ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ > ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
Γιατί ένα ζεστό, καλοκαιρινό βράδυ του 2015 τόσες πολλές χιλιάδες άνθρωποι φώναξαν μαζικά το σύνθημα "Αλήτες-ρουφιάνοι-δημοσιογράφοι"; Και γιατί τα ελληνικά ΜΜΕ συγκεντρώνουν τον πιο χαμηλό δείκτη εμπιστοσύνης ανάμεσα σε 38 χώρες παγκοσμίως; Οι 20 + 1 ιστορίες επιχειρούν μερικές απαντήσεις. Τις συναντάμε στις άθλιες διαπομπεύσεις οροθετικών γυναικών. Στον πατέρα που αυτοκτόνησε μετά τις αβάσιμες κατηγορίες τηλεοπτικής εκπομπής ότι βίασε την κόρη του. Στους 14 ανύποπτους πολίτες που πληροφορήθηκαν από εφημερίδα πως είναι τρομοκράτες. Στα τ...
Διαβάστε περισσότερα...

MEDIA
Τα «Media: Οι προεκτάσεις του ανθρώπου» είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία του καιρού μας. Πρωτοκυκλοφόρησε στην Αμερική και την Ευρώπη πριν εικοσιπέντε περίπου χρόνια, προκαλώντας μια θύελλα ενθουσιασμού και αντιδράσεων. Το μήνυμά του, όμως, είναι πολύ πιο σημαντικό και επίκαιρο σήμερα. Οι επαναστατικές ιδέες του Μάρσαλ Μακλούαν για την επικοινωνιακή διαδικασία, από την εφεύρεση της τυπογραφίας ως την έλευση της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, γίνονται σήμερα πιο κατανοητές - όσο όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Με την κυριαρχία της τηλεόρασης επανέρχεται ένα ιδιότυπος συνδυασμός υπερτροφικής κοινωνικότητας και ηθικής αμετροέπειας, που καταλήγει σε εκχυδαϊσμό της πολιτικής και του πολιτικού λόγου. Η περίπου πανταχόθεν διεκδικούμενη «διαφάνεια», το «δικαίωμα του κοινού να ξέρει την αλήθεια» για την ζωή των πολιτικών αλλοιώνει την έννοια του δημοσίου συμφέροντος. Το μεν «δημόσιο» γίνεται προέκταση του ιδιωτικού, το δε «συμφέρον» συρρικνώνεται στην ανάγκη της απλής περιέργειας. Στην κοινωνία του θεάματος αυτό που κυρίως έλκει, είναι το προσωπικό ήθος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ Η ΕΝΔΟΞΗ
Κατά κοινή δόξα (ή ενδόξως) η προπαγάνδα είναι κακόσημη. Πλην όμως, η παραδοσιακή αυτή αντίδραση πάσχει αφού αποτελματώνεται στην αρνητικότητα παραβλέπουσα το πέραν. Έτσι, κατά το ταξίδι στην αθέατη πλευρά της προπαγάνδας αναδεικνύονται ο ρόλος των προπαγανδιζόμενων και η συνύφανσή της με τις ταυτοτικές διαδικασίες, την επικοινωνιακή διαχείριση, τη διαφήμιση, την εικόνα και τη μάρκα. Το ταξίδι αυτό οδηγεί τελικά στην αποποινικοποίηση της προπαγάνδας, μια και η τελευταία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα μέσο από μακλιουανική θεώρηση. Το υπερμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ
Η τηλεοπτική επικοινωνία, σε συνδυασμό με την εμπορευματική συμβολική παραγωγή, οδηγεί στην κρίση των ιδεολογιών της νεωτερικότητας και στην εμφάνιση της «εικονικής ιδεολογίας». Η τηλεόραση και η εικόνα στο σύνολό της δεν καταργεί την ιδεολογία, αλλά την περισώζει, θυσιάζοντας τους ιδεολόγους και τον εξειδικευμένο (κυρίως έντυπο) ιδεολογικό λόγο. Η εικονική ιδεολογία συμβιβάζει τις κοινωνικές αντιθέσεις με φυγόκεντρο τρόπο. Συμβάλλει στην ανάκληση παραδοσιακών αντιλήψεων και στην άρθρωσή τους με το σύγχρονο πολιτισμό, καθώς και σ' ένα γενι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΜΠΛΟΦΑΔΟΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η Δημοσιογραφία είναι ο ιδανικός κόσμος για αληθινά αφοσιωμένους μπλοφαδόρους. Μόνο η Πολιτική, η Νομική και η Διαφήμιση πλησιάζουν. Και, παρόλο που οι περισσότεροι σ' αυτές τις δουλειές δεν το συνειδητοποιούν καν, μπλοφάρουν κανονικότατα. Κάθε χρόνο οι δημοσιογραφικές επιχειρήσεις κατακλύζονται από επίδοξους νέους δημοσιογράφους, η πλειοψηφία των οποίων δείχνει βαθμό ικανότητας που κυμαίνεται από την ολοκληρωτική βλακεία ως μια διανοητική αντίληψη κατώτερης υποστάθμης. Αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να τους σταματήσει και, βέβαια, ούτε και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΟΥΤΙ
Οι σελίδες αυτού του βιβλίου συνιστούν ένα "επιστημονικό ζάπινγκ" στην ιστορία της ιδιωτικής τηλεόρασης. Δελτία ειδήσεων, εκπομπές δημοσιογραφικής έρευνας, ριάλιτι σόου, Κάραλη, Λαζόπουλος, Ράδιο Αρβύλα, Κορομηλά, Μενεγάκη, Στεφανίδου, Μικρούτσικος, Πάνια, Αυθαίρετοι, Απαράδεκτοι, Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή, Παρά πέντε, Ευτυχισμένοι Μαζί, Το Σόι Σου, Χάι Ροκ, Αίθουσα του θρόνου, το 10, το Νησί, Φώσκολος, Δαλιανίδης, Κοκκινόπουλος, Παπακαλιάτης και πολλά ακόμη εμβληματικά πρόσωπα και εκπομπές που σφράγισαν την τηλεοπτική πραγματικότητα τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Ο γραπτός λόγος (και ιδιαίτερα ο έντυπος λόγος) στηρίζεται στη συνοχή, την αφηγητική ανάπτυξη από το αίτιο στο αιτιατό, τη γενικότητα και την αφαίρεση, τη σαφήνεια και τον επίπεδο τόνο της φωνής. Η τηλεόραση από την άλλη πλευρά είναι εφήμερη, αποσπασματική, συγκεκριμένη κι έχει ύφος δραματικό. Τα νοήματά-της σχηματίζονται με αντιθέσεις και με την παράταξη αντιφατικών φαινομενικά σημείων, ενώ η "λογική"-της είναι προφορική και οπτική. Θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε πώς η αντίφαση ανάμεσα στο γραπτό και μη γραπτό τρόπο σκέψης είναι αποτέλεσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ
Ποιος/λέει τι/από ποιο μέσο/σε ποιον/με τι αποτέλεσμα; Θέτοντας και ξεπερνώντας αυτά τα πρωταρχικά ερωτήματα σημαντικοί στοχαστές, ειδικοί και κριτικοί του 20ού αιώνα διερεύνησαν την έκρηξη της μαζικής επικοινωνίας. Τα κλασικά πλέον κείμενα που συγκεντρώνει αυτός ο τόμος καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων, από την αμερικανική κοινωνιολογική έρευνα ως τη γερμανική κριτική θεωρία και από την πραγματιστική ανάλυση θεσμών και πρακτικών ως τη φουτουριστική τεχνολογική επαγγελία. Τι είναι τα "μαζικά μέσα"; Προεκτάσεις του λόγου ή των αισθήσε...
Διαβάστε περισσότερα...

LE MONDE DIPLOMATIQUE: ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Τα κείμενα της «Monde Diplomatique» 50 χρόνια πριν, αλλά και σήμερα, παραμένουν κείμενα ανάλυσης και σύνθεσης, κείμενα άποψης - ακόμη κι αν κάποιος διαφωνεί με αυτά. Έτσι, μετατρέπονται σε διαχρονικές καταθέσεις που προσφέρουν στον μελετητή τους πολύτιμους «κρίκους» οι οποίοι συνθέτουν την ιστορική συνέχεια: Ποιο ήταν το Αφγανιστάν το 1961 και που έφτασε σήμερα; Ποιοι συσχετισμοί διαμορφώθηκαν από τον πόλεμο των 6 ημερών στη Μέση Ανατολή μέχρι την τρέχουσα φάση του εκεί δράματος; Και ποια η σχέση του ναυαγίου της κομμουνιστικής Ευρώπης με ...
Διαβάστε περισσότερα...

Διασκέδαση μέχρι θανάτου
...Τον Όργουελ τον φόβιζαν οι άνθρωποι που θα απαγόρευαν τα βιβλία. Τον Χάξλεϊ τον φόβιζε το γεγονός ότι δεν θα υπήρχε λόγος να απαγορευτεί ένα βιβλίο γιατί δεν θα βρισκόταν άνθρωπος πρόθυμος να διαβάσει. Ο Όργουελ φοβόταν εκείνους που θα μας στερούσαν την πληροφόρηση. Ο Χάξλεϊ φοβόταν εκείνους που θα μας υπερπληροφορούσαν τόσο ώστε να καταντήσουμε πλάσματα παθητικά και εγωιστικά. Ο Όργουελ φοβόταν ότι η αλήθεια θα φυλασσόταν μυστική. Ο Χάξλεϊ φοβόταν ότι η αλήθεια θα πνιγόταν σε έναν ωκεανό σύγχυσης. Ο Όργουελ φοβόταν ότι θα αναπτύσσαμε π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Το σπίτι ανέκαθεν ταλαιπωρήθηκε από τον άλλο, από τον καλεσμένο, από την απειλή της απαλλοτρίωσης. Δεν συγκροτήθηκε παρά εντός αυτής της απειλής. Σήμερα, ωστόσο, παρατηρείται μια απαλλοτρίωση, μια απεδαφοποίηση, ένας εκτοπισμός, ένας διαχωρισμός του πολιτικού και του τοπικού, του εθνικού, του Κρατο-εθνικού και του τοπικού, τόσο ριζική που η απάντηση, θα έπρεπε να πούμε η αντίδραση, είναι τελικά: θέλω να είμαι σπίτι μου, θέλω να είμαι επιτέλους σπίτι μου, με τους δικούς μου κοντά στους συγγενείς μου. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Με τον Δ' τόμο της "Eφημεριδογραφίας της Θεσσαλονίκης" του δημοσιογράφου και ερευνητή κ. Μανώλη Kανδυλάκη ολοκληρώνεται η μελέτη 24 περίπου χρόνων για την καταγραφή των εφημερίδων που εκδόθηκαν στη Θεσσαλονίκη από το 1864. Ενώ ο τόμος αναφέρεται σε σχετικά πρόσφατη ιστορική περίοδο, έχει ενδιαφέρον η σχεδόν άγνωστη για τον Τύπο περίοδος της Κατοχής, η περιγραφή με πρωτότυπο τρόπο της δίκης των Δωσίλογων δημοσιογράφων, η αποκαλυπτική εξιστόρηση της εποχής της κυριαρχίας του ΕΑΜ στη Θεσσαλονίκη, η εντυπωσιακή και αιματηρή αναφορά στη μετά τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ (FAKE NEWS)
Η συγκεκριμένη μελέτη εξετάζει ένα σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί σήμερα τον δημοσιογραφικό, πολιτικό και ακαδημαϊκό κόσμο, διεθνώς: τις παραποιημένες ειδήσεις (fake news), τις οποίες όμως διαχωρίζει από τις ψευδείς. Αν και τέτοιες ειδήσεις συναντάμε από τις απαρχές του Τύπου, στις μέρες μας αποτελούν πλέον ένα σύνθετο επικοινωνιακό, πολιτικό και οικονομικό φαινόμενο. Παρατηρείται στις "κοινωνίες της ενημέρωσης", στις οποίες κυριαρχούν τα (νέα) Μέσα και οι ειδήσεις, όταν πλέον δεν παρουσιάζονται τα γεγονότα υπό το πρίσμα κάποιων απόψεων,...
Διαβάστε περισσότερα...

Παραγωγή ραδιοφώνου
Όσο κι αν προοδεύσει η τεχνολογία, ένα στοιχείο που μένει και θα μένει για πάντα αναλλοίωτο στη ραδιοφωνική παραγωγή είναι η έμπνευση, αφού κατά μία έννοια, η ραδιοφωνική παραγωγή ξεκινά πριν το ίδιο το ραδιόφωνο. Όπως όλες οι τέχνες, έτσι κι αυτή ανάγεται στην επιθυμία του ανθρώπου για επικοινωνία, αφήγηση ιστοριών και δημιουργία καινούργιων κόσμων. Το εγχειρίδιο αυτό είναι ο απαραίτητος οδηγός για κάθε ραδιοφωνικό παραγωγό και τεχνικό ραδιοφώνου. Παρουσιάζονται και αναλύονται μέσα από φωτογραφίες και πίνακες, ο εξοπλισμός της Παραγωγής Ρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Το βιβλίο του John B.Thompson «Νεωτερικότητα και Μέσα Επικοινωνίας» πλεονεκτεί ως προς το ότι εντάσσει τη μελέτη των μέσων, μαζικών και εξατομικευμένων, στο ευρύτερο παραδειγματικό πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας. Ο Thompson ενδιαφέρεται πρωτίστως για τις επιδράσεις των μέσων, ένα θέμα που συγκεντρώνει την προσοχή του μεγαλύτερου μέρους της σύγχρονης θεωρίας και έρευνας στο χώρο της επικοινωνίας και των ΜΜΕ. Από πολλές και διαφορετικές σκοπιές, καταδεικνύει ότι τα μέσα επικοινωνίας μετέχουν, εξ αρχής και κατ' αρχήν, του σκληρού θε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΠΕΜΠΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Καταξιωμένος εδώ και χρόνια ερευνητής της ιστορικής διαδρομής των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης ο Μανώλης Κανδυλάκης, δεν το βάζει κάτω. Μετά από τέσσερις τόμους ιστοριογραφίας για τις εφημεριδογραφία της πόλης και τώρα με τον πέμπτο επιδιώκει με το πρόσφατο πόνημά του «να πει την τελευταία λέξη» για το απόθεμα στοιχείων και τεκμηρίων που συγκεντρώθηκε από την πορεία και το σύγχρονο προφίλ του τύπου της πόλης. Αντικείμενο των εμπεριστατωμένων ανιχνεύσεων είναι αυτή τη φορά οι εφημερίδες που εκδόθηκαν τα τελευταία χρόνια από τη Δικτατορία ως ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ήχος ραδιοφώνου
Σαράντα χρόνια πριν, ξεκίνησα να γράφω σημειώσεις σε σεμινάρια ραδιοφωνίας. Τότε σπουδαίοι άνθρωποι του Ραδιοφώνου με παρότρυναν να γράψω σχετικό βιβλίο. Πίστεψα στην ιδέα και ξεκίνησα... Κι ενώ ήταν έτοιμο προς έκδοση, ήρθε η ψηφιακή τεχνολογία που μου αχρήστευσε τα μισά! Απογοητεύτηκα... και σταμάτησα την προσπάθεια! Τότε ήταν που η Λέτα Σωτηροπούλου, τμηματάρχης της Γενικής Γραμματείας Λαϊκής Επιμόρφωσης, με έστειλε σ' όλη την Ελλάδα σε σεμινάρια Ραδιοφωνίας. Εκεί άρχισα να διαπιστώνω ότι η παράδοση της τέχνης και τεχνικής του Ραδιοφώνο...
Διαβάστε περισσότερα...

Τα ευτράπελα της διαφήμισης στο πέρασμα των χρόνων
Αγγελίες, ειδοποιήσεις, ρεκλάμες, αλλά και ρεπορτάζ, ειδήσεις, σχόλια, χρονογραφήματα από την Παλιά Αθήνα (1834-1940). Μια εκλαϊκευμένη λαογραφική, ιστορική προσέγγιση της καθημερινότητας, μέσα από τις καταναλωτικές συνήθειες των ανθρώπων της εποχής, γραμμένη μάλιστα από τους ίδιους τους διαμορφωτές της. Περιλαμβάνει ανάλεκτα κείμενα, πλήρως εικονογραφημένα και, όπου χρειάζεται, σχολιασμένα, ενώ σε ένθετες σελίδες παρουσιάζεται ένας μεγάλος αριθμός επιλεγμένων χαρακτηριστικών διαφημίσεων της εποχής. Ένα χιουμοριστικό και διασκεδαστικό ταξί...
Διαβάστε περισσότερα...

Τα Μ.Μ.Ε. στην Ελλάδα, Δημοσιογραφία και Εξουσία
Στο λυκόφως της διάρκειας δεκαετιών αρχόμενης τυπικά από τα μαθητικά μου χρόνια δημοσιογραφικής διαδρομής και πριν την πλήρη απόσυρσή μου από αυτή μετά από μια έντονη εσωτερική παρόρμηση διαρκείας που μου υπαγόρευε να αποτυπώσω στο χαρτί, οτιδήποτε σχετικό με αυτή και τον τύπο γενικότερα στην Ελλάδα από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους μέχρι και σήμερα, τόλμησα τη συγγραφή του πονήματος αυτού. Διαρθρωμένο σε διάφορα κεφάλαια όχι απαραίτητα με ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους, με κοινό χαρακτηριστικό τους όμως το γεγονός, ότι όλα έχουν σχέση μ...
Διαβάστε περισσότερα...