Ένα Ευαγγέλιο διαφορετικό, που καταφέρνει να δημιουργήσει πολλά ερωτήματα. Ένα εξαιρετικό βιβλίο του Σαραμάγκου, που αν και πυκνογραμμένο διαβάζεται απνευστί!Απαιτεί φυσικά έναν ανοιχτό τρόπο σκέψης!

Καθόλου τυχαία, ίσως, η επιλογή ενός πνευματικού ανθρώπου ως ήρωα του έργου. Ο υλισμός πάνω από την πνευματικότητα και η πραγματικότητα και η ανάγκη για επιβίωση πάνω από τη δυνατότητα αυτοδιάθεσης και πνευματικής ανύψωσης των ατόμων. Μοναδική ακόμα η δυνατότητα του Χάμσουν να κάνει το βίωμα του ήρωα, βίωμα του αναγνώστη. Η ενσυναίσθηση σε όλο της το μεγαλείο. Εξαιρετικό έργο.

Με τρόπο μοναδικό και απλό και με τη μέθοδο της αλληγορίας, ο Όργουελ παρουσιάζει τον εκφυλισμό των κυβερνώντων που παρουσιάζονται ως σωτήρες. Καθότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, το βιβλιο αυτό είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό στην παρουσίαση της πραγματικότητας των ολοκληρωτικών καθεστώτων, που πρεπει να διαβαστεί απο ολο.