει το ένα (συγνώμη, εμπνευστεί) και από ποια αμερικανική τηλεταινία θρίλερ έχει πάρει το άλλο (και πάλι συγνώμη, εμπνευστεί), και ΔΕΥΤΕΡΟΝ εάν υπάρχει στο κείμενο κάποια ενδιαφέρουσα σκέψη που να υποδηλώνει συγγραφική προσωπικότητα, πράγμα το οποίο θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει άσχετα αν εγώ δεν κατάφερα να τη βρω. Με την ευκαιρία, παρακαλώ οποίος την έχει βρει ας μου την πει και εμένα, θα είμαι ευγνώμων.
Στο παρόν βιβλίο, όλα τα κλισέ του κλασικού θρίλερ χρησιμοποιούνται με εντελώς, μα εντελώς, αδέξιο τρόπο. Τα περί στοιχειωμένων σπιτιών που έχουν ανθρώπινες και υπερανθρώπινες δυνάμεις καθώς και τα περί μετενσαρκώσεων είναι ακραίως φαιδρά (για να μην πω γελοία) έτσι όπως περιγράφονται.

Ένα κομψοτέχνημα. Εξαιρετική γραφή περίτεχνη και ταυτόχρονα απλή και ουσιώδης. Ο κεντρικός ήρωας σκιαγραφείται με δεξιοτεχνία χειρουργού (ή μάλλον ψυχιάτρου). Το μοναδικό και πολύ προσωπικό στιλ του συγγραφέα σε αιχμαλωτίζει. Ένα κράμα ρεαλισμού και σουρεαλισμού, ατμόσφαιρα αλμοδοβαρική και καφκική ταυτόχρονα, με ιδιότυπο υποδόριο χιούμορ,  όπως ακριβώς και στο άλλο βιβλίο του συγγραφέα, το υπέροχα εξωφρενικό, "Μέσα από τις σκιές".

Γραφή παλλόμενη, αιχμηρή, ζωντανή και εύρωστη, ρεαλιστική αλλά με αύρα ποιητική, απόλυτα προσωπική και αναγνωρίσιμη. Γραφή πλημμυρισμένη από συγκίνηση και αυθεντικό αίσθημα.
Τα μαύρα χρόνια της στρατοκρατίας στη Χιλή. Η φονική δικτατορία. Η μαρτυρία ενός μετανοημένου βασανιστή, η ψηλάφηση των φρικτών εγκλημάτων που διέπραξε η δικτατορία σε βάρος των αντιφρονούντων: "εξαφανίσεις" πολιτών, εκατόμβες σφαγιασθέντων, όλοι χαμένοι για πάντα στη ζώνη του λυκόφωτος (χαμένοι σε κοίτες ποταμών, σε στοές λατομείων, σε ομαδικούς τάφους). Ο γολγοθάς των οικογενειών των αντιφρονούντων, κυνηγημένοι, ανέστιοι και λαθρόβιοι για να επιβιώσουν. Κάποια στιγμή δρομολογείται η "εθνική συμφιλίωση". Μια συμφιλίωση που εξασφαλίζει τη λήθη για όσους αυτή βολεύει, δηλαδή συγχωροχάρτι στους εγκληματίες.
Το παρόν βιβλίο είναι ένα βιβλίο μνήμης, μια καταγραφή της τραγωδίας ενός λαού, ένα βιβλίο για να μην ξεχαστεί ό,τι δεν πρέπει να ξεχαστεί, όπως λέει η συγγραφέας. Ένα υπέροχο βιβλίο εξίσου καλό με το Space Invaders της ίδιας. Τα εύσημα και στην πολύ καλή μετάφραση. Ο μεταφραστής στον παρόντα εκδοτικό οίκο και με την εν λόγω συγγραφέα μεγαλουργεί, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο σε άλλους οίκους με άλλους συγγραφείς που έχει αναλάβει (π.χ. Ρονκαλιόλο) οι οποίοι θεωρώ ότι είναι μεταφραστικά κατάφωρα αδικημένοι.

Δεν μπόρεσα να το τελειώσω αυτό το βιβλίο, μου ήταν αδύνατον, κόντεψα να κρεπάρω. Από όσο άντεξα να διαβάσω, το μόνο που διαπίστωσα είναι ότι ότι πρόκειται για ένα παραλήρημα εντελως κούφιο. Ατέρμονες προτάσεις, παράγραφοι χωρίς τελειωμό. Γραφή φλύαρη, υπερανάλυση του ασήμαντου, παλιακή, σαν ατάλαντο κακέκτυπο γραφής τύπου γαλλικής της δεκαετίας 1950. Και να σκεφτείς ότι η συγγραφέας είναι μια νεαρή!! η οποία ήρθε σήμερα να τη νεκραναστήσει. Και φυσικά το αποτέλεσμα είναι κάτι σε ζόμπι. Κανένα αστεράκι.

Μια αρκετά διεισδυτική ματιά στην μεταδικτατορική Ισπανία. Τι χάθηκε και τι κερδήθηκε με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, τα θετικά και τα αρνητικά της θεσμοθετημένης ατιμωρησίας (κουκούλωμα). Ενδιαφέροντα πρόσωπα με βάθος πεδίου, με γκρίζες ζώνες και σκοτεινές περιοχές. Πρόσωπα που καθορίζονται από κρυφές (ή και φανερές) ενοχές. Πρόσωπα που πατάνε σε δυο βάρκες. Σχέσεις τυπικά δείγματα της νέας (μεταφρανκικής) ηθικής. Σχέσεις με συμβιβασμούς παζαρέματα και εκβιασμούς. Άνθρωποι χαμένοι στα μικρά τους πάθη αλλά και βολεμένοι μέσα σε αυτά. Άνθρωποι που επιλέγουν να αγνοούν ή να αρνούνται το παρελθόν για να επιβιώσουν.
Ο Μαρίας θεωρείται πολύ καλός συγγραφέας, άλλωστε και τα βραβεία του (τα οποία δεν ξέρω αν είναι πρωτοκλασάτα
ή αν έχουν κάποια σημασία) το επιμαρτυρούν. Δεν γίνεται να το αμφισβητήσω, αλλά να … εγώ τη γραφή του τη βρίσκω στριφνή, φλύαρη, υπέρ-αναλυτική τόσο που κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις του πνίγονται στα ρηχά, κουραστική (και δεν εννοώ ότι φταίει η μετάφραση), κάτι σαν κείμενο ματαιωμένου ψυχιάτρου. Πιστεύω ότι είναι αδύνατον σε αυτόν το συγγραφέα να εκφράσει το καίριο συνοπτικά και απλά. Μακροσκελείς προτάσεις που πάντα περιέχουν άλλες παρενθετικές, παράγραφοι τιράντες, πλατειασμοί μέχρι ξεχειλώματος. Αν απέφευγε την ακατάσχετη πολυλογία του τετριμμένου, θα είχαμε ένα πολύ καλό βιβλίο διότι η ιστορία του και τα πρόσωπά του, κυρίως αυτά, κεντρίζουν την προσοχή του αναγνώστη.
Τα ελληνικά της μετάφρασης, εξαιρετικά.

Ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όσο τα φρικτά εγκλήματα του σκοτεινού διαδικτύου, η συγγραφέας το βάζει στο κρεβάτι του Προκρούστη και επιχειρεί να το φέρει στα μέτρα της δικής κατανόησης πιστεύοντας ότι δεν έχουμε παρά να την χειροκροτήσουμε. Δυστυχώς όμως το μόνο που καταφέρνει είναι η νοσηρή πραγματικότητα του διαδικτύου να παρουσιάζεται με τρόπο που κραυγάζει επινόηση και ως εκ τούτου καταντάει ψεύτικη και μη πειστική . Και αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα του βιβλίου. Αιφνίδιες λύσεις πεσμένες από τον ουρανό, εισαγωγές προσώπων που καθίστανται ύποπτα με τρόπο άγαρμπο, επιστράτευση της προσωπική ιστορίας της επικεφαλής αστυνομικού (παλιό κλισέ) με τρόπο βαρύγδουπο μπας και δεν νιώσουμε το δακρύβρεχτο δράμα της και το πόσο αυτό συνδέεται με το στορι του βιβλίου. Το δε φιναλε δεν περιγράφεται, δεν υπάρχουν τα κατάλληλα λόγια, σίγουρα όμως θα το ζήλευε και η πιο κουλή μελοδραματική όπερα. Η καλή μετάφραση μπορεί να μην σώζει την κατάσταση, αλλά βοηθάει, τουλάχιστον δεν παρατάς την ανάγνωση. Σίγουρα η Μόλα δεν είναι Ντε Ουρτούρι ούτε Ρεντόντο ούτε Μπάρτλετ (ούτε κατά διάνοια). Όμως το βιβλίο, σαν αστυνομικό παραλίας (δηλαδή χαβαλετζίδικο) τσουλάει.

Αβαθές, βαρετό, αφελές και δήθεν, πολύ δήθεν, ανατρεπτικό βιβλίο της ιστορίας και των περί αυτήν μύθων. Το πολύ πολύ να είναι βιβλίο παραλίας. Τίποτε άλλο.

Από τον Σβαρτσιλντ και τον Χάιζενμπεργκ έως τον Γκρότεντικ, όλοι τους ιδιοφυείς, ακραίοι, αντι-κονφορμίστες. Τερατικές προσωπικότητες με καταλυτική επιρροή στην πορεία της ανθρωπότητας των τελευταίων εκατό χρόνων. Η ανάγνωση του βιβλίου μού γέννησε μια απορία: Είναι δυνατόν η επιστήμη, στην οποία έχουν ταχθεί με απόλυτη αφοσίωση όλοι αυτοί οι μυθικοί επιστήμονες, να τους έχει οδηγήσει σε τόσο αντισυμβατικές (για να μην πω παρανοϊκές) συμπεριφορές; Φταίει η αφοσίωση στην επιστήμη τους ή προϋπάρχουσες ψυχικές "ιδιομορφίες"; Από την άλλη μεριά, μήπως αυτές οι ιδιομορφίες έπαιξαν μέγα ρόλο στην επίτευξη των τεράστιων επιστημονικών ανακαλύψεών τους; Φέτες της επιστημονικής (και όχι μόνον) ζωής τους περιγράφονται σε αυτό το βιβλίο με απλότητα και ενάργεια, δηλαδή κατανοητά και για μη μυημένους: η διαισθητική προσέγγιση των μαθηματικών, υποατομικός κόσμος και κβαντομηχανική, καμπύλωση του χωροχρόνου, κυματοσυνάρτηση …. Βρίσκω την τιμή πώλησης του βιβλίου (των 200 σελίδων) πολύ ακριβή λαμβανομένου υπόψιν ότι και η έκδοση καθεαυτή είναι ψιλο-μίζερη, το κείμενο όμως είναι πολύ ενδιαφέρον και σε πολύ καλή μετάφραση.

Ένα βιβλίο διείσδυση στις αμφίσημες ή μάλλον πολυσήμαντες περιοχές της ανθρώπινης περιπέτειας. Ένα κείμενο αλχημεία• αυστηρό, λιτό, με λέξεις μετρημένες μία-μία ώστε να μην υπάρχει ούτε μια περιττή, με διαλόγους που σε καθηλώνουν. Ένα κείμενο που σε αρπάζει από το λαιμό και σε ρίχνει σε μια δίνη ιδεων και νοημάτων που η ανίχνευση τους κόβει την ανάσα. Εναλλαγές προσώπων, χρόνων και τόπων στην ίδια φράση στην ίδια παράγραφο, εναλλαγές ρόλων και ταυτοτήτων στην ίδια φράση στην ίδια παράγραφο, που δεν ενοχλούν τη ροή του κειμένου αλλά δημιουργούν μια διαρκώς αυξανόμενη ένταση μέχρι το μη περαιτέρω. Γραφή μαγική, περίτεχνη, ιδιαίτερη, μοναδική. Κείμενο υπαινικτικό, αινιγματικό, που «σκεπάζει» όλα εκείνα που φοβάσαι να αντικρίσεις, αφήνοντας μόνο μια χαραμάδα στην πόρτα για όποιον τολμά να την ανοίξει. Ένα αριστουργηματικό βιβλίο για νυχτοπεταλούδες και αγριογούρουνα, ένα βιβλίο μνημείο του γραπτού λόγου. 5 αστεράκια και λίγα είναι.

Γραφή μαθήτριας λυκείου, πολλές περικοκλάδες πολλά τετριμμένα καλολογικά στοιχεία πχ, «το γαλάζιο του ουρανού γινόταν σε μια στιγμή πυρωμένο κόκκινο», ή «η ομορφιά των πουλιών που αυλακώναν τον αέρα». Γραφή φλύαρη (γέμισμα σελίδων χωρίς νόημα), επιφανειακή, αβαθής πχ «καταλαβαίνουμε τα πεσμένα βλέφαρα γιατί κάθε φορά που είμαστε κουρασμένοι πέφτουν (sic!)». Γραφή που απελπισμένα προσπαθεί να φανεί πρωτότυπη με κάτι κουλά και βαρύγδουπα του τύπου «αναρωτήθηκα αν υπήρχαν φάρμες στον ουρανό ή σφαγεία» ή το άλλο «όποιος χλομιάζει μυρίζει αφυδατωμένο γάλα». Τόσο μεγάλη λογοτεχνία πραγματικά δεν την αντέχω, μου πέφτει σαν κοτρώνα στο κεφάλι. Γι’ αυτό και τις δυο βασικές ιστορίες του βιβλίου: 1. το δράμα (του τύπου ο γολγοθάς μιας αθώας) μιας πονεμένης τυφλής καταδίκου για φόνο, από την οποία ο πατέρας της ζητάει να του παραχωρήσει την καρδιά της προς μεταμόσχευση, αφού έτσι κι αλλιώς εκείνη δεν την χρειάζεται μιας και … θα εκτελεστεί• εκείνη δέχεται υπό τον όρο ο πατέρας της πρώτα να της παραχωρήσει τα μάτια του για μεταμόσχευση ώστε να βρει το φως της πριν εκτελεστεί!!!, και 2. η αναζήτηση μιας μεταμοσχευθείσας καρδιάς στους … απογόνους του λήπτη, για να καταστραφεί -η καρδιά- και έτσι να βρει … ανάπαυση η ψυχή του αρχικού ιδιοκτήτη της καρδιάς!!!, ΔΕΝ θα τις σχολιάσω, με έχουν αφήσει άφωνο (και κουφό βεβαίως).
1 αστεράκι επειδή, λέει, η συγγραφέας είναι … δεινή κολυμβήτρια!!

Ένα συναρπαστικό ταξίδι στην ιστορία και στο μύθο, ένα ταξίδι στον 5ο πχ αιώνα, τον χρυσό αιώνα, τον αιώνα των μνημείων της Ακρόπολης, αλλά και τον αιώνα του Πελοποννησιακού πολέμου, του μεγάλου λοιμού της Αθήνας, της καταστροφικής εκστρατείας στη Σικελία, της υποταγής της Αθήνας στη Σπάρτη. Ένα «αντάμωμα» με σημαντικά πρόσωπα της εποχής, Περικλής, Κλέων, Νικίας, Βρασίδας, Αρχίδαμος, Σωκράτης, Ευριπίδης, το κάθαρμα ο Αλκιβιάδης, Λύσανδρος, και άλλοι πολλοί και σημαντικοί, μέσα από αυτό το όμορφο βιβλίο που κυλά ευχάριστα σαν ποτάμι. Το κομμάτι της μυθοπλασίας συγκινητικό, τα ιστορικά γεγονότα ακριβή. Εάν δεν πλατείαζε κάπως, θα ήταν ένα αριστουργηματικό ιστορικό μυθιστόρημα.
Η μεταφράστρια έχει κάνει ένα πολύ σοβαρό λάθος : δυο ετεροθαλή αδέλφια τα χαρακτηρίζει, συνεχώς και αδιαλείπτως, ως «συγγενείς εξ αγχιστείας!» που βεβαίως είναι άλλη, άσχετη, συγγένεια. Μα καλά, τόση άγνοια; (Και φυσικά αναρωτιέσαι αν είναι αξιόπιστη η μετάφραση στο σύνολό της).
4+1/2 αστεράκια για τον συγγραφέα μόνο.

Πρώτα απ’όλα θέλω να σταθώ στη μετάφραση. Τι μετάφραση θεέ μου! Δεν βρίσκω λόγια να πω. Να πω αριστουργηματική; είναι λίγο. Αυτή η μετάφραση είναι έργο τέχνης από μόνη της! Η ελληνική γλώσσα σε άφθαστο μεγαλείο.
Όσον αφορά το περιεχόμενο καθεαυτό του βιβλίου:
γραφική προσέγγιση της ελληνικής αρχαιότητας από τον συγγραφέα, προσέγγιση όσο πατάει η γάτα (από απόψεως ουσίας). Τα περί «ειδητικού κειμένου», της σημασίας των υποσημειώσεων και άλλα πράσινα άλογα, καλύτερα να μην τα σχολιάσω. Το δε «αστυνομικό», ας το πούμε έτσι, κομμάτι του βιβλίου, είναι για γέλια. Ολίγη από Πλάτωνα ολίγη από Ευριπίδη συν μπόλικη αφέλεια και τρικυμία εν κρανίω, να ο απόλυτος αχταρμάς, τόσος που τελικά γελάς μέχρι δακρύων. Ευτυχώς για τον συγγραφέα η μετάφραση προικίζει το κείμενο με την αξία που δεν έχει, είναι κάτι σαν θείο δώρο γι’αυτόν. 5 βεβαίως αστεράκια για τη μετάφραση (για το κείμενο καθεαυτό 1 το πολύ, άρα σύνολο 6 διά δύο ίσον 3, λέμε τώρα).

Το βιβλίο αυτό, ως αστυνομικό μυθιστόρημα καθεαυτό (χωρίς να είναι και κάτι άλλο), έχει σημαντικές ατέλειες στα βασικά χαρακτηριστικά του είδους, όπως: το χτίσιμο της ιστορίας δεν έχει συγκεκριμένη δομή (για να μην πω ότι είναι αχταρμάς) ούτε κλιμακώσεις, η ροή του κειμένου είναι νωχελική, πλαδαρή, φλύαρη, χωρίς να κεντρίζεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη, οι διάλογοι είναι ανούσιοι (μέχρι τη σελίδα 250 δεν υπάρχει παρά μόνο πολυλογία), οι δε λύσεις γίνονται από …. «από μηχανής θεούς»! (αν είναι δυνατόν σε αστυνομικό μυθιστόρημα!!!). Αλλά και η ανάγνωσή του δεν μου προξένησε ευχαρίστηση. Βρήκα να διαπερνάει το κείμενο κάτι σαν κατάθλιψη, μια βαριά σκιά να απλώνεται από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Προφανώς αυτό είναι το γράψιμο αυτού του συγγραφέα, βαρύ, μουντό αλλά και αφελές. Στη μεταφράστρια φαίνεται να αρέσει πάρα πολύ η φράση «φουρκισμένα (sic) σκυλιά», αναφερόμενη σε απαγχονισμένα σκυλιά, γι’αυτό και την επαναλαμβάνει συνέχεια. 1 αστεράκι και πολύ είναι.

Δυο σύντομες νουβέλες πλην όμως γιγαντιαίων διαστάσεων! Ο τρόπος που ο συγγραφέας θέτει, παρουσιάζει, εμβαθύνει και αναλύει θέματα οικουμενικών διαστάσεων (( πχ: - πίστη ή όχι σε βασικές θέσεις της επίσημης θρησκείας όπως η μετά θάνατος ζωή και η ανάσταση νεκρών - η πολυπλοκότητα των σχέσεων εκ δεσμού αίματος, - γάμοι και απορρέουσες σχέσεις, - το προπατορικό αμάρτημα, - η αρετή, - η απάνθρωπη αρετή, - η μητρότητα, - ερωτισμός φανερός ή κρυφός, κλπ )) είναι συγκλονιστικός στην αμεσότητα και τη σοφία του, μένεις με το στόμα ανοιχτό. Η θεότητα και το γήινο, μέσα στα πλαίσια της κοινωνίας των ανθρώπων, είτε σε σύγκρουση είτε σε αρμονία. Υπέροχη γραφή, σαφής, ευφυής, λόγια με διακριτικό τρόπο και κάπου κάπου ειρωνική. Βρίσκω ότι τη μετάφραση λεκιάζουν λέξεις του τύπου «μπουρτζόβλαχος, μουρόχαβλος, κόρταραν, αμέ, μοστράρεις, μπούγιο, κλπ» γιατί δεν ταιριάζουν καθόλου, μα καθόλου, με τη γραφή που έχει υιοθετηθεί και στα δυο κείμενα και κυρίως με το περιεχόμενο τους. 5 αστεράκια και λίγα είναι.

Θαυμάσιο βιβλίο. Εξαιρετικός ο τρόπος προσέγγισης των βιασμών, πρωτότυπος, πολύπλευρος, διεισδυτικός. Αλλά και οι παρατηρήσεις για τη δημοσιογραφία (και τα τρωκτικά της), όπως έχει εξελιχθεί με τη συνδρομή της τηλεόρασης (λαϊκίστικες εκπομπές σκουπίδια) άκρως αληθινές. Κατά τα λοιπά θα παραθέσω ένα κομμάτι από αυτά που είχα γράψει για το άλλο βιβλίο της Μπάρτλετ «Η σκοτεινή καρδιά της Βαρκελωνης»:
/////Η συγγραφέας δεν «κατασκευάζει» απίθανες ιστορίες, αλλά βλέποντας τη ζωή γύρω της και που η ίδια υπάρχει μέσα σ’ αυτή, παίρνει ατόφια υλικά και χτίζει το μυθιστόρημά της στη φόρμα του αστυνομικού που όμως δεν είναι αμιγώς αστυνομικό, είναι και άλλα πράγματα. Νιώθεις απόλυτη ειλικρίνεια να διαπερνάει την αφήγησης της. Κύματα ζεστασιάς ξεχειλίζουν από τις σελίδες και κατακλύζουν τον αναγνώστη. Σπαρταριστοί διάλογοι, μια ανεπανάληπτη ηρωίδα και χιούμορ άπαιχτο. Πολύ καλή η μετάφραση./////

Υπέροχο βιβλίο. Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία, πρωτότυπη, χωρίς τις εξωπραγματικές υπερβολές των περισσότερων αντίστοιχων συγγραφέων. Η συγγραφέας δεν «κατασκευάζει» απίθανες ιστορίες, αλλά βλέποντας τη ζωή γύρω της και που η ίδια υπάρχει μέσα σ’ αυτή (πχ άστεγοι, αδέσποτα σκυλιά, κλπ) παίρνει ατόφια υλικά και χτίζει το μυθιστόρημά της στη φόρμα του αστυνομικού που όμως δεν είναι αμιγώς αστυνομικό, είναι και άλλα πράγματα. Νιώθεις απόλυτη ειλικρίνεια να διαπερνάει την αφήγησης της. Κύματα ζεστασιάς ξεχειλίζουν από τις σελίδες και κατακλύζουν τον αναγνώστη. Σπαρταριστοί διάλογοι, μια ανεπανάληπτη ηρωίδα ( η αστυνομικός), και χιούμορ άπαιχτο. Πολύ καλή η μετάφραση αλλά με μια ένταση: Γιατί δεν κρατήθηκε ο υπέροχος πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου αλλά υιοθετήθηκε αυτός ο εντελώς μπανάλ και αδιάφορος τίτλος με τη λέξη Βαρκελώνη (πόσες πια Βαρκελώνες σε τίτλους βιβλίων; Ελεος!) και που μάλιστα τέθηκε γιγαντιαίος στο εξώφυλλο;

Αν προσπεράσεις τον ανατριχιαστικά κακόγουστο τίτλο του βιβλίου στα ελληνικά, διαπιστώνεις ότι πρόκειται για ένα κείμενο τερατικό, αλλόκοτο, αινιγματικό, κινούμενο κατ’ ουσίαν μεταξύ εξπρεσιονισμού και υπερρεαλισμού ( όλα διογκωμένα ως την παραμόρφωση χωρίς να χάνεται η φόρμα, όλα στη λογική ενός εφιαλτικού ονείρου), όμως γραμμένο με τα υλικά του ρεαλισμού ώστε να λες ότι αυτά τα τερατώδη που περιγράφει (πχ αποκεφαλισμοί ρουτίνας, μωρά με δυο κεφάλια, ακρωτηριασμοί, κλπ) είναι κοινά, καθημερινά, συνηθισμένα. Μικρές προτάσεις, χωρίς στολίδια, καθαρές δυνατές, περίτεχνες. Η ένταση στα ύψη από τις πρώτες σελίδες, ένα αίσθημα φρίκης ελλοχεύει σε κάθε παράγραφο. Πρόσωπα λες και έχουν ξεφύγει από πίνακες του Όττο Ντιξ. Γραφή με ιδιαίτερο στιλ που τη θυμάσαι μετά το κλείσιμο του βιβλίου. Ένας συγγραφέας που σε κεντρίζει να τον παρακολουθήσεις. Ένα κείμενο πέραν του «αρέσει ή δεν αρέσει», ένα κείμενο που ταράζει, ένα κείμενο που αιχμαλωτίζει. Και το θέμα του βιβλίου; Ας πούμε επιγραμματικά: η εγκληματική διάσταση της ιατρικής έρευνας και η απάνθρωπη διάσταση της σύγχρονης τέχνης στη λυσσαλέα αναζήτηση της πρωτοτυπίας.
Η μετάφραση υπέροχη, αν εξαιρέσεις τον τίτλο. Μα καλά, η μεταφράστρια δεν μπορούσε να αποδώσει τον πρωτότυπο τίτλο περιφραστικά ή να επιλέξει κάποιον άλλον που να ταιριάζει στο κείμενο; Αυτό είναι θεμιτό και πολύ συνηθισμένο. Της άρεσε αυτό το αποκρουστικό Μητρ……;; (δεν μπορώ ούτε να το γράψω). Αν αποτύχει εμπορικά το βιβλίο, πιστεύω ότι θα φταίει ο τίτλος.

Τι όμορφο βιβλίο! Καταπληκτικό αστυνομικό μυθιστόρημα με πολύ πρωτότυπο θέμα. Το δε χιούμορ που το διαπερνάει, δεν έχει προηγούμενο, είναι εξαιρετικό.

Αρκετά ενδιαφέρον βιβλίο πλημμυρισμένο με μεγάλη συγκίνηση αλλά υστερεί του υπέροχου «Μια μητέρα» του οποίου είναι συνέχεια. Και υφολογικά δεν είναι στο ύψος των τριών πρώτων βιβλίων του Παλόμας που κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Στο παρόν βιβλίο λείπει εκείνο το μαγικό στοιχείο που διαχέεται, το αινιγματικό που καθηλώνει, το καθημερινό που γίνεται πολύτιμο, όπως, πχ, στα αριστουργηματικά «Ένας γιος» και « Ένα μυστικό», τόσο χαρακτηριστικά της γραφής αυτού του συγγραφέα. Στο παρόν βιβλίο, εκείνη η αλησμόνητη μητέρα του αρχικού, μετατρέπεται σχεδόν σε καρικατούρα. Ευτυχώς, το κυρίως κεντρικό πρόσωπο, ο γιος που είναι και ο αφηγητής, είναι πολύ καλά σχεδιασμένο έτσι που το κείμενο αποκτά αξιοσημείωτο ψυχολογικό (και δραματικό) βάθος. Υπάρχει και χιούμορ όχι όμως τόσο αστραφτερό και ακμαίο όπως στο «Μια μητέρα» και, κάποιες φορές, ούτε τις ίδιας ποιότητας. Το κυρίαρχο θέμα του βιβλίου δεν είναι, πιστεύω, οι εκτεταμένες αναφορές στους σκύλους, αλλά: μια τετραμελής οικογένεια, η μαμά και τα τρία της παιδιά, «ναυαγισμένοι πάνω σε μια σχεδία» (όπως συχνά αναφέρει) όπου η ύπαρξη του καθενός (με τις ενοχές του, τα λάθη του, τις αποκρύψεις του, τις σιωπές του αλλά και τα γνήσια αισθήματα αγάπης, συγχώρεσης, υποχώρησης, και προσφοράς) δίνει δύναμη ζωής στους άλλους τρεις, και έτσι μπορούν να κοντρολάρουν τη σχεδία ώστε να μη γίνει το κακό. Όλα αυτά μέσα σε ένα αλμοδοβαρικό κλίμα που διαπερνάει το βιβλίο και το οποίο ο συγκεκριμένος συγγραφέας δείχνει να το κατέχει καλά. Αυτή είναι, νομίζω, η βασική αρετή του βιβλίου. 3 αστεράκια.

Και το παρόν (όπως και το προηγούμενό του το «Αύριο θα μας λένε αλλιώς») βιβλίο του Προν βρίσκω ότι είναι πνιγηρό, πεσιμιστικό, μαύρο. Γραφή μίζερη, σκοτεινή, σκληρή, νοσηρή, γεμάτη κόκαλα. Ίσως αυτός είναι ο ψυχισμός του συγγραφέα (σημειώστε ότι ο αφηγητής συνεχώς χαπακώνεται, τυχαίο;). Γιατί γράφει αυτός ο κύριος; Να υποθέσω ότι θέλει απλά και μόνον να εκφράσει την αντιπάθειά του σε αρχετυπικές ανθρώπινες καταστάσεις (πχ τεκνοποίηση, αισθήματα πατρότητας, οικογένεια, κλπ. -άλλωστε, πχ, ο αφηγητής στη σελίδα 70 δηλώνει ρητά: «δεν μου αρέσουν τα παιδιά», και ας μην παραθέσω άλλα αποσπάσματα από το πρώτο βιβλίο). Μήπως μίσος για το ανθρώπινο είδος; Δεν ξέρω… Ξέρω όμως ότι υπάρχει πολύς ναρκισσισμός και σνομπισμός ποτισμένος με χολή. Το μόνο συναίσθημα που μου προκάλεσε η ανάγνωση και των δυο αυτών κειμένων, είναι η απέχθεια. Ας θυμίσω εδώ το εμετικό «παιχνιδάκι» του αφηγητή με τα διαμελισμένα βατράχια στη σελίδα 87, το όνειρό του με τη γυναίκα που βγάζει από την τσάντα της τη μήτρα της -με το έμβρυο μέσα- και τη δείχνει, στη σελίδα 237, ή το άλλο το φρικτό με τα πειράματα με τον πίθηκο και τον γάτο (τυχαία κι αυτά;), κλπ, κλπ. Τώρα, όσον αφορά την ανάπτυξη του θέματος του βιβλίου ( πρόσφατο πολιτικό παρελθόν της Αργεντινής και ο αντίκτυπός του στη νεότερη γενιά μέσα από μια περίπου οικογενειακή μικροϊστορία) τη βρήκα εντελώς τζούφια, φτωχή και αδέξια. Ένα τιμητικό αστεράκι για τον εκδοτικό οίκο που εκδίδει Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες.

Το βιβλίο αυτό δεν είμαι σίγουρος αν είναι καλό ή κακό ή μέτριο, επειδή μου είναι αδύνατον να παρακολουθήσω τα ελληνικά της μετάφρασης. Και το ακόμη χειρότερο είναι ότι η συγκεκριμένη μετάφραση θεωρώ ότι δεν έχει σχέση με το ιδιότυπο στιλ γραφής αυτού του συγγραφέα. Τι να πω! Ας ρίχνουμε κάπου κάπου καμιά μάτια στο συντακτικό και τη γραμματική της ελληνικής γλώσσας, για να φρεσκάρουμε τις γνώσεις μας. Και αν δεν καταλαβαίνουμε το στιλ του συγγραφέα ή δεν μας αρέσει, ας μην καταπιανόμαστε με τη μετάφρασή του αλλά γενναιόδωρα να την παραχωρούμε σε άλλους που το καταλαβαίνουν. Αλλιώς, το κείμενο θα πάσχει από προχειρότητα. Εκτός και εάν αυτό είναι το πρώτο «χέρι» της μετάφρασης και μετά δεν υπήρξε χρόνος για μια δεύτερη (τουλάχιστον ) ματιά. Ίσως αυτά, συν τις κάποιες ανούσιες φλυαρίες του κειμένου, να εξηγούν την αποτυχία του βιβλίου. Κανένα αστεράκι.

Καλογραμμένο βιβλίο με πλούσια γλώσσα, γραφή ρέουσα, παλλόμενη, με χρώματα και λεπτές αποχρώσεις νοημάτων. Ένα πεισιθανάτιο κείμενο γραμμένο από έναν τοξικομανή, που αγγίζει ή μάλλον ξεπερνάει τα όρια της νοσηρότητας. Επιθυμία θανάτου γραμμένη με ανατριαχιαστική αναλυτικότητα (η περιγραφή της φάσης του στερητικού συνδρόμου είναι συγκλονιστική). Μια βουτιά στο βαθύ σκοτεινό πηγάδι. Όμως πολύ «κλειστό» κείμενο, πολύ ατομικό, πολύ πεσιμιστικό, ασφυκτικό, σπαρακτικό. Στιγμές στιγμές μοιάζει με ύμνο στην πρέζα. Όμως ποιόν, πόσους μπορεί να αφορά; Παρ’ όλα αυτά, το διαπνέει μια αύρα, κάτι το απογειώνει, κάτι που αφαιρεί ή τουλάχιστον λιγοστεύει την μονοτονία του και το κλίμα απόλυτης παρακμής και παράδοσης, και το φέρνει πολύ κοντά στα όρια του μαγικού ρεαλισμού. 3 αστεράκια.

Εξαιρετική γραφή σπάνιας ωριμότητας, αμεσότητας και λογοτεχνικής αξίας. Μετουσιώνει το καθημερινό και τετριμμένο σε σημαντικό γεγονός οικουμενικής διάστασης. Ο μικρόκοσμος της οικογένειας γίνεται καθρέφτης του μακρόκοσμου της κοινωνίας ολόκληρης. Υψηλής ποιότητας χιούμορ (κράμα τρυφερότητας και σαρκασμού) διατρέχει το κείμενο. Σκιαγράφηση των προσώπων με ψυχολογική εμβάθυνση μεγάλης ακρίβειας, αποκαλύπτοντας και την άλλη πλευρά τους, τη σκληρή και ερεβώδη.Ένα πικρό στην αλήθεια του κείμενο σκεπασμένο με έναν -διάφανο- μανδύα κωμωδίας. Διαβάζεται μονορούφι. 5 αστεράκια.

Ενας γιος θέλει να μάθει την ιστορία της οικογένειας του. Και πραγματοποιεί ένα τρομακτικό ταξίδι στο παρελθόν. Ένα παρελθόν «που τα κατατρώει όλα σαν τέρας». Κρυμμένα μυστικά, σιωπές, μισόλογα, αποκρύψεις, υψώνουν εμπόδια στην αναζήτηση απαντήσεων. Σταδιακά ανακαλύπτει μια κατάμαυρη σελίδα της πρόσφατης ιστορίας του Περού. Η ύπουλη διαδικασία αποδόμησης της βούλησης εφήβων για να οδηγηθούν στην ομοφυλοφιλία από διεφθαρμένα άτομα, με δόρυ τη θρησκεία και κάλυμμα το ράσο του ιερέα. Αθώοι ενθουσιώδεις έφηβοι ή έφηβοι προερχόμενοι από δυσλειτουργικές οικογένειες εκμαυλίζονται και γίνονται σεξουαλικά θύματα αλλά και θύτες στα χέρια συμπλεγματικών ατόμων. Και δεν είναι μόνο αυτό: ταυτόχρονα εμποτίζονται με τις ιδέες του φασισμού! Κοιτίδα αυτής της εκτρωματικής κατάστασης είναι οι παραθρησκευτικές οργανώσεις που δρουν εντός και εκτός των σχολείων και οι οποίες απολαμβάνουν πλήρη ανοχή αν όχι ενθάρρυνση από το θρησκευτικό και πολιτικό κατεστημένο. Υπέροχη γραφή, γεμάτη ζεστές ανάσες, κρυφή συγκίνηση αλλά και με χειρουργική διαχείρηση του θέματος. Γραφή σε τεντωμένο σχοινί, υψηλού λογοτεχνικού επιπέδου.Ένα πολύ σημαντικό βιβλίο για εγκλήματα που ακόμη και οι συγγενείς των θυμάτων θέλουν να διαψεύσουν ή ρίχνουν την ευθύνη στα θύματα, για να μην θιγεί … η εκκλησία! 5 αστεράκια.