Πολύ ωραίο βιβλίο! Ήταν αρκετά "εύπεπτο" στην ανάγνωση του. Αν το μάθημα της ιστορίας στα σχολεία ήταν "ντυμένο" με ένα λογοτεχνικό ύφος σαν της συγγραφέως τα παιδιά θα λάτρευαν το μάθημα ιστορίας και θα την απομνημόνευαν πιο εύκολα.

Ένα πολύ ωφέλιμο βιβλίο που τοποθετεί τα πράγματα στην σωστή τους βάση και δείχνει πόσο επηρεασμένοι είμαστε ακόμα και σήμερα από την δυτική θεολογία σε ορισμένα θέματα. Πολύ ωραία και η παρουσίαση του μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου των προφορικών παραδόσεων του π. Ρωμανίδη. Το απόσταγμα του βιβλίου είναι ότι ο ορθόδοξος Χριστιανός πρέπει να χρησιμοποιεί την Αγία Γραφή, την Πατερική διδασκαλία και τα δόγματα ως φάρμακα για να επιτύχει την κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση. Τα δόγματα της Εκκλησίας δεν είναι για να πιστευθούν, αλλά είναι για να βιωθούν. Εμείς, οι σύγχρονοι Χριστιανοί ζούμε μια κοσμική ζωή με όλες τις απολαύσεις της και θεωρούμε ότι επιτυγχάνουμε την σωτηρία μας απλώς πιστεύοντας στα σωστά δόγματα. Για ποιον λόγο να πιστεύει κανείς απλώς στα σωστά δόγματα αν δεν τα χρησιμοποιεί και ως φάρμακα για να θεραπευθεί; Είναι σαν έναν άρρωστο που δέχεται τα φάρμακα που του δίνει ο γιατρός αλλά δεν τα χρησιμοποιεί για να θεραπευθεί. Τι σημασία έχει απλώς η αποδοχή των φαρμάκων;

Ο αείμνηστος πατήρ Ι. Ρωμανίδης προσέφερε μια μεγάλη παρακαταθήκη με αυτήν του την εργασία σε όλους εμάς τους σύγχρονους Έλληνες - και όχι μόνο - που παρασυρθήκαμε από την δυτική προπαγάνδα και αποκόψαμε ένα μέρος της ιστορίας μας (το κακώς λεγόμενο "Βυζάντιο") χάνοντας την εθνική μας αυτοσυνειδησία.

Επίσης, το σχίσμα δεν υφίσταται ανάμεσα στο Πατριαρχείο της πρεσβυτέρας Ρώμης και στο Πατριαρχείο της Νέας Ρώμης όπως μας έμαθαν, αλλά ανάμεσα στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και τους Φράγκους οι οποίοι αφού κατέκτησαν τα εδάφη της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχοντας υπο ομηρία τους Ρωμαίους πολίτες, στο τέλος κατέκτησαν τον παπικό θρόνο (το 1009 - όπου ο Ρωμαίος πάπας στην φραγκοκρατία ήταν ότι ήταν και ο πατριάρχης Κων/πόλης στην τουρκοκρατία
, δηλαδή εθνάρχης ) διορίζοντας δικούς τους Φράγκους πάπες. Έτσι εξηγείται πως επί τόσους αιώνες οι Ρωμαίοι πάπες ήταν ορθόδοξοι και σε συμφωνία με τα υπόλοιπα πατριαρχεία και στα καλά καθούμενα άλλαξαν δόγμα.

Το βιβλίο θα μπορούσε να συνδυαστεί με μια ανάλογη εργασία του Αναστάσιου Φιλιππίδη με τίτλο "Ρωμηοσύνη ή Βαρβαρότητα" από τις εκδόσεις της Ι.Μ. Γενεθλίου της Θεοτόκου.

Το βιβλίο του Βασίλιεφ δεν θα το συνιστούσα σε κάποιον που θέλει να ξεκινήσει να διαβάσει για την (Χριστιανική) Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (το λεγόμενο "Βυζάντιο"). Θεωρώ ότι προϋποθέτει ήδη να έχεις μια εικόνα για το "Βυζάντιο" από άλλα βιβλία πιο εύκολα στην εξιστόρηση τους όπως το "Σύντομη Ιστορία του Βυζαντίου" του Norwich από τις εκδόσεις Γκοβόστη, καθώς η εργασία του Βασίλιεφ είναι περισσότερο συστηματική και όχι μια απλή εξιστόρηση γεγονότων που έναν αρχάριο θα τον δυσκολέψει, ενώ έναν γνωστή θα τον βοηθήσει να πάρει ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες εμβαθύνοντας.

Τρομερή η πένα του Νόριτς (ο συγγραφέας προφέρεται Νόριτς και όχι Νόργουιτς)!!! Δίνει πολλές πληροφορίες σχετικές με όλη την περίοδο της ονομαζομένης Βυζαντινής αυτοκρατορίας γραμμένες με τέτοιον μοναδικό τρόπο που πραγματικά είναι σαν να ζεις σε αυτή την περίοδο καθώς διαβάζεις το κείμενο. Επειδή το βιβλίο όπως αναφέρθηκε είναι κυρίως πολιτικοστρατιωτική ιστορία, συνοδευόμενο με το βιβλίο του Sture Linner "Ιστορία του βυζαντινού πολιτισμού" από τις ίδιες εκδόσεις αποκτά κανείς μια εξαιρετική εικόνα για το Βυζάντιο σχεδόν σε όλες τις πτυχές του. Αν επανεκδοθεί το βιβλίο το συστήνω ανεπιφύλακτα.

Ένα πολύ καλό βιβλίο που διηγείται εκλαϊκευμένα την θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο. Η αείμνηστη συγγραφέας, παρά την ιδεολογία της που αντίκειται στο πνεύμα του Χριστιανισμού, δεν εμποδίζεται στο να καταγράψει την αλήθεια, ύστερα από την εμπεριστατωμένη μελέτη της, σχετικά με την βελτίωση των συνθηκών ζωής της Βυζαντινής σε σχέση με την γυναίκα στην Ελλάδα και την προ-Χριστιανική Ρώμη. Το Ελληνικό και Ρωμαϊκό δίκαιο είχε υποβιβασμένη την γυναίκα σε ένα κτήμα του άντρα χρήσιμη κυρίως για παιδοποιία και φυσικά το παιδί κατά προτίμηση έπρεπε να είναι αγόρι. Στο Βυζαντινό δίκαιο, χάρην της επίδρασης του Χριστιανισμού, η γυναίκα παύει μέσα στην οικογένεια να είναι απλώς ένα κτήμα του άνδρα χάρην της παιδοποιίας. Βελτιώθηκαν νόμοι σχετικά με τα κληρονομικά κ.λπ.

Φυσικά, παρ\' όλα αυτά δεν έπαψε να υφίσταται η ανδροκρατία και στο Βυζάντιο όπως συνέβαινε και στην Ελλάδα και την Ρώμη, αλλά σίγουρα τα πράγματα βελτιώθηκαν αισθητά και δεν πρέπει να βλέπουμε τα ιστορικά γεγονότα αναχρονιστικά με βάση τις σημερινές συνθήκες, αλλά με βάση πως ήταν πριν (στην αρχαία Ελλάδα) και πως μετά (στο Βυζάντιο).

Όπως έγραψα αρχικά, το βιβλίο είναι εκλαϊκευμενο και δεν τηρεί την επιστημονική μέθοδο, καθώς προοριζόταν για ομιλία σε φεμινιστικό συνέδριο.

Τα δύο αστέρια τα αφαιρώ για την προχειρότητα της έκδοσης, όπου παραλείπονται σε αρκετά σημεία γράμματα από μερικές λέξεις και σημεία στίξης σε κάποια σημεία.

Η βιογραφία ενός αγίου ανθρώπου στην συνείδηση των ορθοδόξων Χριστιανών όσων είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν προσωπικά και όσων τον γνώρισαν μέσα από την βιογραφία του και τα γραπτά έργα που άφησε ως παρακαταθήκη. Νομίζω ότι είναι θέμα χρόνου μέχρι να επισημοποιηθεί και τυπικά η αγιότητα του βίου του. Η απερίγραπτη τρίτομη σειρά περιγράφει αρκετά αναλυτικά την ζωή του πατήρ Σεραφείμ Ρόουζ (Ευγένιος ήταν το κοσμικό του όνομα), ενός Αμερικανού διανοούμενου όπου είχε όλα τα προσόντα να ασχοληθεί με την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία αλλά την απέρριψε καθώς έβλεπε μια ματαιότητα στον ακαδημαϊκό κόσμο. Το προτεσταντικό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε τον οδήγησε αρχικά στην αθεΐα και στην συνέχεια στην αναζήτηση του του νοήματος της ζωής μέσω των ανατολικών θρησκειών όπου σε καμία από αυτές τις θρησκείες δεν αναπαυόταν ώσπου γνώρισε την ορθοδοξία μέσω της Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς και άλλαξε σταδιακά ολόκληρος ο εσωτερικός του κόσμος. Το βιβλίο είναι αριστούργημα!

Ένα καλό προς μέτριο βιβλίο για να γνωρίσει κανείς μερικές πτυχές από το τελευταίο έργο του Νίτσε και του χαρακτήρα του. Στο απολογητικό κομμάτι ο συγγραφέας χρησιμοποιεί όχι πολύ δυνατά επιχειρήματα και ειναι μια από τα ίδια από άλλα έργα του (π.χ. το στοίχημα του Πασκάλ) χωρίς να πρωτοτυπεί ιδιαίτερα ή να παρουσιάζει κάτι νέο.

Νομίζω ότι έλειπε από την ελληνική βιβλιογραφία ένα βιβλίο σαν αυτό όπου εξειδικεύεται στα φαινόμενα θρησκευτικής βίας στους "βυζαντινούς" χρόνους συγκεντρώνοντας πολύ πλούσιο βιβλιογραφικό υλικό. Το βιβλίο πρόκειται για μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τέτοιου είδους επιστημονικά βιβλία σαν και αυτό είναι υγιή βιβλία για να μελετάει κανείς σε αντίθεση με άλλα αυτοαποκαλούμενων "συγγραφέων-ερευνητών" που περνάνε τις προσωπικές τους ιδεολογίες χωρίς καμία επιστημονική προσέγγιση. Το βιβλίο πρόκειται ουσιαστικά για 376 σελίδες αντί για 476 σελίδες, καθώς οι 100 πρώτες σελίδες αφορά την βιβλιογραφία. Το βιβλίο περιλαμβάνει πολλές υποσημειώσεις σε κάθε σελίδα που βοηθούν το κείμενο. Ο συγγραφέας είναι αρκετά αντικειμενικός λαμβάνοντας υπόψη όλη την διαθέσιμη βιβλιογραφία για τα γεγονότα που πραγματεύεται αλλα και τα αρχαιολογικά ευρήματα.

Για το θεσπέσιο έργο του Ιωάννη του Δαμασκηνού δεν χρειάζεται να σχολιάσω κάτι. Το ένα αστέρι το αφαιρώ εξαιτίας του εκδοτικού οίκου που επέλεξε να τυπώσει το βιβλίο με οικονομική εκτύπωση με αποτέλεσμα αρκετά γράμματα σε αρκετές λεξεις σε όλο το βιβλίο να αχνοφαίνονται ή σε κάποια σημεία να μην φαίνονται και καθόλου. Δεν δικαιολογείται κάτι τέτοιο για την τιμή του βιβλίου.