Μία πειστική και χωρίς εξάρσεις καταγραφή προσωπικών βιωμάτων ενός ξένου (δηλαδή, Έλληνα φοιτητή στη Ρουμανία) για μία κοινωνία που παρίστανε ότι οδεύει προς τη δόξα ενόσω διαβρωνόταν ολοένα και περισσότερο.

Η περιγραφή στο οπισθόφυλλο είναι ακριβής. Καλογραμμένο βιβλίο, αν και το θέμα του δύσκολα ενθουσιάζει. Γενικά, συμπαθητικό χωρίς να είναι κάτι το εξαιρετικό.

Η οξύνοια και η λεπτότατη ειρωνεία του αφηγητή δεν κρύβονται - εάν η ιστορία αυτή ανέβαινε στο θεατρικό σανίδι, πιθανόν να είχε ενδιαφέρον. Αλλά, ως βιβλίο, πάσχει: Η αφήγηση δεν έχει λογικό ειρμό και λογική συνέχεια, με αποτέλεσμα να κουράζει παρά να ευχαριστεί.

Έχει μια γλυκύτητα η αφήγηση, μια γνήσια ευαισθησία, που σου μένει στο νου όταν πλέον δεν θυμάσαι τίποτα για την ίδια την ιστορία που διάβασες.

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ένα δυσάρεστο θέμα: το ρόλο του χρήματος στις οικογενειακές σχέσεις. Αν και υπάρχουν κάποιες υπερβολές στην αφήγηση, τα μπρος - πίσω στο χρόνο που επιχειρεί ο αφηγητής είναι πάντοτε επιτυχημένα και το ψυχογράφημα των χαρακτήρων δίνεται με δεξιοτεχνία. Συνολικά, πρόκειται για αξιόλογο βιβλίο, που μας θυμίζει πως ο καιρός έχει γυρίσματα.

Δεν διέκρινα την "απαράμιλλη δεξιοτεχνία" του συγκεκριμένου μυθιστοριογράφου - αντίθετα, η αφήγηση ήταν βαρετή σε αρκετά σημεία. Ακόμα και έτσι, έχει αξία η ανάγνωση της ιστορίας του αρχετυπικά τιποτένιου ατόμου, που φαίνεται να συγκεντρώνει τα χειρότερα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης. Ο συγγραφέας μας αφήνει, πάντως, με την απορία αν ο "Φιλαράκος" γνώρισε ποτέ τη νέμεση.

Χωρίς να λείπουν κάποιες αστοχίες από την αφήγηση, η συγγραφέας καταφέρνει να αποφύγει παγίδες όπως την απεραντολογία και τον υπερσυναισθηματισμό. Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για βιβλίο που όσο προχωράς στις σελίδες, τόσο περισσότερο σου αρέσει.

Δεν είμαι σίγουρος τι περίμενα αγοράζοντας αυτό το βιβλίο, μάλλον περισσότερα για τον άνθρωπο πίσω από την ιδιότητα "ιερόδουλος". Το θέμα είναι βαρύ αλλά η αφήγηση ανάλαφρη και γενικά ευχάριστη. Αν είναι κάποιος παρατηρητικός, θα δει ότι η αυταρέσκεια της Γαβριέλλας ήταν μια άμυνα, μια προσπάθεια να απενοχοποιηθεί (και ίσως γι\' αυτό ακριβώς έγραψε την αυτοβιογραφία της).

Παραλογισμός, απόγνωση και σύγχυση αναμεμειγμένα - κάπως έτσι φτάνουμε στον όρο "καφκικός". Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στον καθηλωμένο άνθρωπο, που επιδίδεται σε ένα μάταιο πόλεμο με έναν εχθρό που δεν μπορεί να προσωποποιήσει, ίσως γιατί δεν μπορεί να κοιταχθεί στον καθρέφτη.

Έστω χωρίς να πρόκειται για κάτι το συναρπαστικό, το βιβλίο αυτό είναι αρκετά ευχάριστο, αποτελούμενο από σύντομες, αρκετά πνευματώδεις διηγήσεις, όπου η πεζότητα του λόγου τελικώς προσδίδει περισσότερο συναισθηματισμό στην αφήγηση.

Πλοκή που ξετυλίγεται ωραία και στρωτά, δυνατές αλλά ωμές περιγραφές με εφηβικού τύπου υπερβολές σε κάποια σημεία (που ίσως εξηγεί πως ο Miloszewski είναι ο υπ\' αριθμόν 1 ευπώλητος συγγραφέας στη χώρα του). Συνολικά, πρόκειται για ένα καλό βιβλίο.

Χρειάζεται ταλέντο για να αφιερώσεις περίπου 110 πυκνογραμμένες σελίδες στην αφήγηση σχετικά απλών γεγονότων, που εκτυλίσσονται σε ένα διάστημα 6 - 8 ωρών, χωρίς να γίνεις βαρετός. Το ότι τα πρόσωπα της ιστορίας προσδιορίζονται μόνο με ορισμένη ιδιότητα και χωρίς ονόματα(π.χ. "ο υπεύθυνος ανθρωπίνου δυναμικού", "ο σύζυγος της προξένου", "ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης" αλλά ακόμα και "το φίδι") κάνει την αφήγηση ουσιαστικότερη και πιο γοητευτική. Συνολικά, πρόκειται για ένα καλό βιβλίο.

Χωρίς κάτι να την κάτι συναρπαστική, είναι μια ιστορία γενικώς ευχάριστη στην ανάγνωση. Δύσκολα περνά απαρατήρητος ο αμιγώς γυναικείος τόνος της αφήγησης και το ότι η συγγραφέας "προσπαθεί πολύ" να περάσει το όποιο μήνυμα της ιστορίας αυτής.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο. Σπιρτόζικο, διακριτικά καυστικό, καλογραμμένο. Από τις λίγες περιπτώσεις όπου καμία λέξη του κειμένου δεν περισσεύει και καμία περιγραφή δεν κουράζει.