Το 2ο μέρος του "έπους" του Ρωμανού. Ισχύει ότι έγραψα για τον πρώτο τόμο. Δεν πρόκειται για ιστορική μελέτη, αλλά για ιστορικό μυθιστόρημα τυφλά αντιβενιζελικής οπτικής.

Ο συγγραφέας αναφέρει πως το έργο του είναι μια από τις μεγαλύτερες έρευνες που έχουν γίνει για τον Εθνικό Διχασμό (σε ανάρτησή του στο facebook, με περισσή σεμνότητα έγραψε πως είναι η μεγαλύτερη), λέγοντας πως ερευνήθηκαν περισσότερες των 260, πηγών, όπου ώ του θαύματος, στον 2ο τόμο του έργου, οι πηγές έχουν γίνει 635 (πότε πρόλαβε;)! Ενημερωνόμαστε λοιπόν πως "Στις πηγές συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων αυτές των υπουργείων εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ρωσίας, ΗΠΑ, τα αρχεία του Βατικανό, της Βουλής των Ελλήνων, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλου, της Βιβλιοθήκης Μουσείου Μπενάκη και άλλων Ιδρυμάτων, πλήθος βιβλίων, εφημερίδων, περιοδικών, προσωπικών ημερολογίων και αλληλογραφίας". Είναι να απορεί κανείς τι ακριβώς μπορεί να βρει κάποιος στα αρχεία του Βατικανού (ενός κράτους που δεν υπήρχε κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) σχετικά με τον ελληνικό Εθνικό Διχασμό, αλλά το πρόβλημα δεν εντοπίζεται εκεί, αλλά στο γεγονός πως αν ξεφυλλίσει κάποιος το βιβλίο, θα διαπιστώσει πως δεν πρόκειται για ιστορική μελέτη, αλλά για ιστορικό μυθιστόρημα (ναι καλά διαβάσατε) χωρίς παράθεση βιβλιογραφίας στο τέλος και χωρίς παραπομπές σε πηγές εντός κειμένου! Κοινώς, ο συγγραφέας μας κοροϊδεύει. Κατά τ\'άλλα ως περιεχόμενο θα ικανοποιήσει πλήρως τους αναγνώστες του Μπαρμπή, του Λιάκου και του Ηλιόπουλου, δηλαδή τους στείρους και τυφλά μονομερείς αντιβενιζελικούς.

Είναι να απορείς πως το συγκεκριμένο έργο αγνοείται επιδεικτικά από τους ιδεοληπτικούς της Αριστεράς (και όχι μόνο) που εκστασιάζονται με τον Φαλμεράυερ! Ωραία, διάβασαν κάποτε τον Φαλμεράυερ και τους άρεσαν αυτά που διάβασαν. Δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει και αντίλογος; Όχι μόνο από τον \'\'εθνικιστή\'\' Παπαρρηγόπουλο, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση και από έναν διαπρεπή Γερμανό ιστορικό, ειδικό στην ελληνική μεσαιωνική ιστορία! Δεν τους ενδιαφέρει δηλαδη να διαβάσουν σφαιρικά ώστε να καταλήξουν σε υπεύθυνα συμπεράσματα; Όχι φυσικά ότι τα ιστορικού περιεχομένου επιχειρήματα έχουν μεγάλη σημασία σε αυτό το ζήτημα, διότι μιλάμε για γενετική ή μή, συνέχεια πληθυσμών! Ζούμε πλέον στον 21ο αιώνα, όπου η επιστήμη της γενετικής πληθυσμών έχει κάνει εκπληκτικά άλματα και έχει λύσει τελεσίδικα το ζήτημα (βλ. τα βιβλία του καθηγητής γενετικής Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη)και είναι άξιο απορίας πως οι διάφοροι κύριοι οπαδοί του ορθού λόγου, της λογικής, της προόδου και της επιστήμης, αγνοούν την γενετική πληθυσμών και προτιμούν παμπάλαιες και εξ αρχής προβληματικές ιστορικές αφηγήσεις. Περαστικά τους.

Ο Ξενοφών Στρατηγός υπήρξε διακεκριμένος αξιωματικός του στρατού και στη συνέχεια βουλευτής και υπουργός της αντιβενιζελικής παράταξης. Υπήρξε κατηγορούμενος στην περιβόητη Δίκη των Έξι (Οκτώ στην πραγματικότητα) και ο ένας από τους δύο που δεν καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά σε ισόβια δεσμά. Στο συγκεκριμένο έργο καταπιάνεται με την εμπλοκή της Ελλάδος στην Μικρά Ασία, από το ξεκίνημα του Εθνικού Διχασμού έως την Μικρασιατική Καταστροφή και παρουσιάζει αναλυτικά τόσο τα διπλωματικά και πολιτικά, όσο και τα στρατιωτικά γεγονότα. Έχουμε λοιπόν μια ανάλυση τόσο της βενιζελικής, όσο και της αντιβενιζελικής πολιτικής σε αυτό το θέμα. Βεβαίως ο Στρατηγός υπήρξε άμεσα εμπλεκόμενος στο ζήτημα, όντας σημαντικός παράγων της μίας από της δύο παρατάξεις, οπότε, ίσως κάποιος θεωρήσει ότι η αφήγησή του είναι μονόπλευρη. Ωστόσο, τα στοιχεία που παρουσιάζει είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητηθούν διότι προέρχονται από τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών (π.χ. αλληλογραφία Βενιζέλου με συνεργάτες του και ξένους πολιτικούς), τα αρχεία της Μικρασιατικής Στρατιάς και ξένες πηγές (π.χ. αγγλικές και γαλλικές εφημερίδες, καθώς και τα πρακτικά των κοινοβουλίων αυτών των κρατών). Έτσι, αποδεικνύεται πως η στροφή των Ιταλών και Γάλλων εναντίον της Ελλάδος, είχε γίνει ήδη από την εποχή που κυβερνούσε ο Βενιζέλος και όχι επειδή επανήλθε στον θρόνο ο Κωνσταντίνος! Επίσης αποδεικνύεται ότι η στήριξη των ελληνικών θέσεων από τους Άγγλους, ήταν περισσότερο μια προσωπική πολιτική (και κυρίως ηθικού περιεχομένου) του Λόιντ Τζωρτζ και όχι συνολικά της Αγγλίας. Βεβαίως, για να είμαστε ειλικρινείς, η επαναφορά του Κωνσταντίνου ήταν σαφώς ένα λάθος τακτικής των αντιβενιζελικών, χωρίς όμως να έχει το ειδικό βάρος που του αποδίδουν οι φιλοβενιζελικοί. Γενικότερα, τα στοιχεία που παραθέτει ο Στρατηγός, οι φιλοβενιζελικοί ιστορικοί, είτε τα αγνοούν, είτε τεχνηέντως τα προσπερνούν! Δεν έχει υπάρξει δηλαδή κάποια κριτική ανάλυση – αντίκρουση των στοιχείων του Στρατηγού.

Απορώ πως αυτό το βιβλίο δεν έχει επανεκδοθεί ακόμη και γενικά πέρασε σχετικά απαρατήρητο. Πρόκειται για έργο μοναδικό, καθώς καταπιάνεται με μία ανεξερεύνητη βιβλιογραφικά και ταυτόχρονα πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της Μικρασιατικής εκστρατείας. Την κατασκοπεία, αντικατασκοπεία, προπαγάνδα κλπ μυστικές επιχειρήσεις Ελλήνων, Βρετανών και Τούρκων εκείνη την περίοδο. Το βιβλίο περιέχει πλήθος άγνωστων στοιχείων και είναι πλήρως τεκμηριωμένο. Πρόκειται για έργο απαραίτητο για τους ερευνητές και μελετητές της ιστορίας της Μικρασιατικής Εκστρατείας και Καταστροφής.

Είναι να απορεί κανείς με το ποιός μπορεί να εντυπωσιάζεται με τέτοιου είδους βιβλία! Αλλά τι να περιμένει κανείς από βιβλία που γράφονται και εκδίδονται από Ιδρύματα που φέρουν ονόματα πολιτικών; Οι άνθρωποι ζουν για αυτό και από αυτό, οπότε λογικό είναι να διαιωνίζουν την υμνολογία τους. Απλά θα περίμενε κάποιος λίγη περισσότερη τσίπα εν έτει 2017 που εκδόθηκε η συγκεκριμένη υμνολογία/αγιογραφία (διότι βιογραφία δεν είναι). Αναλυτικότατο έργο λοιπόν και με πλούσια εικονογράφηση, θα ικανοποιήσει πλήρως τους πιστούς της βενιζελικής θρησκείας, αλλά σίγουρα όχι τους ανθρώπους που αναζητούν αντικειμενική πληροφόρηση. Η οπτική είναι απλή! Ο Βενιζέλος ήταν Θεός, ικανότατος, πατριωτάρα και αλάνθαστος. Τα λάθη του που έχει καταγράψει η αντικειμενική ιστοριογραφία, εδώ είτε αποσιωπούνται, είτε εξωραιζονται πλήρως, με τη λογική πως δεν γινόταν να συμβεί κάτι διαφορετικό, συγκυρίες κλπ. Φυσικά οι αντίπαλοι του Βενιζέλου είναι ο διάβολος ο ίδιος κατά την οπτική του συγγραφέα...Η τεκμηρίωση δε, ακολουθεί την εξής λογική. Παίρνουν φωτιά οι υμνολόγοι του Βενιζέλου (Βεντηρης, Ενεπεκιδης, Στεφάνου και οι αντίστοιχες εφημερίδες). Από Μαρκεζίνη και Ζαβιτσιάνο χρησιμοποιεί επιλεκτικά ότι τον βολεύει και όταν θυμάται να χρησιμοποιήσει κάποια καθαρά αντιβενιζελική πηγή (Μεταξά, Δούσμανη, Στρέιτ), αυτό γίνεται μόνο για να αναφέρει κάτι επιβαρυντικό προς αυτούς.

Το βιβλίο είναι άριστο και σίγουρα δεν μας ενδιαφέρει η άποψη από ξερόλες, δήθεν προοδευτικούς, λάτρεις του Στάλιν οι οποίοι σχολιάζουν επί παντός επιστητού...Νισάφι πια

100 σχεδόν έτη από τον θάνατο του Ελ. Βενιζέλου και επιτέλους κυκλοφορεί μια αντικειμενική βιογραφία γι\'αυτόν. Το γεγονός ότι χρειάστηκαν 100 έτη βέβαια, δείχνει το επίπεδο φανατίλας και μονομέρειας των νεοελλήνων, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ που λέμε...Στα του βιβλίου τώρα, ο Διαμαντόπουλος, καταξιωμένος πανεπιστημιακός καθηγητής και πολυγραφότατος συγγραφέας, ξεδιπλώνει για άλλη μια φορά τις αρετές του. Αναλυτικότατος και με άριστη τεκμηρίωση, χωρίς όμως να γίνεται κουραστικός, λόγω του γλαφυρού του ύφους, εν τέλει δημιουργεί ένα βιβλίο που ενώ είναι αυστηρά επιστημονικό, εντούτοις διαβάζεται πολύ ευχάριστα. Ξεχάστε λοιπόν τις διάφορες αγιογραφίες/λιβανίσματα του Βενιζέλου που κυκλοφορούν στην αγορά, ξεχάστε και τα λιβελλογραφήματα και επενδύστε στο βιβλίο του Διαμαντόπουλου. Θεωρητικά το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να απευθυνθεί στον καθένα, αλλά λόγω του ότι λίγοι διαβάζουν Ιστορία σε αυτή τη χώρα και ακομή και αυτοί, συνήθως είναι δέσμιοι ιδεοληψιών, εν τέλει το βιβλίο θα ικανοποιήσει λιγοστούς, αυτούς που αναζητούν όντως την αλήθεια, πέρα από ταμπέλες, κουτάκια και προκατασκευασμένες λογικές.

Όσο και να θέλουν κάποιοι να παρουσιάζουν το άσπρο - μαυρο βασισμένοι στις ιδεολήψίες τους, το βιβλίο του Ραφαηλίδη δεν είναι έργο αξιώσεων για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορική αλήθεια! Δεν έχει να κάνει με την ιδεολογία του συγγραφέα αλλά με κάποιες αρχές και κάποια πραγματικά περιστατικά! Οι αρχές είναι, πως ένα σοβαρό βιβλίο Ιστορίας πρέπει να αναφέρει στο τέλος, την χρησιμοποιούμενη από τον συγγραφέα, βιβλιογραφία (ο Ραφαηλίδης δεν το πράττει)και πως θα πρέπει να έχει μέσα στο κείμενο, επαρκείς παραπομπές σε πηγές, το οποίο ο συγγραφέας επίσης δεν το κάνει. Όποτε δε το θυμάται να αναφέρει κάποια πηγή, αυτοί είναι ομοιδεάτες του (Κέδρος, Βουρνάς κλπ), άρα εύρος πηγών μηδέν! Δεν είναι λοιπόν σοβαρό είδος τεκμηρίωσης αυτο και ειδικά από την στιγμή που ο Ραφαηλίδης προβαίνει σε συνεχείς αρνητικούς χαρακτηρισμούς σε διάφορα πρόσωπα (πως τεκμηριώνονται;). Από εκεί και πέρα, τα πραγματικά περιστατικά, είναι πως πολύ απλά ο Ραφαηλίδης κάνει λάθη σε παρουσιάσεις γεγονότων! Δεν αναφέρομαι στην οπτική περί των γεγονότων, αλλά σε αυτα καθεαυτά τα γεγονότα! Δεν είναι δυνατόν ένα βιβλίο Ιστορίας να μπερδεύει τον Γεώργιο Α με τον Κωνσταντίνο Β ως προς την σύγκρουση με τον Βενιζέλο. Δεν είναι δυνατόν να κάνει το παιδαριώδες λάθος για το τι είναι η Συντακτική Βουλή και τι η Αναθεωρητική (με αποτέλεσμα να δίνει λανθασμένες εντυπώσεις για το τι ήθελε ο Βενιζέλος). Δεν είναι δυνατόν να κάνει λάθη όπως το πότε έγινε η απόβαση στη Σμύρνη, ποια Βουλή ποιου έτους έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στον Μεταξά κλπ κλπ. Αν λοιπόν ο αναγνώστης ενδιαφέρεται για σωστά τεκμηριωμένο νεοελληνική ιστορία, ας αναζητήσει τους αντίστοιχους τόμους από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, της Εκδοτικής Αθηνών, ή τις αντίστοιχες σειρές Ιστορίας του Σπύρου Μαρκεζίνη. Αν πάλι αυτά τα συγγράμματα φαίνονται σε κάποια άτομα ως "προπαγάνδα της άρχουσας τάξης", ας διαβάσουν τον αρίστερό, αλλά σοβαρό, Σόλωνα Γρηγοριάδη.

Το βιβλίο αυτό δεν "μεροληπτεί κάποιες φορές υπέρ του Βενιζέλου", αλλά είναι η ουσιαστικά οργανωμένη προσπάθεια παρουσίασης της βενιζελικής οπτικής της Ιστορίας. Άλλωστε ξεκίνησε να χρηματοδοτεί την έκδοση η ίδια η Έλενα Βενιζέλου που στη συνέχεια παράτησε το εγχείρημα για να συνεχίσει την χρηματοδότηση ο Λαμπράκης. Το έργο είναι σε πολλά σημεία ξεπερασμένο και η μελέτη του συνιστάται μόνο σε όσους θέλουν ψυχαναγκαστικά (όπως εγώ) να διαβάζουν τα πάντα για τον Διχασμό ή σε όσους θέλουν να έχουν μια σαφή εικόνα των εκάστοτε ιστοριογραφικών τάσεων. Η άλλη πλευρά σαφώς και έχει αντίστοιχα έργα να παρουσιάσει, όπως η Ιστορία των Ξενικών Επεμβάσεων, του Μάλαινου, ο 5ος τόμος της Διπλωματικής Ιστορίας της Ελλάδος, του Εντουάρ Ντριό, η Πολιτική Ιστορία του Σπύρου Μαρκεζίνη και η αρθρογραφία (70 άρθρα) του Ιωάννη Μεταξά στην Καθημερινή, που κυκλοφόρησε αργότερα σε βιβλίο.